Zok ge Salomon ne sinna
1 Ne zok ge na ne sḛ pe, Salomon ke del wol para ataa ɗage á na sinna no. 2 Gale e pe sin zok ge a ne tol na Murum ge Liban ne gale ɓya. Na twala ka da ne kil wara azi para anuwa̰y, na fiyal ne kil wol para azi ne nus me. A sḭ zok mbe da ne koo ma syareya anda ne uwara sedre. Na uwara kagle ma uwara sedre me. 3 A kan uwara sedre ma ge na pul go lay ataa, lay ge daage da ne uwara wol para anuwa̰y. Uwara mbe ma pet ɗu ɗu wara anda para anuwa̰y. Uwara mbe ma ka mbyaleya digi ne zok koo mbe ma.Uwara sedre 4 A e zok fenetre ma lay ataa ne hon kwaya̰l pe. Zok fenetre ge daage ka na kon ge ɗogle ndwara zi. 5 Zok fenetre mbe ma ne zok wak ma keŋ ma mbya ta. A e zok ndwala mbe ma ta ndwara zi lay ataa. 6 Salomon gwan sin zok ge a ne tol na «Zok ge ne uwara zok pul ma.» Na twala ka da ne kil wol para azi ne nus, na fiyal ne kil ɓyalar ne nus me. Zok mbe ka dimma ne bula wak go, ka mbyaleya digi ne uwara zok pul ma. A sḭ zok mbe ge zok ge a ne tol na «Murum ge Liban ne» ndwara zi. 7 A sin zok ge tandal Sarya ne, na ge a ne tol na «Zok kun sarya.» Salomon ka kun sarya zok mbe zi. A fat na pul se ne uwara, ne suwar se ɗiŋ mbo na pala digi. 8 A sin na zok dwamma ge yapul ge ɗogle ya, be dagre ne zok kun sarya to, amma nama sinna ɗu. Salomon sin na gwale ge Faraon vya zok hene hene dimma ne zok ge may mbe go me.
9 A sḭ zok mbe ma mwaɗak da ne njal ge siŋli ge a ne ce nama cer, le zum ne le zi, ne pe dolla go ɗiŋ mbo zok kḭr digi. Gulum ga̰l ge ne ve yapul se, a sḭ na da ne njal mbe ma me. 10 Nama pe dolla ma da ne njal ga̰l ge siŋli ge a ne ce nama cer, nama twala ma mbo kil azi, ko kil azi ne nus go. 11 A sin njal ge cerra ma nama pal, ne uwara sedre ma me. 12 Gulum ga̰l ge ne ve yapul se, a sin na ne njal ge cerra ma ta pal lay ataa, a dol uwara sedre lay ɗu na pal me dimma ne gulum ge pul zi, ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne go, ne na gulum ge viya̰ wak ga̰l ne go me.
Kaŋ ma ge a ne ɗeere nama ne zok ge mbegeya pe
(2Maa 2:12-13, 2Maa 3:15-17)13 Gan Salomon dol temel a tó na Hiram ne suwal Tir ya. 14 Hiram ná ka dḛ ndu ge pehir ge Neftali ne gwale kumur, na bá a ndu ge suwal Tir ne ne. Na sḛ a ndu ge ne kwa fool ŋgirma temel kerra ne. Hiram ka ɗalla ne zwama gḛ ge be to, ke temel ge fool ŋgirma ne siŋli ge be to. Hiram mbo ya gan Salomon ta, ke na temel ma pet. 15 Hiram ɗeere uwara zok pul ma azi ne fool ŋgirma. Nama haal da ne kil anda ne nus, táál ge koŋle nama tuŋsi se mbo kil ataa me. 16 Gwan ɗeere kaŋ ge e uwara zok pul mbe ma pala digi ne fool ŋgirma. Ge daage haal da ne kil ɗu ne tok pyaso ŋgayya ɗu me. 17 Tigi kaŋ ge e uwara zok pul mbe ma pala digi, uwara ge ɗu ne ɓyalar ge may ne ɓyalar me. 18 Ɗeere kaŋ ma dimma ne uwara grenad tolla ma go, vwal nama ge kaŋ ge dimma ne kool ma go ge ne uwara zok pul pala digi ta lay azizi 19 Ge uwara zok pul mbe ma pala digi, gwan ke kaŋ ge e uwara zok pul pala digi ma ta uwale, nama haal kil ɗu ɗu. Ke na wak ge digi dimma ne uwara wak folla go. 20 Fyar kaŋ e uwara zok pul pala digi zum (dimma ne il go). Na pul ge a̰a̰l mbe ka kaŋ ge zorra dimma ne kool go ma ne kaŋ ge dimma ne uwara grenad tolla go ma pala digi. Uwara grenad tolla mbe ma ka kikis azi ge kaŋ e uwara zok pul le ɗu pala digi, kikis azi le ge may go me. 21 A e uwara zok pul mbe ma ge zok ge mbegeya uzi hini cat bula wak zum. Ge tok matoson pal, a hon na dḭl Yakin ge tok magul pal, a hon na dḭl Bwaza . 22 Ge uwara zok pul ge daage pala digi, a ɗeere kaŋ dimma ne uwara wak folla ma go. A go mbe no ge Hiram ne á temel ge uwara zok pul ne ma kerra.
Fal ge ga̰l
(2Maa 4:2-5)23 Uwale, Hiram ɗeere fal ge ga̰l ne fool kaal. Na wak a̰a̰l da ne kil azi ne nus, na pul ɗugul da ne kil ɗu ne tok pyaso ŋgayya ɗu, táál ge koŋle na wak se twala da ne kil ɓyalar ne nus. 24 Ver fal mbe wak se ne kaŋ dimma ne dege tolla ma go lay azi. A ɗeere kaŋ mbe ma poseya digi dagre ne fal mbe. Tok pyaso ŋgayya ɗu, a e dege ma ɗu ɗu wol. 25 A e fal mbe ge nday ma wol para azi pal, ndwara go, ataa ndwara le kuu, ataa ndwara le mbii, ataa ndwara le sya, ataa ndwara le ham me. Nama duur ma ga le pul zi ya, fal pe se. 26 Fal mbe wak dṵṵl mbo tok ɓyan sud ɗu, na wak gurgiya somndol dimma ne seɗe wak go, syalla dimma ne uwara wak folla go. Na pul ame mam litre dudubu wara tiimal.
27 Hiram gwan ɗeere pus mam ma ɗu ɗu wol ne fool ŋgirma. Pus ge daage twala da ne kil ɗu, na fiyal ne kil ɗu, na haal ne tok pyaso ŋgayya ataa me.
28 Ndi pe gyana gyana ge a ne ɗeere pus mam mbe ma no: A ɗeere nama walam ge keŋ ma digi twala, walam mbe ma kat vwalla ne pe seɗe. 29 Ge na ziyar ma digi, a ɗebce sonne ma, ne nday ma, ne kavaar ge digi zi ya ma. Ge sonne ma ne nday nama pala digi a vwal kaŋ ne zul ma go sogeya go me. 30 Pus ge daage da ne koo ma anda vwalla ge walam kaŋgreya ma ta. Walam kaŋgreya mbe ma me ɗe, a pa nama ge pus koo ge ziyar se ma zi. Ago na koo mbe ma só dagre da ne pus mbe, na ziyar ma go anda, amma na koo mbe be waɗe na zul mbe ma ya se ne twala to. 31 Pus mbe ma wak ge digi ge a gwale hubluk, na haal mbo digi tok pyaso ŋgayya ɗu, na fiyal tok pyaso ŋgay ɗu ne nus me. A ɗebce kaŋ ma nama wak ma go me. Amma na pe ge seɗe ge ka son, be kat gwale to. 32 Pus koo ge anda mbe ma ka vwalla pul pe se, pus pul ge pus koo ma ne vwal na ta, ka pus pe se. Pus koo ge daage haal mbo tok pyaso ŋgayya ɗu ne nus. 33 A só pus koo mbe ma dimma ne pus pore koo ma go. Pus pul kagle ma ne na koo ma mwaɗak, a ɗeere nama da ne fool kaal. 34 Ge na keŋ ma go anda, a ɗeere na koo ge dusiya ma dagre ne na. 35 A ɗeere pus mbe ma wak gwale hubluk, nama haal mbo tok pyaso ŋgayya ɗu ne nus. A e tok ge wanna ma ne na walam kaŋgreya. Nama mbe ma no pet a ɗeere nama ne pus mbe wak dagre ɗu. 36 A gwan ɗebce swaga ge ne ga baŋ ma ne sonne ma, ne nday ma, ne kavaar ge digi zi ya ma, ne tumur gaar ma. A kan zúl zaaso ma nama wak ma go me. 37 A go mbe no ge Hiram ne á pus mbe ma ɗeereya ne fool kaal. Nama dolla ma, nama ŋgayya ma, ne nama dir a mbya ta ɗu.
38 Hiram gwan ɗeere fal ma wol ne fool ŋgirma. Fal ge daage pul ame mam litre dubu ɗu ne para kikis myanaŋgal. Fal ge daage haal da ne kil ɗu, a e nama ge pus ge wol mbe ma pul go. 39 A e pus ma anuwa̰y ne bama fal ma ge zok ge mbegeya le ge kuu ge go, ge anuwa̰y ge may ma le ge mbii ge go, a e fal ge ga̰l ge le ge mbii ge go me.
40 Hiram ɗeere fal ma, ne pel ma ne seɗe ma me. Hiram á temel ge gan Salomon ne ho̰ na nama kerra ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi. 41 Uwara zok pul mbe ma, ne bama kaŋ ge e pala digi ge pul fyarra ma, ne bama kaŋ ma ge dimma ne kool go ge ne koŋle kaŋ ge e uwara zok pul pala digi ma se, 42 ne uwara grenad tolla ma ge a ne ɗeere nama ne fool kaal kikis anda, a e nama syareya lay azizi ge kaŋ ge a ne tigi na dimma ne kool go ma ta ge uwara zok pul ma pala digi. 43 A ɗeere kaŋ ge e fal pe ma wol, a e fal ge wol mbe ma ge nama pal. 44 Fal ge ga̰l mbe, a e na ge nday pool ge wol para azi ge a ne ɗeere nama dagre ɗu ne fool kaal ma pal. 45 Kaŋ ge Hiram ne ɗeere nama pet, ne temel ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne pe ndwara hon Salomon ma, ɗeere nama da ne fool ŋgirma. Ndwara go: Hṵli vya ge ɗusi dukan ma, ne pel ma, ne seɗe mam ge ne cigi mam tuwaleya pe ma. 46 Gan e nama ɗeere kaŋ mbe ma ge suwar zi, babur pul ge maŋgaɗam Urdun ne wak go, suwal Sukot ma ne Sartan buwal zi. 47 Salomon e kaŋ mbe ma ge zok ge mbegeya zi. A be ɓyare kwar dṵṵl ge fool ŋgirma ge a ne ke kaŋ mbe ma ne na pe to, ne da pe kaŋ mbe ma waɗe gḛ.
48 Uwale, Salomon gwan ke kaŋ ge ɗogle ma ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne pe ne dinar: twal tuwaleya ge dinar, tabul ge dinar ge katugum ge ne tuwaleya pe ma ne kat na pal. 49 Ɗuli ge dinar ge siŋli ma wol ge zok ge mbegeya uzi hini cat wak zum: anuwa̰y tok matoson pal, anuwa̰y ge tok magul pal me, poseya ne gergeleŋ ma, ne ɗuli ma, ne gān ge ne ɗuli kal ge dinar pe ma, 50 fal ma, wa̰le ma, ne jum ma, ne kobo ma ne ganun ma ge dinar ge siŋli ma. Walam ge zok wak ge zok ge mbegeya uzi hini cat ne ma, zok ge ga̰l wak ma ne dinar ge siŋli. 51 Swaga ge gan Salomon ne á temel ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne kerra mwaɗak ɗe, abe kaŋ ge na bá Dawda ne mbege nama ne Bage ɗiŋnedin pe ma ya zok mbe zi: Fool kaal ma, ne dinar ma, ne kaŋ ge ɗogle ma, mbo ne nama ya kan zok koy kaŋ kwaɗa ma zi.
Suleymaan bana gasrah
1 Wa Suleymaan bana gasrah wa kammalah fi muddit 13 sana. 2 Wa hu bana beet al-sammooh Khaabat Lubnaan wa tuulah 100 duraaʼ wa urdah 50 duraaʼ wa tuulah foog kamaan 30 duraaʼ. Wa fi lubbah, hu sawwa arbaʼa roog hana amad min hatab al-arz wa fi raashum, khatta maraadiis kula min hatab al-arz. 3 Wa l-maraadiis dool adadhum 45 wa gaaʼidiin fi talaata roog wa ayyi roog indah 15 maraadiis al-gaaʼidiin fi raas al-amad. Wa hu sadda al-maraadiis dool be khachab al-arz. 4 Wa fi ayyi jiihe hana l-beet, sawwo talaata roog hana chabaabiik be hatabhum. Wa rakkabo al-chabaabiik dool mulgaabiliin al-waahid le l-aakhar. 5 Wa kulla l-biibaan wa l-chabaabiik wa hatabhum al-yirakkubuuhum foogah, chakilhum murabbaʼ. Wa l-chabaabiik dool mulgaabiliin ambeenaathum ale talaata roog.
6 Wa Suleymaan sawwa baranda al-tuulha 50 duraaʼ wa urdaha 30 duraaʼ wa banaaha be amad. Wa bana khurfit al-madkhal wa sabbatha be amad wa sawwa baabha be giddaam. 7 Wa battaan bana baranda aakhara al-yukhuttu foogha kursi al-muluk wa da l-bakaan al-yisawwi foogah al-chariiʼa. Wa l-bakaan da, hu saddaah be khachab al-arz min tihit lahaddi foog. 8 Wa l-beet al-yaskun foogah, banooh fi fadaay aakhara wa hu bichaabih beet Khaabat Lubnaan. Wa le martah bineeyit Firʼoon malik Masir, Suleymaan bana beet al-hu kula bichaabih beet Khaabat Lubnaan.
9 Wa kulla l-buyuut dool wa l-daraadir wa l-fadaay al-kabiire min al-asaas lahaddi l-maraadiis, banoohum be hujaar samhiin wa magtuuʼiin. Wa humman gataʼoohum be munchaar be giddaam wa be wara. 10 Wa le l-asaas, astaʼmalo hujaar kubaar wa samhiin al-tuulhum ma sawa. Waahidiin 10 duraaʼ wa waahidiin 8 duraaʼ. 11 Wa fi raas al-asaas da, khatto hujaar samhiin magtuuʼiin hasab al-magaas al-waajib wa hatab al-arz. 12 Wa l-fadaay al-kabiire, hawwagooha be durdur al-indah talaata roog hana hujaar magtuuʼiin wa fi raashum, indah roog waahid hana hatab al-arz. Wa da misil al-fadaay al-dakhlaaniiye wa khurfit al-madkhal hana beet Allah.
Huuraam sanaʼ khumaam beet Allah
13 Wa l-malik Suleymaan rassal jaabah le Huuraam min balad Suur. 14 Wa Huuraam da, hu wileed hana mara armala wa hi min gabiilat Naftaali wa abuuh min balad Suur. Wa hu indah khibra wa fihim wa maʼrafa fi khidmit al-nahaas. Hu ja bakaan al-malik Suleymaan wa sawwa leyah kulla khidimtah.
Huuraam sanaʼ amad tineen
15 Wa Huuraam sanaʼ amad itneen hana nahaas wa tuul hana ayyi waahid 18 duraaʼ wa l-daayira hana ayyi waahid indaha 12 duraaʼ. 16 Wa sanaʼ ruuse hana nahaas al-yukhuttuuhum foog fi l-amad dool wa ayyi waahid min al-ruuse dool tuulah 5 duraaʼ. 17 Wa jammal al-amad dool be salaasil hana nahaas madfuuriin wa khattaahum foog fi raas al-amad dool. Wa ayyi amuud indah sabʼa salaasil. 18 Wa battaan sanaʼ be nahaas roogeen hana rummaan wa allaghum fi l-salaasil wa sadda beehum raas al-amuud al-waahid. Wa sawwa nafs al-cheyy be l-amuud al-taani. 19 Wa le l-amad hana l-madkhal dool, sanaʼ leehum ruuse aakhariin wa ayyi raas tuulah 4 duraaʼ. Wa l-ruuse dool bichaabuhu nuwwaar al-sitteeb. 20 Wa foog min ruuse al-amad, fiyah bakaan takhiin ziyaada. Wa l-bakaan da faayit al-salaasil al-muʼallagiin fooghum 200 rummaan al-muhawwigiin ruuse al-amad.
21 Wa Huuraam khatta al-amad dool giddaam khurfit al-madkhal hana beet Allah. Al-amuud al-waahid, khattaah be l-zeene wa sammaah Yaakiin (maʼanaatah Allah yisabbit). Wa l-amuud al-taani, khattaah be l-isra wa sammaah Buʼaaz (maʼanaatah al-gudra min Allah). 22 Wa l-ruuse hana l-amad dool bichaabuhu nuwwaar al-sitteeb. Wa be misil da, Huuraam kammal khidmit al-amad.
Huuraam sanaʼ hoot kabiir
23 Wa Huuraam sanaʼ hoot kabiir mudawwar hana nahaas. Wa khachmah yisaawi 10 duraaʼ min tarafah le tarafah. Wa tuulah foog yisaawi 5 duraaʼ wa daayirah kamaan 30 duraaʼ. 24 Wa jammal al-hoot be bukhas al-sanaʼaahum be nahaas. Fi ayyi duraaʼ, sawwa 10 bukhas wa da, fi kulla daayira al-hoot. Wa l-bukhas dool sanaʼaahum ale roogeen. Wa humman wa l-hoot kulluhum ke sunʼa waahide bas. 25 Wa l-hoot da khattooh fi 12 tiiraan hana nahaas. Wa l-tiiraan dool muwajjihiin ale l-arbaʼa jiihaat. Talaata muwajjihiin ale jiihat al-munchaakh wa talaata ale jiihat al-kharib wa talaata ale jiihat al-wati wa talaata ale jiihat al-sabaah. Wa duhuurhum daakhal tihit al-hoot. 26 Wa khachum al-hoot da tukhnah yisaawi arbaʼa usbaʼ wa khachmah misil nuwwaar al-sitteeb. Wa l-hoot da yichiil 200 birmiil hana almi.
Huuraam sanaʼ achara hiitaan
27 Wa Huuraam sanaʼ achara hiitaan mutaharrikiin min nahaas wa ayyi waahid tuulah 4 duraaʼ wa urdah 4 duraaʼ wa tuulah foog kamaan 3 duraaʼ. 28 Wa daahu kikkeef sanaʼ al-hiitaan al-mutaharrikiin dool. Sanaʼaahum be safaayih hana nahaas al-bigi misil asaas wa khatta leehum hawaadir. 29 Wa sanaʼ fi l-safaayih ambeen al-hawaadir dool suwar hana diidaan wa tiiraan wa makhluugiin samaawiyiin. Wa be foog wa be tihit le l-diidaan wa l-tiiraan, jammalaahum be zuhuur muddoodaliin. 30 Wa ayyi asaas indah arbaʼa ajalaat hana nahaas murakkabiin fi arbaʼa hawaadir hana nahaas al-musabbatiin fi l-arbaʼa arkaan hana l-asaas. Wa l-hawaadir maʼa l-asaas, kulluhum ke sunʼa waahide bas wa l-ajalaat ma lihgo al-bakaan al-mujammal be zuhuur. 31 Wa fi raas ayyi asaas, fiyah fatha mudawwara tuulha foog duraaʼ wa urdaha duraaʼ wa nuss wa da l-bakaan al-yukhuttu foogah al-hoot. Wa khachum al-fatha al-mudawwara da, nagacho foogah suwar. Wa laakin safaayih al-asaas da murabbaʼiin ma mudawwariin. 32 Wa l-arbaʼa ajalaat dool gaaʼidiin be tihit marbuutiin fi safaayih al-asaas wa l-hawaadir al-murabbatiin fooghum al-ajalaat maargiin jaay wa jaay le l-asaas wa tuul al-ajalaat foog duraaʼ wa nuss. 33 Wa l-ajalaat dool misil ajalaat hana arabaat al-harib. Al-hawaadir wa kulla cheyy al-fooghum, sanaʼaahum min nahaas. 34 Wa fi arbaʼa amad masnuuʼiin fi l-arbaʼa arkaan wa kulluhum ke sunʼa waahide maʼa l-asaas. 35 Wa l-bakaan al-foog hana ayyi asaas mujammal be taaj mudawwar tuulah nuss duraaʼ. Wa l-bakaan da, indah massaaka wa safaayih hana nahaas wa humman kulluhum ke sunʼa waahide maʼa l-asaas. 36 Wa ayyi bakaan faadi fi l-massaaka wa l-safaayih, hu jammalaahum be suwar hana makhluugiin samaawiyiin wa diidaan wa chadar nakhal wa zuhuur fi kulla daayir al-asaas. 37 Wa be misil da, hu sawwa al-asaas dool be nahaas wa kulluhum induhum nafs al-sunʼa wa nafs al-tuul wa nafs al-hajim. 38 Wa sawwa achara hiitaan hana nahaas. Wa ayyi hoot tuulah foog yisaawi 4 duraaʼ wa yichiil 4 birmiil almi. Wa ayyi hoot yukhuttuuh fi raas asaas waahid. 39 Wa l-hiitaan al-mutaharrikiin al-khamsa khattaahum be nuss al-zeene hana l-beet al-mukhaddas wa l-hiitaan al-khamsa al-aakhariin kamaan khattaahum be nuss al-isra. Wa laakin al-hoot al-kabiir kamaan khattaah be nuss al-zeene hana l-beet fi ruknah mugaabil wati sabaah.
Huuraam sanaʼ muʼiddaat min nahaas
40 Wa Huuraam sanaʼ hiitaan wa feelaat wa kiisaan. Wa hu kammal kulla l-khidme hana beet Allah al-kallafah beeha al-malik Suleymaan. 41 Wa hu sanaʼ
al-amad al-itneenwa ruuseehum al-khattaahum fi raas al-amadwa l-silsilateen hana nahaas al-madfuuriin al-khattaahum fi ruuse al-amad dool42 wa l-urbuʼmiya rummaan al-muʼallagiin roogeen fi l-silsilateen hana nahaas al-madfuuriin al-khattaahum fi ruuse al-amad dool43 wa l-achara asaaswa l-achara hiitaan al-khattaahum fooghum44 wa l-hoot al-kabiir al-wahiidwa l-atnaachar tiiraan al-tihtah45 wa l-hiitaan wa l-feelaat wa l-kiisaan.Kulla l-muʼiddaat dool, Huuraam sanaʼaahum min nahaas nagi le beet Allah be amur al-malik Suleymaan. 46 Wa l-malik amar yasnaʼo kulla l-muʼiddaat dool fi gawaalib hana tiine fi turaab bahar al-Urdun ambeen Sukkuut wa Sartaan. 47 Wa Suleymaan sawwa muʼiddaat katiiriin marra waahid lahaddi naadum ma yagdar yaʼarif wazin al-nahaas al-sawwoohum beyah.
Al-muʼiddaat hana dahab
48 Wa battaan kula Suleymaan sawwa muʼiddaat aakhariin le beet Allah. Wa humman
mukhbar al-bakhuur hana l-dahabwa l-tarabeeza hana l-dahab al-yigaddumu foogha al-khubza le Allah49 wa l-achara faanuus min dahab saafi al-khattaahum giddaam al-bakaan al-mukhaddas marra waahid, al-khamsa be nuss al-zeene wa l-khamsa al-aakhariin be nuss al-israwa l-zuhuur wa l-tiyeesaat le l-naar wa l-kalaaliib kulluhum ke min dahab50 wa l-mawaaʼiin wa l-sakaakiin wa l-kiisaan wa l-sufar wa khammaamaat al-naar kulluhum ke min dahab saafiwa l-hadiid al-musabbit al-biibaan hana l-bakaan al-mukhaddas marra waahid wa l-hadiid al-musabbit al-biibaan hana beet Allah kulluhum ke min dahab.51 Wa wakit kulla l-khidme hana beet Allah kammalat khalaas, al-malik Suleymaan jaab kulla cheyy al-abuuh Dawuud khassasah misil al-fudda wa l-dahab wa l-mawaaʼiin wa khattaahum fi l-makhaazin hana beet Allah.
