Laar hotɗa ge Efrayim ma ne
1 Efrayim ma jan Gedeyon go: «Mo ke i ma fare go ɗaa? Swaga ge mo ne zu mbo det Madiyan ma pore, mo te há i goŋle to kyaɗa ɗaa?» A ɗage gool na pal. 2 Gedeyon gwan ne nama janna go: «Mbi ke ma kaŋ mbyatɗa ne ge aŋ ne ke go ɗaa? Oyo̰r-kwar ge aŋ ge Efrayim ma ne yé te be waɗe siyal ge i ge vuwal pe ge Abiyezer ne ka̰ to’a? 3 Dok te be ɓyan Madiyan ma gan ma, Oreb ma ne Zeb aŋ tok go to’a? Mbi ke ma kaŋ mbyatɗa ne ge aŋ ne ɗaa?» Swaga ge ne jya̰ nama fare mbe no ɗe, nama laar iyal.
Pore mballa ge Gedeyon ne maŋgaɗam Urdun le may ya
4 Gedeyon ma ne na naa ge kikis ataa ma detɗa maŋgaɗam Urdun wak go, a har mbo le may ya. Ne jo̰ a lwage lwage puy ɗe, a ka yan bama naa ge ho̰l ma pe. 5 Swaga ge a ne dé ya suwal Sukot go, Gedeyon jan naa ge Sukot ma go, nama ho̰ na naa ma kaŋzam nde, ago nama lwage ya go. Mbi yan ne go Zeba ma ne Salmuna, gan ge Madiyan ma ne ma pe. 6 Ga̰l ge Sukot ne ma gwan ne Gedeyon janna go: «Mo wan Zeba ma ne Salmuna ya go ɗo, i ba hon mo naa ma kaŋzam ɗaa?» 7 Gedeyon gwan ne nama janna go: «A kwaɗa! Swaga ge Bage ɗiŋnedin ne mbo ɓyan Zeba ma ne Salmuna ya mbi tok go ɗe, mbi mbo fol aŋ ne uwara ge ne kḭso ge ne ful pul zi ma.» 8 Ne swaga mbe go, mbo suwal Penuwel ya, jan nama fare mbe go no ca. Penuwel ma gwan ne na janna dimma ne naa ge Sukot ma ne jya̰ na go. 9 Jan Penuwel ma go: «Swaga ge mbi ne mbo gwan ja be ge fare ɓol mbi, mbi mbo gul burgu mbe no se.»
10 Zeba ma ne Salmuna det suwal Karkor ya poseya ne naa dudubu wol para anuwa̰y bama pe go. No a naa ge mbal pore ma ge ne gá ne naa ge ham ge ma pe go ne. Naa ge mbal pore ma dudubu kis para wara azi a su uzi kucup. 11 Gedeyon her viya̰ ge naa ge koy kavaar ma ne, na ge ne suwal Noba ma ne Yokboha le ham, mbo det na naa ge ho̰l ge ne dwa go bama gá katɗa halas ma. 12 Zeba ma ne Salmuna syat bama pe so, Gedeyon yan nama pe ɗiŋ mbo wan nama jwak, nama naa ma ɓarse se.
13 Gedeyon ge Yowas vya gwan ne swaga mbal pore ya, ne viya̰ ge suwal Heres ne. 14 Wan vya dore a̰me ɗu ge Sukot ne, ele na fare, na sḛ njaŋge na ga̰l ma ne naa ga̰l ge suwal Sukot ne ma dḭl, pet naa wara ɓyalar para ɓyalar. 15 Gedeyon mbo suwal Sukot ya, jan nama go: «Zeba ma ne Salmuna, nama ge aŋ ne jya̰ mbi fare asar go: ‹Mo wan Zeba ma ne Salmuna ya go ɗo, i ba hon mo naa kaŋzam ɗaa›, a no.» 16 Wan naa ga̰l ge suwal ne ma, abe uwara ge kḭso ge ne ful pul zi ma nama ta, kot nama njanja. 17 Gul burgu ge suwal Penuwel ne se, hun naa ge ne suwal diŋ ma uzi me.
18 Gedeyon ele Zeba ma ne Salmuna go: «Naa ge aŋ ne hṵ nama ge suwal Tabor go ma, ka gyana gyana ɗaa?» A jan go: «A ka dimma ne mo go, ndu ge daage ka dimma ca ne gan vya go.» 19 Na sḛ jan nama go: «A mbi ná vya ma ne. Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin ne, te go aŋ ya̰ nama da ne ndwara, mbi hun aŋ te to.» 20 Jan na vya pul soy Yeter go: «Ɗage digi, hṵ nama!» Amma vya mbe day ndage na kasagar to, ne da pe, ka sya vo, ago na sḛ gale bool ne baŋ. 21 Zeba ma ne Salmuna jan Gedeyon go: «Ɗage digi, mo sḛ hṵ i ne! Ago a ndu pool ke kaŋ ge go ne.» Gedeyon ɗage digi, hun Zeba ma ne Salmuna, abe nama kaŋ ge pare jambal ma ka̰l ma.
Pe aya ge Gedeyon ne
22 Israyela vya ma jan Gedeyon go: «Aŋ ne mo vya ma, ne mo vya kon ma gá er ta katɗa i pal ne, ago mo zú i ne Madiyan ma tok go ne.» 23 Gedeyon jan nama go: «Mbi, ko mbi vya, i kat aŋ pal to, a Bage ɗiŋnedin kat aŋ pal ne.»
24 Gedeyon jan nama go: «Mbi ɓyare kaŋ a̰me ne aŋ ta, ndu ge daage na ho̰ mbi kyaɗa ɗu ne na kaŋ paal ma buwal zi.» Ago nama naa ge ho̰l ma ka da ne kyaɗa ge dinar ma, ne jo̰ a Ismayel vya ma ne. 25 Nama sḛ ma jan na go: «I hon mo na hon.» A zen ba̰r ga̰l se, ndu ge daage her kyaɗa ɗu ne na kaŋ paal ma buwal zi, dol na go. 26 Dṵṵl ge kyaɗa ge dinar ge Gedeyon ne ele ma, mbo digi kilo wara azi, be ge isi bayir ma, ne kaŋ togor wak ma, ne ba̰r ge káál citat ma ge gan ge Madiyan ma ne ma, be ge isi nama kaŋ ge a ne ka̰ na jambal ma ka̰l zi ma me. 27 Gedeyon ɗeere kaŋ a̰me, é na na suwal Ofra go. Israyela ma gá uware kḭḭm mbe, saŋge kaŋ syal koo ne Gedeyon hir ma pe.
28 Madiyan pala gwan Israyela vya ma pe se, a gwan he bama pala digi to bat. Suwal gá halas ɗiŋ del wara anda, dam ma ge Gedeyon gale ne ka ne ndwara ma zi mwaɗak.
29 Yerub-Baal ge Yowas vya gwan mbo kat na yadiŋ. 30 Gedeyon tó vya ma wara ɓyalar, ago ka da ne gwale ma gḛ ge be to. 31 Na gwale ge wanna digi ge ne ka suwal Sichem go tó na vya son ɗu, na sḛ ho̰ na dḭl Abimelek. 32 Gedeyon ge Yowas vya su sabar ge na ne zi ne laar saal, a mbul na ge na bá Yowas taal zi, suwal Ofra ge Abiyezer joo go.
33 Swaga ge Gedeyon ne su ɗe, Israyela vya ma gwan mbo uware dok Baal, a saŋge Baal-Berit bama dok. 34 Israyela vya ma be gwan dwat ne Bage ɗiŋnedin, Dok ge bama ne, na ge ne zu bama ne bama naa ge ho̰l ma ge ne vé bama se ma tok go to. 35 A be gwan dwat ne Yerub-Baal ndwara go Gedeyon, na ge ne ke Israyela vya ma kwaɗa hir ma to.
Rujaal Afraayim ziʼilo didd Gidʼuun
1 Wa rujaal Afraayim gaalo le Gidʼuun : «Maala ma hajjeetna wakit maachi tihaarib al-Midyaaniyiin ?» Wa humman harajo maʼaayah huraaj chadiid. 2 Wa Gidʼuun gaal leehum : «Ana ma sawweet cheyy yisaawi al-cheyy al-intu sawweetuuh ! Wa l-kichcheeb gabiilitku Afraayim ma akheer min kulla l-gatiʼ hana khachum beeti Abiʼaazar walla ? 3 Wa leeku intu bas, al-Rabb sallam Uriib wa Ziib khuyyaad al-Midyaaniyiin. Ana ma sawweet cheyy yisaawi al-cheyy al-intu sawweetuuh !» Wa min hu gaal al-kalaam da, khalaas zaʼalhum da bigi ma fiih.
Gidʼuun katal muluuk Midyaan
4 Wa Gidʼuun wa l-rujaal al-tultumiya al-maʼaayah wassalo bahar al-Urdun wa gataʼooh. Hatta kan ayyaaniin kula, humman gaaʼidiin yitaarudu udwaanhum. 5 Wa wakit wassalo hillit Sukkuut, Gidʼuun gaal le sukkaanha : «Min fadulku, antu khubza le l-rujaal al-maʼaayi achaan humman ayyaaniin. Ana gaaʼid natrud Zabah wa Salmuunaʼ muluuk Midyaan.» 6 Wa laakin kubaaraat Sukkuut gaalo leyah : «Inta lissaaʼ ma gidirt tukhutt Zabah wa Salmuunaʼ tihit sultitak. Maala nantu akil le deechak ?» 7 Wa Gidʼuun radda leehum wa gaal : «Kan Allah sallam leyi Zabah wa Salmuunaʼ, ana nafruchku be chook al-sahara wa l-haskaniit.» 8 Wa min al-bakaan da, hu macha hillit Fanuwiil wa hajja le sukkaanha be nafs al-kalaam wa naas Fanuwiil kula raddo leyah be nafs al-kalaam misil hana naas Sukkuut. 9 Wa hu gaal le naas Fanuwiil : «Kan jiit be sihha wa salaama, nihaddim gasirku da.»
10 Wa fi l-wakit da, Zabah wa Salmuunaʼ gaaʼidiin fi Garguur maʼa askarhum al-adadhum yisaawi 15 000 raajil. Wa dool bas al-faddalo min kulla deech gabaayil al-sabaah achaan 120 000 askar al-yaʼarfu harb al-suyuuf maato. 11 Wa Gidʼuun macha be murhaal al-sayyaara sabaah le Nuubah wa Yugbaha wa katal al-askar al-yahsubu humman gaaʼidiin be amaan. 12 Wa Zabah wa Salmuunaʼ muluuk Midyaan arrado wa Gidʼuun taradaahum wa karabaahum. Wa khalaas be da, barjal kulla askarhum.
13 Wa Gidʼuun wileed Yuwaach gabbal min al-harib be gooz Haaras. 14 Wa hu karab sabi min naas Sukkuut wa saʼalah. Wa hu katab leyah kulla asaame al-kubaaraat wa l-chuyuukh hana Sukkuut wa adadhum 77 raajil. 15 Wa Gidʼuun macha le naas Sukkuut wa gaal leehum : «Chiifu ! Daahu Zabah wa Salmuunaʼ al-be sababhum intu gultu leyi : ‹Inta lissaaʼ ma gidirt tukhutt Zabah wa Salmuunaʼ tihit sultitak. Maala nantu akil le deechak ?›» 16 Wa hu chaal chuyuukh al-hille wa chaal chook al-sahara wa haskaniit wa farach beehum naas Sukkuut. 17 Wa hu haddam al-gasir al-fi Fanuwiil wa katal rujaal al-hille.
18 Wa baʼad da, Gidʼuun gaal le Zabah wa Salmuunaʼ : «Al-naas al-kataltuuhum fi Taabuur yichaabuhu yaatu ?» Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Al-naas dool mislak. Wa ayyi waahid minhum misil wileed malik.» 19 Wa hu gaal leehum : «Humman dool akhwaani iyaal ammi. Nahlif leeku be Allah al-Hayy, kan awwal ma kataltuuhum, ana abadan ma naktulku.» 20 Wa Gidʼuun gaal le Yatar wileedah al-bikir : «Gumm wa aktulhum !» Wa laakin al-wileed ma salla seefah. Hu khaaf achaan hu wileed sabi. 21 Wa Zabah wa Salmuunaʼ gaalo : «Gumm, inta zaatak bas aktulna achaan di khidmit al-raajil al-fahal.» Wa khalaas, Gidʼuun gamma katalaahum le Zabah wa Salmuunaʼ wa chaal al-ziina min rigaab jumaalhum.
Moot Gidʼuun
22 Wa rujaal Bani Israaʼiil gaalo le Gidʼuun : «Inta bas abga malikna. Wa baʼadak inta, wileedak wa wileed wileedak yabgo muluukna achaan inta najjeetna min al-Midyaaniyiin.» 23 Wa laakin Gidʼuun gaal leehum : «Ana ma nabga malik foogku wa la wileedi. Khalli Allah bas yamluk foogku.»
24 Wa battaan gaal leehum : «Nidoor nasʼalku cheyy waahid. Khalli ayyi waahid minku yijiib leyi khaatim waahid min al-khaniime al-ligiituuha fi l-harib.» Udwaanhum al-Ismaaʼiiliyiin induhum khatam. 25 Wa humman gaalo leyah : «Tamaam, nantuuhum leek.» Wa humman faracho khalag wa ayyi waahid zagal foogah khaatim waahid min khaniimtah. 26 Wa l-khatam al-talabaahum Gidʼuun wazinhum yisaawi 2 500 jineeh hana dahab. Wa da bala l-suure wa l-khuruus wa l-khulgaan al-loonhum garadi al-yalbasoohum muluuk Midyaan wa l-ribig al-yarbutuuh fi rigaab jumaalhum. 27 Wa Gidʼuun chaal al-dahab da wa daggah farmala wa khattaah fi hillitah Ufra. Wa kulla Bani Israaʼiil yaju yaʼabudu al-farmala di wa da bigi charak le Gidʼuun wa le kulla aayiltah.
28 Wa khalaas, al-Midyaaniyiin gaʼado tihit hukum Bani Israaʼiil wa ma gidro battaan yarfaʼo ruuseehum. Wa fi muddit hayaat Gidʼuun, al-balad gaaʼide fi raaha le muddit 40 sana.
29 Wa Yarbaʼal wa hu Gidʼuun wileed Yuwaach gabbal sakan fi beetah. 30 Wa Gidʼuun jaab 70 awlaad achaan hu indah awiin katiiraat. 31 Wa indah sirriiye fi Chakiim. Hi kula jaabat leyah wileed wa hu sammaah Abiimalik. 32 Wa Gidʼuun wileed Yuwaach chayyab marra waahid wa aach fi halu. Wa baʼad da, maat wa dafanooh fi khabur abuuh Yuwaach fi Ufra hint khachum beet Abiʼaazar.
33 Wa baʼad moot Gidʼuun, Bani Israaʼiil gammo battaan achcharmato maʼa asnaam Baʼal wa abadoohum wa sawwo Baʼal Bariit ilaahhum. 34 Wa Bani Israaʼiil abadan ma fakkaro fi Allah ilaahhum al-najjaahum min udwaanhum al-muhawwigiinhum. 35 Wa be kulla l-kheer al-sawwaah leehum Yarbaʼal wa hu Gidʼuun, Bani Israaʼiil ma sawwo kheer le aayiltah.
