Wak tuli ge Israyela vya ma ne ke Sichem go
1 Juswa kote pehir ge Israyela vya ma ne ya se pet Sichem go, tol naa ga̰l ge Israyela ne ma, ne nama ga̰l ma, ne nama naa ge kun sarya ma, ne nama naa ge ndil temel ma ya se pet me. A mbo ya Dok ndwara se. 2 Juswa jan ɓase ma pet go: «Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne jan go: ‹Zaŋgal dḛ, aŋ bá ma, Tera ge Abraham ma ne Nahor bá, ka maŋgaɗam le may ya, a ka ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle ma. 3 Mbi wa̰ aŋ bá Abraham ne maŋgaɗam le may ya, mbi e na anna suwal Kanan go pet, mbi zuli na pehir se. Mbi ho̰ na Isaku, 4 Mbi ho̰ Isaku, Yakub ma ne Esawu. Mbi ho̰ Esawu joo swaga njal ge suwal Seyir ne no. Amma Yakub ma ne na vya ma mbo suwal Masar ya no me. 5 Uwale, mbi teme Musa ma ne Aaron, mbi fó Masar ma ne mbi kaŋ ŋgayya ma, mbi abe aŋ ne nama buwal zi ya uzi no. 6 Mbi abe aŋ bá ma ne Masar diŋ ya zum, aŋ dé ya maŋgaɗam ga̰l yuwam wak go no. Masar ma ya̰ aŋ bá ma pe ne tisi ma, ne pus pore ma mbo maŋgaɗam ge teer wak ya. 7 Swaga ge aŋ bá ma ne fya Bage ɗiŋnedin pal, na sḛ é tṵ sebeya aŋ ne Masar ma buwal zi, suuli maŋgaɗam ga̰l yuwam ya nama pal, bwa nama pe uzi no. Aŋ ndwara fa̰ ma kwa kaŋ ma ge mbi ne ke Masar ma. Aŋ ke dam ma kaal gḛ ge ful pul zi. 8 Mbi gene aŋ ya suwal ge Amoriya ma ne go, nama ge a ne ka ne maŋgaɗam le may ya ma. A mbá pore ne aŋ, mbi ɓya̰ nama aŋ tok go, aŋ ame nama suwal ma no, mbi burmi nama uzi aŋ ndwara zḛ. 9 Balak ge Sippor vya, gan ge Mowab ma ne mbá pore ne aŋ. Tó Balaam ge Beyor vya ya na vḛne na wak aŋ pal. 10 Amma mbi be ɓyare za̰ Balaam to. Na sḛ ka e aŋ wak busu. Mbi zú aŋ ne na tok go. 11 Aŋ há maŋgaɗam Urdun pul mbo ya suwal Jeriko go. Naa ge ne Jeriko go ma, Amoriya ma, Pereziya ma, Kanan ma, Hittitiya ma, Girgasiya ma, Hivit ma, ne Yebus ma mbá pore ne aŋ, mbi ɓya̰ nama aŋ tok go. 12 Mbi teme tiŋri ma aŋ ndwara zḛ mbo yan gan ge Amoriya ma ne ma ge azi ma. A be ne aŋ kasagar ma, ko ne aŋ kajamle ma ta to. 13 Mbi ho̰ aŋ suwal ge aŋ ne njó yál ne na pe to, suwal ma ge aŋ ne sḭ nama ne to, amma aŋ ka ya nama go, oyo̰r ma ne uwara olive ma ge aŋ ne ɗḭ nama ne to, amma aŋ ka zam nama›.
14 Ne se no, sya me Bage ɗiŋnedin vo, ke me na temel mo̰r ne dulwak ɗu, fareba zi me, abe me ta uzi ne dok ge aŋ bá ma ne ka ke nama temel mo̰r maŋgaɗam le may ya ma, ko suwal Masar ya ma ta. Ke me temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo. 15 Kadɗa aŋ ndil go, a kwaɗa ge aŋ ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin to, tá me dok ge aŋ ne ɓyare ke na temel mo̰r ma̰ no, ko dok ge aŋ bá ma ne ka ke na temel mo̰r maŋgaɗam Efrat le may ya, ko dok ge Amoriya ma ne ma, nama ge aŋ ne ka ne nama suwal go. Amma, i ne mbi yàl, i ke Bage ɗiŋnedin temel mo̰r.»
16 Ɓase ma gwa̰ ne na janna go: «I ne dwatɗa ge ya̰ Bage ɗiŋnedin ɗo, i ba mbo ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle ma to. 17 Ago, Bage ɗiŋnedin a i Dok ne, a na abe i, ne i bá ma ne suwal Masar ya, ne swaga mo̰r zi ya ne. A na ke kaŋ ŋgayya ge ɓaŋlaŋ ma i ndwara go ne, koy i viya̰ pul go swaga mborra go no, ge naa ge i ne ka kale nama suwal ma go ma tok go no me. 18 A Bage ɗiŋnedin yá̰ naa i ndwara zḛ ne pet, yá̰ Amoriya ma ge a ne ka suwal mbe go ma i ndwara zḛ ne. I me, i ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin, ago a na sḛ i Dok ne.»
19 Juswa jan ɓase ma go: «Aŋ mbo mbyat ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin to. Ago Dok a mbegeya, a Dok ge yil ne, na sḛ mbo wan tene in aŋ ya̰l ma ne aŋ sone ma to. 20 Swaga ge aŋ ne mbo saŋge Bage ɗiŋnedin aŋ go̰r ya, aŋ mbo ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle, na sḛ mbo saŋge ya aŋ pal, mbo ke aŋ yál, mbo burmi aŋ pe uzi, go̰r swaga ge ne ke aŋ kwaɗa go.»
21 Ɓase ma jan Juswa go: «To! I ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo.» 22 Juswa jan ɓase ma go: «Aŋ sayda ge aŋ sḛ ma ne, ago a aŋ sḛ ma tá Bage ɗiŋnedin ne, ndwara ke na temel mo̰r.» A gwan ne na janna go: «I sḛ ma sayda ne i sḛ ma pe.» 23 Juswa jan nama go: «Se no, ndage me dok ge ɗogle ma ne aŋ zi uzi, saŋge me aŋ dulwak ma ya Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne ta.» 24 Ɓase ma jan Juswa go: «I ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin, Dok ge i ne, i za̰ na ɗeŋgo.»
25 Dam mbe go, Juswa ke wak tuli ne ɓase ma. Hon nama eya ma ne wak honna ma Sichem go. 26 Juswa njaŋge fare mbe ma ge maktub eya ge Dok ne zi, her njal ge ga̰l, dusi na digi baŋre ge ne zok ge mbegeya ge Bage ɗiŋnedin ne zi, pe zi.
27 Juswa jan ɓase ma pet go: «Ndi me njal mbe no, mbo kat sayda nee buwal zi. Ago, na sḛ za̰ fare ma pet ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ nee ma, mbo kat kaŋ sayda ne aŋ pe, ne da pe, na kaage aŋ saŋge aŋ Dok aŋ go̰r to.» 28 Go̰r fare mbe ma no go, Juswa ya̰ ɓase mborra, ndu ge daage gwan na joo ya.
Siya ge Juswa ne
29 Go̰r kaŋ mbe ma no go, Juswa ge Nun vya, dore ge Bage ɗiŋnedin ne, su ne del kis para wol. 30 A mbul na ge na joo go, ge suwal Timnat-Sera go, na ge ne njal ge Efrayim ne go, ge njal Gaas le kuu. 31 Israyela ke Bage ɗiŋnedin temel mo̰r, dam ma ge Juswa ne zi, ne dam ma ge naa ga̰l ma ge a ne gá Juswa go̰r go ma, ge a ne kwa kaŋ ge daage pet ge Bage ɗiŋnedin ne ke ne Israyela pe ma zi mwaɗak. 32 Yusuf kal ma ge Israyela vya ma ne gene nama ne suwal Masar ya ma, a mbul nama suwal Sichem go, ge gaaso pul ge Yakub ne yá na ne Hamor ge Sichem bá vya ma tok go ne bware Kesita kis zi . Swaga mbe gá joo ge Yusuf vya ma ne.
33 Eleyazar ge Aaron vya su, a mbul na ge njal ge na vya Pineyas ne go. Ago a ho̰ na joo ge njal ge Efrayim ne go.
Al-chaʼab chaalo niiye yaʼabudu Allah
1 Wa Yachuuʼ lamma kulla gabaayil Bani Israaʼiil fi Chakiim wa naada chuyuukhhum wa kubaaraathum wa gudiyaahum wa masaaʼiilhum wa humman jo giddaam al-Rabb. 2 Wa Yachuuʼ gaal le kulla l-chaʼab : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Zamaan, juduudku sakano khaadi le bahar al-Furaat wa abado ilaahaat aakhariin. Wa Taarah abu Ibraahiim wa Naahuur kula ambeenaathum. 3 Wa fi l-wakit daak, ana chilt abuuku Ibraahiim min khaadi le bahar al-Furaat wa jibtah fi balad Kanʼaan. Wa ana kattart zurriiytah wa anteetah wileedah Ishaakh. 4 Wa le Ishaakh, ana anteetah awlaadah Yaakhuub wa Isuu. Wa anteetah le Isuu balad jibaal Saʼiir le yichiilha wa Yaakhuub wa iyaalah kamaan macho ale balad Masir.
5 «‹Wa baʼad da, ana rassalt Muusa wa Haaruun wa darabt balad Masir be l-waba al-nazzaltah foogha wa khalaas, maragtuku minha. 6 Wa ana maragt juduudku min Masir wa jo lahaddi l-bahar al-Ahmar. Wa laakin al-Masriyiin tarado juduudku be arabaat harib wa siyaad kheel lahaddi l-bahar da. 7 Wa wakit juduudku sarakho leyi, ana Allah khatteet dalaam beenhum wa been al-Masriyiin. Wa baʼad da, chilt al-bahar wa khatteet beyah al-Masriyiin. Wa intu chiftuuh be uyuunku al-cheyy al-ana sawweetah le l-Masriyiin.
«‹Wa baʼad da, intu gaʼadtu fi l-sahara le mudda tawiile. 8 Wa ana waddeetku le balad al-Amuuriyiin al-saakniin sabaah le bahar al-Urdun. Wa humman haarabooku wa laakin ana hazamtuhum wa dammartuhum giddaamku wa intu chiltu baladhum. 9 Wa Balaakh wileed Siffuur malik Muwaab gamma le yihaarib Bani Israaʼiil wa rassal le Balʼaam wileed Baʼuur achaan yaji yalʼanku. 10 Wa laakin ana ma simiʼt kalaam Balʼaam wa fi l-akhiir, hu baarakaaku be baraka kabiire. Wa ana najjeetku min iid Balaakh malik Muwaab.
11 «‹Wa gataʼtu bahar al-Urdun wa wassaltu Ariiha. Wa sukkaanha gammo haarabooku wa maʼaahum al-Amuuriyiin wa l-Firizziyiin wa l-Kanʼaaniyiin wa l-Hittiyiin wa l-Girgaachiyiin wa l-Hiwwiyiin wa l-Yabuusiyiin. Wa laakin ana sallamtuhum leeku fi iideeku. 12 Wa rassalt ruʼub chadiid le natrud min giddaamku al-muluuk al-itneen hana l-Amuuriyiin wa da ma be suyuufku wa la be nachaachiibku ! 13 Wa ana anteetku balad al-ma tiʼibtu foogha wa anteetku mudun al-intu ma baneetuuhum wa hassaʼ gaaʼidiin taskunu fooghum. Wa anteetku ziraaʼa hana inab wa zaytuun al-ma teerabtuuh wa hassaʼ gaaʼidiin taakulu minnah.›»
14 Wa Yachuuʼ gaal battaan : «Hassaʼ, akhaafo Allah wa aʼabuduuh be sahiih wa amaan. Wa baʼʼudu minku kulla l-asnaam al-juduudku abadoohum khaadi le bahar al-Furaat wa fi Masir wa aʼabudu Allah. 15 Wa laakin kan ma tidooru taʼabudu Allah, aʼazulu al-yoom al-ilaah al-tidooru taʼabuduuh. Mumkin tichiilu ilaahaat al-abadoohum juduudku khaadi le bahar al-Furaat, walla tichiilu ilaahaat al-Amuuriyiin min al-balad al-intu saakniin foogha. Wa laakin ana wa aayilti kamaan, aniina naʼabudu Allah !»
16 Wa l-chaʼab raddo leyah wa gaalo : «La, abadan ! Ma naabo Allah le naʼabudu ilaahaat aakhariin ! 17 Achaan Allah Ilaahna, hu bas al-maragaana aniina wa abbahaatna min Masir balad al-ubuudiiye wa sawwa al-ajaayib al-kubaar dool giddaamna. Wa hafadaana fi tuul al-derib al-macheena foogah wa fi ust kulla l-chuʼuub al-chaggeenaahum. 18 Wa Allah tarad giddaamna al-Amuuriyiin wa kulla l-chuʼuub al-aakhariin al-sakano fi l-balad di. Wa fi chaan da, aniina kula naʼabudu Allah achaan hu bas Ilaahna.»
19 Wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab : «Intu ma tagdaro taʼabudu Allah achaan hu al-Ilaah al-Khudduus wa hu al-Ilaah al-Khayyuur, ma yahmal isyaanku wa zunuubku. 20 Wa wakit taabo Allah wa taʼabudu ilaahaat aakhariin, hu yugumm didduku wa yiʼaakhibku wa yikammilku baʼad hu sawwa leeku kulla l-kheer da.» 21 Wa l-chaʼab gaalo le Yachuuʼ : «La, naʼabudu Allah bas.»
22 Wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab : «Intu zaatku chuhuud fi nufuusku kadar azaltu Allah wa taʼabuduuh.» Wa humman gaalo : «Aywa, aniina chuhuud.» 23 Wa Yachuuʼ gaal : «Kan ke da khalaas, baʼʼudu al-ilaahaat al-ajnabiyiin min usutku wa khuttu guluubku fi Allah Ilaah Bani Israaʼiil.» 24 Wa l-chaʼab gaalo le Yachuuʼ : «Aniina naʼabudu Allah Ilaahna bas wa nasmaʼo kalaamah.»
25 Wa khalaas fi l-yoom da fi Chakiim, Yachuuʼ sawwa muʼaahada been al-chaʼab wa Allah wa sawwa leehum gawaaniin wa churuut. 26 Wa Yachuuʼ katab al-kalaam da fi kitaab Tawraat Allah. Wa chaal hajar kabiir wa khazzaah fi l-bakaan da, tihit al-chadara al-kabiire al-gaaʼide jamb al-bakaan al-mukhaddas hana Allah. 27 Wa gaal le kulla l-chaʼab : «Daahu al-hajar yukuun chaahid foogna achaan hu simiʼ kulla kalaam Allah wakit kallam maʼaana. Wa l-hajar da yachhad foogku achaan ma tankuru Ilaahku.» 28 Wa khalaas, Yachuuʼ gaal le l-chaʼab khalli ayyi waahid yamchi le ard warasatah.
Yachuuʼ wileed Nuun maat
29 Wa baʼad da, Yachuuʼ wileed Nuun abd Allah maat fi umur hana 110 sana. 30 Wa dafanooh fi ard warasatah fi Timna Saarah fi jibaal Afraayim munchaakh le jabal Gaʼach. 31 Wa Bani Israaʼiil abado Allah fi kulla muddit ayyaam Yachuuʼ. Wa baʼad mootah, abado Allah fi kulla muddit ayyaam al-chuyuukh al-chaafo kulla l-aʼmaal al-sawwaahum Allah fi chaan Bani Israaʼiil.
32 Wa kan le udaam Yuusuf al-chaaloohum Bani Israaʼiil min balad Masir, humman dafanoohum fi Chakiim fi l-zereʼ al-charaah Yaakhuub be 100 hajar fudda min awlaad Hamuur abu Chakiim. Wa da kula bigi warasa le zurriiyit Yuusuf.
33 Wa Aliʼaazar wileed Haaruun kula maat wa dafanooh fi l-jabal al-anto le wileedah Fiinhaas fi jibaal Afraayim.
