Hosiya, gan ge Israyela ne
1 Swaga ge Ahaz, gan ge Yuda ne ne ke del wol para azi na gan zi go ɗe, Hosiya ge Ela vya ame gan suwal Israyela pal, ge Samariya go. Ke na gan zi del lamaɗo. 2 Ke kaŋ ge sone ma Bage ɗiŋnedin ndwara se, go no puy ɗe, be ke dimma ne gan ge Israyela ma ne, ge ne kale na ndwara zḛ ma go to. 3 Salmanasar, gan ge Asiriya ne mbo ya det Hosiya pore mballa, hál na. Hosiya gwan ne na pala na pe se, gá tyare kaŋ hon na. 4 Swaga ge gan ge Asiriya ma ne ne kwa go Hosiya ɗage ho̰l ya ne na, na teme naa ya mbo ɓol gan ge Masar ne ge suwal Sayir ya, na gá ya be tyare kaŋ hon na me ɗe, gan ge Asiriya ne wan na, kan na zul, dol na daŋgay zi.
Palla ge Israyela ne
5 Gan ge Asiriya ne ame suwal Israyela mwaɗak, mbo ya det Samariya pore, ver na se ɗiŋ del ataa. 6 Swaga ge Hosiya ne ke del lamaɗo na gan zi go ɗe, gan ge Asiriya ne ame Samariya, pál Israyela ma mbo Asiriya. Hon nama swaga katɗa ge babur ge Halas ne go, ne maŋgaɗam Habor ge ne suwal Gozan go wak go, ne suwal ma ge Mede ma ne go me.
Kaŋ ma ge ne é go a pá Israyela ma
7 Yál mbe ma no, a dé Israyela vya ma pal, ne da pe, a ke sone Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne, ge ne ndage nama ne suwal Masar diŋ ya zum ndwara se, na ge ne zu nama ne yál njotɗa ge Faraon, gan ge Masar ne tok zi ya. Uwale a ho̰ dok ge ɗogle ma ga̰l. 8 A ka bole hada ge naa ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama nama ndwara zḛ ma ne, ne bole kaŋ ma ge gan ge Israyela ma ne ke. 9 Israyela vya ma ke kaŋ ge ndu ne mbya kerra to ma hon Bage ɗiŋnedin, bama Dok, a sḭ swaga sḭḭm ma bama suwal ma go pet, ne bama swaga njole naa ge ho̰l ma go ɗiŋ det ya suwal ga̰l ma diŋ . 10 A nṵsi njal ma ne ɗur uwara ne sḭḭm Achera pe njal ma pala digi ne uwara ge rubiya se dadab ma pe zi pet. 11 A ka til dukan ma ge swaga sḭḭm mbe ma go dimma ne naa ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama nama ndwara zḛ ma ne ka kerra go. A ka ke kaŋ ge kakatak ma, kaŋ ge ne é Bage ɗiŋnedin laar hotɗa ma. 12 A ka uware sḭḭm ma ge Bage ɗiŋnedin ne tele nama go, nama uware nama to ma.
13 Bage ɗiŋnedin zwa naa ge Israyela ne ma, ne ge Yuda ne ma togor na anabi ma wak zi pet, ne na naa ge ne kwa ɗimil ma wak zi pet, jya̰ nama go: «Saŋge me ta ya se ne aŋ kaŋ kerra ge sone ma go, koy me mbi wak honna ma, ne mbi eya ma, eya ge mbi ne ho̰ aŋ bá ma na pal pet, nama ge mbi ne ho̰ aŋ nama ne mbi anabi ma wak zi.» 14 Amma a be za̰ na wak to, a ka pala ndaar dimma ne bama bá ma ge a ne ho̰ fareba Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne ta to go. 15 A kuri na eya ma, ne na wak tuli ge ne ke ne nama bá ma, ne togor zwalla ma ge ne zwa nama. A ho̰ ta ke kaŋ ge baŋ yak ma, nama sḛ ma saŋge ta naa ge yak ma me. A bole kaŋ kerra ge pehir ge ɗogle ma ne, nama ge Bage ɗiŋnedin ne tele nama go, nama ke nama to ma. 16 A kuri wak honna ge Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne ma uzi mwaɗak, a ɗeere nday vya ma azi ne fool kaal ne bama sḛ pe, a ɗur uwara ma ne sḭḭm Achera pe, a ka gur bama koo ma kaŋ ge ne pḭr digi ma ndwara se, ne ke uwareya hon dok Baal me . 17 A tyare bama vya ge sonmo ma ne ge gwale ma tilla ol zi, ne ele sḭḭm ma. A ho̰ ta ke kaŋ ge sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, ndwara é na laar hotɗa. 18 Da ne pe no, Bage ɗiŋnedin laar vḛne ge be to Israyela pal no, ya̰ na mbo uzi ya kaal ne na ndwara se no. A pehir ge Yuda ne ga ne ɗeŋgo.
19 Yuda me, be koy wak honna ma ge Bage ɗiŋnedin Dok ge na ne to. A ka bole hada ge Israyela ne ka kerra ma. 20 Da ne pe no, Bage ɗiŋnedin kuri pehir ge Israyela ne no, ndi na kaŋ senna, ho̰ nama naa ge paal ma tok go, ya̰ nama ne na ndwara se uzi ya kaal no.
21 Swaga ge Bage ɗiŋnedin ne caɗe Israyela ne muluk ge Dawda ne ta uzi, naa ge Israyela ne ma é Yerobowam ge Nebat vya bama gan, na sḛ é Israyela saŋge Dok na go̰r, ne é nama wat sone ge kakatak zi . 22 Israyela vya ma bole sone ge Yerobowam ne ke ma mwaɗak, a be abe ta uzi to. 23 Da ne pe no, ya̰ Israyela uzi ya kaal ne na ndwara se no, dimma ne na ne ya̰ fare na anabi ma wak zi go, a pá Israyela mbo Asiriya ya kaal ne na suwal no, gá ne ya go no ɗiŋ ma̰ no.
Pe dolla ge Samariya ma ne
24 Gan ge Asiriya ne abe naa ne Babilon ya, ne Kuta ya, ne Avva ya, ne Hamat ya, ne Sefarvayim ya, e nama katɗa suwal ma ge Samariya ne ma go, Israyela vya ma byalam go no. A gá katɗa Samariya go, ne na suwal ma go no pet. 25 Swaga ge a ne e pe kat suwal mbe ma go, a be ka uware Bage ɗiŋnedin to, da ne pe no, Bage ɗiŋnedin ka̰ sonne ma ya nama ta hun nama no. 26 A mbo jan gan ge Asiriya ne no go: «Naa ge mo ne gene nama ya kanna suwal ma ge Samariya ne go mbe ma kwa dok ge suwal mbe ne to. A go no, dok mbe ka̰ sonne ma nama ta hunna no, ne da pe, a kwa dok ge suwal mbe ne to.» 27 A go no, gan ge Asiriya ne ho̰ na wak no go, a teme bage tuwaleya a̰me ɗu ne naa ge a ne pá nama ne suwal Samariya go ma buwal zi mbo katɗa Samariya go, ne da pe, na hate nama dok kerra ge suwal mbe ne. 28 A go no, bage tuwaleya a̰me ɗu ge a ne pá na ne Samariya go, mbo katɗa Betel go no ndwara hate nama viya̰ ge uware Bage ɗiŋnedin no.
29 Amma pehir ge ɗogle mbe ma nṵsi bama dok ma, a e nama ge zok sḭḭm ge Samariya ma ne sḭ ma zi no. Naa mbe ma ka ke mbe go no, ge suwal ge daage pet ge a ne ka go. 30 Naa ge a ne pá nama ne Babilon ya ma ke dok Sukot-Benot, naa ge Kuta ma a ka ke dok Nergal, naa ge Hamat ma ka ke dok Achima, 31 naa ge Avva ma ka ke dok Nibhaz ma ne Tartak, naa ge Sefarvayim ma ka tyare bama vya ma tilla ne bama dok Adrammelek ma ne Anammelek pe. 32 Uwale, a ka uware Bage ɗiŋnedin me. A ka tal naa a̰me ma ne bama buwal zi e nama bama naa ge ke tuwaleya ma, ndwara ke tuwaleya bama swaga sḭḭm ma go. 33 A ka uware Bage ɗiŋnedin me, a ka ke sḭḭm ge bama suwal ma ne temel mo̰r me.
34 Ɗiŋ ma̰ no, a mbo ya hada ge bama ne ma ge zaŋgal ma pal. A hon Bage ɗiŋnedin ga̰l to, a ke mborra eya ma, ne hada ma, ne wak honna ma ge Bage ɗiŋnedin ne ho̰ Yakub vya ma, na ge ne ho̰ na dḭl Israyela ma pal to. 35 Bage ɗiŋnedin ke wak tuli ne Yakub vya ma, ho̰ nama na wak no go: «Aŋ mbo uware dok ge ɗogle ma to bat, aŋ mbo gur aŋ koo ma nama ndwara se to bat, aŋ mbo ke nama temel mo̰r to bat, aŋ mbo tyare tuwaleya hon nama to bat me. 36 Amma, aŋ mbo uware Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo, na ge ne ndage aŋ ne suwal Masar diŋ ya zum ne pool ge na ne, aŋ mbo gur aŋ koo ma na ndwara se, ne tyare tuwaleya hon na ɗeŋgo. 37 Aŋ mbo koy eya ma, ne wak yuwaleya ma, ne wak honna ma ge na sḛ ne njaŋge aŋ nama, aŋ ka ke mborra nama pal ɗaɗak, aŋ mbo uware dok ge ɗogle ma to bat. 38 Aŋ mbo vyale ne wak tuli ge mbi ne ke ne aŋ to bat, aŋ mbo uware dok ge ɗogle ma to bat. 39 Amma aŋ uware Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne, a na sḛ ɗeŋgo mbo zur aŋ ne aŋ naa ge ho̰l ma tok go ne.»
40 Amma naa mbe ma be gwan ne bama pala se to, a ka ke mborra bama hada ge zaŋgal ma pal go. 41 A ka uware Bage ɗiŋnedin, a ka ke bama sḭḭm ma temel mo̰r me. Nama vya ma, ne nama vya kon ma ke mbe go no ɗiŋ ma̰ no, dimma ne bama bá ma ne ka kerra go.
Huuchaʼ malik Israaʼiil al-akhiir
1 Wa fi sanit 12 hana hukum Ahaaz malik mamlakat Yahuuza, Huuchaʼ wileed Iila bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira. Wa hu hakam 9 sana. 2 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah wa laakin ma misil al-fasaala hana muluuk mamlakat Israaʼiil al-gablah.
Malik Achuur chaal al-Saamira
3 Wa Chalmanaasar malik balad Achuur ja haarabah le Huuchaʼ malik mamlakat Israaʼiil wa gidir foogah. Wa Huuchaʼ kaffa leyah al-miiri. 4 Wa laakin malik Achuur irif kadar Huuchaʼ atmarrad wa aba ma yikaffi battaan al-miiri al-waajib yikaffiih ayyi sana. Wa battaan kula, Huuchaʼ rassal naas le Suu malik balad Masir. Wa be da khalaas, malik Achuur karab Huuchaʼ wa dassaah fi l-sijin wa janzarah.
5 Wa baʼad da, malik Achuur ja hajam kulla mamlakat Israaʼiil. Wa hu haasar madiinat al-Saamira le muddit talaata sana. 6 Wa fi l-sana al-taasʼe hana hukum Huuchaʼ, malik Achuur chaal madiinat al-Saamira wa wadda naas mamlakat Israaʼiil fi l-khurba fi balad Achuur. Wa hu sakkanaahum fi hillit Halah fi khachum bahar Haabur fi mantagat Guzaan wa fi hillaal al-Maadiyiin.
Sabab nihaayat mamlakat Israaʼiil
7 Wa kulla l-cheyy da kaan achaan naas mamlakat Israaʼiil aznabo didd Allah Ilaahhum, hu al-najjaahum min hukum Firʼoon malik balad Masir wa maragaahum min baladah wa be da kula, humman abado ilaahaat aakhariin. 8 Wa humman taabaʼo aadaat hana l-umam al-Allah galaʼ minhum arduhum wa antaaha le Bani Israaʼiil. Wa humman taabaʼo al-aadaat al-sabbato muluuk mamlakat Israaʼiil. 9 Wa naas mamlakat Israaʼiil sawwo achya waahidiin be sirr didd Allah Ilaahhum al-ma waajib yisawwuuhum. Bano bakaanaat aaliyiin le ibaadat al-asnaam fi kulla hillaalhum kan di hille sakhayre al-ma kabiire min beet tawiil hana muraakhaba walla kan di madiina gawiiye kula. 10 Wa khazzo hujaar wa iidaan le ibaadat Achiira fi raas ayyi jabal aali wa tihit ayyi chadara khadra. 11 Wa fi l-bakaanaat al-aaliyiin dool, harrago al-bakhuur misil al-umam al-aakhariin al-Allah taradaahum giddaamhum le yantiihum al-balad. Wa misil ke, humman sawwo al-fasaala lahaddi Allah khidib leehum. 12 Wa humman abado al-asnaam al-awwal Allah gaal leehum : «Ma taʼabuduuhum.» 13 Wa Allah hazzarhum le naas mamlakat Israaʼiil wa mamlakat Yahuuza be waasitat kulla l-anbiya al-yichiifu ruʼya wa gaal leehum : «Khallu deribku al-fasil wa ahfado wasiiyaati wa tabbugu churuuti hasab Tawraat Muusa al-amart beeha juduudku wa rassaltaha leeku be waasitat abiidi al-anbiya.»
14 Wa laakin humman ma simʼo kalaamah. Gawwo ruuseehum misil juduudhum al-ma aamano be Allah Ilaahhum. 15 Wa Allah antaahum gawaaniin wa sawwa maʼa juduudhum muʼaahada wa antaahum taʼliim. Wa laakin humman rafado kulla l-achya dool wa taabaʼo leehum asnaam ma naafʼiin wa humman zaathum bigo naas ma naafʼiin be cheyy. Wa humman taabaʼo derib al-umam al-mujaawiriinhum al-daharaahum Allah achaan ma yichiilu deribhum.
16 Wa humman khallo minhum wasaaya Allah Ilaahhum wa sanaʼo leehum ajjaal itneen min hadiid wa khazzo iidaan le ibaadat Achiira wa sajado le kulla khuwwaat al-sama wa abado ilaah Baʼal. 17 Wa harrago awlaadhum wa banaathum fi l-naar le l-asnaam wa gammo yisawwu al-sihir wa yichawwufu. Wa chaalo niiye le yisawwu al-fasaala giddaam Allah lahaddi yikhaddubuuh.
18 Wa Allah khidib khadab chadiid didd Bani Israaʼiil wa baʼʼadaahum minnah wa illa gabiilat Yahuuza bas faddalat. 19 Wa laakin gabiilat Yahuuza kula ma hafadat wasaaya Allah Ilaahha wa hi taabaʼat aadaat Bani Israaʼiil. 20 Wa be sabab da, Allah abaahum le kulla zurriiyit Bani Israaʼiil wa ayyabaahum wa sallamaahum fi iid al-nahhaabiin wa fi l-akhiir, baʼʼadaahum minnah.
21 Wa wakit Allah farag mamlakat Israaʼiil min zurriiyit Dawuud, humman darrajo fooghum malik al-hu Yarubaʼaam wileed Nabaat. Wa Yarubaʼaam baʼʼad naas mamlakat Israaʼiil min Allah wa lazzaahum le yisawwu zunuub kubaar. 22 Wa min al-wakit daak, kulla naas mamlakat Israaʼiil gaaʼidiin yisawwu nafs al-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wa humman ma khallo minhum 23 lahaddi Allah taradaahum baʼiid minnah hasab al-kalaam al-hu gaalah be waasitat abiidah al-anbiya. Wa be da naas mamlakat Israaʼiil, karaboohum wa waddoohum fi l-khurba fi balad Achuur baʼiid min baladhum wa gaaʼidiin hinaak lahaddi l-yoom.
Al-umam al-jaaboohum fi l-Saamira
24 Wa malik balad Achuur jaab naas min madiinat Baabil wa min hillaal Kuuta wa Awwa wa Hamaat wa Safarwaayim wa sakkanaahum fi l-hillaal hana madiinat al-Saamira fi badal naas mamlakat Israaʼiil. Wa l-naas dool chaalo madiinat al-Saamira wa sakano fi hillaalha. 25 Wa wakit al-naas dool jo sakano fi l-bakaan da, humman ma gaaʼidiin yaʼabudu Allah. Wa Allah rassal leehum diidaan al-katalo katiir minhum.
26 Wa jo khabbaro malik Achuur wa gaalo leyah : «Al-umam al-inta waddeethum fi l-khurba wa sakkantuhum fi hillaal al-Saamira dool ma yaʼarfu kikkeef yaʼabudu al-ilaah hana l-balad di. Wa hassaʼ, al-ilaah da rassal leehum diidaan al-gaaʼidiin yaktuluuhum achaan humman ma yaʼarfu kikkeef yaʼabuduuh, hu al-ilaah hana l-balad di.» 27 Wa khalaas, malik Achuur anta al-amur da wa gaal : «Gabbulu raajil diin waahid min al-naas al-awwal karabnaahum wa maragnaahum min hinaak wa waddeenaahum fi l-khurba. Khalli yigabbil yaskun maʼaahum fi l-Saamira wa yiwassifhum kikkeef yaʼabudu al-ilaah hana l-balad di.»
28 Wa be misil da, waahid min rujaal al-diin al-karaboohum wa maragoohum min al-Saamira wa waddoohum fi l-khurba gabbal ja wa sakan fi Beet Iil wa gaaʼid yiʼallimhum kikkeef yakhaafo min Allah. 29 Wa laakin be da kula, ayyi umma sawwat leeha sanam wa khattatah fi l-bakaanaat al-aaliyiin al-banoohum naas al-Saamira le l-ibaada. Wa ayyi umma sawwat misil da fi l-hillaal al-saakniin fooghum. 30 Wa l-naas al-jo min Baabil sanaʼo sanam Sukkuut Banuut wa l-naas al-jo min Kuuta sanaʼo sanam Nirgal wa l-naas al-jo min Hamaat sanaʼo sanam Achiima 31 wa l-naas al-jo min Awwa sanaʼo asnaam Nibhaz wa Tartaakh wa l-naas al-jo min Safarwaayim kamaan gaaʼidiin yiharrugu iyaalhum fi l-naar le ilaahaathum Adramalik wa Anamalik. 32 Wa be da kula, humman khaayfiin min Allah. Wa azalo leehum naas min usuthum le yabgo rujaal diin wa yakhdumu leehum fi l-bakaanaat al-aaliyiin hana l-ibaada. 33 Wa be khoofhum min Allah da kula, humman gaaʼidiin yaʼabudu ilaahaathum hasab aadaat al-umam al-jo minhum. 34 Wa lahaddi l-yoom kula, humman gaaʼidiin yitaabuʼu al-aadaat al-gadiimiin. Humman ma khaayfiin min Allah wa ma gaaʼidiin yitabbugu al-churuut wa l-gawaaniin wa kitaab al-Tawraat wa l-wasaaya al-antaahum Allah le zurriiyit Yaakhuub. Wa da Yaakhuub al-Allah sammaah Israaʼiil.
35 Wa Allah sawwa muʼaahada maʼa zurriiyit Yaakhuub wa amaraahum wa gaal : «Ma takhaafo min al-ilaahaat al-aakhariin wa ma tasjudu leehum wa la taʼabuduuhum wa la tigaddumu leehum dahaaya. 36 Laakin akhaafo minni ana Allah al-maragtuku min balad Masir be gudra kabiire wa duraaʼ gawi. Wa waajib tasjudu leyi ana bas wa tigaddumu leyi dahaaya. 37 Wa waajib titabbugu al-churuut wa l-gawaaniin wa kitaab al-Tawraat wa l-wasaaya al-katabtuhum leeku wa tahfadoohum daayman. Wa ma takhaafo min al-ilaahaat al-aakhariin. 38 Wa ma tanso al-muʼaahada al-ana sawweetha maʼaaku wa la takhaafo min al-ilaahaat al-aakhariin. 39 Wa laakin waajib takhaafo min Allah Ilaahku bas, hu al-yinajjiiku min iid kulla udwaanku.»
40 Wa laakin al-naas dool abo ma yasmaʼo al-kalaam da wa humman munkaribiin fi aadaathum al-gadiimiin. 41 Wa be misil da, al-umam dool khaayfiin min Allah wa laakin taabaʼo ibaadat al-asnaam kula. Wa lahaddi l-yoom kula, iyaalhum wa iyaal iyaalhum gaaʼidiin yisawwu nafs al-cheyy misil juduudhum.
