SONE GE ISRAYELA VYA MA NE
Nday vya ge dinar
1 Swaga ge ɓase ma ne kwa go Musa ke ya kaal ge njal pala digi ya be ge gwan’a se ɗe, a kote ta ya Aaron ta, a jan na go: «Ke nee dok a̰me na ka mborra nee ndwara zḛ. Ago Musa ge ne abe nee ne suwal Masar diŋ ya zum mbe, nee be kwa kaŋ ge ne ɓó na ne ya to. » 2 Aaron jan nama go: «Ndage me kaŋ togor wak ge dinar ma ne aŋ gwale ma, ne aŋ vya ge gwale ma, ne aŋ vya ge sonmo ma, togor ma wak ya, gene me mbi nama ya.» 3 Ɓase ma mwaɗak a ndage bama kaŋ togor wak ma, a gene nama ya hon Aaron. 4 Na sḛ ame dinar ma ne nama tok go, ɗese nama, ɗeere nday vya ɗu. Jan nama go: «Israyela vya ma! Ndi me dok ge ne ndage aŋ ne suwal Masar diŋ ya zum no !» 5 Swaga ge Aaron ne kwa na ɗe, sin twal tuwaleya na ndwara zḛ, jan ɓase ma go: «Vḛso kwap kat ne Bage ɗiŋnedin pe!» 6 Dam ge kwap ge go, a ɗage digi cya̰wak vḛ, a tyare tuwaleya ge tilla uzi ma ne tuwaleya ge ba̰a̰n ne ma. Ɓase ma kat se zam kaŋzam ne njotɗa, go̰r go, a ɗage ke vḛso .
7 Bage ɗiŋnedin jan Musa go: «Gwa̰ se, ago ɓase ge mo ne ma, nama ge mo ne abe nama ne suwal Masar diŋ ya zum mbe ma hat ta ya seŋgre. 8 Ndi, a sele ya uzi ya avun cap ne viya̰ ge mbi ne ŋgay nama go, a ɗeere nday vya ya ne ta pe, a gá ya uware na, ne tyare na tuwaleya ma. A jan go: ‹Israyela vya ma! No a dok ge ne abe aŋ ne suwal Masar diŋ ya zum ne›.»
9 Bage ɗiŋnedin jan Musa go: «Mbi kwa ya go go, ɓase mbe ma no pet, a naa ge pala ndaar ma ne. 10 Se no, ya̰ mbi, mbi ke kaŋ ge mbi laar ne ɓyare kerra, laar ol ge mbi ne zi, ya̰ mbi burmi nama uzi, mbi ma̰ saŋge mo pehir ge ɓaŋlaŋ.»
11 Musa ɓyare viya̰ iyal Bage ɗiŋnedin Dok ge na ne laar, jan na go: «Mo te saŋge pore mo ɓase ma pal kyaɗa ɗaa? Te be mo ge mo ne abe nama ne suwal Masar diŋ ya zum ne pool ge mo ne ne to’a? 12 Kadɗa a mbe go ɗe, Masar ma mbo jan go, mo abe nama ya zum ndwara ke nama yál, ndwara burmi nama pe uzi ne suwar pal ge swaga njal ma go. Iya mo laar, ya̰ yál ge mo ne ɓyare ke nama mbe no uzi. 13 Dwa ne mo dore Abraham, ne Isaku, ne Israyela, nama ge mo ne guni tene nama ta janna go: ‹Mbi mbo zuli aŋ pehir ma se dimma ne guwa̰r ge ne pḭr digi ma go, mbi mbo hon aŋ pehir ma suwal ge mbi ne ke wak tuli hon aŋ na mbe no mwaɗak, mbo gá nama joo ne ndwara dedet›.» 14 Swaga mbe go no, Bage ɗiŋnedin ya̰ yál ge na ne dwa ke ɓase ma na uzi.
Laar ol ge Musa ne
15 Musa kan na koo ne njal pala digi ya se ne gwal ge wak tuli ne ma azi na tok zi wanna. Kaŋ ma ka njaŋgeya na pul ma go jwak, le may me, le may me. 16 A Dok sḛ ne na pala ce gwal mbe ma ne, njaŋge kaŋ ma ne na tok zi nama pul go no.
17 Swaga ge Juswa ne za̰ suwa̰leya ge ɓase ma ne ɗe, jan Musa go: «Ko̰r pore ya go ne nee swaga katɗa ya.» 18 Musa gwan ne na janna go:
«A be ko̰r ge halla ne ne to,
a be ko̰r ge sun ta ne ne to,
mbi za̰ ne go kaŋ mballa ge vḛso ne.»
19 Swaga ge a ne ya̰ ya gwa ne swaga katɗa, Musa kwa nday vya ma ne kaŋ ndalla ma, na laar hot mbal gwal ma se, a ɓá uzi njal pe se. 20 He nday vya ge a ne ɗeere na, dol na ol zi, nday vya mbe ɗese uzi, saŋge sḭḭm, abe na sḭḭm mbe, kan na mam pal, hon Israyela vya ma na njotɗa. 21 Musa jan Aaron go: «Ɓase ma ke mo da ɗo, mo ba zwal sone ge ɓaŋlaŋ ya nama pal go ɗaa?» 22 Aaron gwan ne na janna go: «Mbi bageyal, kaage ge mo hot mo laar to! Mo kwa kwa tyatyat go, ɓase mbe ma ha̰le ke sone. 23 Nama sḛ ma jya̰ mbi go: ‹Ke nee dok a̰me na ka mborra nee ndwara zḛ. Ago Musa ge ne abe nee ne suwal Masar diŋ ya zum mbe, nee be kwa kaŋ ge ne ɓó na ne ya to›. 24 Mbi jya̰ nama no go: ‹Naa ge ne dinar ma, nama ndage mbi nama ya!› Swaga ge a ne ho̰ mbi nama ɗe, mbi ka̰ nama ol zi no, saŋge nday vya mbe no.»
Mḛreya ge Israyela vya ma ne
25 Musa kwa go Aaron ya̰ ɓase ma ya wat bataraŋ zi, na gá ya na naa ge ho̰l ma kaŋ cotɗa. 26 Musa mbo mḛ bama swaga katɗa wak zum ya, oy ɓase ma go: «Ndu ge ne Bage ɗiŋnedin pe go, na mbo ya mbi ta!» Levi vya ma mwaɗak, a kote ta ya na ta. 27 Jan nama go: «Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne ho̰ wak go: ‹Ndu ge daage na pwa na kasagar zum. Wá me zok ge daage zi, zok wak ne zok wak, hṵ me aŋ ná vya ma, ne aŋ kondore ma ne aŋ sele ma pet.›» 28 Levi vya ma ke dimma ne Musa ne ho̰ bama wak go. Dam mbe go, naa su ne ɓase ma buwal zi dudubu ataa. 29 Musa jan nama go: «Ma̰ no, aŋ mbegeya ne temel ge Bage ɗiŋnedin ne pe, ne jo̰ aŋ be ya̰ aŋ vya ma, ne aŋ ná vya ma be ge hunna uzi to to. Bage ɗiŋnedin na e aŋ na wak busu ma̰ no.»
Musa kaɗe Dok ne Israyela vya ma pe
30 Dam ge kwap ge go, Musa jan ɓase ma go: «Aŋ ke sone ge ɓaŋlaŋ, se no mbi ɓyare ndé mbo Bage ɗiŋnedin ta ya, tamekyala Bage ɗiŋnedin ma̰ za̰ mbi ɗo, pore aŋ.» 31 Musa gwan’a Bage ɗiŋnedin ta, jan go: «Ɓase mbe ma ke sone ge ɓaŋlaŋ, a ɗeere dok ge dinar ne ta pe. 32 Se no, pore nama sone ma nde! Kadɗa go to, gu mbi dḭl ne mo maktub zi uzi.» 33 Bage ɗiŋnedin jan Musa go: «Ndu ge ne ke sone mbi ndwara se, mbi gul na dḭl ne mbi maktub zi uzi. 34 Se no, mbo, ɗame ɓase ma mbo swaga ge mbi ne ŋgay mo ya. Mbi maleka mbo ka mborra aŋ ndwara zḛ. Dam a̰me mbo mbo ya ge mbi ba mḛre nama ne ya̰l ge a ne ke pe.» 35 Bage ɗiŋnedin mḛre ɓase ma ne a ne é Aaron ɗeere nday vya pe.
Bani Israaʼiil abado sanam hana ijil
1 Wa wakit al-chaʼab chaafo Muusa ma nazal leehum ajala min al-jabal, humman jo le Haaruun wa gaalo leyah : «Gumm sawwi leena sanam naʼabuduuh. Wa yuguudna fi machiina achaan al-naadum al-yuguulu leyah Muusa da, hu bas al-maragaana min balad Masir wa laakin hassaʼ da, ma naʼarfu chunu al-bigi leyah.» 2 Wa Haaruun radda leehum wa gaal : «Sillu al-khuruus hana l-dahab al-fi udne awiinku wa awlaadku wa banaatku wa jiibuuhum leyi.» 3 Wa kulla l-chaʼab sallo al-khuruus hana l-dahab al-fi udneehum wa antoohum le Haaruun. 4 Wa hu chaal minhum al-dahab da wa gataʼah wa sabbaah fi gaalib wa sanaʼ beyah sanam hana ijil. Wa humman gaalo : «Ya Bani Israaʼiil, al-sanam da bas ilaahku al-maragaaku min balad Masir !»
5 Wa wakit Haaruun chaaf al-cheyy da, bana madbah giddaam al-ijil. Wa hajja le l-naas wa gaal : «Ambaakir iid le ilaahna !» 6 Wa ambaakir be fajur, humman gaddamo dahaaya muharragiin wa dahaaya salaama. Wa baʼad da, akalo wa chirbo wa gammo yalʼabo.
Muusa chahad Allah fi chaan chaʼabah
7 Wa fi l-bakaan da, Allah gaal le Muusa : «Gumm anzil achaan chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir tallafo khalaas. 8 Wa ajala ke bas talago al-derib al-ana amartuhum beyah wa sanaʼo leehum sanam hana ijil wa sajado giddaamah. Wa gaddamo leyah dahaaya wa gaalo : ‹Ya Bani Israaʼiil, al-sanam da bas ilaahku al-maragaaku min balad Masir !›»
9 Wa Allah gaal battaan le Muusa : «Ana chift chaʼabak da, humman raashum gawi. 10 Wa hassaʼ da, khalli khadabi yanzil fooghum wa nidammirhum marra waahid. Wa laakin minnak inta kamaan, namrug umma kabiire.»
11 Wa Muusa chahad Allah Ilaahah fi chaan chaʼabah wa gaal : «Ya Allah, maala khadabak yanzil fi chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir be gudra kabiire wa iid chadiide ? 12 Wa maala tikhalli al-Masriyiin yichchammato foogna wa yuguulu : ‹Achaan Allah ma yidoorhum bas hu maragaahum min hini wa waddaahum le yaktulhum fi lubb al-jibaal. Wa be da, hu yuguchchuhum marra waahid min al-ard.› Ya Rabb, ma takhdab le chaʼabak wa khalli khadabak al-awwal kharrart tinazzilah fooghum. 13 Wa fakkir fi abiidak Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub al-inta zaatak halaft leehum wa gult : ‹Nisawwi zurriiyitku katiire misil nujuum al-sama. Wa nantiihum kulla l-balad al-ana waaʼadtuhum beeha. Wa hi tabga warasathum le l-abad.›»
14 Wa khalaas, Allah khalla khadabah al-awwal kharrar yinazzilah fi chaʼabah.
Muusa kassar liihaan al-muʼaahada
15 Wa baʼad da, Muusa nazal min al-jabal wa fi iidah al-liihaan al-itneen hana l-muʼaahada. Wa l-liihaan dool maktuubiin jaay wa jaay. 16 Wa l-Rabb bas sawwaahum wa katab fooghum. 17 Wa wakit gaaʼidiin yanzulu, Yachuuʼ simiʼ harakat al-chaʼab wa gaal le Muusa : «Ana gaaʼid nasmaʼ haraka hint harib fi l-fariig.» 18 Wa Muusa radda leyah wa gaal :
«Al-haraka di wa la hint nasur
wa la hint haziime.
Al-haraka al-ana gaaʼid nasmaʼha di,
hint khine.»
19 Wa wakit Muusa ja gariib le l-fariig wa chaaf al-ijil wa l-naas gaaʼidiin yalʼabo, hu ziʼil zaʼal chadiid. Wa l-liihaan al-fi iidah zagalaahum fi gaʼar al-jabal wa kassaraahum. 20 Wa hu chaal al-ijil al-humman sanaʼooh wa harragah fi l-naar wa rihikah lahaddi bigi dagiig wa sabbaah fi almi wa zagaah le Bani Israaʼiil.
21 Wa Muusa gaal le Haaruun : «Al-chaʼab dool sawwo leek chunu lahaddi tijiibhum le zanib kabiir misil da ?» 22 Wa Haaruun radda leyah wa gaal : «Ma tazʼal, ya siidi ! Inta zaatak taʼarfah al-chaʼab dool yiriidu illa l-fasaala. 23 Wa humman gaalo leyi : ‹Sawwi leena sanam naʼabuduuh. Wa yuguudna fi machiina achaan al-naadum al-yuguulu leyah Muusa da, hu bas al-maragaana min balad Masir wa laakin hassaʼ ma naʼarfu chunu al-bigi leyah.› 24 Wa ana gult leehum : ‹Al-naadum al-indah dahab khalli yisillah wa yantiih leyi.› Wa ana zagaltah fi l-naar wa tawwaali ke, marag al-ijil da !»
Al-Laawiyiin yaktulu akhwaanhum
25 Wa khalaas, Muusa irif kadar al-chaʼab gaaʼidiin yisawwu ayyi cheyy bala huduud. Wa Haaruun kula ma gidir leehum. Wa be da, udwaanhum gaaʼidiin yichchammato leehum. 26 Wa Muusa wagaf fi madkhal al-fariig wa gaal : «Ayyi naadum minku al-yitaabiʼ Allah, khalli yaji leyi.» Wa khalaas, kulla rujaal al-Laawiyiin jo leyah wa wagafo maʼaayah. 27 Wa hu gaal leehum : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Khalli ayyi waahid minku yichiil seefah wa yuchugg kulla l-fariig wa yaktul akhuuh wa rafiigah wa jaarah.›»
28 Wa khalaas, al-Laawiyiin tabbago kalaam Muusa. Wa fi l-yoom da, katalo hawaale 3 000 raajil. 29 Wa Muusa gaal le l-Laawiyiin : «Min al-yoom, khassastu nufuusku le Allah achaan intu gammeetu ayyi waahid didd wileedah wa didd akhuuh. Wa be da, Allah antaaku baraka.»
Muusa chahad khufraan le l-chaʼab
30 Wa ambaakir be fajur, Muusa gaal le l-chaʼab : «Intu sawweetu zanib kabiir. Hassaʼ da, ana narkab al-jabal wa nisawwi leeku kaffaara. Akuun Allah yakhfir leeku zanibku.»
31 Wa Muusa gabbal le Allah wa chahadah wa gaal : «Ya Rabb, chaʼabak dool sawwo zanib kabiir. Sawwo leehum ilaah min dahab le yaʼabuduuh. 32 Ya Rabb, akhfir leehum zanibhum ! Aw guchch usmi min kitaabak al-inta katabtah.» 33 Wa Allah gaal le Muusa : «Illa l-naadum al-aznab giddaami, ana nuguchch usmah min kitaabi. 34 Wa hassaʼ da, amchi guud al-chaʼab wa waddiihum fi l-bakaan al-ana gultah leek. Wa malaki yuguudku fi machiiku. Wa laakin yoom nugumm, niʼaakhib al-chaʼab da be sabab zanibhum.»
35 Wa khalaas, Allah nazzal waba fi l-chaʼab achaan abado al-ijil al-Haaruun sanaʼah leehum.
