Uwareya ge zwama ne
1 Ago swaga ge naa ne ɓol fool kaal ne go, ya go,
swaga ge naa ne ɗyage dinar ne go, ya go me.
2 Naa al walam da ne suwar zi,
naa ɗese ŋgoy ma, a ba ka ɓol byaŋlar.
3 Naa ge al kusa ma al swaga mbo suwar pe ndegɗe se ya,
ndwara dyan njal pisil ge ne woy woy suwar pe se ya ma ya digi.
4 A al swaga ne digi mbo suwar pe se ya,
kaal ne swaga katɗa ge naa dasana ma ne go.
A ɓol swaga ge e bama koo ma mḛya to,
a kan táál bama swaga pe ma zi surbi mbo se ya.
5 Suwar, na ge ne hon nee kaŋzam,
a vḛne na pe ya ne se dimma ne ol ne til swaga go.
6 Ge ŋgoy mbe zi, a ɓol safir ma ne dinar kurum ma,
7 Njoole ga̰l ge ne wal ta ne duur ma kwa viya̰ ge kaŋ mbe ma ne to,
ko boge ndwara puy, kan na ta to bat.
8 Ko kavaar ga̰l ma puy, nama koo be ndal na to,
ko sonne puy, na koo be e ya swaga mbe go to.
9 Swaga ge ndu dasana ne e na tok njal ta,
al na ɗiŋ mbo na pe too se ya.
10 Ndu dasana cer viya̰ njal ma pṵṵl zi,
na ndwara kwa kaŋ ge siŋli ma pet.
11 Tele maŋgaɗam be so ya,
ka dyan kaŋ ge ne woy woy ma ya kwaya̰l go.
12 Amma zwama ɗe, a ɓol na da dá ɗaa?
Fare kwarra swaga katɗa ya le da ɗaa?
13 Ndu dasana kwa na yé to,
a ɓol na swaga katɗa ge naa ge ne ndwara ma ne go to.
14 Tuul ga̰l ge ɗugul ɗeret jan go: «Ne mbi ta go to!»
Maŋgaɗam ga̰l yuwam jan go: «A ɓol na mbi ta go to!»
15 Ndu ne pool er na ne dinar to,
ndu ne pool yat na ne bware to.
16 Dinar ge suwal Ofir ne ŋgay tene ne na to,
ko onis, ko safir puy mbyat ŋgay tene ne na to.
17 Ko dinar, ko kristal ŋgay tene ne na to,
ndu ne pool er na ne seɗe ge dinar ne to bat.
18 njal sergeleŋ ma ne kristal ma mbyat ta ne na to.
Ɓol zwama a golgo waɗe njal sergeleŋ ge siŋli ma.
19 Njal sergeleŋ topaz ge suwal Etyopiya ne be mbyat ne na to,
ko dinar ge siŋli gḛ puy, ŋgay tene ne na to.
20 Amma zwama sḛ ɗe, mbo da ne da ya ɗaa?
Fare kwarra swaga katɗa ya le da ɗaa?
21 Be dyan tene naa dasana ma ndwara go to,
woy woy ge njoole ma ndwara zḛ.
22 Táál ge siya ma ne, ne siya ma jan go:
«I togor ma ame na fare janna.»
23 A Dok ɗu kikit kwa na viya̰ ne,
a na ɗu kikit kwa swaga ge na ne go ne.
24 Ne da pe, a na ɗeŋgo ge na ndwara ne ndil swaga ɗiŋ mbo suwar pe ndegɗe se ya,
na ndwara kwa kaŋ ge ne suwar pal ma kwa mwaɗak.
25 A na ŋgay dṵṵl ge saam ne ne,
a na ŋgay maŋgaɗam ga̰l yuwam pul ɗugul ne.
26 Swaga ge na sḛ ne ho̰ mam swarra na eya ma,
ne ɓá viya̰ ne mam serra ma ne mam ba̰yya ma pe,
27 swaga mbe go, kwa zwama no, wa̰ na pe no.
Dó na pe no, hale na pe no lelet me.
28 Go̰r go, jya̰ ndu dasana no go:
«Sya Bageyal vo, a zwama ne,
abe ta uzi ne sone ta, a fare kwarra ne .»
Al-hikma ma tinlagi fi ayyi bakaan
1 Akiid, fiyah bakaanaat al-yamurgu minhum al-fudda
wa bakaanaat al-yisaffu fooghum al-dahab.
2 Al-hadiid yamurguuh min al-turaab
wa yagtaʼo al-nahaas be naar
le yamurguuh min al-hajar.
3 Fi lubb al-ard, al-naas yiwaddu deyy
al-beyah fi l-bakaanaat al-dulum
yifattuchu al-hujaar al-mulabbadiin
baʼiid fi l-dalaam al-haalik.
4 Yahfuru nugra tawiile
baʼiid min al-bakaan al-maskuun.
Wa fi bakaan al-ma yaji foogah insaan,
yidallu be hubaal baʼiid min al-naas.
5 Wa fi dahar al-ard yugumm al-akil
wa laakin daakhilha misil akalatah naar.
6 Wa fi hujaarha,
yinlagi al-yaakhuut al-akhdar
wa fi turaabha,
yinlagi al-dahab.
7 Al-suguura ma yaʼarfu al-tariig da
wa een al-hideyye ma tichiifah.
8 Al-wuhuuch ma yamchu foogah
wa l-duud ma yuchuggah.
9 Al-naas yikassuru al-hajar
wa yichaglubu al-jibaal min gaʼarhum.
10 Fi lubb al-jibaal,
yankutu nugaar katiiriin
wa kulla cheyy khaali,
een al-insaan tichiifah.
11 Yisiddu uyuun almi al-bahar
wa yamurgu al-mullabbid fi l-deyy.
12 Laakin al-hikma, ween tinlagi ?
Wa l-maʼrafa, bakaanha ween ?
13 Al-insaan ma yaʼarif tamanha
wa hi ma tinlagi fi ard al-hayyiin.
14 Almi al-khariig yuguul :
«Al-hikma ma gaaʼide foogi.»
Wa l-bahar yuguul :
«Hi ma maʼaayi.»
15 Al-hikma ma tilbaddal be dahab saafi
wa la tinchari be wazin hana fudda.
16 Dahab Ufiir al-khaali ma yisaawiiha
wa la l-agiig wa la l-yaakhuut al-akhdar.
17 Al-dahab wa l-balluur
ma yisaawu tamanha
wa hi ma tinlagi
be chuwaal hana dahab saafi kula.
18 Wa l-marajaan wa l-maass,
ma yihajju beehum jambaha
wa l-hikma,
khiimitha ziyaada min al-luʼlu.
19 Wa l-yaakhuut al-asfar
al-min al-Habacha ma yisaawi tamanha
wa be l-dahab al-saafi kula,
al-hikma ma tinchari.
Al-hikma tinlagi fi l-khoof min al-Rabb
20 Laakin al-hikma di jaaye min ween ?
Wa l-maʼrafa, bakaanha ween ?
21 Hi ansatarat min uyuun kulli makhluug hayy
wa mullabbide min tuyuur al-sama.
22 Wa l-halaak wa l-moot yuguulu :
«Udneena simʼo beeha.»
23 Laakin al-Rabb bas yafham deribha
wa hu wiheedah yaʼarif bakaanha.
24 Achaan hu bas al-yanzur
lahaddi aakhir al-dunya
wa yichiif kulla cheyy
al-tihit al-sama.
25 Wakit wazan tugul al-riih
wa haddad magaas al-almi,
26 wa wakit anta amur le l-matar,
wa sawwa derib le l-barraaga wa l-raʼad,
27 khalaas, hu chaaf al-hikma wa khaddarha
wa khattaaha wa kachafha.
28 Wa baʼad da, khalaas gaal le l-insaan :
«Al-khoof min al-Rabb,
da bas al-hikma.
Wa baʼʼidiin min al-charr,
di bas al-maʼrafa !»
