Naama zon ne na swama kunna go
1 Ga̰l ge asagar ge gan Siriya ma ne a̰me ɗu, na dḭl Naama. Ka ndu ge ne hamba gḛ ne na bageyal pe, na laar he na gḛ ge be to. Ne da pe, da ne na ta Bage ɗiŋnedin é Siriya ma hál pore no. Amma ndu ge pateya mbe no, kṵ swama . 2 Ndi dam a̰me ɗu, asagar ge Siriya ma ne ma mbo pore, a pá vya gwale ne suwal Israyela ya no. Na sḛ gá Naama gwale kale no. 3 Dam a̰me ɗu, vya gwale mbe jan na ná ge yàl go: «Te go mbi bageyal mbo ge anabi ge ne suwal Samariya ya ta ya, na sḛ te ya zon na ne na swama no go.»
4 Naama mbo ya wan na bageyal fare ge vya gwale ge suwal Israyela ne, ne jya̰ na pe. 5 Gan ge Siriya ne jan na go: «A kwaɗa, mbo, mo mbo ɓol gan ge Israyela ne, ne maktub ge mbi ne hon mo na mbe no.» Naama mbo, abe talent wol ge fool kaal ne, ne dinar dudubu myanaŋgal, ne ba̰r ga̰l ge ne vḛso pe ma wol na tok go. 6 Na sḛ mbo ne maktub mbe mbo hon gan ge Israyela ne. Maktub mbe njaŋge go: «Mbi teme mbi dore Naama ne maktub mbe no mbo mo ta ya, ne da pe, mo zo̰ na ne na swama kunna go.» 7 Swaga ge gan ge Israyela ne ne isi maktub mbe ɗe, taabe na ba̰r ma ne ta uzi, jan go: «Mbi há tene Dok ɗo, mbi ba kat ne pool ge é ndu suya, ko ge é na kat ne ndwara ɗaa? Ndi me gale, gan ge Siriya ma ne teme mbi ndu ya go, mbi zo̰ na ne na swama kunna go. Ne aŋ ne kwa go, ɓyare mbi fare.»
8 Swaga ge Ilisa, ndu ge Dok ne ne za̰ go gan ge Israyela ma ne taabe na ba̰r ma ya ne ta uzi ɗe, teme a jya̰ na go: «Kyaɗa mo ba taabe mo ba̰r ma ne mo ta uzi ɗaa? Ya̰ na, na mbo ya mbi ta, ma kwa go, anabi ya Israyela go.» 9 Naama mbo ne na tisi ma ne na pus pore ya mḛya Ilisa zok wak pala zum. 10 Ilisa teme ndu ya ɗu jan na go: «Mbo dol tene ndwara ɓyalar maŋgaɗam Urdun se, mo ma̰ zon, mo hat harcal.» 11 Naama gwan ne pore juliliya, jan go: «Mbi dwá go anabi ma̰ wat ya mbi ndwara zum, ma̰ kaɗe Bage ɗiŋnedin Dok ge na ne, ma̰ é na tok ge mbi swaga ge moy ma go, mbi ba ɓol zonna ne mbi swama kunna go. 12 Maŋgaɗam ge suwal Damas ne ma, Abana ma ne Parpar, a be waɗe Israyela ma mam mbe ma no to’a? Mbi te ya son tene nama se, mbi hat harcal to’a?» Naama gwan ne pore juliliya. 13 Na dore ma gwan ta ya na ta zi gwa, a jan na go: «Te go anabi ele mo kaŋ a̰me ge haŋle ɗe, mo te ya ke na to ɗaa? A ma fare ge yál ne ɗo, mo ba kuri na ɗaa? Te jya̰ mo ɗo go, mo so̰ tene, mo ba hat harcal ɓaa!» 14 Kan na koo seɗe, wat maŋgaɗam Urdun se, par tene se ndwara ɓyalar ne fare ge ndu ge Dok ne ne jya̰ go. Na sḛ duur saŋge dimma ca ne vya jyale sḛ duur go, orbe uzi yaɗat. 15 Gwan ya ndu ge Dok ne ta, ne naa ge ne na pe go ma mwaɗak. Swaga ge ne ya̰ ya na ndwara se, jan na go: «Se no, mbi kwa ya tyatyat go Dok a̰me ge ɗogle ne suwar pal go to, ɗeŋgo ge Israyela ma ne. Mbi kaɗe mo, vḭ, ame bobo ma ne mbi tok go no nde.» 16 Ilisa gwan ne na janna go: «Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin Bage ndwara na ge mbi ne ke na temel mo̰r ne zi, mbi vin ame mo a̰me to bat.» Naama gwarge tene na ta go na vḭ, amma na sḛ kuri uzi bat.
17 Naama jan na go: «Kadɗa go puy ɗe, vḭ mbi abe suwar ge mo suwal ne ndwara yage kwara azi pal, ago mbi vḭ tene go, mbi gwan tyare tuwaleya ge tilla uzi, ko tuwaleya a̰me hon dok ge ɗogle ma to bat, Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo. 18 Ne fare no pe, Bage ɗiŋnedin na pore mbi. Swaga ge mbi bageyal, ne wat zok ge sḭḭm Rimmon ne zi, ndwara mbo uware na, mbi me, mbi gur mbi koo se poseya ne na, ne da pe, na sḛ ndal na tok mbi ta. Ago Bage ɗiŋnedin na pore mbi, swaga ge mbi ne mbo katɗa ka mbo gur mbi koo ge zok ge sḭḭm Rimmon ne zi.» 19 Ilisa jan na go: «Mbo kwaɗa.» Na sḛ gwan.
Sone ge Gehazi ne
Swaga ge Naama ne mbo ɓutuk ɗe, 20 Gehazi, dore ge Ilisa, ndu ge Dok ne ne jan tene go: «Ndi, mbi bageyal be ɓyare a̰me ne Naama ndu ge Siriya ne tok go to. Ne jo̰ Bage ɗiŋnedin da ne ndwara, mbi sya na pe ya, mbi ba ame kaŋ ne na tok ya nde.» 21 Gehazi sya Naama pe ya. Swaga ge Naama ne kwa na syaya ne na go̰r ya, yal ne pus pore digi ya seɗe, ɓate ya na ndwara zi, ele na go: «Mo te sya ya kwaɗa ɗer ɓaa?» 22 Gehazi jan na go: «Fare a̰me to. A mbi bageyal teme mbi ya mo pe ne, ndwara jan mo go: Bool ma azi ne naa ge ne swaga hate fare anabi ma buwal zi, a mbo da ne le ge njal Efrayim ne ya, na ma̰ kat ge mo hon nama talent ge fool kaal ne ɗu, ne ba̰r ga̰l ge vḛso ne kap me de.» 23 Naama jan na go: «Vḭ ame talent ge fool kaal ne azi.» Naama gwarge tene na ta, hon na talent ge fool kaal ne azi, par nama galam azi zi hini hini, hon na ba̰r ga̰l ge vḛso ne ma azi me. É kaŋ mbe ma na dore ma azi pal inna ndwara ɗame Gehazi. 24 Swaga ge a ne ya̰ ya swaga ge a ne tol na Ofel go, Gehazi abe kaŋ mbe ma, mbo kan na diŋ ya, ya̰ Naama dore ma gwanna.
25 Go̰r go, Gehazi gwan’a na bageyal ta. Ilisa ele na go: «Gehazi, mo te mbo da ne le da ya ɗaa?» Gehazi jan na go: «Mo dore be mbo swaga to.» 26 Amma Ilisa jan na go: «Mo dwat go mbi o̰yom be kat go, swaga ge ndu mbe ne ka kan na koo ne na pus pore digi ya se ndwara mbo ya mo ndwara zi kun mo to’a? Ago, a be swaga ge mo ame ba̰r ge kwaɗa ma, ne bware ma ndwara yat tene gaaso ge uwara olive ne ma, ne ge oyo̰r ne ma, ne gii ma, ne nday ma, ne dore ma, ne kale ma ne to. 27 Ago swama kunna ge Naama ne mbo gá aŋ ne mo hir ma ta ɗiŋnedin.» Swaga ge Gehazi ne wa ne Ilisa ta zi ya zum, swama kunna son na duur se saal teret.
Naʼamaan macha yidoor al-aafe
1 Wa fiyah khaayid deech hana malik balad Araam al-usmah Naʼamaan. Wa hu naadum muhimm le siidah al-malik wa hu radyaan beyah achaan beyah hu bas Allah anta al-nasur le balad Araam. Wa hu raajil faaris marra waahid wa laakin mujaddim . 2 Wa naas balad Araam macho nahabo mamlakat Israaʼiil wa chaalo kasiibe wa fi l-kasiibe di, karabo leehum bineeye. Wa l-bineeye di jaabooha khaddaama le marit Naʼamaan.
3 Wa yoom waahid, al-bineeye gaalat le sittaha : «Kan siidi yagdar yamchi le l-nabi al-gaaʼid fi madiinat al-Saamira, hu yachfiih min al-jidaam da.» 4 Wa Naʼamaan ja hajja be l-kalaam da le siidah al-malik wa gaal : «Al-bineeye al-min mamlakat Israaʼiil hajjat kalaam misil da misil da.» 5 Wa malik Araam gaal leyah : «Gumm amchi ! Wa ana nirassil maʼaak jawaab le malik mamlakat Israaʼiil.»
Wa Naʼamaan gamma macha wa chaal maʼaayah 340 kiilo hana fudda wa 70 kiilo hana dahab wa 10 khulgaan hana khiyaar. 6 Wa wakit wassal fi madiinat al-Saamira, gaddam al-jawaab da le malik mamlakat Israaʼiil. Wa fi l-jawaab da maktuub : «Hassaʼ nirassil leek al-jawaab da maʼa abdi Naʼamaan achaan tachfiih min al-jidaam da.»
7 Wa baʼad gara al-jawaab da, malik mamlakat Israaʼiil charrat khulgaanah min al-hizin wa gaal : «Ana Allah walla ? Naktul wa nahayi al-naas walla ? Kikkeef malik balad Araam yirassil leyi naadum wa yuguul nachfiih min al-jidaam da ? Be da, chiifu wa aʼarfu kadar hu yidoor yisawwi maʼaayi muchkila bas !»
8 Wa wakit Alyasaʼ nabi Allah simiʼ kadar malik mamlakat Israaʼiil charrat khulgaanah da, rassal leyah wa gaal : «Maala inta charratt khulgaanak ? Khalli al-raajil da yaji leyi wa be da, hu yaʼarif kadar fi nabi fi mamlakat Israaʼiil.»
9 Wa khalaas, Naʼamaan ja be kheelah wa arabatah wa wagaf fi madkhal beet Alyasaʼ. 10 Wa Alyasaʼ rassal khaddaamah achaan yuguul leyah : «Amchi albarrad sabʼa marraat fi bahar al-Urdun. Wa talga al-aafe wa jismak yabga taahir.» 11 Wa Naʼamaan gamma macha zaʼlaan wa gaal : «Fi fikri, nahsib al-nabi zaatah yaji yagiif giddaami wa yasʼal be usum Allah Ilaahah wa yukhutt iidah fi l-bakaan al-mardaan wa yachfiini min al-jidaam. 12 Hal buhuur hana madiinat Dimachkh misil bahar Abaana wa bahar Farfar, humman dool ma akheer min almi hana mamlakat Israaʼiil walla ? Hal ma nilbarrad fi lubbuhum wa nabga taahir walla ?» Wa gamma mugabbil zaʼlaan.
13 Wa laakin khaddaamiinah garrabo wa hajjo leyah wa gaalo : «Ya abuuna ! Kan al-nabi talab minnak cheyy gaasi kula, ma tisawwiih walla ? Wa maala taaba kan hu yuguul leek tamchi tilbarrad wa tabga taahir ?»
14 Wa khalaas, Naʼamaan nazal fi bahar al-Urdun wa albarrad sabʼa marra hasab kalaam nabi Allah. Wa jismah bigi misil jisim al-wileed al-sakhayyar wa hu bigi taahir. 15 Wa tawwaali, hu wa naasah gabbalo bakaan nabi Allah.
Wa wakit wassalo hinaak, Naʼamaan gaal : «Hassaʼ da, ana naʼarif kadar fi kulla l-ard, ma fi Ilaah illa fi balad Israaʼiil. Min fadlak, akhbal minni ana abdak al-hadiiye al-nigaddimha leek.» 16 Wa Alyasaʼ radda leyah wa gaal : «Nahlif be Allah al-Hayy al-ana gaaʼid naʼabudah, ana ma nakhbal al-hadiiye di.» Wa Naʼamaan asarah achaan yichiilha wa laakin hu aba. 17 Wa Naʼamaan gaal leyah : «Kan inta abeet ma tichiil minni al-hadiiye di, hassaʼ da khalliini nichidd bikhaal itneen be turaab hana baladak achaan ana abdak ma nidoor battaan nigaddim wa la dahiiye muharraga wa la dahiiye aakhara le ilaahaat aakhariin bala Allah. 18 Wa laakin ana natlub min Allah yakhfir leyi ana abdak fi cheyy waahid. Wakit siidi al-malik yadkhul fi beet al-ibaada hana ilaahah Rimmuun le yasjud giddaam ilaahah Rimmuun, hu yintaki fi iidi. Wa waajib ana kula nasjud. Wa be da, khalli Allah yakhfir leyi ana abdak fi l-cheyy da.» 19 Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Amchi be l-salaama.» Wa hu gamma macha baʼiid minnah.
20 Wa Gihaazi khaddaam Alyasaʼ nabi Allah gaal fi nafsah : «Siidi aba ma yichiil al-hadiiye al-gaddamaaha leyah Naʼamaan al-min balad Araam. Wa laakin nahlif be Allah al-Hayy kadar najri waraayah wa akiid nalga minnah cheyy.»
21 Wa khalaas, Gihaazi jara wara Naʼamaan. Wa wakit Naʼamaan chaafah jaari waraayah, dalla ajala min arabatah wa macha laaga wa saʼalah wa gaal : «Maalak, ma aafe walla ?» 22 Wa hu radda leyah wa gaal : «Aafe ! Siidi bas rassalaani leek wa gaal : ‹Fiyah subyaan tineen min majmuuʼat al-anbiya jo leyi hassaʼ min jibaal Afraayim. Wa hu yatlub minnak tanti leehum 35 kiilo hana fudda wa khulgaan itneen hana khiyaar.›» 23 Wa Naʼamaan gaal leyah : «Min fadlak, chiil 70 kiilo hana fudda !» Wa hu asarah le Gihaazi wa sabba leyah 70 kiilo hana fudda fi itneen makhaali wa l-khulgaan hana l-khiyaar kula. Wa antaahum le itneen min khaddaamiinah wa humman chaaloohum wa macho giddaam Gihaazi.
24 Wa wakit wassalo fi l-jabal jamb madkhal al-hille, Gihaazi chaal al-khumaam min iideehum wa khattaah fi beetah wa gaal le l-khaddaamiin dool khalli yigabbulu. Wa khalaas humman faato. 25 Wa Gihaazi macha bakaan siidah. Wa Alyasaʼ saʼalah wa gaal leyah : «Inta jaayi min ween, Gihaazi ?» Wa hu radda wa gaal : «Abdak ma macha ayyi bakaan.» 26 Wa laakin Alyasaʼ gaal leyah : «Inta ma taʼarif kadar kan ana ma maʼaak kula, galbi yichiifak ? Wakit al-raajil da dalla be ajala min arabatah wa ja laagaak ana chiftak. Hal da l-wakit al-waajib inta tichiil gurus walla khulgaan walla zaytuun walla inab walla bagar walla khanam walla abiid walla khadiim ? 27 Wa be sabab da, jidaam Naʼamaan yakurbak inta wa zurriiytak ila l-abad.»
Wa khalaas, Gihaazi marag min bakaan Alyasaʼ wa jildah abyad karr misil al-gutun min jidaam.