FARE JANNA GE ZḚ GE GE MUSA NE
1 No a fare ma ge Musa ne jya̰ Israyela vya ma ge maŋgaɗam Urdun le may ya, ge ful pul zi, babur Araba go, Suf ndwara go ŋga, ge Paran ma ne Tofel, ne Lavan, ne Haserot, ne Di-Zahab ma buwal zi ne. 2 Ne njal Horeb go, ne viya̰ ge njal Seyir ne, ɗiŋ det Kades-Barneya ya, naa ke dam wol para ɗu swaga mborra go. 3 Dam ge zḛ ge ge saba wol para ɗu ne go, del wara anda go̰r go, swaga ge Israyela vya ma ne ɗage ne Suwal Masar ya go, Musa jan Israyela vya ma fare ma pet ge Bage ɗiŋnedin ne ho̰ na wak go na jya̰ nama na. 4 Jya̰ nama fare mbe ma go̰r swaga ge a ne há Sihon gan ge Amoriya ma ne, ge ne ká suwal Hechbon go, ma ne Og gan ge Basan ne, ge ne ká Achetarot ma ne Edrey go. 5 Ge maŋgaɗam Urdun le may ya, Mowab ma suwal go, Musa e pe wan nama eya mbe pe.
Bage ɗiŋnedin ho̰ Israyela vya ma wak nama mbo zḛ
6 Bage ɗiŋnedin Dok ge nee ne, jya̰ nee fare ge njal Horeb go go: «Aŋ katɗa njal mbe no pe go kaal. 7 Ɗage me digi, mbo me ge njal ge Amoriya ma ne ya, ge suwal ge ne nama ziyar go ma go pet, ɗiŋ mbo babur pul ge ne maŋgaɗam wak ya, mbo le Negev ya, ɗiŋ maŋgaɗam ga̰l yuwam wak ya, suwal ge Kanan ma ne go, ge suwal Liban go, ɗiŋ mbo maŋgaɗam ga̰l Efrat wak ya. 8 Ndi me gale, mbi hon aŋ suwal mbe no. Mbo me, mbo ame me suwal ge Bage ɗiŋnedin ne guni tene go na mbo hon aŋ bá Abraham, ne Isaku, ne Yakub ma ne nama vya ma na.»
Musa é naa ga̰l ge nṵsi fare ma
9 Dam mbe ma go, mbi jya̰ aŋ dḛ go, mbi ne pool ge day in aŋ hini to. 10 Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ ne zuli aŋ ya se ceɗed. Ma̰ no aŋ zuli ya se dimma ne guwa̰r ma ne pḭr digi go. 11 Mbi kaɗe Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ bá ma ne, na gwan zuli aŋ se ta ceɗed, na e wak busu aŋ pal dimma ne na ne ke aŋ wak tuli go. 12 Mbi sḛ hini ɗu, mbi ke ma̰ gyana, mbi ba day nṵsi aŋ fare ma ne wan aŋ gool ma me ɗaa? 13 Aŋ tá me naa ge zwama ma, ne naa ge ɗalla ma, ne naa ge mbyatɗa tap ma ne aŋ pehir ma zi ya, mbi ba e nama aŋ ndwara zḛ. 14 Swaga mbe go, aŋ jya̰ mbi dḛ go: «Mo fare ge mo ne jya̰ i mbe kwaɗa, mbya kerra.» 15 A go mbe no, mbi he ga̰l ge aŋ pehir ma ne, naa ge zwama ma, ne naa ge mbyatɗa tap ma, mbi e nama aŋ ndwara zḛ no. Ga̰l ge naa dubu ma ne, ne ge kis ma ne, ne ge wara anuwa̰y ma ne, ne ge wol ma ne, mbi e nama no ne ndil temel ge aŋ pehir ma ne ma pe. 16 Dam mbe go mbi ho̰ aŋ naa ge kun sarya ma wak go: «Za̰ me kaŋgeya ge aŋ ná vya ma ne ma kwaɗa, kṵ me nama fare ma buwal dosol zi, ko aŋ ná vya ma ta buwal zi, ko ne vya-gwasal ma ta. 17 Kṵ me sarya be vareya, aŋ za̰ me fare ge ndu jyale ne, ko ge ndu ga̰l ne mbyatɗa ca, sya me ndu a̰me vo to. Ago, sarya kunna ge dosol a ge Dok ne ne. Kadɗa aŋ ɓol fare ge haŋle ya, aŋ mbo me ne fare mbe ya mbi ndwara se, mbi ba za̰ na.» 18 Swaga mbe go dḛ, mbi ho̰ aŋ wak fare mbe ma pal, ne da pe, aŋ gá ke nama mbe go no tetem.
Wak kuriya ge Israyela vya ma ne Kades-Barneya go
19 Swaga mbe go, nee ɗage me ne njal Horeb go, nee he me viya̰ pul ge mbo njal ge Amoriya ma ne ya no dimma ne Bage ɗiŋnedin, Dok ge nee ne, ne ho̰ nee wak go no, nee kale me ful pul ge ɓaŋlaŋ ge ne ke naa vo gḛ le may ya no, aŋ sḛ ma kwa na da ne aŋ ndwara, nee dé me ya Kades-Barneya go no. 20 Mbi jya̰ aŋ no go: «Se no, aŋ det ja njal ge Amoriya ma ne go, na ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge nee ne, ne ho̰ nee na go. 21 Ndi me gale, Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ ne, hon aŋ suwal mbe ge ne aŋ ndwara zḛ mbe no ya go. Mbo me, ame me na dimma ne Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ bá ma ne ne jya̰ aŋ go. Wa̰ me aŋ dulwak, sya me vo to.» 22 Swaga mbe go no, aŋ pet aŋ mbo ya mbi ta, aŋ jya̰ mbi no go: «Teme me nee naa a̰me ma nama mbo ndil suwal mbe, ne da pe, nama mbo ndil viya̰ ge nee ba mbo he nama, ne suwal ga̰l ge ne ba mbo wat diŋ ma me.» 23 Fare mbe ke mbi sḛ tuli no, mbi tá naa no wol para azi ne aŋ buwal zi, ne pehir ge daage zi ndu ɗu ɗu. 24 Naa mbe ma ɗage no, a he viya̰ le ge njal go no, a mbo no ɗiŋ baal pul ge Echekol ne ya, a ndi swaga ya no. 25 A yé uwara tolla ma ge suwal mbe ne ya bama tok go, mbo ya ŋgay nee no, a jya̰ nee no go: «Suwal ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge nee ne, ne hon nee na mbe a suwal ge kwaɗa ne.» 26 Amma aŋ be ɓyare mbo suwal mbe ya to, aŋ kuri Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ ne wak no. 27 Aŋ ka sun ta aŋ gúr ma zi no, aŋ ka janna no go: «Bage ɗiŋnedin kwane i kwane, abe i ne suwal Masar diŋ ya zum no, ne da pe na ho̰ i Amoriya ma tok go, nama ba̰ i uzi. 28 I gwan mbo le da ya ɗaa? I ná vya ma iyal i sḛ ya tiliŋ, a jya̰ i go: ‹Naa mbe ma a naa ge don ga̰l gerndeŋ ma ne, a ɓase waɗe i, nama suwal ma a suwal ga̰l ma ne, nama gulum ga̰l ma mbo dok pul kuɗi digi, i kwa Anak vya ma suwal mbe go me›.»
29 Swaga mbe go no, mbi jya̰ aŋ go: «Iigi me ta to, sya me naa mbe ma vo to. 30 Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ ne, ge ne mbo ne aŋ ndwara zḛ, na sḛ mbo mbal pore ne aŋ pe ne, dimma ne na sḛ dḛ ne ke kaŋ ma aŋ ndwara go, suwal Masar diŋ go. 31 Uwale, ge ful pul zi aŋ kwa Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ ne koy aŋ dimma ne ndu ne koy na vya go, ge viya̰ ge aŋ ne ka mborra ma go pet, ɗiŋ det ya swaga mbe no go go.» 32 Go no puy ɗe, aŋ be hon fareba Bage ɗiŋnedin, Dok ge aŋ ne ta to bat. 33 A na sḛ ka mbo aŋ ndwara zḛ ndwara ɓyare aŋ swaga katɗa ne. Ɗaal zi, ka ɗame aŋ ne ol, ndwara go aŋ ba kwa viya̰ ge mborra, gyala me, ne pḭr lurra aŋ pal go.
34 Swaga ge Bage ɗiŋnedin ne za̰ aŋ fare janna ma, na laar ho no, guni tene, jya̰ no go: 35 «Ndu a̰me ne doŋ pe ge sone mbe no zi, mbo mbo kwar suwal ge siŋli ge mbi ne ke wak tuli hon aŋ bá ma na to bat. 36 A Kaleb ge Yefunne vya ɗeŋgo mbo kwar suwal mbe ne. Mbi mbo hon nama ne na vya ma swaga ge na sḛ ne á̰ go ma pet, ne da pe, koy mbi fare ne dulwak ɗu.» 37 Bage ɗiŋnedin ho na laar mbi pal ne aŋ pe me, jya̰ no go: «Mo me, mo mbo wat suwal mbe diŋ ya to. 38 Juswa ge Nun vya, ge mo goopol, mbo mbo suwal mbe ya ne. Sirsi na, ago a na sḛ mbo e Israyela vya ma ame suwal mbe dḛ ne. 39 Aŋ vya ge jabso ma ge aŋ ne jya̰ go nama ga kaŋ paal ma, aŋ vya ma ge ma̰ no, a ne kwa kwaɗa ma ne sone buwal varseya to ma, a mbo mbo suwal mbe ya ne. Mbi mbo hon nama suwal mbe dḛ, a nama sḛ ma mbo kat suwal mbe go dḛ ne. 40 Amma aŋ ɗe, gwa̰ me mbo ful pul zi, he me viya̰ mbo maŋgaɗam ga̰l yuwam ge teer wak ya.»
41 Swaga mbe go, aŋ gwa̰ ne mbi janna go: «I ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, i mbo mbo mbal pore dimma ne Bage ɗiŋnedin Dok ge i ne, ne ho̰ na wak go.» Swaga ge ndu ge daage ne nṵsi tene ne na kaŋ pore ma, aŋ dwa go, aŋ mbo ame njal mbe avun bàŋ go hayaw. 42 Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi no go, jya̰ nama go: «Mbo me mbo mbal pore to, ago mbi ne aŋ buwal zi to, aŋ naa ge ho̰l ma mbo hál aŋ.»
43 Mbi jya̰ aŋ fare, amma aŋ be za̰ mbi to, aŋ be gwan ne aŋ pala wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pe se to. Pala ga̰l ge aŋ ne zi, aŋ he viya̰ mbo le njal ya no. 44 Amoriya ma, naa ge ne ká ne njal zi ma, zú ya aŋ ndwara zum no, a há aŋ digi no, a ɓarse aŋ no dimma ne daaram ne yan naa go, ne Seyir go ɗiŋ det mbo Horma ya. 45 Swaga ge aŋ ne gwa̰ ya, aŋ fya Bage ɗiŋnedin ndwara se, amma na sḛ be za̰ aŋ to, gisi na togor ma digi. 46 Aŋ gá katɗa Kades go dam ma gḛ, dimma ne dam ma ge aŋ ne ka go go.
Muusa yizakkir al-chaʼab
1 Wa daahu al-kalaam al-Muusa gaalah le kulla Bani Israaʼiil sabaah le bahar al-Urdun fi l-sahale mugaabil Suuf. Wa da ambeen Faaraan wa Tuufal wa Laabaan wa Hasiruut wa Dizahaab. 2 Wa min Huuriib le Khaadich Barniiʼa, indah 11 yoom be l-rijil. Wa da be l-derib al-yiʼaddi be balad jibaal Saʼiir. 3 Wa fi l-yoom al-awwal fi chahri 11 hana sanit 40 baʼad marago min balad Masir, Muusa kallam le Bani Israaʼiil hasab kulla l-kalaam al-amarah beyah Allah. 4 Wa da baʼad annasar fi Siihuun malik al-Amuuriyiin al-gaaʼid fi Hachbuun wa annasar fi Oog fi hillit Idraʼi. Wa Oog da malik Baachaan al-saakin fi Achtaruut.
5 Wa Muusa gamma yiwaddih wasaaya Allah fi balad Muwaab sabaah le bahar al-Urdun wa gaal : 6 Wakit aniina gaaʼidiin fi jabal Huuriib, Allah Ilaahna kallam leena wa gaal : «Kafaaku ma tagoodu fi l-jabal da. 7 Gummu siiru battaan wa amchu le jibaal al-Amuuriyiin wa le kulla l-naas al-hawaaleehum fi l-Araba wa balad al-jibaal wa l-sahale wa saharat Nagab wa khachum al-bahar al-Abyad wa balad al-Kanʼaaniyiin wa Lubnaan wa lahaddi l-Furaat al-bahar al-kabiir. 8 Daahu ana anteetku kulla l-balad di. Amchu wa chiiluuha ! Di l-balad al-ana Allah halaft nantiiha le juduudku Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub wa le zurriiyithum al-baʼadhum.»
9 Fi l-wakit daak, ana Muusa gult : «Ana wiheedi ma nagdar nichiil masʼuuliiyitku. 10 Wa Allah Ilaahku kattaraaku wa l-yoom bigiitu katiiriin misil nujuum al-sama. 11 Wa khalli Allah Rabb juduudku yiziid adadku alif marra wa yibaarikku misil hu gaalah. 12 Wa kikkeef ana wiheedi nagdar nichiil al-masʼuuliiye hana machaakilku wa tagalatku ? 13 Hassaʼ da, aʼazulu rujaal al-induhum hikma wa faahimiin wa maʼruufiin fi gabaayilku le nukhuttuhum masʼuuliin foogku.»
14 Wa intu gultu leyi : «Kalaamak al-gultah da adiil. Nisawwuuh.» 15 Wa ana chilt naas wa khatteethum kubaaraat fi gabaayilku wa l-naas dool humman rujaal al-induhum hikma wa maʼruufiin. Wa ana khatteethum kubaaraat fi acharaat wa khamsiinaat wa miyaat wa aalaaf wa khatteethum misil muraakhibiin fi gabaayilku.
16 Wa fi l-wakit daak, ana anteet al-amur da le gudiyaaku wa gult : «Asmaʼo kalaam akhwaanku wa ahkumu le ayyi waahid be adaala kan maʼa akhuuh walla maʼa ajnabi kula. 17 Ma timayyulu fi l-chariiʼa, asmaʼo al-sakhayyar wa l-kabiir. Ma takhaafo min naadum achaan al-chariiʼa hint al-Rabb. Wa kan al-chariiʼa bigat leeku gawiiye kula, jiibuuha leyi ana nichiifha.» 18 Wa fi l-wakit daak, ana anteetku amur fi kulla cheyy al-waajib tisawwuuh.
Muusa rassal rujaal yuruukhu al-balad
19 Wa gammeena sirna min Huuriib wa chaggeena kulla l-sahara al-wasiiʼe wa l-mukhiife al-intu chiftuuha. Wa chilna derib jibaal al-Amuuriyiin misil Allah Ilaahna amaraana beyah. Wa wassalna fi Khaadich Barniiʼa. 20 Wa ana gult leeku : «Daahu jiitu fi jibaal al-Amuuriyiin al-yantiihum leena Allah Ilaahna al-yoom. 21 Chiifu ! Allah Ilaahku antaaku al-balad. Gummu amchu chiiluuha misil Allah Rabb juduudku gaalah leeku. Ma takhaafo wa la tinbahtu.» 22 Wa intu kulluku garrabtu leyi wa gultu : «Nirassulu naas giddaamna yuruukhu al-balad wa yijiibu leena khabar al-derib al-nichiiluuh wa l-mudun al-namchu leehum.»
23 Wa ana chift al-fikra di adiile wa chilt minku 12 raajil, min ayyi gabiila raajil waahid. 24 Wa l-rujaal dool macho ale balad al-jibaal wa wassalo lahaddi waadi Achkuul wa raakhooh. 25 Wa jaabo maʼaahum min fawaakih al-balad di wa wassafoohum leena. Wa kallamo leena wa gaalo : «Al-balad al-yantiiha leena Allah Ilaahna di, hi adiile.»
26 Wa laakin intu abeetu ma tamchu leeha wa isiitu amur Allah Ilaahku. 27 Wa gaawaltu fi lubb khiyamku wa gultu : «Be sabab karaahiiytah leena, Allah maragaana min balad Masir le yisallimna le l-Amuuriyiin wa yidammirna. 28 Ween namchu ? Akhwaanna waddaro chajaaʼitna wakit gaalo : ‹Sukkaan al-balad di tuwaal wa chudaad minnina. Wa mudunhum mudun kubaar wa gawiyiin wa muhawwagiin be daraadir tuwaal lahaddi l-sama. Wa battaan, hinaak chifna naas min Bani Anakh al-tuwaal wa chudaad.›»
29 Wa ana gult leeku : «Ma tinbahtu wa la takhaafo minhum. 30 Allah Ilaahku yamchi giddaamku wa hu zaatah yihaarib leeku misil hu sawwaah awwal fi Masir wa intu chiftuuh be uyuunku. 31 Wa battaan fi l-sahara hinaak, chiftu Allah Ilaahku chaalku misil raajil yichiil wileedah, fi kulla tuul al-derib al-intu rukhtu foogah lahaddi jiitu fi l-bakaan da.»
32 Wa be da kula, ma induku amaan le Allah Ilaahku. 33 Wa hu maachi giddaamku fi l-derib le yifattich leeku bakaan al-tanzulu foogah. Wa maachi giddaamku be l-leel fi amuud hana naar le yidawwi leeku fi l-derib al-intu maachiin foogah wa be nahaar fi amuud hana sahaab.
34 Wa Allah simiʼ be l-kalaam al-intu gultuuh. Wa fi khadabah, hu halaf wa gaal : 35 «Waahid min al-zurriiye al-fasle di ma yichiif al-balad al-adiile al-ana waaʼadt wa gult nantiiha le juduudhum. 36 Illa Kaalib wileed Yafuuna bas yichiifha. Hu raakh al-balad di zamaan wa ana nantiiha leyah hu wa le zurriiytah achaan hu taabaʼ derib Allah tamaam.»
37 Wa hatta foogi ana Muusa kula, Allah khidib wa da fi chaanku intu. Wa gaal : «Inta kula, ya Muusa, abadan ma tadkhul fi l-balad di. 38 Wa laakin khaddaamak Yachuuʼ wileed Nuun yadkhul foogha. Wa inta chajjiʼah achaan hu bas al-yanti al-balad di le Bani Israaʼiil misil warasa. 39 Wa iyaalku al-gultu yabgo kasiibe wa iyaalku al-ma yafsulu been al-kheer wa l-charr, humman dool bas yadkhuluuha. Wa leehum humman, ana anteet al-balad wa humman yichiiluuha. 40 Wa laakin intu kamaan, gabbulu wa amchu le l-sahara ale l-bahar al-Ahmar.»
41 Wa intu gultu leyi : «Sahiih ! Aniina aznabna didd Allah. Wa hassaʼ namchu nihaarubu hasab kulla cheyy al-amar beyah Allah Ilaahna.» Wa ayyi waahid minku chaal silaahah hana l-harib wa hasabtu be suhuula bas tichiilu balad al-jibaal. 42 Wa laakin Allah gaal leyi : «Guul leehum : ‹Ma tamchu wa la tihaarubu achaan ana ma gaaʼid fi usutku ! Wa be da, udwaanku yinnasru foogku.›»
43 Wa ana kallamt leeku wa laakin intu ma simiʼtuuni wa isiitu amur Allah wa gammeetu be istikbaar macheetu ale balad al-jibaal. 44 Wa khalaas, al-Amuuriyiin al-saakniin fi l-balad di marago foogku misil nahale wa taradooku wa katalooku fi balad Saʼiir lahaddi hillit Hurma. 45 Wa battaan gabbaltu jiitu bakeetu le Allah wa laakin hu ma simiʼ hissuku wa la dawwar yasmaʼku. 46 Wa fi chaan da bas, gaʼadtu fi Khaadich wa tawwaltu fiiha ziyaada.
