Tolla ge zwama ne
1 Zwama nṵsi na uwara zok pul ma ɓyalar,
sḭ na zok no.
2 Vya̰ na kavaar ma se, ke na oyo̰r jiya̰l no,
nṵsi na swaga zam kaŋzam no.
3 Teme na kale ma mbo ndé swaga haal ge suwal ne ma digi tol naa ya.
4 «Naa ge be kwa fare jwap to ma, gwa̰ me ya go go!»
Naa ge nama pala ne kwa fare jwap to ma, jan go:
5 «Mbo me ya zam mbi kaŋzam,
njó me mbi jiya̰l ge mbi ne ke.
6 Ka̰ me fare kwarra to uzi, aŋ mbo kat ne ndwara,
he me viya̰ pul ge fare kwarra ne.»
Ndu ge zwama ma ne ndu ge besere fare
7 Mḛre ndu ge pala ga̰l ya̰ naa ndwara da ne saaso,
yuwale ndu ge sone e mo ɓol sáso.
8 Mḛre ndu ge besere fare to, mbo hat kwane mo,
mḛre ndu ge zwama, na laar mbo wan mo.
9 Yuwale ndu ge zwama, mbo gwan hat zwama gḛ waɗeya,
ho̰ ndu ge dosol kwarra, mbo gwan kwa fare waɗeya.
10 Sya Bage ɗiŋnedin vo, a pe eya ge zwama ne ne,
kwa Bage mbegeya uzi hini cat, a ɓol fare kwarra.
11 Ago, ne mbi ta, mo dam ma mbo zuli ceɗed suwar pal,
mbi mbo hon mo del ma gḛ me.
12 Kadɗa mo zwama, mo zwama mbe kwaɗa da ne mo sḛ pe,
kadɗa mo pala ga̰l, mo sḛ mbo in mo dṵṵl.
Tolla ge daal ne
13 Daal da ne gwale ge ndwara digi go,
wan a̰me pe to, kwar fare to me.
14 Kat na zok wak pal,
ge tandal ge suwal ne go.
15 Ka tol naa ge ne kale ma,
nama ge ne mbo bama swaga ma.
16 «Naa ge be kwa fare jwap to ma, gwa̰ me ya go go!»
Naa ge nama pala ne kwa fare to ma, jan go:
17 «Jiya̰l sella njot mbuɗi kukuf,
kaŋzam zamma sele jyan, zam tuli!»
18 Naa mbe ma kwa go bama mbo ne go taal siya se to,
naa ge gwale mbe ne tó nama wan pe go bama mbo siya zi to.
Al-hikma tinaadi al-naas
1 Al-hikma gataʼat chiʼab sabʼa
wa beehum banat beetha.
2 Hi dabahat wa daayarat khamarha
wa farrachat bustaatha.
3 Hi rassalat khaddaamaatha
wa tinaadi min al-bakaan al-aali hana l-hille.
4 Wa tuguul : «Ayyi naadum al-jaahil khalli yaji hini.»
Wa le l-ma indah fihim, hi tuguul :
5 «Yalla aakulu min akli
wa acharbo min khamari al-daayartah.
6 Khallu minku al-jahal wa tahyo
wa chiilu al-derib al-yantiiku fihim.»
Al-hakiim wa l-chammaati
7 «Al-yiʼaddib al-chammaati
yalga al-bakhaada
wa l-yuluum al-aasi
yalga al-muʼyaar.
8 Ma tuluum al-chammaati
achaan hu yabkhudak
laakin kan tuluum al-hakiim,
hu yiriidak.
9 Allim al-hakiim
wa yalga hikma ziyaada.
Arrif al-saalih
wa maʼrafatah tabga ziyaada.
10 Al-khoof min Allah
hu asaas al-hikma
wa maʼrafat Allah al-Khudduus
tifahhimah le l-insaan.
11 Wa beyi ana al-hikma,
ayyaam hayaatak yiziidu
wa siniin umrak yutuulu.
12 Kan hakiim,
hikmatak tanfaʼak
wa kan chammaati,
tilhammal awaakhib fiʼilak.»
Al-matmuusa taʼazim
13 Al-mara al-matmuusa kalaamha katiir.
Hi mukhaffala wa ma taʼarif cheyy.
14 Hi tagood fi baab beetha
wa fi l-bakaan al-aali hana hillitha
15 le tinaadi al-faaytiin be deribhum
wa l-maachiin adiil fi tariighum.
16 Wa tuguul : «Ayyi naadum al-jaahil khalli yaji hini.»
Wa le l-ma indah fihim, hi tuguul :
17 «Al-charaab al-masruug, laziiz
wa l-akil al-mulabbad, halu.»
18 Humman ma yaʼarfu
kadar da bakaan al-maytiin
wa maʼzuumiinha
gaaʼidiin fi l-haawiye.
