Geleya ge Dina ne
1 Dina ge Yakub ma ne Lea vya wat zum, ne da pe, na mbo ndil vya kale ge ne suwal diŋ ma. 2 Sichem, ge Hamor ndu ge Hiv ne vya, gan ge suwal ne vya, kwa Dina, zwal na, mbo fí ne na. 3 Na sḛ mbarge ne Dina ge Yakub vya, na laar wan na, ka jan na fare ndwara saŋge na haŋgal ya na pal. 4 Sichem jan na bá Hamor go: «Sá̰ mbi vya gwale mbe no.» 5 Yakub za̰ go, Sichem vḛne na vya Dina go. Ne jo̰ na vya ge sonmo ma gale ya swaga koy gii ma ful zi ya ɗe, gá katɗa wak ɗamal ɗiŋ nama gwan’a ɓya. 6 Hamor, ge Sichem bá mbo ɓol Yakub, jan na fare. 7 Swaga ge Yakub vya ma ne ya̰ ne ful zi ya, a ne za̰ fare mbe ɗe, a ndil go nama ndi bama senna, nama laar hot ge be to, ne kaŋ ge saaso ge Sichem ne ke pe, ne fiya ge ne fí ne Yakub vya pe, ké kaŋ ge ndu ne mbya ke na Israyela vya ma buwal zi to bat. 8 Hamor jan nama go: «Mbi vya Sichem laar wa̰ aŋ vya ge gwale wan, mbi kaɗe aŋ, ya̰ me na, na ka yàl ne na. 9 Ne gá ne zḛ no, i da ne pool hon aŋ i vya ge gwale ma kat yàl, aŋ sḛ ma hon i aŋ vya ge gwale ma kat yàl me. 10 Aŋ da ne pool kat dagre ne i, suwal gá ge aŋ ne. Aŋ da ne pool kat na go, aŋ ka saŋge aŋ tok, aŋ ɓol aŋ swaga ma ne aŋ pala.»
11 Sichem jan Dina bá ma ne na ná vya ma go: «Kwa me mbi a̰se, kaŋ ge aŋ ma̰ ɓyare ya ne mbi ta, mbi ma̰ hon aŋ na. 12 Ko aŋ há mbi bware sanna gḛ, ne bobo ma gḛ ceɗed puy ɗe, mbi ma̰ hon aŋ nama, amma aŋ ho̰ mbi aŋ vya kat yàl.» 13 Yakub vya ma gwan Sichem ma ne na bá Hamor fare ne son, ne Sichem ne vḛne bama ná vya ge gwale Dina pe. 14 A jan nama go: «I ne pool hon i ná vya ndu ge be vyan ba̰y to kat yàl ne na to. Ago mbo gá wak sáso ne i pe. 15 I fare ge jan aŋ myalam ɗu kikit, ago aŋ naa sonmo ma nama vya̰ ba̰y dimma ne i go. 16 Go no, i ba hon aŋ i vya ge gwale ma kat yàl, i sḛ ma ba kat yàl ne aŋ vya ge gwale ma me. 17 Amma kadɗa aŋ vin vyan ba̰y to, i mbo wan i ná vya ge gwale, i mbo, i mborra.»
18 Nama fare janna mbe ke Hamor ma ne na vya Sichem sḛ tuli. 19 Vya dore mbe no, be ke dṵṵl ne fare mbe to, ago na laar wa̰ Yakub vya ge gwale mbe gḛ ge be to. Na sḛ me, a ndu ge ne hormo gḛ ne na bá yadiŋ ne.
20 Hamor ma ne na vya Sichem a mbo bama suwal viya̰ wak pala zum ya, a jan bama naa ge suwal ma go: 21 «Naa mbe ma, a naa ge kwaɗa ne nee ma ne. Nama ka nee suwal go, nama ka saŋge nama tok, suwal ya go fiyal ne nama pe! Nee da ne pool san nama vya ge gwale ma, nama sḛ ma san nee vya ge gwale ma me. 22 A vin’a kat dagre ne nee, ndwara go nee ba gá naa ge ɗu ma, kadɗa nee naa sonmo ma vin’a vyan ba̰y dimma ne bama go. 23 Kadɗa nee vin nama ya kat dagre ne nee, nama kavaar ma ne nama kaŋ kwaɗa ma mbo gá ge nee ne.» 24 Nama ge a ne ka viya̰ wak pala go ma pet, a vin fare ge Hamor ma ne na vya Sichem ne. Naa sonmo ge ne suwal diŋ ma pet a vyan ba̰y.
25 Dam ge ataa go, ne jo̰ a ɗage ya njot yál ɗe, Yakub vya ge azi ma, Simeyon ma ne Levi, Dina ná vya ma, a her bama kasagar ma, a wat suwal diŋ sèlè jyan, a hun naa sonmo ma uzi kakaɗak, 26 a hun Hamor ma ne na vya Sichem me. A gwan wan Dina ne Sichem diŋ ya me. 27 Yakub vya ma kan ta, a mbo pál kaŋ ma ne suwal diŋ, ne a ne vḛne bama ná vya ge gwale pe. 28 A pál nama gii ma ne nama nday ma, ne nama kwara ma, ne kaŋ ge ne suwal diŋ ma, ne ge ne ful zi ge ma mwaɗak. 29 A pál nama kaŋ ma mwaɗak, nama gwale ma, ne nama vya ma mwaɗak ne nama yàl ma diŋ.
30 Yakub jan Simeyon ma ne Levi go: «Aŋ ke mbi sulgu, aŋ hat mbi ya sone naa ge suwal ma ndwara zi, Kanan ma ne Feresi ma ndwara zi. A mbo ɓan bama pe ya digi mbi pal, a mbo hál mbi, ne jo̰ mbi naa ma woɗege baŋ. A mbo burmi i ne mbi vya ma uzi kakaɗak.» 31 Nama sḛ ma jan go: «Be mbyat a ke i ná vya dimma ne gwale kaya go to!»
Al-unuf al-Chakiim sawwaah le Diina
1 Yoom waahid, Diina bineeyit Yaakhuub al-Leeya wildatha leyah maragat machat tuzuur banaat al-balad. 2 Wa Chakiim wileed Hamuur cheekh balad al-Hiwwiyiin chaafaaha. Wa hu khatafha wa liʼib maʼaaha wa tallaf charafha. 3 Wa galbah allag foog Diina bineeyit Yaakhuub. Wa hu habbaaha wa fattach tariiga al-hi takhbal beeha kalaamah. 4 Wa Chakiim gaal le abuuh Hamuur : «Aakhud leyi al-bineeye di achaan tabga marti.»
5 Wa Yaakhuub simiʼ kadar Chakiim tallaf charaf Diina bineeytah. Wa laakin awlaadah gaaʼidiin fi l-khala yasraho be bahaaymah. Achaan da, Yaakhuub sakat saakit lahaddi yaju.
Tahharo naas abu Chakiim
6 Wa Hamuur abu Chakiim macha le Yaakhuub achaan yihajji leyah. 7 Wa wakit awlaad Yaakhuub simʼo be l-cheyy al-kaan da, jo min al-khala wa zaʼlaaniin zaʼal chadiid. Achaan Chakiim sawwa fiʼil cheen fi gabiilat Israaʼiil wakit khatafha wa tallaf charafha le bineeyit Yaakhuub. Wa l-cheyy da, ma waajib yukuun abadan.
8 Wa Hamuur hajja leehum wa gaal : «Wileedi Chakiim, galbah allag fi bittuku. Min fadulku, antuuha leyah le tabga martah. 9 Wa intu tagdaro tinaasubuuna, naakhudu min banaatku wa taakhudu min banaatna. 10 Wa taskunu maʼaana. Wa l-balad gaaʼide maftuuha leeku. Taajuru wa aksabo foogha ard le nufuusku.» 11 Wa Chakiim zaatah gaal le Yaakhuub abu Diina wa akhwaanha : «Ardo leyi wa ana nantiiku ayyi cheyy al-tatulbuuh minni. 12 Wa khuttu foogi al-maal al-tidooruuh wa hadiiye katiire wa ana nantiiku kulla cheyy al-tidooruuh. Laakin nidoor al-bineeye di tabga marti.»
13 Wa awlaad Yaakhuub raddo be najaada le Chakiim wa Hamuur abuuh achaan Chakiim tallaf charaf akhuthum Diina 14 Wa gaalo leehum : «Al-cheyy da, ma mumkin leena. Ma nagdaro nantu akhutna le raajil ma mutahhar achaan da eeb leena. 15 Aniina nikhassudu leeku illa fi haala waahide bas. Tabgo misilna, tahhuru ayyi dakar minku. 16 Wa be da khalaas, intu tagdaro taakhudu min banaatna wa aniina kula naakhudu min banaatku. Wa kullina nabgo chaʼab waahid. 17 Wa laakin kan abeetu ma titahhuru, aniina nichiilu akhutna wa namchu.»
18 Wa Chakiim wa abuuh Hamuur khassado be l-kalaam da. 19 Wa Chakiim tabbag ajala ke bas al-kalaam al-humman dawwarooh achaan biriidha marra waahid le Diina bineeyit Yaakhuub. Wa Chakiim hu muhtaram min kulla naas beet abuuh. 20 Wa Hamuur maʼa wileedah Chakiim macho fi khachum baab hillithum, al-bakaan al-naas yilimmu foogah.
Wa hajjo le naas al-hille 21 wa gaalo leehum : «Al-naas dool ma induhum ayyi kalaam maʼaana. Khalli yagoodu fi l-balad wa yitaajuru wa di hi al-balad wasiiʼe leehum. Wa aniina naakhudu banaathum wa humman kula yaakhudu banaatna. 22 Wa laakin humman yikhassudu yagoodu maʼaana wa nabgo gabiila waahide, illa kan aniina nitahhuru kulla dakar minnina misil humman zaathum mutahhariin. 23 Wa kan aniina khassadna be l-cheyy al-humman talabooh minnina, humman yaju yaskunu maʼaana. Wa be da, bahaayimhum wa maalhum wa kulla cheyy al-induhum ma yabgo hanaana walla ?»
24 Wa kulla l-naas al-macho fi khachum baab al-hille, khassado be kalaam Hamuur wa wileedah Chakiim. Wa khalaas, kulla l-dukuur al-macho fi khachum baab al-hille tahharoohum.
Chimʼuun wa Laawi chaalo al-taar
25 Wa baʼad talaata yoom, wakit al-rujaal lissaaʼ ma biro min al-tahuura di, awlaad Yaakhuub Chimʼuun wa Laawi akhwaan Diina chaalo suyuufhum. Wa dakhalo al-hille bala khoof wa katalo kulla l-dukuur. 26 Wa katalo Hamuur wa wileedah Chakiim kula be seef wa dakhalo fi beet Chakiim wa chaalo akhuthum wa macho. 27 Wa awlaad Yaakhuub al-aakhariin katalo al-majruuhiin wa kasabo al-hille achaan charaf akhuthum Diina tilif. 28 Wa chaalo kulla khanam al-Hiwwiyiin wa bagarhum wa hamiirhum wa kulla maalhum al-fi lubb al-hille wa l-fi l-khala. 29 Wa kasabo kulla maalhum wa kulla iyaalhum wa kulla awiinhum wa chaalo kulla cheyy al-fi buyuuthum.
30 Wa baʼad da, Yaakhuub gaal le iyaalah Chimʼuun wa Laawi : «Intu zaraʼtu leyi machaakil ! Wa be sababku intu, al-Kanʼaaniyiin wa l-Firizziyiin naas al-balad yakrahooni ! Indi rujaal chiyya bas. Wa kan humman lammo foogi wa hajamooni, yidammuruuni ana wa naas beeti.» 31 Laakin humman raddo leyah wa gaalo : «Hu ma jaʼal akhutna zannaaya walla ?»