Ezekiyas kan naa mbo ɓol anabi Isaya
(2Gan 19:1-7)1 Swaga ge gan Ezekiyas ne za̰ fare mbe, taabe na ba̰r ma, kan kasigir na ta, ɗage mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya. 2 Teme Eliyakim bage ne gan yàl pal, poseya ne Chebna bage njaŋgeya, ne ga̰l ge naa ge ke tuwaleya ma ne ma mbo ɓol Isaya ge Amoz vya ne kasigir bama ta kanna, 3 ne ka̰l ge Ezekiyas janna go: «Dam ge ma̰ mbe no, a dam laar pisil, ne mḛreya, ne saaso ne. Vya swaga tolla mbya ne, amma na ná pool ge ḛ́ na tolla ya se to. 4 Tamekyala, Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne za̰ fare ge gan ge Asiriya ne ne teme na garlaŋ pore ya sal Dok ge ndwara. Tamekyala Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne ma̰ mḛre na ne fare ge na ne za̰ pe. Kaɗe ne naa ge ne gá mbe ma no ma pe nde.»
5 Gan Ezekiyas dore ma mbo ɓol Isaya. 6 Isaya jan nama go: «Aŋ mbo jan aŋ bageyal go, Bage ɗiŋnedin jan go: Mo za̰ fare asar ge Asiriya ma gan ne teme na dore ma ya jan mbi, sya nama fare janna mbe ma vo to. 7 Mbi mbo kan o̰yom a̰me na zi, swaga ge ne mbo za̰ fare a̰me ya, mbo gwan mbo na suwal ya, mbi mbo e ndu a̰me hun na na suwal diŋ.»
Fare ɓyareya ge ndwara azi ge gan Senakerib ne
(2Gan 19:8-13, 2Maa 32:16-19)8 Garlaŋ pore ge Asiriya ma ne zá̰ go, na gan ɗage ya ne suwal Lakis go mbo det suwal Libna pore mballa. Na sḛ gwan mbo ɓol na. 9 Gan ge Asiriya ma ne za̰ go Tiraka gan ge Kuch ma ne ɗage ja det na pore mballa. Swaga ge ne zá̰ fare mbe no, teme naa mbo ɓol Ezekiyas ne ka̰l janna go: 10 «Aŋ mbo jan Ezekiyas, gan ge suwal Yuda ne go: Ya̰ Dok ge mo ne, na ge mo ne é mo jobreya ne na pal, na vyale mo ne fare janna go: ‹gan ge Asiriya ne mbo ame suwal Ursalima dḛ to to.› 11 Mo ɗe, mo za̰ kaŋ ma ge gan ma ge suwal Asiriya ne a ne ke ne suwal ma, a burmi nama uzi kakaɗak. Mo dwat go, mo dḛ mbo ɓur uzi’a? 12 Mbi bá ma burmi suwal Gozan ma ne suwal Haran, ma ne suwal Resef, ne Eden vya ma, nama ge a ne suwal Telasar go ma, nama dok ma day zur nama ɗaa? 13 Gan ge suwal Hamat ne, ne ge suwal Arpad ne, ne ge suwal Hamat ne, ne ge suwal Sefarvayim ne, ne ge suwal Hena ne, ne ge suwal Ivva ne ma ya da ɗaa?»
Kaɗeya ge gan Ezekiyas ne
(2Gan 19:14-19)14 Ezekiyas ame maktub ne naa ge temeya ge gan Asiriya ne ma tok go, isi na, mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya, hare na se Bage ɗiŋnedin ndwara se. 15 Kaɗe Bage ɗiŋnedin go: 16 «O Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, Dok ge Israyela ne, mo ge ne ka ne kavaar ge digi zi ya ma pal, mo Dok ne ɗu kikit ge muluk ge ne suwar se ma pal pet. A mo dó digi ma ne suwar ne. 17 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor, zá̰. O! Bage ɗiŋnedin dó mo ndwara ndilla, zá̰ saaso ge Senakerib ne teme mo ya, mo Dok ge ndwara. 18 O! Bage ɗiŋnedin, a fareba, gan ge Asiriya ne ma burmi pehir ma uzi pet ne bama suwal ma. 19 A ka̰ nama dok ma ol zi, ago kaŋ mbe ma a be dok ma ne to, a kaŋ ge naa dasana ma ne ke nama ne bama tok zi ma ne baŋ, ndwara go, uwara ma ne njal ma. A burmi nama. 20 Se no, Bage ɗiŋnedin, Dok ge i ne, má i ne na tok go, go no, muluk ge ne suwar pal ma pet a mbo kwa go, na mo Bage ɗiŋnedin ne ɗu kikit.»
Anabi Isaya jan Ezekiyas ka̰l ge Dok ne
(2Gan 19:20-28)21 Isaya ge Amoz vya dol temel jan Ezekiyas go, Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela, na ge mo ne kaɗe na ne Senakerib gan ge Asiriya ne pe, jan go: 22 «Za̰ fare ge Bage ɗiŋnedin ne jan na pal no:
Siyona, vya kale,
ndil mo kaŋ senna,
cot tene da ne mo,
Ursalima, vya kale,
syal na pala mo pe go.
23 Mo te sá wuɗi ɗaa?
Mo te sḛ wuɗi ɗaa?
Mo ndogle fare janna wuɗi pal ɗaa?
Mo ndi Bage mbegeya ge Israyela ne kaŋ senna ɗer ɓaa?
24 Ne mo dore ma wak zi, mo sá Bageyal.
Mo jya̰ go:
‹Ne ɓase ge mbi pus pore ma ne ta,
mbi say mbo njal pala digi ya,
mbi wá ɗiŋ mbo murum ge Liban ne pul zi ya,
ndwara syal uwara Sedre ge ne waɗe ne kwaɗa ma,
ne syal uwara Sipres ge ne waɗe ne haal ma,
mbi say ɗiŋ na njal pala njeel digi ya,
mbi dé ɗiŋ na murum pul kuɗi zi ya.
25 Mbi á tub ma, mbi njó nama mam,
mbi fyá̰ maŋgaɗam ma ge suwal Masar ne,
ma mwaɗak ge mbi koo zi.›
26 Mo Senakerib, mo be kwa go
mbi é kaŋ mbe da ne zaŋgal ya day to’a?
Mbi nṵsi nama nṵsi ne zḛ ya day to’a?
Se no, mbi wi kaŋ ma ge mbi ne vḭ tene ke nama wak.
A mbi sḛ é mo burmi suwal ge ne vé ne gulum ga̰l ma se ne.
27 Nama naa ge suwal ma tok sú ya se lelet,
nama sḛ wanna vo, saaso wan nama ya go.
A gá ya dimma ne sugur ne ful zi go,
ko dimma ne sugur twagal go,
ko dimma ne sugur ge ne don ne zok pala digi,
ge ne fya̰ uzi be ge det ya zonna go go.
28 Swaga ge mo ne kat se,
ge mo ne wat zum,
ge mo ne gwan’a diŋ,
ko ge mo ne julili pore mbi pal,
mbi kwa nama kwa.
29 Ne jo̰, mo ɗage ya juliliya mbi pal,
fare janna ne jegreya ge mo ne det ja mbi togor zi.
Ne no pe, mbi mbo tyal mo vo̰r zi,
mbi mbo kan mbi arjam mo wak zi,
mbi mbo e mo gwanna ne viya̰ ge mo ne he na ya.
30 Mo Ezekiyas, no mbo kat kaŋ ŋgayya ne mo pe: Madel aŋ mbo zam swara bagar, demle puy aŋ mbo zam swara bagar. Amma del ge ataa go, aŋ ba ɗage zare aŋ kaŋ ma, ne syat nama, ne ɗḭ aŋ oyo̰r ma, ne zam nama gale. 31 Naa ge ne gá ne ndwara ne pehir ge Yuda ne zi ma mbo kat dimma ne uwara ge ne kan na too ma suwar zi, gwan tol vya ma na pala digi go. 32 Ge Ursalima diŋ, naa a̰me ma mbut mbo gá ne ndwara, ge njal ge Siyona ne pal, naa a̰me ma a mbo ɓurra.»
No a kaŋ ge Bage ɗiŋnedin Bage naa ge mbal pore ma ne mbo kerra yil ge na ne ge zi ne. 33 Ne pe no, Bage ɗiŋnedin jan ne gan ge Asiriya ne pe go:
«Na sḛ mbo wat suwal mbe diŋ to,
mbo mbal kajamle suwal mbe go to,
mbo mbo ya na ndwara zi ne na ɓiyaar ma to,
a mbo tor swaga digi ndwara mbo det suwal mbe to bat.
34 Mbo gwan ne viya̰ ge na ne he na mborra ya,
mbo wat suwal mbe diŋ to bat.
Ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
35 Mbi mbo koy suwal mbe, mbi mbo má na,
ne mbi dḭl pe, ne mbi dore Dawda pe me.»
Gwanna ge asiriya ma ne, ne sya ge Senakerib
(2Gan 19:35-37, 2Maa 32:21-22)36 Maleka ge Bage ɗiŋnedin ne mbo ya hun naa dudubu kis para wara tiimal para anuwa̰y ge Asiriya ma swaga katɗa go. Swaga ge a ne kore digi cya̰wak, a tan ta ne siya ma tabeya se njinjik. 37 Senakerib, gan ge Asiriya ma ne ɗage ne swaga mbe go, gwan mbo kat suwal Ninive ya. 38 Dam a̰me ɗu, ne na dok Nisrok zok zi, swaga ke kaɗeya go, na vya Adrammelek ma ne Saretser a hun na ne kasagar. A syat bama pe so mbo suwal Ararat. Na vya Esar-Haddon ame gan na byalam go.
Hizkhiiya rassal le Ichaʼya
1 Wa wakit al-malik Hizkhiiya simiʼ kalaamhum, hu kula gamma charrat khulgaanah wa libis khalag al-hizin wa macha beet Allah. 2 Wa hu rassal Aliyaakhim masʼuul fi gasir al-malik wa Chabna al-kaatib wa rujaal al-diin al-chiyyaab. Wa kulluhum ke laabsiin khulgaan al-hizin wa macho le l-nabi Ichaʼya wileed Ammuus. 3 Wa humman gaalo leyah : «Daahu kalaam al-malik Hizkhiiya : ‹Al-yoom da, yoom hana diige wa ikhaab wa fadiihe. Wa da misil al-iyaal jaahiziin le yamurgu min batun ammuhum wa laakin hi ma indaha gudra le taldaahum. 4 Wa akuun Allah Ilaahak yasmaʼ kalaam khaayid al-deech al-siidah malik balad Achuur rassalah le yiʼayyir Allah al-Hayy. Wa akuun Allah Ilaahak yasmaʼ kalaamah wa yiʼaakhibah. Hassaʼ da, asʼal Allah fi chaan al-chaʼab al-faddalo.›»
5 Wa wakit masaaʼiil al-malik Hizkhiiya jo giddaam Ichaʼya, 6 hu gaal leehum : «Amchu guulu le siidku al-malik Hizkhiiya : ‹Daahu Allah gaal : “Ma takhaaf min al-muʼyaar al-simiʼtah al-ayyarooni beyah khaddaamiin malik Achuur. 7 Wa daahu ana nantiih khabar wa be sabab al-khabar da, hu yigabbil baladah. Wa hinaak ana naktulah be l-seef.”›»
8 Wa khaayid al-deech simiʼ kadar malik balad Achuur gamma min hillit Lakiich wa macha le yihaarib hillit Libna. Khalaas, hu kula gabbal lihigah hinaak.
Jawaab al-tahdiid min Sanhariib
9 Wa khalaas, malik balad Achuur simiʼ khabar. Wa l-khabar da buguul : «Tirhaakha malik balad al-Habacha gamma jaayi le yihaaribak.» Wa min simiʼ be l-khabar da, malik Achuur rassal murassaliin le Hizkhiiya wa gaal leehum : 10 «Amchu le Hizkhiiya malik mamlakat Yahuuza wa guulu leyah : ‹Khalli Ilaahak al-inta gaaʼid titwakkal aleyah da ma yukhuchchak wa yuguul leek : “Madiinat al-Khudus ma tagaʼ fi iideen malik Achuur !” 11 Inta zaatak simiʼt be kulla cheyy al-sawwooh muluuk balad Achuur fi kulla l-buldaan wa dammaroohum marra waahid. Wa tahsib inta wiheedak bas tanja walla ? 12 Wa ilaahaat al-umam al-dammaroohum juduudi, hal gidro najjo hillaal Guzaan wa Haaraan wa Rasaf wa zurriiyit Adan al-saakniin fi Talassaar walla ? 13 Wa ween muluuk mudun Hamaat wa Arfad wa Laʼiir wa Safarwaayim wa Hiinaʼ wa Awwa ?›»
14 Wa Hizkhiiya chaal al-jawaab min iide al-murassaliin wa garaah. Wa macha le beet Allah wa fatah al-jawaab da giddaam Allah. 15 Wa Hizkhiiya saʼal Allah wa gaal : 16 «Ya Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil ! Inta al-gaaʼid fi archak foog al-makhluugiin al-samaawiyiin. Inta wiheedak bas Ilaah kulla mamaalik al-ard ! Wa inta bas al-khalagt al-samaawaat wa l-ard ! 17 Ya Allah, khutt adaanak wa asmaʼni ! Ya Allah, aftah uyuunak wa chiif ! Wa asmaʼ kulla kalaam Sanhariib malik Achuur al-rassalah le yiʼayyirak inta, al-Ilaah al-Hayy. 18 Ya Allah, akiid muluuk Achuur dammaro kulla l-chuʼuub wa buldaanhum. 19 Wa zagalo ilaahaathum fi l-naar achaan humman asnaam bas al-sawwoohum al-naas be iideehum min hatab wa hajar. Wa muluuk Achuur dammaroohum. 20 Wa hassaʼ, ya Allah Ilaahna, najjiina min iid Sanhariib. Wa be da, kulla mamaalik al-ard yaʼarfu kadar inta wiheedak bas Allah.»
Allah radda le Hizkhiiya
21 Wa Ichaʼya wileed Ammuus rassal le Hizkhiiya wa gaal leyah : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Aywa, ana simiʼt salaatak al-inta wajjahtaha leyi fi chaan Sanhariib malik balad Achuur.›» 22 Wa Ichaʼya gaal battaan : «Daahu kalaam Allah al-gaalah didd Sanhariib :
‹Sahyuun al-misil bineeye udriiye
tahgirak wa tichchammat foogak !
Aywa ! Madiinat al-Khudus al-misil bineeye
tihizz raasha waraak.
23 Le yaatu inta ayyartah
wa achchammat foogah ?
Wa didd yaatu inta kallamt
wa chift be istikbaar ?
Da diddi ana, Khudduus Israaʼiil !
24 Be waasitat khaddaamiinak al-rassaltuhum,
inta ayyart al-Rabb wa gult :
“Be katarat arabaati,
ana talaʼt fi ruuse al-jibaal
lahaddi dakhalt fi Lubnaan daakhal
le nagtaʼ chadarha hana l-arz al-tuwaal
wa chadarha hana l-sarwi al-sameh.
Wa namchi lahaddi nalhag al-jabal al-aali marra waahid
wa fi usut khaabaatha al-dulum.
25 Wa ana nakat biyaar
wa chiribt almiihum
wa be fajkhat rijli,
yabbast kulla rujuul Masir.”
26 «‹Wa laakin, ya Sanhariib,
inta ma fihimt
kadar min wakit tawiil,
ana kharrart al-cheyy da.
Wa min zamaan, ana kawwantah
wa hassaʼ, nihaggigah.
Wa inta kamaan, gaaʼid tidammir al-mudun al-gawiyiin
wa yabgo koom hana turaab.
27 Wa sukkaanhum ma induhum gudra
wa khaafo wa khijlo.
Humman yibso
misil gechch al-kadaade wa nabaat al-akhdar
wa misil gechch fi ruuse al-buyuut
wa misil al-ziraaʼa al-yibso gubbaal ma yisawwu ageeg.
28 Wa laakin ana naʼarif wakit inta tagood
wa wakit tamrug wa wakit tigabbil
wa wakit tarjif min al-zaʼal diddi.
29 Wa ana simiʼt inta rajaft min al-zaʼal diddi
wa astakbart.
Wa be sabab da, ana nidiss leek
zumaam fi munkharak
wa lijaam fi khachmak
wa nigabbilak be l-derib
al-inta jiit beyah.›»
30 «Wa di hi al-alaama, ya Hizkhiiya.
Fi l-sana di, taakulu min al-kichcheeb
wa fi l-sana al-taaniye, taakulu min al-bandar.
Wa laakin fi l-sana al-taalta,
titeerubu wa tagtaʼo
wa timaggunu jineenaatku hana l-inab
wa taakulu min fawaakihhum.
31 Wa l-nijo min Bani Yahuuza
wa faddalo
yabgo misil chadara al-tidiss uruugha min jadiid fi l-ard
wa furuuʼha yinmalu be fawaakih.
32 Achaan min Madiinat al-Khudus
yamurgu al-naas al-faddalo.
Aywa, min jabal Sahyuun
yamurgu humman al-nijo.
Wa da, Allah al-Gaadir yisawwiih
hasab mahabbitah al-chadiide.»
Sanhariib katalooh
33 Wa fi chaan da, daahu Allah gaal fi malik balad Achuur :
«Hu ma yadkhul fi l-madiina di
wa la yizarrig foogha nuchchaab.
Wa la yigarrib leeha be darag
wa la yigawwim radmiiye wara durdurha.»
34 Wa daahu kalaam Allah :
«Hu yigabbil be l-derib al-ja beyah
wa fi l-madiina di, ma yadkhul.
35 Ana nahmi al-madiina di
wa ninajjiiha.
Wa da fi chaani ana Allah
wa fi chaan abdi Dawuud.»
36 Wa khalaas, malak Allah ja darab muʼaskar al-Achuuriyiin wa katal 185 000 raajil. Wa be fajur wakit gammo, al-faddalo minhum chaafo kulla l-janaazaat dool. 37 Wa khalaas, Sanhariib malik Achuur gabbal wa macha gaʼad fi madiinat Niinawa.
38 Wa yoom waahid, Sanhariib macha fi beet Nisruuk ilaahah le yaʼabudah. Wa iyaalah al-itneen Adramalik wa Charaasar dakhalo darabooh wa katalooh be l-seef wa arrado macho le balad Araraat. Wa wileedah Isar Hadduun hakam fi badalah.
