Bulus, suwal Efesus go
1 Swaga ge Apollos ne ka Korinte diŋ, Bulus her viya̰ ge le njal go, det ya suwal Efesus go, set naa ge ame hateya a̰me ma, 2 jan nama go: «Swaga ge aŋ ne ho̰ fareba, aŋ ame O̰yom ge mbegeya ɗaa?» A jan na go: «I be za̰ fare ge O̰yom ge mbegeya ɗu to bat.» 3 Ele nama go: «Aŋ ɓo ma baptisma ɗaa?» A jan no go: «Baptisma ge Yohanna ne.» 4 Bulus jan nama go: «Yohanna ka ke naa baptisma ndwara det ya haseya go, ka jan go naa ho̰ fareba ge ndu ge ne mbo ne na go̰r ya ta, ndwara go, Jeso .» 5 Swaga ge a ne za̰ fare mbe no, a ke nama baptisma dḭl ge Bageyal Jeso ne zi. 6 Swaga ge Bulus ne é na tok nama pal, O̰yom ge mbegeya sugi nama pal, a ɗage far wak ge ɗogle ma, a ka waage fare O̰yom pal me. 7 Naa mbe ma pet, a ka kaŋ ge naa sonmo wol para azi go.
8 Bulus ka mbo Sinagog zi, ka jan fare ndaar kaka, ka wan nama fare ge muluk ge Dok ne pe, ka ɓyare viya̰ ge hal naa ge ne za̰ na ma ne fare. Ke saba ataa swaga mbe go. 9 Ne jo̰ naa a̰me ma togre bama dulwak be ge hon fareba to, a ka cot ta ne viya̰ ge Bageyal ne naa ndwara go me ɗe, Bulus ya̰ nama, abe naa ge ame hateya ma ya uzi hini, gá jan nama fare dam ne dam ge swaga hateya ge Tirannus ne zi. 10 Ke go no ɗiŋ del azi, e naa ge ne suwal Asiya go ma pet, Yuda, ko Grek, za̰ fare ge Bageyal ne.
Seba vya ma
11 Dok ka e Bulus ke kaŋ ajab ma gḛ ge be to, 12 ɗiŋ naa a̰me ma ka abe ba̰r, ko ba̰r wak ge ne tá Bulus duur mbo eya moy ma ta. Naa mbe ma ka ɓol zonna ne bama moy ma go, o̰yom ge seŋgre ma ka ndage ne nama zi uzi me. 13 Yuda ma naa ge swat naa a̰me ma ge ne an digi ma a ka ɓyare go bama yan o̰yom ge seŋgre ma ne dḭl ge Bageyal Jeso ne, a ka jan go: «Mbi hon aŋ wak, wá me zum ne dḭl ge Jeso ge Bulus ne waage na mbe.» 14 Nama ge a ne ka ke kaŋ mbe ma ka kep tuwaleya Seba ge Yuda vya ma, a ka naa ɓyalar. 15 O̰yom ge sone mbe gwan ne nama janna go: «Mbi kwa Jeso kwa, mbi kwa Bulus kwa me, aŋ sḛ ma ɗe, aŋ wuɗi ma ne ɗaa?» 16 Ndu ge o̰yom ge sone ne na zi mbe, det nama, na pool waɗe nama pal, ke nama yál, a syat bama pe so ne diŋ ya zum swala, duur taabeya se ne jwaŋ jwajwat. 17 Naa ge ne Efesus go ma mwaɗak, Yuda ma ne Grek ma, a za̰ fare mbe, vo wan nama, a gá uware Bageyal Jeso dḭl. 18 Naa gḛ ne nama ge ne ho̰ fareba ma buwal zi a ka mbo ya fut bama fare ge bama ne ka kerra ge sone ma pe zum. 19 Naa gḛ ne nama ge a ne ho̰ ta ke mbole ma buwal zi, a gene bama maktub ma ya, a til nama uzi naa ndwara go. Swaga ge a ne isi nama yé ma digi, a ɓol go na mbo kaŋ ge bware sile dudubu wara anuwa̰y go. 20 A go mbe no, ne pool ge Bageyal ne ta, fare ge Dok dasare naa ta ne pool ge be to no.
Puwaleya suwal Efesus go
21 Go̰r kaŋ mbe ma no go, Bulus vin tene na o̰yom zi go na gwan Ursalima. Swaga mborra go, na hé viya̰ mbo Makedoniya ma ne Akaya gale ɓya. Ka jan go: «Swaga ge mbi ne mbo detɗa ya, ago mbi mbo kwa Roma me.» 22 Teme na kaam ge temel ma azi, ndwara Timotawus ma ne Erastus mbo Makedoniya, na sḛ gá katɗa swak Asiya go.
23 Dam mbe ma pul zi, iigiya ɗage digi ge suwal Efesus go ne fare ge viya̰ ge Bageyal ne pe. 24 Ago ndu a̰me, na dḭl Demetriyus, a bage ne ka ɗeere zok sḭḭm ge Artemis ne ne fool kaal ne, temel mbe ka e naa ge ɗeere fool kaal ma ɓol kaŋ gḛ ge be to. 25 Kote nama ya pet, poseya ne naa ge ne ke temel mbe pe ma, jan nama go: «Aŋ pet, aŋ kwa kwa go nee ɓol wak zamma da ne temel mbe ta. 26 Ndi, aŋ kwa na ya go, aŋ za̰ na fare janna ma ya go me, ka be suwal Efesus go ɗeŋgo to, a suwal Asiya go mwaɗak. Bulus mbe, ne na fare janna ma ta mwale naa ya gḛ ge be to na pe go, jan go dok ge naa dasana ma ne ke nama ne bama tok zi ma, nama be dok ma ne to. 27 Kḭḭm ge sḭḭm Artemis neA be nee temel fage uzi ne nee tok go ne ɗeŋgo to, amma a zok ge nee sḭḭm ge ga̰l ge gwale Artemis ban na hormo ne me, ne jo̰ naa uware na ne Asiya go pet, ɗiŋ mbo dunya pul mwaɗak.» 28 Swaga ge a ne za̰ fare mbe ma no, a ɗage juliliya, a ndage bama ka̰l oyya go: «Artemis ge Efesus ma ne ɓaŋlaŋ!» 29 Puwaleya mbe ame suwal mwaɗak. Nama swaga mborra go, a wan Gayus ma ne Aristarkus, naa ge suwal Makedoniya ma, Bulus kaam ge mbo gwasal ma, a mbo ne nama ya swaga vḛso ge ɓase ma ne go. 30 Bulus ɓyare go na mbo ɓase ma buwal zi ya, amma naa ge ame hateya ma tele na. 31 Naa ga̰l ge temel ge ne suwal Asiya go ge ne ka na kondore ma dol temel ya jan na go na mbo swaga vḛso ge ɓase ma ne ya to. 32 Naa a̰me ma ka oy hini, ge may ma ka oy hini me, naa gḛ a wan fare ge bama ne kote ya ne na pe to, ɓase ma gá a̰reya. 33 Naa a̰me ma ne ɓase zi, a wan Alezandre, na ge Yuda ma ne e na bama ndwara zḛ fare pe. Alezandre kar ɓase ma na tok go, na ɓyare wan ɓase ma fare pe. 34 Amma swaga ge a ne kwa go na Yuda ne ɗe, naa pet a ɗage tya̰re bama pe oyya digi, mbo kaŋ ler azi go, a ka oy go: «Artemis ge Efesus ma ne ɓaŋlaŋ!» 35 Amma bage njaŋgeya ge suwal ne e ɓase ma zaneya, jan nama go: «Efesus ma, a wuɗi ge ne kwa go suwal Efesus na suwal ge a ne mbege na ne zok ge Artemis ge ɓaŋlaŋ, na ge ne dé ne digi zi ya pe to ne ɗaa? 36 Ne jo̰ ndu ge ɗaŋgre fare mbe no to, e me aŋ haŋgal se, ke me fare a̰me be ge dwatɗa to to. 37 Ago naa ge aŋ ne wa̰ nama ya mbe ma no a be sel kaŋ a̰me ne zok ge nee sḭḭm ne zi to, ko sal nee dok to me. 38 Kadɗa Demetriyus ma ne na kaam ge temel ma da ne fare ne ndu a̰me, nama mbo kaŋge nama naa ge kun sarya ma ndwara se ya, ko bage ne dó na ndwara ne suwal pal ta ya. 39 ko kadɗa aŋ da ne fare a̰me ge ɗogle ge aŋ ne ɓyare e na se, nee mbo wan na pe dam koteya ge ɓase ma ne go. 40 Ne fare ge ne ke ma̰ mbe no pe, naa da ne pool jan go nee ɓyare ɗage da ne ho̰l digi. Fare a̰me ge ne ŋgay go pala vwalla ge nee ne mbe no da ne na viya̰ go to.» Ne fare janna mbe ma no ta, ya̰ ɓase ma mborra.
Buulus fi madiinat Afasus
1 Wa wakit Abuluus gaaʼid fi Kuruntus, Buulus kammal ruwaakhtah fi l-hillaal al-fi l-jibaal wa khalaas, wisil fi madiinat Afasus. Wa hinaak ligi talaamiiz waahidiin. 2 Wa Buulus saʼalaahum wa gaal : «Al-Ruuh al-Khudduus nazal foogku wakit aamantu walla ?» Wa gaalo : «La. Al-Ruuh al-Khudduus ma naʼarfuuh wa ma simiʼna beyah.» 3 Wa Buulus saʼalaahum wa gaal : «Wakit khattasooku, khattisiinku da kikkeef ?» Wa gaalo : «Khattasoona ale hasab taʼliim Yahya.» 4 Wa Buulus gaal : «Yahya khattas al-naas al-taabo min zunuubhum. Wa gaal le l-naas kadar waajib yiʼaamunu be l-naadum al-jaayi waraayah. Wa l-naadum da, hu Isa.»
5 Wa wakit simʼo kalaam Buulus da, khattasoohum be usum al-Rabb Isa. 6 Wa wakit Buulus khatta iideenah fooghum, al-Ruuh al-Khudduus nazal fooghum wa hajjo be lukhkhaat jadiide wa atnabbaʼo. 7 Wa adadhum 12 raajil.
8 Wa Buulus dakhal fi beet al-sala wa bada yihajji le l-naas bala khoof. Wa muddit talaata chahar, hu yinaakhich maʼaahum fi mamlakat Allah achaan yijiibhum fi l-derib. 9 Wa laakin waahidiin minhum raashum gawi ma dawwaro yiʼaamunu. Wa gammo yiʼayyuru derib Isa al-Masiih giddaam al-naas. Wa be da, Buulus gamma anfarag minhum maʼa talaamiizah wa bada yinaakhich maʼaahum kulla yoom fi madrasa hana naadum usmah Tiiraanuus.
10 Wa Buulus gaaʼid yiballikh al-bichaara di muddit santeen. Wa be misil da, kulla l-naas al-saakniin fi balad Aasiya, min al-Yahuud wa min al-Yuunaaniyiin, simʼo kalaam al-Rabb. 11 Wa Allah sawwa ajaayib kubaar be waasitat Buulus, 12 lahaddi al-naas gaaʼidiin yichiilu minnah misil al-gitʼe aw khalagah hana l-khidme al-limso jildah wa yukhuttuuh fi l-mardaaniin. Wa l-marad yikhalliihum wa l-chawaatiin kula yamurgu minhum.
Awlaad Sakaawa
13 Fi l-balad di, fi Yahuud waahidiin raaykhiin hille le hille wa khidmithum yachfu al-muchootiniin. Wa waahidiin minhum yistaʼmalo usum al-Rabb Isa le yaturdu beyah al-chawaatiin wa yuguulu : «Naamurak be usum Isa, al-Buulus gaaʼid yibachchir beyah.» 14 Wa min al-naas al-sawwo misil da, sabʼa rujaal, awlaad Yahuudi waahid usmah Sakaawa wa kabiir rujaal al-diin. 15 Wa l-cheetaan al-dawwaro yaturduuh radda leehum wa gaal : «Isa naʼarfah wa usum Buulus naʼarfah wa laakin intu yaatumman ?»
16 Wa l-muchootin hajamaahum wa hu chadiid minhum wa ajala annasar fooghum. Hu jarahaahum wa charrat khulgaanhum lahaddi jaro min al-beet aryaaniin. 17 Wa kulla l-naas al-saakniin fi madiinat Afasus min al-Yahuud wa min al-Yuunaaniyiin simʼo al-khabar da wa khoof chadiid dakhal leehum wa karramo usum al-Rabb Isa ziyaada. 18 Wa fi l-bakaan da, katiiriin min al-muʼminiin gammo aʼtarafo be aʼmaalhum al-cheeniin al-sawwoohum be achiir. 19 Wa naas katiiriin minhum al-awwal sawwo al-sihir, lammo kutubhum wa tachchoohum giddaam naas al-hille. Wa hasabo taman al-kutub dool wa bigi misil 50 000 hajar fudda. 20 Wa be misil da, naas al-simʼo kalaam al-Rabb zaado wa gudrat kalaamah zaadat fi usuthum.
Al-barjaal fi Afasus
21 Wa baʼad da, Buulus chaal niiye achaan yamchi fi Madiinat al-Khudus. Wa gubbaal ma yamchi hinaak, dawwar yamchi fi Magiduuniya wa Akhaaya wa gaal : «Namchi fi Madiinat al-Khudus wa baʼad da, waajib namchi fi madiinat Rooma kula.» 22 Wa Buulus azal naaseen min al-akhwaan al-gaaʼidiin yakhdumu maʼaayah wa rassalaahum fi Magiduuniya achaan yamchu giddaamah. Wa humman Timuutaawus wa Rastus. Wa Buulus zaatah gaʼad battaan mudda gisayre fi balad Aasiya.
23 Wa fi l-wakit da, barjaal kabiir gamma fi Afasus be sabab derib Isa al-Masiih. 24 Fiyah sayyaakhi waahid usmah Dimitri. Khidimtah yasnaʼ min al-fudda buyuut dugaag bichaabuhu beet al-ibaada hana l-ilaaha Artaamiis achaan yibiiʼhum. Hu wa l-naas al-yisawwu nafs al-sinaaʼa ligo min al-tijaara di faayde katiire. 25 Wa hu lamma kulla l-sinaaʼiyiin wa khaddaamiinhum.
Wa kallam leehum wa gaal : «Ya l-akhwaan, taʼarfu maalna jaayi min al-khidme di. 26 Wa chiftu wa simiʼtu kikkeef Buulus da khachcha naas katiiriin. Wa ma khachcha naas hana Afasus bas laakin gariib kulla l-naas al-gaaʼidiin fi balad Aasiya. Buulus gaal leehum kadar al-ilaahaat al-naas sanaʼoohum ma ilaahaat be l-sahiih. Wa jaab naas katiiriin fi derbah. 27 Wa l-kalaam da ma yitallif tijaaritna bas laakin yijiib eeb fi beet al-ibaada hana Artaamiis kula wa hi ilaahitna al-aziime ! Akuun al-naas yuguulu beetha ma yanfaʼ. Wa akuun usum Artaamiis al-aziim yiwaddir ! Wa di bas al-ilaaha al-kulla naas Aasiya wa kulla naas al-dunya yaʼabuduuha.»
28 Wa wakit simʼo al-kalaam da, ziʼilo zaʼal chadiid. Wa gammo aato wa gaalo : «Artaamiis hana naas Afasus, hi ilaaha aziime.» 29 Wa bigi barjaal fi kulla l-hille. Wa naas katiiriin bilheen lammo wa karabo Khaayus wa Aristaarkus rufgaan Buulus al-itneen. Humman min Magiduuniya wa macho maʼaayah fi safarah. Wa l-naas jaro beehum fi l-nagaʼa al-kabiire.
30 Wa Buulus dawwar yadkhul yihajji le l-naas al-lammo wa laakin al-talaamiiz daharooh. 31 Wa waahidiin min kubaaraat balad Aasiya rufgaan Buulus rassalo leyah wa talabo minnah ma yadkhul fi l-nagaʼa.
32 Wa kalaam al-naas al-fi l-nagaʼa bigi mukhalbat. Waahidiin minhum gaalo cheyy waahid wa naas aakhariin gaalo cheyy aakhar lahaddi katiiriin minhum ma fihmo fi chaan chunu humman lammo. 33 Al-Yahuud lazzo naadum waahid usmah Iskandar giddaam al-naas. Wa naas waahidiin dawwaro hu yikallim le l-naas. Hu sawwa ichaara be iidah achaan al-naas yaskutu wa dawwar yidaafiʼ le akhwaanah. 34 Laakin wakit al-naas al-laammiin irfo hu Yahuudi, gammo aato kulluhum be hiss waahid wa gaalo : «Artaamiis hana naas Afasus, hi ilaaha aziime.» Wa gaaʼidiin yiʼiitu be l-kalaam da wa ma sakato lahaddi muddit saaʼteen.
35 Wa fi l-akhiir, kaatib hana majlas al-hille gidir sakkat al-naas wa kallam leehum. Wa hu gaal : «Ya naas Afasus, ma fi naadum al-yagdar yankur madiinat Afasus hi bas haafde beet al-ibaada hana Artaamiis. Wa hi al-ilaaha al-aziime wa sanamha al-wagaʼ min al-sama. 36 Wa kan sahiih naadum waahid ma yankur al-kalaam da, khalaas agoodu saakit bas ! Angarʼu ma tisawwu cheyy fasil misil ma induku agul. 37 Intu jibtu al-rujaal dool hini wa humman ma sirgo cheyy min beet al-ibaada wa ma ayyaro ilaahatna.
38 «Wa kan Dimitri wa akhwaanah induhum chakwa, indina bakaan hana l-chariiʼa wa indina hukkaam. Khalli yigaddumu chakwithum le l-hukkaam. 39 Wa kan induku muchkila aakhara, nihilluuha fi l-malamma al-rasmiiye. 40 Wa laakin al-yoom aniina gaaʼidiin nijiibu muchkila fi raasna. Wakit al-Roomaaniyiin yasmaʼo be l-barjaal al-bigi al-yoom da, akuun yahkumu foogna. Yuguulu sawweena barjaal fi hillitna. Ma indina sabab fi chaan al-muzaahara di tukuun.» 41 Wa baʼad gaal al-kalaam da, gaal le l-naas khalli yichittu.
