Wak honna ne kḭḭm ge dinar pe uwareya
1 Gan Nebukadnezar ɗeere kḭḭm ge dinar a̰me, na haal tok pyaso ŋgayya wara myanaŋgal, na fiyal tok pyaso ŋgayya myanaŋgal me. Hon wak go a ɗù na baal pul ge Dura ne go, suwal Babilon go. 2 Gan Nebukadnezar dol temel tol na paca ma, ne naa ga̰l ge ne suwal pal ma, ne naa ga̰l ge yuwaleya ma, ne naa ge koy kaŋ ma, ne naa ge kun sarya ma, ne na naa ga̰l ge temel ma pet, nama mbo ya ne vḛso ge na kḭḭm ge na ne ɗeere na pe. 3 Paca ma, ne naa ga̰l ge ne suwal pal ma, ne naa ga̰l ge yuwaleya ma, ne naa ge koy kaŋ ma, ne naa ge kun sarya ma, ne naa ga̰l ge temel ma pet a kote ya ne vḛso ge kḭḭm ge gan Nebukadnezar ne ɗeere na pe. A mḛ kḭḭm ɗeereya mbe ndwara zḛ.
4 Bage ɗame vḛso oy ne ka̰l ndaar go: «Pehir ma pet, ne suwal ma, ne wak ge daage pet, za̰ me wak honna no: 5 Swaga ge aŋ ne za̰ tṵ sunna ya, ne gal ma, ne biliŋ ma, ne ŋgeleŋ ma, ne kaŋ haleya ge daage hir ya, gu me aŋ koo ma se uware kḭḭm ɗeereya ge dinar ge gan Nebukadnezar ne ɗù na. 6 Ndu ge daage pet ge ne gur na koo ya na ndwara se uware na to, a mbo dol na tuul ge a ne mba ol ne se njinjik se ya.» 7 A go no, swaga ge pehir ma, ne suwal ma, ne wak ge daage pet, ne za̰ tṵ sunna, ne gal ma, ne biliŋ ma, ne ŋgeleŋ ma, ne kaŋ haleya hir ge daage pet ɗe, a ka gur bama koo ma se uware kḭḭm ɗeereya ge dinar ge gan Nebukadnezar ne ɗù na.
Danyel kaam ma kuri be ge uware kḭḭm ɗeereya
8 Swaga mbe go juju, Kaldeya ma mbo ya kaŋge Yuda ma. 9 A jan gan Nebukadnezar go: «O gan, ka ne ndwara ɗiŋnedin! 10 O gan, mo te be hon wak ne go, swaga ge naa ne za̰ tṵ sunna, ne gal ma, ne biliŋ ma, ne ŋgeleŋ ma, ne kaŋ haleya hir ge daage ya, naa gu naa koo ma se uware kḭḭm ɗeereya ge dinar to’a? 11 Amma ndu ge daage pet ge ne gur na koo ya se uware na to, a dó na tuul ge a ne mba ol ne se njinjik se ya to’a? 12 Ndi, Chadrak, ne Mechak, ne Abednego, Yuda ge mo ne e nama ne suwal Babilon pal mbe ma, a be ke mborra mo wak honna pal to. O gan, a kuri be ge ke mo dok ma temel mo̰r, a kuri be ge uware kḭḭm ɗeereya ge mo ne ɗù na.»
13 Nebukadnezar laar vḛne gḛ ge be to, hon wak go, a gene na Chadrak, Mechak ma ne Abednego ma ya. A gene nama ya gan ndwara se. 14 Nebukadnezar ele nama go: «Chadrak, Mechak ne Abednego, a fareba go aŋ ke mbi dok ma temel mo̰r to, aŋ kuri be uware kḭḭm ɗeereya ge dinar ge mbi ne ɗù na me ya’a? 15 Se no, ka me jejew, swaga ge aŋ ma za̰ tṵ sunna ya, ne gal ma, ne biliŋ ma, ne ŋgeleŋ ma, ne kaŋ haleya hir ge daage pet ya, gu me aŋ koo ma se uware kḭḭm ɗeereya ge mbi ne ɗù na. Kadɗa aŋ uware na to, se se no, a ma kan aŋ tuul ge a ne mba ol ne se njinjik se ya. Aŋ ma kwa dok ge ba zur aŋ ne mbi tok go gale!» 16 Chadrak, Mechak ne Abednego gwan ne gan Nebukadnezar janna go: «I ne fare a̰me ge janna mo fare mbe pal to. 17 Kadɗa Dok ge i ne ke na temel mo̰r day ya zur i ne ol ge mbarra njinjik mbe no zi, ko ne mo tok zi me, mbo zur i. 18 Kadɗa go to puy, kwa go i ne pool ke temel mo̰r hon mo dok ma to, i gur i koo ma se uware kḭḭm ɗeereya ge dinar ge mo ne ɗù na to me.»
19 Nebukadnezar laar vḛne gḛ ge be to, na ndwara cili kaal ɗaɗa̰y Chadrak ma ne Mechak ma ne Abednego ma ta. Hon wak go, a jage ol mbe wak digi ndwara ɓyalar waɗe ge a ne ha̰le jage na. 20 Go̰r go, hon na asagar ge pool ma wak go nama vwa Chadrak ma ne Mechak ma ne Abednego ma, nama ka̰ nama ol mbe zi ya. 21 Swaga mbe go, a vwal nama ne bama ba̰r ga̰l ma, ne bama ba̰r ge pul zi ge ma, ne bama ba̰r ge may ma nama ta jyan, a kan nama ol zi ya. 22 Ne jo̰ wak honna ge gan ne ka ndaar kaka ɗe, a jage ol mbe digi gḛ ge be to. Swaga ge naa mbe ma ne ɗage kan Chadrak ma ol zi ya ɗe, ol hogeya hun nama uzi. 23 Amma Chadrak ma ne Mechak ma ne Abednego ma a det ol zi ya vwalla.
Dok zur Danyel kaam ma ne ol zi ya zum
24 Swaga mbe go, vo wan gan Nebukadnezar, za̰me digi, ele na naa ge yuwaleya ma go: «Nee te ka̰ naa ataa ol zi vwalla to’a?» A jan na go: «A mbe go, o gan!» 25 Gwan jan nama go: «Ndi, mbi kwa naa ne go anda be ge vwalla, a mbo ya ol zi. Ndu ge anda mbe ndwara di dok vya ndwara.» 26 Go̰r go, Nebukadnezar ndar tene ya tuul ge ol ne na se wak go, oy go: «Chadrak, Mechak ne Abednego, Dok ge ne digi digi ya mo̰r ma, wa me ne ol zi ya zum, mbo me ya.» Chadrak ma ne Mechak ma ne Abednego ma wat ne ol zi ya zum.
27 Gan paca ma, ne naa ge ne suwal pal ma, ne naa ge yuwaleya ma pet, a kote ta ya ndil nama, a ɓol go ol be ke nama a̰me to, ko nama pala susu ma be vo̰me to, ko nama ba̰r ma be til to, ol huri puy ne nama ta to pet. 28 Nebukadnezar jan go: Uwareya hon Dok ge Chadrak, Mechak ne Abednego ne, na ge ne teme na maleka ya zur na mo̰r ma, ago a e bama saareya na pal. Ge bama te ya ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle ma be ge bama Dok to, a kuri gan wak, a ho̰ ta siya no. 29 Ne se no, mbi hon wak go: «Ndu ge daage, ko suwal ge daage, ko pehir ge daage pet ge ne jan fare sone ya Dok ge Chadrak, ge Mechak ne ge Abednego ne pal, a hṵ na uzi, a gu na yàl ma se kakam me. Ago Dok a̰me ge ne mbya zur naa dimma ne na go to.» 30 Swaga mbe go, gan gwan e Chadrak, Mechak, ne Abednego ma suwal Babilon pal.
Kiya̰r ge azi ge gan Nebukadnezar ne: Uwara ga̰l
31 Gan Nebukadnezar teme fare pehir ma, ne suwal ma, ne naa ge ne far wak ge daage ge ne suwar pal pet ma ta janna go:
Ka me halas zi! 32 Mbi ndi go na kwaɗa mbi e aŋ kwa kaŋ ŋgayya ma ne kaŋ ajab ma ge Dok ge digi digi ya ne ke ne mbi.
33 Na kaŋ ŋgayya ma ɓaŋlaŋ,
na kaŋ ajab ma ga̰l ge be to,
na muluk a ɗiŋnedin,
na gan a doŋ pe ma ne doŋ pe ma.
Al-malik amar yaʼabudu al-sanam
1 Wa baʼad da, al-malik Nabuukhadnasar sawwa sanam hana dahab tuulah 60 duraaʼ wa urdah 6 duraaʼ. Wa khattaah fi l-sahale al-usumha Duura fi wulaayat Baabil. 2 Wa l-malik azam kulla l-muwakkaliin wa l-muhaafiziin wa ruʼasa al-wulaayaat wa l-mustachaariin wa l-muwakkaliin be hafidiin al-maal wa l-gudiya wa naas al-chariiʼa wa kulla l-masaaʼiil hana l-manaatig achaan yaju yahdaro fi l-aazuuma hana l-malik al-tukhuss al-sanam. 3 Wa khalaas, kulla l-muwakkaliin wa l-muhaafiziin wa ruʼasa al-wulaayaat wa l-mustachaariin wa l-muwakkaliin be hafidiin al-maal wa l-gudiya wa naas al-chariiʼa wa kulla l-masaaʼiil hana l-manaatig jo fi l-aazuuma di wa wagafo giddaam al-sanam al-khattaah al-malik Nabuukhadnasar.
4 Wa l-munazzim hana l-aazuuma naada be hiss aali wa gaal : «Ya l-naas al-laammiin min al-chuʼuub wa l-umam wa l-lukhkhaat, daahu al-amur buguul ke : 5 ‹Min simiʼtu hiss al-buug wa l-suffaara wa l-jigindiiye wa amsibeybe wa l-gitaar wa kulla nafar hana aalaat al-musiikha, waajib tidanguru wa tasjudu giddaam al-sanam hana l-dahab al-khattaah al-malik Nabuukhadnasar. 6 Wa ayyi naadum al-aba ma yidangir wa yasjud le l-sanam da, tawwaali yichiiluuh wa yarmuuh fi naar amlahiib al-chadiide.›»
7 Wa fi chaan da, kulla l-naas min al-chuʼuub wa l-umam wa l-lukhkhaat wakit simʼo hiss al-buug wa l-suffaara wa l-jigindiiye wa amsibeybe wa l-gitaar wa kulla nafar hana aalaat al-musiikha, khalaas dangaro wa sajado le l-sanam hana l-dahab al-khattaah al-malik Nabuukhadnasar.
Rufgaan Danyaal abo ma yasjudu
8 Wa fi nafs al-wakit da bas, naas waahidiin min al-Baabiliyiin jo wa gaddamo chakwa didd al-Yahuud. 9 Wa humman gaalo le l-malik Nabuukhadnasar : «Allah yansurak ! 10 Ya l-malik, inta anteet amur le ayyi naadum al-simiʼ hiss al-buug wa l-suffaara wa l-jigindiiye wa amsibeybe wa l-gitaar wa kulla nafar hana aalaat al-musiikha, waajib yidangir wa yasjud le l-sanam hana l-dahab. 11 Wa kan naadum aba ma yidangir wa yasjud le l-sanam, yichiiluuh wa yarmuuh fi naar amlahiib al-chadiide. 12 Ya l-malik, daahu fiyah naas waahidiin min al-Yahuud al-inta anteethum al-idaara hana wulaayat Baabil wa humman Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu. Wa l-rujaal dool ma karramo amrak wa ma abado ilaahaatak wa ma sajado le sanamak hana l-dahab al-inta khatteetah.»
13 Wa fi l-bakaan da, al-malik Nabuukhadnasar ziʼil zaʼal chadiid wa amar yijiibu leyah Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu. Wa khalaas, jaaboohum giddaam al-malik. 14 Wa l-malik saʼalaahum wa gaal : «Sahiih ke intu Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu ma gaaʼidiin taʼabudu ilaahaati wa ma tasjudu le l-sanam hana l-dahab al-ana khatteetah walla ? 15 Wa hassaʼ da kan intu jaahiziin, min simiʼtu hiss al-buug wa l-suffaara wa l-jigindiiye wa amsibeybe wa l-gitaar wa kulla nafar hana aalaat al-musiikha, tawwaali danguru wa asjudu le l-sanam hana l-dahab al-ana al-malik Nabuukhadnasar khatteetah. Wa kan abeetu ma taʼabuduuh kamaan, tawwaali yichiiluuku wa yarmuuku fi l-naar amlahiib al-chadiide di. Wa nichiif al-ilaah al-yagdar yamrugku min iidi ana !»
16 Wa Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu raddo wa gaalo le l-malik : «Aniina ma nagdaro nihajju leek cheyy fi l-kalaam da. 17 Wa laakin, ya l-malik, Ilaahna al-aniina gaaʼidiin naʼabuduuh yagdar yinajjiina min al-naar amlahiib al-chadiide wa min iidak inta kula. 18 Wa kan ma najjaana kula, aʼarif ya l-malik, aniina ma naʼabudu ilaahaatak wa la nasjudu le sanamak hana l-dahab al-inta khatteetah.»
19 Wa wakit al-malik Nabuukhadnasar simiʼ al-kalaam da, ziʼil zaʼal chadiid wa wijhah alkhayyar. Wa gamma didd Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu wa amar yihammu al-naar di sabʼa marraat ziyaada min awwal. 20 Wa battaan amar waahidiin min askarah al-chudaad yirabbutu Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu wa yarmuuhum fi l-naar amlahiib al-chadiide. 21 Wa tawwaali, rabbatoohum le l-rujaal dool wa ramoohum fi l-naar amlahiib al-chadiide be jalaaliibhum wa saraawiilhum wa tawaagiihum wa kulla lubaashum. 22 Wa min chiddit amur al-malik, al-naar hammooha ziyaada lahaddi akalat al-askar al-ramoohum le Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu. 23 Wa kan le l-naas al-talaata al-humman Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu, ramoohum murabbatiin fi ust al-naar amlahiib al-chadiide.
Allah najja al-rufgaan min al-naar
24 Wa tawwaali, al-malik Nabuukhadnasar anbahat wa saʼal masaaʼiilah wa gaal : «Ma rameena talaata naas murabbatiin fi ust al-naar walla ?» Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Aywa, ya l-malik.» 25 Wa l-malik radda leehum wa gaal : «Daahu ana gaaʼid nichiif arbaʼa naas mufartagiin wa raaykhiin fi ust al-naar wa cheyy waahid kula ma sawwaahum. Wa l-raabiʼ da bichaabih ibn al-ilaahaat !»
26 Wa l-malik garrab le khachum al-naar amlahiib al-chadiide wa naada wa gaal : «Ya Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu, ya abiid Allah al-Aali ! Amurgu min al-naar wa taʼaalu !» Wa khalaas, Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu marago min ust al-naar wa jo. 27 Wa kulla l-muwakkaliin wa l-muhaafiziin wa ruʼasa al-wulaayaat wa l-masaaʼiil hana l-malik jo hawwagoohum wa chaafo kadar al-naar ma akalat jisimhum wa suufaay waahide min ruuseehum kula ma hirgat. Wa khulgaanhum kula ma khayyaro wa riihit al-naar kula fooghum ma tinchamma.
28 Wa Nabuukhadnasar gaal : «Baarak Allah Ilaah Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu al-rassal malakah achaan yinajji abiidah al-humman atwakkalo aleyah. Wa khaalafo amri ana al-malik wa khassado be l-moot kula akheer leehum min yaʼabudu wa yasjudu le ilaah aakhar al-ma Ilaahhum. 29 Asmaʼo, ya l-naas ! Min baʼad al-yoom, ayyi naadum min ayyi chaʼab aw umma aw lukhkha kan gaal kalaam didd Ilaah Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu, nigattiʼah lahamaay lahamaay wa nidammir beetah wa yabga misil dungus achaan ma fi Ilaah aakhar al-yagdar yinajji be tariiga misil di.»
30 Wa baʼad da, al-malik anta khiima le Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu fi wulaayat Baabil.
