Salomon naa ga̰l ge temel ma
1 Gan Salomon ka gan suwal Israyela pal mwaɗak. 2 Na naa ga̰l ge temel ma dḭl ma no:
Azariya ge bage tuwaleya Sadok vya,
3 Elihoref ma ne Ahiya, Chicha vya ma, a ka naa ge njaŋge maktub ma,
Yosafat ge Ahilud vya ka bage koy maktub ma,
4 Benaya ge Yehoyada vya ka ga̰l ge asagar ma ne,
Sadok ma ne Abiyatar a ka naa ge ke tuwaleya ma,
5 Azariya ge Natan vya ka naa ge ndil suwal ma ga̰l,
Zabud ge Natan vya ka bage ke tuwaleya, ne bage yuwale gan me.
6 Ahichar ka bage ndil gan yàl,
Adoniram ge Abda vya ka bage ndil naa ge ne ke temel ma.
7 Salomon ka da ne naa ga̰l ge ndil suwal ma wol para azi ge suwal Israyela go. A ka dol bama ndwara gan yàl pal mwaɗak. Del ɗu pul zi, ndu ge daage da ne saba ɗu ge hon gan yàl kaŋzam. 8 Naa mbe ma dḭl ma no:
Hur vya, ka ge njal Efrayim pal,
9 Deke vya, ka ge suwal Makas, ne Chaalbim, ne Bet-Chemes, ne Elon-Bet-Hanan pal.
10 Hesed vya, ka suwal Arubbot ma ne Soko pal, ne suwal ge Hefer ne pal pet me.
11 Abinadab vya, ka suwal ge Dor ne pal mwaɗak. Na sḛ sá̰ Tafat ge Salomon vya.
12 Baana ge Ahilud vya ka suwal Taanak ma ne Megido pal, ne suwal Bet-Cheyan pal pet me, na ge gwa ne Sartan, ge ne Jizreel pe seɗe. Na suwal fiyal ɗage da ne Bet-Cheyan go ɗiŋ mbo Abel-Mehola, ɗiŋ kale Yokmeyam zḛ ya.
13 Geber vya ka suwal Ramot, ge suwal Galaad ne pal. Na sḛ ka Yayir, ge ne pehir ge Manasa ne zi, ge ne Galaad go, suwal ma pal, ne suwal ge Argob ge ne Basan go ma pal. Na suwal ga̰l ma isiya mbo ɗu ɗu wara myanaŋgal, verra digi ne gulum ga̰l, ne viya̰ wak dibiya ma, fetɗa ne fool ŋgirma.
14 Ahinadab ge Iddo vya ka suwal Mahanayim pal.
15 Ahimaas ka suwal Neftali pal. Na sḛ uwale sá̰ Basmat ge Salomon vya ne.
16 Baana ge Huchay vya ka suwal Aser ma ne Beyalot pal.
17 Yosafat ge Paruya vya ka suwal Isakar pal.
18 Chimey ge Ela vya ka suwal Bayami pal.
19 Geber ge Uri vya ka suwal Galaad pal. Uwale na sḛ ka ge Sihon, gan ge Amoriya ma ne, ma ne Og gan ge Basan ne ma suwal ma pal. Ndu ga̰l a̰me ɗu ka ge suwal Yuda pal me.
20 Naa ge ne Suwal Yuda go ma poseya ne Israyela pet a ka ɓase dimma ne kafeɗem ge ne maŋgaɗam ga̰l yuwam wak go go. A ka zamma, ne njotɗa, a ka ke laar saal.
Suleymaan nazzam mamlakatah
1 Wa Suleymaan bigi malik fi kulla Bani Israaʼiil. 2 Wa masaaʼiilah humman Azarya wileed Saduukh hu raajil al-diin 3 wa Alihuuraf wa Akhiiya wileed Chiicha humman kuttaabah wa Yahuuchafat wileed Akhiluud hu kaatib al-yizakkir al-malik. 4 Wa Banaaya wileed Yahuuyadaʼ hu khaayid al-deech wa Saduukh wa Abiyaatar humman rujaal diin 5 wa Azarya wileed Naataan hu masʼuul fi l-hukkaam wa Zabuud wileed Naataan hu raajil diin wa mustachaar al-khaass hana l-malik. 6 Wa Akhichaar hu masʼuul fi gasir al-malik wa Aduniraam wileed Abda hu masʼuul fi l-khidme al-ijbaariiye.
Al-manaatig wa hukkaamhum
7 Suleymaan khatta 12 hukkaam fi kulla balad Israaʼiil. Wa humman bas masʼuuliin min iichit al-malik wa aayiltah. Wa fi l-sana, ayyi waahid minhum yijiib maʼaach hana chahar waahid. 8 Wa daahu asaame al-hukkaam dool.
Wileed Huur haakim fi mantagat jibaal Afraayim.
9 Wa wileed Dakhar haakim fi Maakhas wa fi Chaʼalbiim wa fi Beet Chams wa fi Iluun Beet Hanaan.
10 Wa wileed Hasad haakim fi Arubuut yaʼni mantagat Suuku wa kulla balad Hiifar.
11 Wa wileed Abinadaab haakim fi kulla mantagat jibaal Duur. Wa hu bas raajilha le Taafat bineeyit Suleymaan.
12 Wa Baʼana wileed Akhiluud haakim fi Taʼnak wa Magiddu wa kulla mantagat Beet Chaan al-gariibe le Sartaan giddaam le Yazraʼiil yaʼni min Beet Chaan lahaddi Abil Mahuula wa lahaddi khaadi le Yakhmaʼaam.
13 Wa wileed Giibar haakim fi Raamuut al-fi Gilʼaad. Wa hu masʼuul fi hillaal hana Yayiir wileed Manassa fi Gilʼaad. Wa battaan hu haakim fi Arguub fi turaab Baachaan wa 60 mudun kubaar wa muhawwagiin be daraadir gawiyiin wa mugaffaliin be hawaadir hana nahaas.
14 Wa Akhinadaab wileed Iddu haakim fi mantagat Mahanaayim.
15 Wa Akhimaaʼas haakim fi mantagat Naftaali. Wa hu kula akhad bitt waahide min banaat Suleymaan al-usumha Baasmat.
16 Wa Baʼana wileed Huuchaay haakim fi mantagat Achiir wa Baʼaluut.
17 Wa Yahuuchafat wileed Faaruuh haakim fi mantagat Yassaakar.
18 Wa Chimʼi wileed Iila haakim fi mantagat Banyaamiin.
19 Wa Giibar wileed Uuri haakim fi turaab Gilʼaad. Wa l-turaab di zamaan hi hint Siihuun malik al-Amuuriyiin wa Oog malik Baachaan.
Wa ziyaada min al-hukkaam al-atnaachar dool, fiyah haakim fi balad Yahuuza. 20 Wa Bani Yahuuza wa Bani Israaʼiil humman katiiriin misil ramla hana khachum al-bahar. Wa humman induhum akil wa charaab wa aaychiin fi raaha.
Hukum Suleymaan alwassaʼ
21 Wa l-malik Suleymaan hakam fi kulla l-mamaalik min bahar al-Furaat wa balad al-Filistiyiin lahaddi huduud balad Masir. Wa humman dool yikaffu al-miiri wa yakhdumu le l-malik Suleymaan fi kulla muddit hayaatah. 22 Wa l-maʼaach al-yijiibuuh le Suleymaan wa naasah fi l-yoom yisaawi 75 chuwaal hana ahsan dagiig wa 150 chuwaal hana dagiig gameh 23 wa 10 tiiraan sumaan murabbayiin wa 20 tiiraan hana sarha wa 100 khanam. Wa da bala l-teetal wa l-khuzlaan wa l-wuhuuch wa l-tuyuur al-murabbayiin.
24 Al-malik Suleymaan gaaʼid yahkim fi kulla l-balad al-gaaʼide kharib le bahar al-Furaat wa da min hillit Tifsah lahaddi hillit Khazza. Wa hu aayich be l-salaama maʼa kulla l-buldaan al-mujaawiriinah. 25 Wa min Daan fi l-munchaakh lahaddi Biir Sabʼa fi l-wati, Bani Yahuuza wa Bani Israaʼiil yagoodu be amaan ayyi waahid fi lubb jineentah hana l-inab wa l-tiin fi kulla muddit hayaat Suleymaan. 26 Wa Suleymaan indah 40 000 chaaye le l-kheel al-yukurru leyah arabaatah hana l-harib wa 12 000 rujaal siyaad kheel.
27 Wa l-malik kallaf atnaachar hukkaam, wa humman al-masʼuuliin be maʼaach al-malik wa l-naas al-yaakulu fi dabalaaytah. Wa ayyi waahid yijiib maʼaach hana chahar waahid wa ma yikhalli cheyy yigassir leyah. 28 Wa l-hukkaam dool ayyi waahid hasab al-talabooh minnah yijiib gameh abyad wa gechch le l-kheel al-yarkabo fooghum wa l-kheel al-yukurru beehum. Wa l-khumaam da, kulla ke yijiibuuh fi l-bakaan al-gaaʼid foogah al-malik.
Suleymaan faat kulla l-naas be l-hikma
29 Wa l-Rabb antaah le Suleymaan hikma wa fihim ziyaada wa maʼrafa katiire misil ramla hana khachum al-bahar. 30 Wa hikmat Suleymaan bigat ziyaada min hikmat kulla naas al-sabaah wa hikmat naas Masir. 31 Wa Suleymaan bigi hakiim min kulla naas al-dunya wa hakiim min Itaan al-min khachum beet Azraahi wa Heemaan wa Kalkuul wa Dardaʼ iyaal Mahuul. Wa usmah bigi maʼruuf fi kulla l-umam al-mujaawiriinah. 32 Wa Suleymaan katab 3 000 masal wa 1 005 khine. 33 Wa hu hajja be l-nabaat min chadar al-arz al-aziim hana Lubnaan lahaddi nabaat al-zuufa al-sakhayyar al-yugumm fi l-durdur. Wa hajja be l-bahaayim wa l-tuyuur wa l-zawaahif wa l-huut. 34 Wa kulla l-chuʼuub wa muluuk al-ard al-simʼo be hikmat al-malik Suleymaan rassalo naashum jo le yasmaʼo hikmatah.
