Ilisa teme ndu mbo kan num Yehu pal ndwara é na gan
1 Anabi Ilisa tol anabi ge ne ame hateya a̰me ɗu ne na kaam buwal zi, jan na go: «Vwa bit mo pul go, he num ge kaŋ zi mo tok go, mbo suwal Ramot ge ne Galaad go ya. 2 Yá go, mo mbo ɓol Yehu ge Yosafat vya, Nimchi báŋ. Mo wan na ne na ná vya ma buwal zi, mo mbo ne na zok ge uzi ya cat zi ya. 3 Mo he num ge ne kaŋ zi, mo ɗeere na na pal, mo jan na go: ‹Bage ɗiŋnedin jan go: Mbi kan num mo pal ndwara é mo gan ge Israyela vya ma pal!› Go̰r go, mo hage zok wak, mo syat mo pe so ya avun cap.»
4 Vya dore ge anabi ge ne ame hateya mbo suwal Ramot ge ne Galaad go ya. 5 Swaga ge ne ya̰ ya, ɓol ga̰l ge asagar ma ne koteya, jan go: «Ga̰l, mbi da ne fare a̰me ge jan mo.» Yehu ele na go: «Mo ɓyare jan fare da ne wuɗi ne i buwal zi ɗaa?» Na sḛ gwan ne na janna go: «Ne mo sḛ!» 6 Yehu ɗage, wat ge zok zi ya, anabi mbe ɗeere num na pal, jan na go: «Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne jan go: Mbi ka̰ num mo pal ndwara é mo gan ge ɓase ge Bage ɗiŋnedin ne ma pal, Israyela vya ma pal . 7 Mo mbo hun Achab ge mo bageyal hir ma uzi mwaɗak. Go no mbi ba gele mbi dore anabi ma mwaɗak, ne mbi dore ge may ma ge Yezabel ne hṵ nama ma. 8 Achab hir ma mwaɗak, a mbo sú, mbi mbo burmi naa sonmo, na ka vya twala ko mo̰r ne hir ge Achab ne zi uzi ne suwal Israyela pal. 9 Mbi mbo ke ne hir ge Achab ne dimma ne mbi ne ke ne hir ge Yerobowam ge Nebat vya go, ko ne hir ge Baecha ge Ahiya vya go me . 10 Gú ma mbo zam Yezabel duur siya ge gaaso ge Jizreel ne zi, ndu ge mbul na mbo kat to .» Swaga ge ne jya̰ fare mbe no, hage zok wak, syat na pe so.
11 Swaga ge Yehu ne wá ya zum mbo ɓol gan ga̰l ge asagar ma ge may ma ɗe, a ele na go: «Te kwaɗa ɗer ɓaa? Ge dale mbe mbo ya mo ta ɓyare da ɗaa?» Yehu gwan ne nama janna go: «Aŋ kwa naa ge go mbe ma kwa ne bama fare janna ma.» 12 A jan na go: «Mo kun hale! Wa̰ i fare ge aŋ ne jya̰ ta pe gale.» Na sḛ jan nama go: «Jya̰ mbi fare mbe ma no.» Gwan jan mbi no go: «Bage ɗiŋnedin jan go: Mbi naŋge mo num ndwara é mo gan suwal Israyela pal.» 13 Avun cap, a harge ta fage bama ba̰r ma, a kan nama na koo se, ge swaga ge koo ndeya go. A sun tṵ digi, a ka oyya go: «Yehu gan ne!»
Yehu hun Yoram, gan ge Israyela ne
14 A go no ge Yehu, ge Yosafat vya, Nimchi báŋ ne ke viya̰ ge hun Yoram.
Dam mbe ma pul zi, Yoram ma ne asagar ge Israyela ne ma mwaɗak a ne suwal Ramot ge Galaad ne go ndwara koy na, ne da pe, a ne Hazayel gan ge Siriya ma ne ma ka mbal ta pore. 15 Amma gan Yoram gwan ja suwal Jizreel go ndwara ke tene jam ne jwaŋ ma ge Siriya ma ne ho̰ na pe, swaga ge a ne gan Hazayel ne ka mbal ta go.
Yehu jan nama go: «Kadɗa aŋ ya mbi pe go, ya̰ ndu a̰me na ɗage ne go go mbo waage fare mbe no suwal Jizreel ya to.» 16 Yehu ndé na pus pore go, her viya̰ mbo suwal Jizreel ya. Swaga mbe go, Yoram ne daŋ pul se gale, Ahaziya gan ge Yuda ne mbo ja ndil na. 17 Bage njole swaga ge ne gulum ga̰l ge suwal Jizreel ne pala digi kwa naa ɓase ge ne ka ɗame Yehu ma mborra ya, mbo jan Yoram go: «Naa ɓase mbo ya go.» Yoram jan na go, na dó ndu ne tisi nama ndwara zi ya mbo ele nama go, nama mbo ya kwaɗa ɗer ɓa de. 18 Ndu mbe njaŋge, mbo ɓol Yehu, jan nama go: «Gan dó mbi ya ne ndwara ele aŋ go, mborra ge aŋ ne ya kwaɗa ɗer ɓa de!» Yehu jan na go: «Kwaɗa ge na ne pá mo ne zi da ɗaa! Saŋge tene ya se mbi pe go.» Bage njole swaga jan go: «Ndu ge a ne teme na mbe det ya nama ta ya, na gwanna ya to» 19 Yoram gwan teme ndu ge ɗogle ne tisi, ndu mbe mbo nama ta ya, jan nama go: «Gan dó mbi ya ne ndwara ele aŋ go, mborra ge aŋ ne ya kwaɗa ɗer ɓa de!» Yehu jan na go: «Kwaɗa ge na ne pá mo ne zi da ɗaa! Saŋge tene ya se mbi pe go.» 20 Bage njole swaga gwan jan go: «Ndi, ndu ge a ne teme na mbe det ya nama ta ya, na gwanna ya to iya.» Ndu ge ne nama ndwara zḛ mbe da ne Yehu ge Nimchi báŋ go, ago na sḛ ɗame naa da ne ndu ge dale go.
21 Yoram hon wak go a nṵsi na pus pore digi, a nṵsi na, ndé na go, Ahaziya gan ge Yuda ne ndé na ne go me. ndu ge daage zut ne na pus pore ndwara mbo ɓol Yehu. A mbo ɓol na ge Nabot gaaso ge ne suwal Jizreel go zi . 22 Swaga ge Yoram ne dé ya Yehu ta, ele na go: «Te kwaɗa ɗer ɓa Yehu?» Yehu jan na go: «A ma fare ge kwaɗa ne, tek ge mo ná Yezabel ya swaga uware na sḭḭm ma go, ne ke na mbole ma gale me.» 23 Yoram saŋge tene ya seɗe, syat na pe so, oy Ahaziya, jan na go: «A ho̰l ne Ahaziya!» 24 Yehu ndage na kajamle, mbal Yoram na pepel pal go. Kajamle zut na tòòl, na wak zut ya zum. Yoram det na pus pore pul se, su. 25 Yehu jan Bidekar na asagar ma ga̰l go: «Hé na, dó na ge Nabot ndu ge suwal Jizreel ne gaaso zi ya. Dwa ne fare ge Bage ɗiŋnedin dḛ ne jya̰ na bá Achab pal, swaga ge nee ne ka ɗame na ne pus pore ma go .» 26 Jya̰ go: «Dana mbi kwa swama ge Nabot ma ne na vya ne, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne, mbi mbo pot mo na ge gaaso mbe no zi, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. Se no hé na, dó na ge gaaso mbe zi ya, Bage ɗiŋnedin fare janna pal.»
Siya ge Ahaziya, gan ge Yuda ne
(2Maa 22:7-9)27 Swaga ge Ahaziya gan ge Yuda ne ne kwa kaŋ mbe no ɗe, syat na pe so ndwara mbo Bet-Hagan ya. Yehu yan na pe, jan naa ge ne na pe go ma go nama hṵ na me. A mbal na, na sḛ wan tene na pus pore go, her viya̰ ge mbo suwal Gur ya, na ge ne suwal Yibleyam ziyar go gwa, det suwal Megido ya, su. 28 Na dore ma her na na pus pore go, a gene na Ursalima ya, a mbul na taal siya ge na bá ma ne se, suwal ge dwatɗa ne go. 29 Ahaziya ame gan ge suwal Yuda pal swaga ge Yoram ge Achab vya ne ke del wol para ɗu na gan zi go.
Siya ge Yezabel ne
30 Yezabel za̰ fare ge ne ke ma pet, gyat kaŋ ma na ndwara go, nṵsi na pala susu. Mbo ya mḛya njole swaga ne fenetre digi ya se. 31 Swaga ge Yehu ne ɗage wat gulum wak mbo diŋ go ɗe, ɗage oy na janna go: «Mo ge Zimri vya mbe, mo gyana? Mo ge mo ne hṵ mo bageyal !» 32 Yehu her na ndwara ndil fenetre digi ya, ele swaga go: «A wuɗi ɓyare kat ge mbi ne ne, a wuɗi ɗaa?» Ajibaŋ ma azi ko ataa a njole swaga ne fenetre digi ya se. 33 Yehu jan nama go: «Dó me na ya se!» A ɓyan Yezabel ne digi ya se, na swama ndar ge gulum ga̰l ma ne tisi ma ta. Yehu ndé ya na pal. 34 Yehu mbo wat gan yadiŋ ya, a hon na kaŋzam ma ne kaŋ njotɗa ma. swaga ge ne za ne njotɗa, jan naa go: «Hé me gwale ge wak vḛneya ne na pal mbe no, mbu me na, ago na sḛ a gan vya ne.» 35 A mbo her na mbulla, amma swaga ge a ne ya̰ ya, a ɓo ɗeŋgo na pala kal, na koo ma ne na tok ma. 36 A gwan’a jan Yehu. Yehu jan nama go: «No a fare ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ na dore Iliya ndu ge suwal Tisbe ne wak wi ne. Jya̰ go: Gú ma mbo zam Yezabel duur ge gaaso ge ne suwal Jizreel go zi . 37 Yezabel duur siya mbo besege kanna ge gaaso ge ne suwal Jizreel go zi dimma ne kaŋ njoo ne kan suwar pal go, ndu a̰me ge kwar go na Yezabel ne mbo kat to bat.»
Yaahu darrajooh malik fi Israaʼiil
1 Wa l-nabi Alyasaʼ naada sabi waahid min majmuuʼat al-anbiya wa gaal leyah : «Arbut sulbak wa chiil al-gazzaaza hint al-dihin di fi iidak wa amchi hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 2 Wa hinaak, algaah le Yaahu wileed Yahuuchafat wileed Nimchi. Wa gawwimah wa tarrifah min rufgaanah wa waddiih fi khurfa chiyya taraf. 3 Wa chiil al-dihin da wa subbah leyah fi raasah wa guul leyah : ‹Daahu Allah gaal : “Be da, ana darrajtak malik fi mamlakat Israaʼiil !”› Wa baʼad da, khalaas aftah al-baab wa arrid ma tiʼakhkhir.»
4 Wa l-nabi al-sabi gamma wa macha hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 5 Wa wakit al-nabi da wassal, ligi kubaaraat al-askar gaaʼidiin sawa. Wa hu gaal : «Ya kabiir al-askar, indi kalaam nidoor niʼooriik.» Wa Yaahu saʼalah wa gaal leyah : «Le yaatu minnina ?» Wa hu radda wa gaal : «Leek inta, ya kabiir al-askar.»
6 Wa Yaahu gamma wa dakhal fi lubb al-beet. Wa l-nabi al-sabi sabba al-dihin fi raasah wa gaal leyah : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Be da, ana darrajtak malik fi chaʼab Allah, fi mamlakat Israaʼiil. 7 Wa tidammir aayilat siidak Akhaab. Wa ana nichiil al-taar hana abiidi al-anbiya wa hana khaddaamiini al-aakhariin al-katalathum Izabiil marit Akhaab. 8 Aywa, kulla aayilat Akhaab yumuutu. Nidammir kulla l-rujaal min aayiltah kan abiid walla hurriin kula fi lubb Bani Israaʼiil. 9 Wa nisawwi aayilat Akhaab tabga misil aayilat Yarubaʼaam wileed Nabaat wa misil aayilat Baʼaacha wileed Akhiiya. 10 Wa kan le Izabiil kamaan, al-kulaab yaakuluuha fi ard Yazraʼiil wa naadum al-yasturha kula ma fiih.›» Wa khalaas, al-nabi fatah al-baab wa arrad.
11 Wa Yaahu marag ja le masaaʼiil siidah al-malik wa humman saʼalooh wa gaalo leyah : «Hal aafe bas ? Maala al-muchootin da ja leek ?» Wa Yaahu radda leehum wa gaal : «Intu taʼarfu al-naas al-misil dool wa kalaamhum al-saakit bas.» 12 Wa laakin humman gaalo leyah : «Kalaamak da ma sahiih ! Ooriina al-kalaam al-hu gaalah leek.» Wa hu gaal leehum : «Daahu al-kalaam al-kallamaani. Hu gaal : ‹Daahu Allah gaal : “Be sabbiin dihin fi raasak da, ana darrajtak malik fi mamlakat Israaʼiil.”›»
13 Wa tawwaali, ayyi waahid chaal khalagah wa khattaah fi l-ataba tihit rijileen Yaahu. Wa darabo al-buug wa gaalo : «Yiʼiich al-malik Yaahu !»
Yaahu atmarrad didd Yuuraam
14 Wa be da, Yaahu wileed Yahuuchafat wileed Nimchi atmarrad didd malikah Yuuraam.
Wa Yuuraam wa kulla mamlakat Israaʼiil gaaʼidiin yahfado hillit Raamuut al-fi Gilʼaad min hujuum Hazayiil malik balad Araam. 15 Wa l-malik Yuuraam ja le yiʼaalij nafsah fi hillit Yazraʼiil min al-jiraah al-jarahooh leyah al-Araamiyiin.
Wa khalaas, Yaahu gaal le kubaaraat al-askar al-maʼaayah : «Kan intu mukhassidiin maʼaayi, khalli naadum ma yamrug min hini le yamchi yiʼooruuhum fi hillit Yazraʼiil kadar masahooni malik.» 16 Wa Yaahu rikib fi arabatah wa macha hillit Yazraʼiil.
Wa hinaak, Yuuraam raagid fi sariirah wa Akhazya malik mamlakat Yahuuza ja le yichiifah. 17 Wa l-haras al-gaaʼid fi beet al-muraakhaba hana hillit Yazraʼiil chaaf Yaahu wa naasah jaayiin wa gamma gaal : «Gaaʼid nichiif naas jaayiin.» Wa Yuuraam gaal leyah : «Rassil siid juwaad wa khalli yilaagiihum wa yasʼalhum kan jayyithum di aafe bas.» 18 Wa siid al-juwaad wassalaahum le Yaahu wa naasah wa gaal leehum : «Daahu siidi al-malik gaal : ‹Jayyitku di aafe bas ?›» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Lammaak chunu be l-aafe ? Taʼaal gabbil maʼaayi.»
Wa khalaas, al-haras gaal le l-malik Yuuraam : «Gaaʼid nichiif al-mursaal wassalaahum wa laakin ma gabbal hini.» 19 Wa l-malik rassal siid juwaad aakhar. Wa hu wassalaahum wa gaal leehum : «Daahu siidi al-malik gaal : ‹Jayyitku di aafe bas ?›» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Lammaak chunu be l-aafe ? Taʼaal gabbil maʼaayi.»
20 Wa l-haras gaal : «Gaaʼid nichiif al-mursaal wassalaahum wa laakin ma gabbal hini. Wa ana irift al-suwaage hint al-araba, di suwaage hint Yaahu wileed Nimchi achaan hu yusuug misil majnuun.»
21 Wa khalaas, malik Yuuraam gaal yijahhuzu leyah arabatah. Wa humman jahhazo leyah arabatah wa Yuuraam malik mamlakat Israaʼiil wa Akhazya malik mamlakat Yahuuza ayyi waahid rikib fi arabatah wa macho le yilaagu Yaahu. Wa humman lihgooh fi zereʼ hana Naabuut al-min hillit Yazraʼiil. 22 Wa min Yuuraam chaaf Yaahu, gaal leyah : «Jaytak di aafe bas, ya Yaahu ?» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Aafe hint chunu ? Achaan ammak Izabiil gaaʼide tichcharmat maʼa l-asnaam wa tisawwi sihir katiir kula.»
23 Wa tawwaali, Yuuraam laffa arabatah wa arrad wa gaal le Akhazya : «Di l-khiyaana, ya Akhazya !» 24 Wa laakin Yaahu chaal nubbaalah wa zarag nuchchaab wa taʼanah le Yuuraam ambeen kataafeeh. Wa l-nuchchaab chagga galbah wa marag. Wa hu maat fi lubb arabatah.
25 Wa Yaahu gaal le Bidkhar khaayid deechah : «Arfaʼ janaaztah wa azgulha fi zereʼ hana Naabuut al-min hillit Yazraʼiil. Wa fakkir fi kalaam Allah al-gaalah didd abuuh al-malik Akhaab wakit ana wa inta maachiin be araba waraayah. 26 Wa daahu kalaam Allah : ‹Amis, ana chift moot Naabuut wa iyaalah. Wa hassaʼ, ana nilkaffa foogak nafs al-cheyy fi l-zereʼ da.›» Wa Yaahu gaal : «Hassaʼ da, chiilha le janaazit Yuuraam wa azgulha fi l-zereʼ da hasab kalaam Allah al-gaalah.»
Yaahu katal Akhazya malik Yahuuza
27 Wa wakit Akhazya malik mamlakat Yahuuza chaaf al-cheyy da, gamma arrad wa chaal derib hana hillit Beet Haggaan. Wa Yaahu taradah wa gaal : «Aktuluuh hu kula !» Wa wakit Akhazya taaliʼ ale giizaan Guur al-gariib le hillit Yiblaʼaam da, darabooh fi lubb arabatah. Wa hu arrad lahaddi wisil madiinat Magiddu wa maat foogha. 28 Wa masaaʼiilah chaalooh fi araba wa waddooh Madiinat al-Khudus wa dafanooh fi khabur juduudah fi madiinat Dawuud.
29 Akhazya bigi malik fi mamlakat Yahuuza fi sanit 11 hana hukum Yuuraam wileed Akhaab malik mamlakat Israaʼiil.
Yaahu katal al-meeram Izabiil
30 Wa wakit Yaahu jaayi daakhil fi hillit Yazraʼiil, Izabiil simʼat beyah. Wa hi kahhalat uyuunha wa jammalat raasha wa gaaʼide tichiif min chubbaak al-gasir. 31 Wa wakit hu wassal baab al-hille, hi gaalat leyah : «Jaytak di aafe bas, ya Zimri kattaal siidak ?» 32 Wa hu rafaʼ uyuunah ale l-chubbaak wa gaal : «Yaatu al-maʼaayi ? Yaatu ?» Wa naaseen aw talaata min khaddaamiin al-meeram dangaro leyah min al-chubbaak. 33 Wa amaraahum wa gaal : «Azguluuha tihit !» Wa khalaas, zagalooha min al-chubbaak wa dammaha rachcha fi l-durdur wa fi l-kheel. Wa Yaahu rikib fi janaazitha be arabatah.
34 Wa Yaahu dakhal fi gasir al-malik akal wa chirib. Wa baʼad da, gaal : «Fakkuru foog al-malʼuuna di wa asturuuha achaan hi bineeyit malik.» 35 Wa wakit al-rujaal macho le yasturuuha, ma ligo illa adum al-raas wa l-iideenha wa l-rijileenha. 36 Wa humman gabbalo wa oorooh le Yaahu. Wa hu gaal : «Da bigi hasab kalaam Allah al-gaalah be waasitat abdah Iliyaas al-min hillit Tichbi. Hu gaal : ‹Al-kulaab yaakulu janaazit Izabiil fi ard Yazraʼiil 37 wa l-fadle hana jisimha kamaan tabga misil al-baʼar al-dayyaro beyah zereʼ fi ard Yazraʼiil. Wa naadum ma yagdar yaʼarifha wa yuguul : “Di Izabiil.”›»
