Fare sḭ ge bage zareya ne
(Mar 4:1-9, Luk 8:4-8)1 Dam mbe go, Jeso wat ne diŋ ya zum, mbo ya kat maŋgaɗam wak go. 2 Naa gḛ a kote ya na ta, ndé mbo kat fak go, a gá tabeya katɗa mam wak go. 3 Ka jan nama kaŋ ma gḛ ne sḭ, jan nama go: «Ndu a̰me zú mbo zare kaŋ na kaŋ kyarga zi. 4 Swaga zareya go, hir a̰me ma kan viya̰ go, njoole ma mbo ya, a cot nama uzi. 5 A̰me ma kan her pal, swaga ge suwar ne go gḛ to go. A pyar ya digi avun cap, ne bama ne ɓó suwar bama pe go gḛ to pe. 6 Swaga ge gyala ne ndwa ya digi, til nama uzi, a fya̰ ne bama too ma ne ka̰ se to pe. 7 A̰me ma kan kore ma buwal zi, kore ma don digi, a kage nama se. 8 A̰me ma kan suwar ge kwaɗa go, a tol, a̰me ma tol hir kis, ge may ma tol hir wara myanaŋgal, ge may ma tapolɗu me.» 9 Jan nama go: «Ndu ge ne togor ge za̰ya, na za̰.»
Kyaɗa Jeso ba ka jan fare ne sḭ ɗaa
(Mar 4:10-12, Luk 8:9-10)10 Naa ge ame hateya ma mbo ya na ta, a jan na go: «Mo te jan nama fare ne sḭ gyana ɗaa?» 11 Jeso jan nama go: «Ne da pe, aŋ ɗe, a ho̰ aŋ go aŋ kwa fare ɗimil ge muluk ge digi ya ne pe, amma ne nama ɗe, a be hon nama na to. 12 Ago ndu ge ne kaŋ, a mbo gwan hon na pal ta, mbo ɓol zuliya ceɗed, amma ndu ge be kaŋ, ko kaŋ ge ne na, a mbo gwan ame na ne na tok go uzi. 13 Da ne pe, mbi jan nama fare ne sḭ no, ne da pe nama ndi, amma nama kwa pe to, nama za̰, amma nama wa̰ pe to. 14 Ne da pe, fare ge Isaya ne waage wak wi, jya̰ go:
‹Aŋ mbo ka za̰ya, amma aŋ mbo wan na pe to,
aŋ mbo ka ndilla, amma aŋ mbo kwa pe to .
15 Ago ɓase mbe ma dulwak togreya,
a gisi bama togor ma ya digi,
a dame bama ndwara fa̰ ma ya digi,
ne da pe, na kaage bama ndwara fa̰ ma kwa swaga to,
bama togor ma za̰ fare to,
bama wá̰ fare pe to me,
na kaage bama saŋge ta ya se ɗo,
mbi ba zon bama to.›
16 Amma aŋ ɗe, aŋ da laar saal, aŋ ndwara fa̰ ma kwa swaga ya go, aŋ togor ma za̰ fare ya go me. 17 Fareba mbi jan aŋ, anabi ma ne naa ge dosol ma gḛ a ɓyare go bama kwa kaŋ ge aŋ ne kwa na mbe no, amma a be kwa na to, a ɓyare go bama za̰ kaŋ ge aŋ ne za̰ na mbe no, a be za̰ na to.»
Fare sḭ ge bage zareya ne pe wanna
(Mar 4:13-20, Luk 8:11-15)18 «Za̰ me fare sḭ ge bage zareya ne mbe pe wanna no. 19 Swaga ge ndu ne za̰ fare ge muluk ne, amma wan na pe to, bage sone mbo ya, pál kaŋ ge a ne zare ne na dulwak zi uzi. No a kaŋ hir ge ne ká̰ viya̰ pul go ne. 20 Kaŋ hir ge ne ká̰ her pal, a ndu ge ne za̰ fare, ne se se no, ame na ne laar saal, 21 amma na too to, wan tene swak baŋ, swaga ge wak nonna ma, ko yál kerra ma ne ɗage digi ne fare ge Dok ne pe, na sḛ kan na tok digi avun cap. 22 Kaŋ hir ge ne ká̰ kore ma buwal zi, a ndu ge ne za̰ fare ge Dok ne, amma iigiya ge dunya ne ma, ne ene ge kaŋ kwaɗa ne ma ɓage fare mbe, ya̰ na viya̰ ge ker temel na zi to bat. 23 Amma kaŋ hir ge ne ká̰ suwar ge kwaɗa go, a ndu ge ne za̰ fare ge Dok ne, wan na pe, a̰me ma tol kis, ge may ma tol wara myanaŋgal, ge may ma tapolɗu me.»
Fare sḭ ge kazalyam ne
24 Jeso gwan ke nama fare sḭ a̰me, jan nama go: Muluk ge digi ya di da ne ndu a̰me ge ne zare kaŋ hir ge kwaɗa na kaŋ kyarga zi go. 25 Amma swaga ge naa gale ne dam se, na ndu ge ho̰l mbo ya, zare kazalyam gḛme ma buwal zi me, dol tene mbo. 26 Swaga ge swara ne do̰ digi, ne ka̰ na pala, kazalyam ma dyan ya me. 27 Mo̰r ma mbo ya jan bama bageyal go: «Bageyal, mo te be zare hir ge kwaɗa mo gaaso zi to’a? Kazalyam ma te gwan mbo da da ɗaa?» 28 Gwan ne nama janna go: «A ndu ge ho̰l ke kaŋ mbe no ne.» Na mo̰r ma ele na go: «Mo ɓyare go i mbo ndage nama uzi ɗaa?» 29 Jan nama go: «To, na kaage swaga ndage kazalyam ma go, aŋ mbugi gḛme ma poseya ne nama to. 30 Ya̰ me nama donna digi dagre ɗiŋ swaga siyal go. Swaga siyal go, mbi mbo jan naa ge siyal ma go: ‹Kote me kazalyam ma vwalla gale ɓya, ne tilla pe, aŋ ba gá kote gḛme ma kan hal se›.»
Fare sḭ ge mutarde ndwara ne
(Mar 4:30-32, Luk 13:18-19)31 Jeso gwan ke nama fare sḭ a̰me, jan nama go: «Muluk ge digi ya di da mutarde ndwara ge ndu a̰me ne dol na na kaŋ kyarga zi go. 32 Ne kaŋ hir ma buwal zi, na sḛ waɗe ne jyale ne, amma swaga ge ne pyar digi, don ga̰l waɗe kaŋ ge ne gaaso zi ma, saŋge ne uwara go, njoole ma ka mbo ya kat na tok ma go.»Mutarde
Fare sḭ ge jiya̰l hore ne
(Luk 13:20-21)33 Gwan ke nama fare sḭ ge ɗogle go: «Muluk ge digi ya di da jiya̰l hore ge ndu gwale ne abe na, kirgi na swama kaŋ pul ataa ndwara zi, jiya̰l hore mbe hufugi swama mbe digi mwaɗak go.»
Kyaɗa Jeso ba ka jan fare ne sḭ ɗaa
(Mar 4:33-34)34 Jeso ka jan naa mbe ma fare mbe ma no pet ne sḭ, be ka jan nama fare a̰me be ge ke nama fare sḭ to to, 35 ne da pe fare ge anabi ne jya̰ ma wak wi, jya̰ go:
«Mbi mbo ka hage mbi wak ke fare sḭ ma,
mbi mbo ka fut fare ge ne woy woy ne dunya pe dolla ya day ma pe zum .»
Jeso wan fare sḭ ge kazalyam ne pe
36 Swaga ge ne ya̰ ɓase ma, gwan’a diŋ. Na naa ge ame hateya ma mbo ya na ta, a jan na go: «Wa̰ i fare sḭ ge kazalyam ge kaŋ kyarga zi ne mbe pe.» 37 Jan nama go: «Bage ne zare kaŋ hir ge kwaɗa mbe a Vya ge ndu ne, 38 gaaso, a dunya, kaŋ hir ge kwaɗa, a naa ge muluk ne ma, kazalyam, a naa ge bage sone ne ma, 39 bage ho̰l ge ne zare nama, a Saytan, swaga siyal, a dunya pe aya, naa ge siyal ma, a maleka ma. 40 Dimma ne a ne kote kazalyam ma mbo tilla uzi go, dam pe aya go mbo kat go no me. 41 Vya ge ndu ne mbo teme na maleka ma ya, a mbo kote naa ge syal naa koo ma, ne naa ge ke ya̰l ma ne na muluk zi ya zum, 42 a mbo kan nama ol ge ɓaŋlaŋ zi, swaga mbe go, a mbo ka fyalla ne sul bama kiya̰r ma. 43 Go no naa ge dosol ma mbo gá zenna dimma ne gyala go ge muluk ge bama Bá ne zi. Ndu ge ne togor ge za̰ya, na za̰ !»
Fare sḭ ge kaŋ kwaɗa ne
44 Muluk ge digi ya di da kaŋ kwaɗa ge ne woy ne gaaso zi ge ndu a̰me ne det na pal go. Gwan woy na woy, gwan diŋ ne laar saal, mbo yat na kaŋ ma uzi kakaɗak, ba mbo ya yat gaaso mbe.
Fare sḭ ge yá̰ sergeleŋ ge siŋli gḛ ne
45 Uwale, muluk ge digi ya di da ndu ge ne an suk ge ne ɓyare yá̰ sergeleŋ ge siŋli ma go. 46 Swaga ge ne ɓol a̰me ɗu ge yé gḛ, mbo, yat na kaŋ ma uzi kakaɗak, yat na.
Fare sḭ ge barmasaŋ ne
47 Uwale, muluk ge digi ya di da barmasaŋ ge a ne kan na maŋgaɗam se, wan sii ge daage hir ya digi go. 48 Swaga ge ne wi ne sii, a zwal na ya wakal digi, a kat se, a twat ge kwaɗa ma, a kan nama guwal ma zi, ge ne mbya zamma to ma, a cigi nama uzi ya. 49 Mbo kat go no dam pe aya go. Maleka ma mbo mbo ya, a mbo varse naa ge sone ma ne naa ge dosol ma buwal se, 50 a mbo kan nama ol ge ɓaŋlaŋ zi, swaga mbe go, a mbo gá fyalla ne sul bama kiya̰r ma.
51 Jeso ele nama go: «Aŋ wan fare mbe ma pe ya mwaɗak ko’a?» A gwan ne na janna go: «I wan nama pe go». 52 Jan nama go: «Ndu ge njaŋgeya ge daage ge ne ɓo hateya muluk ge digi ya pal, di da ne ndu ge yàl ge ne abe kaŋ ge puuri ma ne ge giya̰l ma ne na galam zi ya zum go.»
Naa ge suwal Nazaret ne ma kuri be ge hon fareba
(Mar 6:1-6, Luk 4:16-24)53 Swaga ge Jeso ne á ne ke na fare sḭ mbe ma go ɗe, ɗage ne swaga mbe go, 54 mbo na suwal diŋ ya, ka hate nama ge nama Sinagog ma zi. A ke ajab, a ka ele ta go: «Te ɓol na zwama ma ne na kaŋ ŋgayya mbe ma kerra da da ɗaa? 55 Te be ndu ge vyan uwara mbe no vya ne to’a? A te tol na ná dḭl Maryam to’a? Yakub, ne Yusuf, ne Siman, ne Yuda, a te be na ná vya ma to’a ? 56 Na ná vya ge gwale ma pet, nee ne nama te ka ne go dagre to’a? Te ɓol na fare mbe ma no pet da ne da ɗaa?» 57 A ndil na dimma ne na bama kaŋ syal koo go. Jeso jan nama go: «Anabi ɓol hormo to na suwal diŋ, ko na yadiŋ ɗeŋgo .» 58 Jeso be gwan ke kaŋ ŋgayya ma swaga mbe go gḛ to, ne da pe, a be ka hon fareba to.
Masal al-harraati al-yiteerib
1 Fi nafs al-yoom, Isa marag min al-beet wa gaʼad tihit fi khachum al-bahar. 2 Wa naas katiiriin marra waahid lammo foogah. Achaan da, hu rikib fi markaba wa gaʼad tihit. Wa kulla l-naas waagfiin fi khachum al-bahar.
3 Wa Isa hajja leehum kalaam katiir be amsaal wa gaal : «Yoom min al-ayyaam, harraati waahid macha fi zereʼ achaan yiteerib. 4 Wa wakit hu gaaʼid yichattit teeraabah, teeraab waahid wagaʼ fi l-derib wa tuyuur jo akalooh. 5 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi bakaan indah hashas katiir wa turaab chiyya. Wa tawwaali al-bizre gammat achaan al-turaab chiyya. 6 Wa laakin wakit al-harraay bigat haamiye taggat al-bizre di wa l-bizre yibsat achaan ma indaha uruug. 7 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi ust al-chook wa l-bizre gammat sawa maʼa l-chook wa l-chook khanagaaha. 8 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi turaab adiil wa l-bizre gammat wa wildat wa antajat wa kulli ganduul indah 100 aw 60 aw 30 habba. 9 Khalaas, ayyi naadum al-indah adaan khalli yasmaʼ !»
10 Wa l-talaamiiz jo leyah. Wa saʼalooh wa gaalo : «Maala tihajji le l-naas be amsaal ?» 11 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Allah antaaku maʼrafat sirr mamlakat Allah laakin ma antaah le l-naas al-aakhariin. 12 Achaan yantu al-naadum al-indah wa yiziid leyah. Wa laakin al-naadum al-ma indah, al-chiyya al-indah kula yichiiluuh minnah. 13 Da l-sabab al-khallaani nihajji leehum be amsaal. Induhum uyuun wa laakin ma yichiifu cheyy wa induhum udne wa laakin ma yasmaʼo cheyy wa la yafhamo. 14 Al-naas dool misil al-naas al-hajja fooghum al-nabi Ichaʼya. Hu gaal :
<Tasmaʼo wa laakin ma tafhamo
wa tichiifu wa laakin ma taʼarfu.
15 Guluub al-chaʼab dool bigo gawiyiin
wa udneehum ma yasmaʼo
wa saddo uyuunhum.
Wa kan ma misil da,
uyuunhum yichiifu
wa udneehum yasmaʼo
wa yafhamo adiil wa yutuubu
wa ana nachfiihum.>»
16 «Wa laakin leeku intu, mabruuk leeku achaan uyuunku gaaʼidiin yichiifu wa udneeku gaaʼidiin yasmaʼo. 17 Wa nuguul leeku al-hagg, katiiriin min al-anbiya wa l-naas al-saalihiin dawwaro bilheen yichiifu al-cheyy al-intu gaaʼidiin tichiifuuh wa laakin ma chaafooh. Wa dawwaro yasmaʼo al-kalaam al-intu gaaʼidiin tasmaʼooh wa ma simʼooh.
Maʼana hana masal al-harraati
18 «Asmaʼo wa niʼooriiku maʼana hana masal al-harraati al-yiteerib. 19 Ayyi naadum al-yasmaʼ bichaarat al-mamlaka wa ma yafhamha, Ibliis al-chariir yaji wa yichiil al-kalaam min galbah. Wa da misil al-teeraab al-wagaʼ foog al-derib. 20 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-turaab al-indah hashas yimassil al-naadum al-yasmaʼ al-kalaam wa tawwaali yakhbalah be farha. 21 Wa laakin al-naadum da ma yagood saabit ila le wakit chiyya bas. Wa wakit al-diige taji foogah walla l-naas yitaʼʼubuuh be sabab kalaam Allah, al-naadum da, yamrug ajala min al-derib. 22 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi ust al-chook yimassil al-naadum al-yasmaʼ al-kalaam laakin machaakil al-dunya wa reedtah le l-maal yaktulu al-kalaam al-fi galbah wa be da, kalaam Allah yabga leyah ma indah faayde. 23 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-turaab al-adiil yimassil al-naadum al-yasmaʼ kalaam Allah wa yafhamah. Wa hu yijiib intaaj sameh misil ganduul al-indah 100 aw 60 aw 30 habba.»
Masal al-gameh wa l-siʼid
24 Wa Isa gaal leehum masal aakhar : «Mamlakat Allah hi misil ke. Naadum waahid teerab teeraab adiil fi zereʼ. 25 Wa wakit al-naas naaymiin, adu waahid ja fi l-zereʼ. Wa hu jaab teeraab hana l-gechch al-yichaabih al-gameh usmah siʼid. Wa hu teerabah fi ust al-gameh al-adiil wa khalaas faat. 26 Wa wakit al-gameh gamma wa sawwa ganaadiil, chaafo al-siʼid fi ust al-gameh.
27 «Wa l-khaddaamiin macho le sayyidhum wa gaalo : ‹Ya sayyidna, ma teerabt teeraab adiil fi l-zereʼ walla ? Al-siʼid da ja min ween ?› 28 Wa sayyidhum radda wa gaal : ‹Da khidme hana adu.› Wa saʼalooh wa gaalo : ‹Namchu nimallutuuh walla ?› 29 Wa radda leehum wa gaal : ‹La, achaan wakit intu gaaʼidiin timallutu al-siʼid, akuun timallutu al-gameh kula. 30 Khallu al-siʼid yagood fi ust al-gameh wa yakburu sawa lahaddi al-gameh yanjad. Wa fi wakt al-gatiʼ, nihajji le l-naas al-yagtaʼooh wa nuguul : “Awwal limmu al-siʼid wa tuchchuuh. Wa laakin al-gameh da, limmuuh wa subbuuh fi l-makhazan.”›»
Amsaal al-khardal wa l-tawwaara
31 Wa Isa hajja leehum be masal aakhar wa gaal : «Mamlakat Allah hi misil habba waahide hana kireeb. Wa naadum waahid chaalaaha wa teerabaaha fi zereʼ. 32 Wa teeraab al-khardal hu askhar min ayyi teeraab wa laakin wakit yabzur khalaas, hu yabga kabiir min kulla nabaataat al-jineene. Wa yabga kabiir misil chadara wa tuyuur al-sama yaju yabnu uchuuchhum fi furuuʼha.»
33 Wa gaal leehum masal aakhar : «Mamlakat Allah hi misil tawwaara. Wa mara waahide chaalatha wa sabbatha daakhal fi lubb talaata kooro hana dagiig wa baʼadeen al-tawwaara gawwamat al-ajiine kullaha ke.»
34 Wa fi kulla l-kalaam da, Isa hajja le l-naas be amsaal wa ma hajja leehum cheyy bala masal. 35 Wa misil da, al-kalaam al-Allah gaalah be khachum al-nabi tamma. Hu gaal : <Ana naftah khachmi be masal wa nibayyin leeku kalaam mulabbad min al-bidaaya.>
Maʼana al-gameh wa l-siʼid
36 Wa Isa gamma min al-naas wa gabbal fi l-beet. Wa talaamiizah jo leyah wa gaalo : «Fassir leena masal hana l-siʼid fi l-zereʼ.» 37 Wa radda leehum wa gaal : «Al-naadum al-yiteerib al-teeraab al-adiil hu ana, Ibn al-Insaan. 38 Wa l-zereʼ yimassil al-dunya. Wa l-teeraab al-adiil yimassil naas al-mamlaka wa l-siʼid yimassil naas Ibliis al-chariir. 39 Wa l-adu al-teerab al-siʼid yimassil Ibliis. Wa wakt al-gatiʼ da, yimassil kumaalit al-dunya wa l-khaddaamiin al-yagtaʼo al-siʼid wa l-gameh, humman al-malaaʼika.
40 «Wa baʼadeen yilimmu al-siʼid wa yitichchuuh wa da yimassil al-cheyy al-yabga fi kumaalit al-dunya. 41 Wa Ibn al-Insaan yirassil malaaʼikatah achaan yamurgu min mamlakatah kulla l-naas al-yilizzu akhwaanhum fi l-zanib wa kulli naadum al-yisawwi al-fasaala. 42 Wa yazguluuhum fi naar Jahannam. Hinaak yabku wa yiʼaddu sunuunhum min al-azaab. 43 Wa fi l-wakit daak, al-saalihiin yiraaru misil al-harraay fi mamlakat abuuhum. Wa khalaas, ayyi naadum al-indah adaan, khalli yasmaʼ !
Masal mamlakat Allah
44 «Wa mamlakat Allah hi misil kanz katiir madfuun fi zereʼ. Wa naadum ligiih wa firih bilheen wa labbadah battaan fi bakaanah. Wa khalaas macha baaʼ kulla cheyy al-indah wa gabbal chara al-zereʼ da min siidah.
45 «Wa mamlakat Allah hi misil ke. Taajir waahid siid al-maal wa gaaʼid yifattich marajaan sameh. 46 Wa yoom waahid, ligi marajaan sameh ziyaada wa tamanah khaali bilheen wa khalaas baaʼ kulla cheyy al-indah wa macha chara al-marajaan da.»
47 «Wa mamlakat Allah hi misil charak al-hawwaatiin al-zagalooh fi lubb al-bahar wa karabo kulla nafar al-huut. 48 Wa wakit al-charak anmala, al-hawwaatiin maragooh barra fi khachum al-bahar wa gaʼado tihit wa lammo al-huut al-adiil wa sabbooh fi chabakaat. Wa l-huut al-ma yanfaʼ daffagooh. 49 Wa yabga misil da fi kumaalit al-dunya. Al-malaaʼika yaju wa yamurgu al-naas al-fasliin min ust al-naas al-saalihiin 50 wa yazguluuhum fi naar Jahannam. Wa hinaak yabku wa yiʼaddu sunuunhum min al-azaab.»
Masal siid al-beet al-kabiir
51 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Fihimtu kulla l-kalaam da walla ?» Wa talaamiizah gaalo : «Aywa, fihimna.» 52 Wa Isa gaal : «Khalaas, ayyi naadum al-hu aalim be l-Tawraat wa bigi tilmiiz mamlakat Allah, hu misil naadum waahid siid beet kabiir. Wa min khumaamah al-khaali al-dammah fi beetah, hu yagdar yamrug cheyy jadiid wa cheyy gadiim al-madmuum min zamaan kula.»
53 Wa wakit Isa kammal al-amsaal dool, khalaas gamma min al-bakaan da wa macha.
Al-Masiih abooh fi hillitah
54 Wa Isa ja fi hillitah wa bada yiʼallim al-naas fi beet al-sala wa l-naas alʼajjabo minnah bilheen. Wa assaaʼalo ambeenaathum wa gaalo : «Al-hikma wa l-ajaayib dool ligiihum min ween ? 55 Hu ma wileed al-usta walla ? Wa ammah, ma usumha Mariyam walla ? Wa akhwaanah, ma Yaakhuub wa Yuusuf wa Simʼaan wa Yahuuza walla ? 56 Kulla akhwaatah ma gaaʼidaat maʼaana hini walla ? Wa kulla l-cheyy da ja leyah min ween ?»
57 Wa khalaas ziʼilo wa ma aamano beyah. Wa laakin Isa gaal leehum : «Kulla l-naas yikarrumu ayyi nabi, illa naas hillitah wa beetah ma yikarrumuuh.» 58 Wa ma sawwa ajaayib katiiriin hinaak achaan ma induhum iimaan.
