Salomon uware Bage ɗiŋnedin
(1Gan 8:14-21)1 Salomon ndage na ka̰l janna go: «Bage ɗiŋnedin jya̰ go na swaga katɗa ya swaga sebeya zi! 2 Mbi me, mbi sḭ mo zok ge na ba ga mo swaga katɗa mo ba ga kat na zi ɗiŋnedin!»
Fare janna ge Salomon ne ne zok wak hageya pe
(1Gan 8:14-21)3 Uwale, gan saŋge tene se, é wak busu Israyela vya ma ge ne kote ya ma pal. Ɓase ma pet, a mḛ́ digi ne koo cim. 4 Salomon gwan jan go: «Uwareya hon Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne, na ge ne jya̰ mbi bá Dawda fare ne na wak zi, na ge ne wi wak tuli ge na ne ke ne na. Jya̰ na dḛ go : 5 ‹Ne dam ge mbi ne abe mbi ɓase ma ne suwal Masar diŋ ya zum go day, mbi be tal suwal a̰me ɗu ne suwal ge Israyela vya ma ne ma buwal zi go, nama sḭ zok ne mbi pe go to, uwale, mbi be tal ndu a̰me ɗu go, na ka ga̰l mbi ɓase ma ndwara zḛ to. 6 Amma, mbi tá Ursalima ne mbi sḛ pe, mbi tá Dawda no, na ka ga̰l mbi ɓase Israyela vya ndwara zḛ me›. 7 Mbi bá Dawda é na laar zi go, na sin zok ne Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne pe. 8 Amma Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi bá Dawda go: ‹Mo é mo laar zi go, mo sin zok ne mbi pe, mo dwatɗa mbe kwaɗa. 9 Amma a be mo, ge mo mbo sin mbi zok ne to, a mo vya, na ge ne ndage ne mo zi mbo sin zok ne mbi pe ne›. 10 Bage ɗiŋnedin koy na wak tuli. Se no, mbi er mbi bá Dawda ya go, mbi ka ya hool gan ge Israyela ne pal dimma ne Bage ɗiŋnedin ne jya̰ go, mbi sin zok ne Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne pe ya go. 11 Uwale, mbi he sandu, na ge gwal wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ke ne Israyela vya ma, ne kan ne na zi, mbi é na ya zok mbe zi me.»
Kaɗeya ge Salomon ne
(1Gan 8:22-53)12 Go̰r go, Salomon mḛ́ twal tuwaleya ge Bage ɗiŋnedin ne wak go, ɓase ge Israyela vya ma ne ma ndwara zi, her na tok ma digi ke kaɗeya. 13 Ago Salomon nṵsi tandal a̰me ne fool ŋgirma eya ge zok ge Dok ne yapul go ŋga. Na ziyar ma twala da ne kil ɗu ne tok pyaso ɗu, na haal ne tok pyaso ŋgayya ataa me. Salomon ndé na pala digi, gur na koo ma se ɓase ge Israyela vya ma ndwara go pet, abe na tok ma digi ke kaɗeya. 14 Jan go: «O Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne, dok a̰me ge dimma ne mo go to, digi zi ya, ko suwar se. Mo koy wak tuli, ne kwar a̰se ge mo ne ne mo mo̰r ma, nama ge ne ke mborra mo ndwara se ne dulwak ɗu ma. 15 Ago mo koy wak tuli ge mo ne ke ne mo dore, mbi bá Dawda, fare ge mo jya̰ na, mo wi na wak ma̰ no. 16 Se no ɗe, o Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne, mo ke wak tuli ne mo dore mbi bá Dawda go: ‹Kadɗa na hir ma ke mborra ge jwap ya, nama koy mo eya ma dimma ne na sḛ ne koy nama go, mo mbo ka er nama katɗa hool gan ge Israyela ne pal ɗaɗak›. Wi wak tuli mbe no! 17 Se no ɗe, o Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne, wi wak tuli ge mo ne ke ne mo dore mbi bá Dawda.
18 A fareba go, Dok da ne pool kat naa dasana ma buwal zi suwar se ɗaa? Ndi pḭr ne pḭr digi zi ya no puy ɗe, day mbyat na to. Kat ma gyana ne zok ge mbi ne sḭ na mbe no ɗaa? 19 Go no puy ɗe, Bage ɗiŋnedin Dok ge mbi ne, e mo haŋgal ya mo dore pal, za̰ kaɗeya ge mo dore ne, za̰ fyaso á tene ge mo dore ne mo ta. 20 Dó mo ndwara ya zok mbe pal ɗaal ne gyala, ne jo̰ a swaga ge mo ne ke wak tuli go mo dḭl mbo ka tolla na zi ne. Za̰ kaɗeya ge mo dore ne swaga mbe no go . 21 Za̰ mbi kaɗeya ma ne mbi fyaso ma poseya ne ge mo ɓase Israyela vya ma ne ma. Swaga ge i ne mbo ja kaɗe mo swaga mbe no go go. Ne swaga katɗa ge mo ne digi zi ya, za̰ i kaɗeya ma, pore i. 22 Kadɗa a det ndu a̰me tamay ya go na ke na kon ya̰l, kadɗa a e ndu mbe ya go na guni tene mo twal tuwaleya wak go, zok mbe no zi go, 23 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor ne digi digi zi ya, mo za̰, kṵ sarya mo dore ma pal, ne da pe, ndu ge ya̰l a mḛre na ne na ya̰l pe, ndu ge dosol me, a ka̰ na digi ne na dosol pe me.
24 Kadɗa Israyela vya ma naa ge ho̰l ma hal nama ya pore zi ne sone ge a ne ke mo ndwara se pe, kadɗa a gwan ja mo ta, a uware mo, a ke kaɗeya mo ndwara se zok mbe no zi, 25 O! Bage ɗiŋnedin so mo togor ne digi digi zi ya, mo pore mo ɓase Israyela vya ma, mo gwan ne nama ya katɗa ge suwal ge mo ne ho̰ nama ne nama báŋ ma na go.
26 Kadɗa pḭr kuri ya be swar mam suwar pal ne sone ge Israyela vya ma ne ke mo ndwara se pe, kadɗa a saŋge bama ndwara ya zok mbe no pal ya ke kaɗeya, a uware mo, a ɓyare poreya mo ta ne sone ge bama ne ke pe, ne mo ne gwa̰ ne bama pala se pe, 27 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor ne digi digi zi ya, mo pore sone ge mo dore Israyela vya ma ne, hate nama nama he koo pul ge kwaɗa, swa mam ya mo suwal pal, na ge mo ne ho̰ mo ɓase ma na joo.
28 Kadɗa baktar detɗa suwar pal, ko mbogom ma, ko swara ma fya̰ a vḛne uzi, ko kadɗa tere baktar ma ɗage ja, ko kadɗa naa ge ho̰l ma ver mo ɓase ma ya nama suwal ma ɗiŋ, a ka ke nama yál, kadɗa yál ge daage, ko mbogom ge daage ɓol mo ɓase ma ya, 29 kadɗa ndu a̰me ko Israyela vya ma pet, a kwa yál njotɗa ge bama ne ya, a saŋge bama ndwara le zok mbe no pal, a tyare bama tok digi kaɗeya, 30 O! Bage ɗiŋnedin so mo togor ne mo swaga katɗa ge ne digi digi zi ya, mo pore sone ge nama ne, pó ndu ge daage na kaŋ kerra pal, ne jo̰ a mo ɗu kikit ge ne hale dulwak ge naa dasana ma ne ne. 31 Go mbe no, a mbo ka sya mo vo, a ka ke mborra laar ɓyare ge mo ne ma pal dam ne dam, dam ma ge a ne mbo katɗa suwal ge mo ne ho̰ i báŋ ma na go pet.
32 Kadɗa ndu ge pe ɗogle a̰me, na ge ne pehir ge mo ɓase, Israyela ne zi to, kadɗa na mbo ja ne suwal ge kaal ya kaɗe mo zok mbe no zi, ne mo dḭl ge ɓaŋlaŋ pe, ne kaŋ ge mo ne ke ge ajab ma pe me, 33 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor ne mo swaga katɗa ge ne digi digi zi ya, ho̰ ndu ge pe ɗogle mbe kaŋ ge ne kaɗe mo ma pet. Go no naa ge ne suwar pal ma pet a ba ga kwar mo, a ba ga hon mo ga̰l me dimma ne mo ɓase Israyela vya ma go. A mbo kwar go zok ge mbi ne sḭ mo na mbe no, mo dḭl tol ya na zi.
34 Kadɗa mo ɓase ma, wak honna ge mo ne pal, a zut pore ya mbo det bama naa ge ho̰l ma, kadɗa a saŋge bama ndwara ja suwal ge mo ne tá na mbe no pal, ge zok ge mbi ne sḭ na ne mo pe mbe no pal, a kaɗe mo, 35 O! Bage ɗiŋnedin so mo togor ne digi digi zi ya, mo za̰ nama kaɗeya, ne nama fyaso ma, mo so nama ko̰r.
36 Kadɗa a ke sone ya mo ndwara se, ago ndu a̰me ge be ke sone to to, mo laar hot nama pal, mo ɓyan nama nama naa ge ho̰l ma tok go, nama naa ge ho̰l mbe ma abe nama mbo mo̰r zi bama suwal ma ya, ko na ka suwal ge gwa, ko suwal ge kaal, 37 ge suwal ge a ne pá nama mbe go ya, kadɗa a janna go: ‹I ke sone, i naa ge ya̰l ma ne›, 38 kadɗa a gwan ja mo ta ne dulwak ɗu, ne bama sḛ ma mwaɗak, ge suwal ge a ne gene nama mbo mo̰r zi mbe ya, kadɗa a saŋge bama ndwara ja ge suwal ge mo ne ho̰ nama báŋ ma na mbe no pal, suwal ge mo ne tá na mbe no, ne zok ge mbi ne sḭ na ne mo pe mbe no pal, a kaɗe mo, 39 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor ne mo swaga katɗa ge digi digi zi ya, mo za̰ nama kaɗeya ma, ne nama fyaso ma, mo so nama ko̰r, mo pore nama sone ge a ne ke mo ndwara se ma.
40 O Dok ge mbi ne, se no, dó mo ndwara ya se, só mo togor za̰ kaɗeya ge ne ke ne swaga mbe no go.
41 Se no, O! Dok Bage ɗiŋnedin,
ɗage ya digi,
mbo ya katɗa mo swaga ɗigli tene go.
Mbo ya dagre ne mo sandu wak tuli,
na ge ne ŋgay pool ge mo ne.
O! Dok, Bage ɗiŋnedin,
ya̰ mo naa ge ke tuwaleya ma nama ka̰ máya nama ta,
dimma ne nama ne kan nama ba̰r ma go.
Mo naa ge fareba ma nama ke laar saal,
ne kwaɗa ge mo ne ke ne bama pe.
42 O! Dok, Bage ɗiŋnedin,
dó gan ge mo ne naŋge na uzi to.
Dwa ne kaŋ kwaɗa ma pet ge mo ne ke ne mo dore Dawda.»
Suleymaan chakar Allah
1 Wa khalaas Suleymaan gaal : «Ya Allah ! Inta gult taskun fi l-dalaam. 2 Wa daahu ana baneet leek beet aziim al-taskun foogah. Wa da l-bakaan al-inta taskun foogah ila l-abad.»
3 Wa l-malik wajjah le kulla jamaaʼat Bani Israaʼiil al-waagfiin foog wa baarakaahum. 4 Wa battaan gaal : «Baarak Allah Ilaah Bani Israaʼiil al-hajja le abuuyi Dawuud. Aywa, be iidah hu haggag kulla l-kalaam al-gaalah leyah. Hu gaal : 5 ‹Min yoom al-ana maragt chaʼabi Bani Israaʼiil min balad Masir, ana ma azalt hille waahide min kulla hillaal gabaayil Bani Israaʼiil le yabnu leyi beet al-nukhutt foogah usmi. Wa ma azalt raajil waahid le yahkim fi chaʼabi Bani Israaʼiil. 6 Wa laakin hassaʼ ana azalt Madiinat al-Khudus le yagood foogha usmi wa azalt Dawuud le yahkim fi chaʼabi Bani Israaʼiil.›»
7 Wa Suleymaan gaal battaan : «Dawuud abuuyi indah niiye le yabni beet le Allah Ilaah Bani Israaʼiil. 8 Wa laakin Allah gaal le abuuyi Dawuud : ‹Inta chilt niiye le tabni beet le usmi. Wa niiytak di adiile. 9 Wa da ma inta al-tabni leyi al-beet da laakin wileedak al-marag min sulbak, hu bas yabni al-beet da le usmi.›
10 «Wa hassaʼ, Allah haggag kalaamah al-gaalah. Ana baddalt abuuyi Dawuud wa gaʼadt fi kursi al-muluk fi Bani Israaʼiil misil Allah gaalah. Wa daahu ana baneet beet le Allah Ilaah Bani Israaʼiil. 11 Wa ana khatteet fi lubb al-beet da al-sanduug al-indah al-liihaan al-fooghum al-muʼaahada al-sawwaaha Allah maʼa Bani Israaʼiil.»
Suleymaan gaaʼid yasʼal Allah
12 Wa Suleymaan wagaf giddaam madbah Allah wa gaabal kulla jamaaʼat Bani Israaʼiil. Wa rafaʼ iideenah le yasʼal Allah. 13 Achaan awwal, al-malik Suleymaan sawwa bakaan aali hana nahaas fi ust al-fadaay, tuulah 5 duraaʼ wa urdah 5 duraaʼ wa tuulah al-foog kula 3 duraaʼ. Wa rikib foog fi l-bakaan da wa barak giddaam kulla jamaaʼat Bani Israaʼiil wa rafaʼ iideenah ale l-sama. 14 Wa gaal : «Ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil, ma fi ilaah mislak inta wa la foog fi l-sama wa la tihit fi l-ard. Inta tahfad muʼaahadatak wa kheerak le khaddaamiinak al-yitaabuʼuuk be kulla guluubhum. 15 Wa l-yoom, inta hafadt le abdak Dawuud abuuyi muʼaahadatak wa be iidak, inta haggagt kulla kalaamak al-gultah leyah. 16 Wa hassaʼ, ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil, ahfad muʼaahadatak al-sawweetha maʼa abdak Dawuud abuuyi wakit gult leyah : ‹Daayman yukuun naadum min zurriiytak giddaami fi kursi al-muluk hana Bani Israaʼiil. Wa da illa kan zurriiytak titabbig wasiiyaati wa titaabiʼ derbi misil inta zaatak taabaʼtah.› 17 Wa hassaʼ, ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil, khalli kalaamak da yilhaggag misil inta gultah le abdak Dawuud.
18 «Wa hal sahiih ke al-Rabb yaskun maʼa l-insaan fi l-ard walla ? Al-sama wa kulla l-samaawaat al-wasiiʼiin dool ma yagdaro yichiiluuk, ya Allah. Wa kikkeef al-beet al-sakhayyar al-ana baneetah yichiiluuk ? 19 Ya Allah Ilaahi, akhbal salaati wa duʼaayi ana abdak. Asmaʼ al-munaada wa l-sala al-niwajjihhum leek ana abdak. 20 Wa fakkir fi l-beet da leel wa nahaar achaan da l-bakaan al-inta gult : ‹Da bas al-bakaan al-nukhutt foogah usmi.› Asmaʼ salaati ana abdak al-niwajjihha ale l-bakaan da. 21 Ya Allah ! Asmaʼ duʼaayi ana abdak wa duʼa chaʼabak Bani Israaʼiil wakit yisallu ale l-bakaan da. Wa min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼna wa akhfir leena zunuubna.
22 «Wa kan yuluumu naadum wa yuguulu hu sawwa khata didd naadum aakhar wa yajburuuh le yahlif be haliife al-tijiib foogah al-laʼana, khalli al-naadum da yaji yahlif giddaam madbahak al-gaaʼid fi lubb al-beet da. 23 Wa inta kamaan min al-sama, asmaʼ wa ahkim ambeen abiidak. Aakhib al-fasil wa gabbil leyah fasaaltah fi raasah. Wa barri al-saalih wa ahkim leyah hasab adaaltah.
24 «Wa akuun al-adu yinnasir fi chaʼabak Bani Israaʼiil be sabab humman aznabo diddak. Wa kan humman yiʼtarufu be zunuubhum wa yimajjudu usmak wa yiwajjuhu leek salaawaathum wa yachhadook fi lubb al-beet da, 25 khalaas min al-sama asmaʼ wa akhfir le chaʼabak Bani Israaʼiil zunuubhum wa gabbilhum fi l-ard al-inta anteetha le juduudhum.
26 «Wa akuun al-sama yinsadda wa l-matar yabga ma fi achaan chaʼabak aznabo diddak. Wa kan humman yiwajjuhu leek ale l-bakaan da le yisallu wa yimajjudu usmak wa yiʼtarufu be zunuubhum achaan inta taʼʼabtuhum, 27 khalaas min al-sama asmaʼhum wa akhfir le abiidak wa le chaʼabak Bani Israaʼiil zunuubhum. Wa wassif leehum al-derib al-adiil al-waajib yichiiluuh. Wa nazzil leehum matar fi l-ard al-inta anteetha warasa le chaʼabak.
28 «Wa akuun juuʼ walla waba yaji fi l-balad di wa l-ziraaʼa yaybaso wa l-teeraab yiʼaffin wa l-saar al-leel wa l-jaraad yaju be katara. Wa l-adu yaji yihaasir al-mudun al-gawiyiin hana chaʼabak hatta kan fooghum waba aw amraad kula. 29 Wa kan kulla chaʼabak Bani Israaʼiil irfo kadar al-waba wa l-taʼab da jaayiin minhum humman zaathum, wa kan humman yachhadook wa yiwajjuhu ale beetak wa yarfaʼo iideehum aleek le yasʼalook, 30 khalaas min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼ wa akhfir leehum zunuubhum wa ahkim le ayyi waahid hasab amalah achaan inta taʼarif galbah. Wa inta bas al-taʼarif galib hana ayyi naadum. 31 Wa be misil da, Bani Israaʼiil yakhaafo minnak wa yitaabuʼu derbak fi kulla muddit hayaathum al-yiʼiichuuha fi l-ard al-inta anteetha le juduudna.
32 «Wa akuun ajnabi al-ma min chaʼabak Bani Israaʼiil yaji min balad baʼiide fi chaan usmak al-majiid wa gudurtak al-aziime wa iidak al-mamduuda. Wa kan al-ajnabi da yaji yigaddim salaawaatah ale l-beet da, 33 khalaas min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼ wa akhbal kulla cheyy al-yatulbah minnak al-ajnabi. Wa be da, kulla chuʼuub al-ard yiʼtarufu be usmak wa yakhaafo minnak misil chaʼabak Bani Israaʼiil. Wa yaʼarfu kadar usmak yinaaduuh fi l-beet al-ana baneetah leek da.
34 «Wa akuun chaʼabak yamurgu yamchu yihaarubu udwaanhum be l-derib al-inta tirassilhum foogah. Wa kan humman yisallu leek wa yiwajjuhu ale l-madiina al-inta azaltaha wa ale l-beet al-ana baneetah le usmak, 35 khalaas min al-sama asmaʼ salaawaathum wa duʼaahum al-yiwajjuhuuhum leek wa daafiʼ le huguughum.
36 «Wa akuun Bani Israaʼiil yaznubu diddak, achaan ma fi naadum al-ma yisawwi zanib, wa inta takhdab leehum wa tisallimhum le udwaanhum wa humman yakurbuuhum masaajiin harib wa yiwadduuhum fi balad baʼiide aw gariibe. 37 Wa akuun min balad al-adu, al-bakaan al-humman gaaʼidiin foogah masaajiin, yutuubu min zunuubhum wa yachhadook wa yuguulu : ‹Aniina aznabna wa sawweena khata wa fasaala.› 38 Wa kan yiʼtarufu be zunuubhum be kulla guluubhum wa be kulla fikirhum, min balad al-ubuudiiye al-balad al-waddoohum foogha masaajiin, wa kan humman yisallu leek wa yiwajjuhu ale baladhum al-inta anteetha le juduudhum wa ale l-madiina al-inta azaltaha wa ale l-beet al-ana baneetah le usmak, 39 khalaas min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼ salaawaathum wa duʼaahum wa daafiʼ le huguughum wa akhfir le chaʼabak al-aznabo diddak.
40 «Wa hassaʼ, ya Rabbi, fakkir foogi wa asmaʼ salaati al-gaaʼid niwajjihha leek min al-bakaan da. 41 Wa hassaʼ da, ya Allah al-Rabb, gumm wa taʼaal le maskanak, inta wa sanduug al-muʼaahada al-hu alaamat gudurtak. Khalli naasak rujaal al-diin yalbaso al-naja misil yalbaso khulgaanhum. Wa khalli naasak al-saalihiin yafraho be kheerhum. 42 Ya Allah al-Rabb, ma tikhalli al-malik al-inta masahtah wa darrajtah. Fakkir fi kulla rahmatak le abdak Dawuud.»
