Isaku ma ne Abimelek
1 Baktar gwan dol suwal go, a be baktar ge dḛ ne dé dam ma ge Abraham ne go to. Isaku ɗage, mbo Abimelek gan ge Filistiya ma ne ta ya, ge suwal Gerar ya. 2 Bage ɗiŋnedin dyan tene Isaku ta, jan na go: Mbo suwal Masar to. Ká suwal ge mbi ne mbo ŋgay mo na ya go. 3 Ká suwal mbe no go baba, mbi mbo kat dagre ne mo, mbi mbo e wak busu mo pal. Ago mbi mbo hon aŋ ne mo pehir ma suwal mbe no mwaɗak. Go no mbi mbo wi wak tuli ge mbi ne ke ne mo bá Abraham wak. 4 Mbi mbo zuli mo pehir ma se la̰y dimma ne guwa̰r ma ne digi digi ya go, mbi mbo hon mo pehir ma suwal mbe ma no mwaɗak. Ne mo pehir ma ta, pehir ge ne suwar pal ma pet a mbo ɓol wak busu. 5 Ne da pe, Abraham za̰ mbi wak, koy mbi wak honna ma, ne mbi wak yuwaleya ma, ne mbi eya ma. 6 Isaku gá katɗa suwal Gerar go.
7 Swaga ge naa ge suwal ma ne ele na fare ge na gwale ne ɗe, ka jan nama go na na ná vya ge gwale ne, ká sya vo nama ma̰ hat hun na ne na pe. Ago Rebeka ka kale gḛ ge be to. 8 Swaga ge ne ke kaal katɗa suwal mbe go ɗe, dam a̰me ɗu, Abimelek gan ge Filistiya ma ne njole swaga ya zok ndwala go, kwar Isaku ne lase na gwale Rebeka. 9 Abimelek tol Isaku ya na ta, jan na go: «Fareba, a mo gwale ne! Kyaɗa mo ba jan i go, na mo ná vya ne ɗaa?» Isaku jan na go: «Mbi jya̰ go no, ne da pe, mbi ka sya vo go naa ma̰ hat hun mbi ne na pe.» 10 Abimelek jan na go: «Mo te ke i da go ɗaa? Ndu a̰me ne ɓase ma buwal zi te ya fí ne na baŋ ɗar, mo te ya saŋge é i fare.» 11 Swaga mbe go no, Abimelek hon na naa pet na wak go: «Ndu ge ne mbo tat na tok ya ndu mbe no ta, ko na gwale ta, a mbo hun na uzi.»
12 Del mbe go, Isaku gar kaŋ suwal mbe go, ɓol kaŋ gḛ ge be to, kaŋ pul kis ta pal. Ago Bage ɗiŋnedin e na wak busu na pal. 13 Na kaŋ ma ga ser se gḛ gḛ, saŋge gan njwanjway. 14 Ká da ne vog ge gii ma, ne nday ma ne, ne dore ma gḛ ge be to. Filistiya ma ká ke na yil.
Wak tuli ge Isaku ne ke ne Abimelek
15 Tub ma mwaɗak ge na bá Abraham dore ma ne á nama na dam ma zi ya, Filistiya ma mbul nama digi ne suwar. 16 Abimelek jan Isaku go: «Ɗage ne i buwal zi uzi, ago mo hatɗa pool gḛ waɗe i.»
17 Isaku ɗage ne swaga mbe go, mbo kat baal pul ge suwal Gerar ne ya, gá katɗa swaga mbe go. 18 Tub ge a ne á nama na bá Abraham ndwara go ma, ge Filistiya ma ne mbu nama digi go̰r ge na bá siya go ma, Isaku gwan al nama digi, gwan hon nama dḭl ge na bá dḛ ne tó nama.
19 Isaku dore ma gwan al tub ge ɗogle baal pul se, a det mam ge ɗermel jargalak pal. 20 Naa ge koy kavaar ge suwal Gerar ne ma, a ɗage gool ne naa ge koy kavaar ge Isaku ne ma, a jan nama go: «Mam mbe no a ge i ne ne.» Go mbe no, Isaku hon tub mbe dḭl Esek, ndwara go «Gool», ne da pe, a ke ta gool. 21 Isaku dore ma gwan al tub ge ɗogle uwale, a gwan ke ta gaage na pal. Isaku hon tub mbe dḭl Sitna, ndwara go «Gaage.» 22 Zwagre tene ne swaga mbe go, gwan al tub ge ɗogle. Na ge no, a ke gool na pal to. Hon na dḭl Rehobot, ndwara go «Swaga katɗa ge kwaɗa», jya̰ go, Bage ɗiŋnedin hon i swaga katɗa ge kwaɗa go, i mbo gá a̰yya suwal mbe go.
23 Gwan zwagre tene ne swaga mbe go, mbo suwal Bercheba ya. 24 Bage ɗiŋnedin dyan tene na ta ɗaal mbe no zi, jan go: «Mbi Dok ge mo bá Abraham ne ne, sya vo to, ago mbi ya go poseya ne mo. Mbi mbo e mo mbi wak busu, mbi mbo zuli mo pehir ma se lala̰y ne mbi dore Abraham pe.» 25 Isaku sin twal tuwaleya swaga mbe go, gá kaɗe Dok ne na dḭl ge Bage ɗiŋnedin. Na sḛ ɗur na gur swaga mbe go, na dore ma gwan al tub ge ɗogle.
Isaku ma ne Abimelek ke wak tuli ta buwal zi
26 Abimelek ɗage ne suwal Gerar ya, poseya ne na kondore Ahuzat ma ne Pikol ge na garlaŋ pore me, a mbo ya ɓol Isaku. 27 Isaku jan nama go: «Aŋ te gwan kare mbi pe ya gyana ɗaa? Aŋ te va ɓyare mbi to, aŋ ya̰ mbi ne aŋ suwal ya no to’a?» 28 Nama sḛ ma jan na go: «I da ne kwarra tyatyat go Bage ɗiŋnedin a dagre ne mo. Da ne pe no, i jya̰ no go, nee guni me ta, ke wak tuli ta buwal zi. 29 Guni tene i ndwara se go mo mbo ke i sone to, dimma ca ne i sḛ ma ne ke mo sone to go, i ke mo kwaɗa, i ya̰ mo mborra halas zi. Ndi ne se no, Bage ɗiŋnedin é mo wak busu.» 30 Isaku ke nama gwasal, a zam kaŋzam, a njot me. 31 A ɗage digi cya̰wak vḛ, a ke wak tuli ta buwal zi ne guniya. Isaku ya̰ nama mborra, a ɗage, a mbo halas zi. 32 Dam mbe go juju, Isaku dore ma mbo ya waage na fare ne tub ge bama ne á pe, a jan na go: «I ɓol mam ja.» 33 Isaku hon tub mbe dḭl Chiba, ndwara go «Guniya.» Da ne pe no, ɗiŋ ma̰ no a tol suwal mbe dḭl no Bercheba.
Yàl katɗa ge Esawu ne
34 Swaga ge Esawu ne ke del wara-anda, kat yàl ne Judit ge Beeri vya, ma ne Basmat, ge Elon vya, Hittitiya ma vya ma. 35 Amma naa zaab mbe ma hon Isaku ma ne Rebeka laar pisil ge be to.
Ishaakh fi balad al-Filistiyiin
1 Wa fi juuʼ ja fi l-balad, baʼad al-juuʼ al-ja awwal fi wakit Ibraahiim. Wa Ishaakh gamma macha hillit Garaar bakaan Abiimalik, malik al-Filistiyiin. 2 Wa Allah baan le Ishaakh wa gaal : «Ma tamchi fi balad Masir laakin askun fi l-balad al-niwassifha leek. 3 Wa laakin hassaʼ askun fi l-balad di wa ana nukuun maʼaak wa nibaarikak. Wa nanti al-buldaan dool leek inta wa le zurriiytak wa nitimm al-kalaam al-ana halaft beyah le abuuk Ibraahiim. 4 Wa ana nisawwi zurriiytak katiire misil nujuum al-sama. Wa nanti al-buldaan dool le zurriiytak. Wa be zurriiytak inta, kulla umam al-ard yalgo baraka. 5 Achaan Ibraahiim taabaʼ kalaami wa tabbag awaamiri wa wasiiyaati wa gawaaniini wa taʼliimi.»
6 Wa khalaas, Ishaakh sakan fi balad Garaar. 7 Wa wakit naas al-hille saʼalooh min martah, hu gaal leehum hi akhtah achaan ma yidoor yuguul Rifga martah. Hu khaayif naas al-hille yaktuluuh be sababha achaan hi samha bilheen. 8 Wa Ishaakh gaʼad ayyaam katiiriin fi l-hille di.
Wa yoom waahid, Abiimalik malik al-Filistiyiin chaaf min al-chubbaak Ishaakh gaaʼid yilaaʼib martah Rifga. 9 Wa tawwaali Abiimalik naada Ishaakh wa gaal leyah : «Akiid hi di martak ! Maala gult leena hi akhtak ?» Wa Ishaakh gaal leyah : «Ana gult al-kalaam da achaan ana khaayif yaktuluuni be sababha.»
10 Wa Abiimalik radda leyah wa gaal : «Da chunu al-sawweetah leena da ? Wa hassaʼ kan naadum waahid min chaʼabi ragad maʼa martak da, ma khalaas aniina kullina ke bigiina khaatiyiin walla ?» 11 Wa Abiimalik amar kulla l-chaʼab wa gaal : «Ma tilammusu al-raajil da wa la martah ! Al-yilammishum, waajib yaktuluuh !»
12 Wa Ishaakh harat fi l-balad di wa fi l-sana di, ligi miya marra ziyaada achaan Allah baarakah. 13 Wa hu bigi khani wa maalah gaaʼid yiziid lahaddi bigi khani marra waahid. 14 Wa indah khanam wa bagar wa khaddaamiin katiiriin. Wa achaan da bas, al-Filistiyiin hasadooh le Ishaakh. 15 Wa humman gammo dafano kulla l-biyaar al-awwal khaddaamiin abuuh Ibraahiim hafaroohum. 16 Khalaas Abiimalik gamma gaal le Ishaakh : «Hassaʼ inta bigiit chadiid bilheen minnina. Yalla gumm fuut !»
17 Wa khalaas, Ishaakh gamma min al-bakaan da wa macha waadi Garaar wa sakan hinaak. 18 Wa hafar min jadiid al-biyaar al-hafaroohum fi wakit abuuh Ibraahiim. Dool al-biyaar al-dafanoohum al-Filistiyiin baʼad moot Ibraahiim. Wa Ishaakh sammaahum be nafs al-asaame al-abuuh Ibraahiim sammaahum beehum awwal.
19 Wa yoom waahid, khaddaamiin Ishaakh hafaro biir fi l-waadi wa ligo almi nadiif. 20 Wa ruʼyaan balad Garaar harajoohum le ruʼyaan Ishaakh wa gaalo leehum : «Al-almi da hanaana.» Wa khalaas, Ishaakh samma al-biir di Isig (maʼanaatah al-muchkila) achaan humman harajo maʼaayah foogha.
21 Wa baʼad da, khaddaamiin Ishaakh hafaro biir aakhara wa battaan macho harajoohum foogha wa khalaas, Ishaakh sammaaha Sitna (maʼanaatah al-khilaaf).
22 Wa Ishaakh hawwal min al-bakaan da wa hafar biir aakhara wa fi l-marra di, ma harajooh foogha. Wa samma al-biir di Rahubuut (maʼanaatah al-wasaʼa). Wa gaal : «Hassaʼ da, Allah jammaana wa nagdaro niziidu fi l-ard.»
23 Wa hawwal min al-bakaan da wa macha Biir Sabʼa. 24 Wa be l-leel, Allah baan leyah wa gaal : «Ana Rabb abuuk Ibraahiim. Ma takhaaf, ana maʼaak ! Wa nibaarikak wa nisawwi zurriiytak tabga katiire fi chaan abdi Ibraahiim.»
25 Wa fi l-bakaan da, Ishaakh bana madbah wa saʼal be usum Allah. Wa bana fariigah wa khaddaamiinah hafaro biir.
26 Wa Abiimalik gamma min Garaar maʼa rafiigah Ahuzzat wa Fikuul masʼuul askarah. Wa macha gaabal Ishaakh. 27 Wa Ishaakh gaal leehum : «Maala jiitu leyi ? Ma intu bas al-kirihtuuni wa taradtuuni baʼiid minku ?» 28 Wa humman gaalo leyah : «Aniina chifna kadar Allah gaaʼid maʼaak. Khalli aniina nahalfu wa nisawwu maʼaak muʼaahada. 29 Wa inta kula tahlif ma tisawwi leena cheyy fasil achaan aniina sawweena leek al-kheer wa khalleenaak macheet be l-salaama. Achaan inta bigiit naadum al-Allah baarakah.»
30 Wa khalaas, Ishaakh sawwa leehum aazuuma wa humman akalo wa chirbo. 31 Wa ambaakir fajur, gammo sawwo haliife ambeenaathum. Wa baʼad da, Ishaakh addaahum wa humman macho be l-salaama.
32 Wa fi nafs al-yoom, khaddaamiin Ishaakh jo khabbarooh be l-biir al-gaaʼidiin yahfuruuha wa gaalo leyah : «Aniina ligiina almi.» 33 Wa Ishaakh samma al-biir di Sabʼa (maʼanaatah al-haliife). Wa bakaan al-biir di bigi hille wa lahaddi l-yoom binaaduuha Biir Sabʼa.
Awiin Isuu
34 Wa Isuu indah 40 sana wakit akhad awiin itneen, al-waahide Yahuudiit bineeyit Biiri al-Hitti wa l-aakhara Baasmat bineeyit Iluun wa hu kula Hitti. 35 Wa l-awiin dool marraro marra waahid al-haya le Ishaakh wa Rifga.
