Ya̰l ne siya ge Akan ne
1 Israyela vya ma ke kaŋ ge ya̰l ge be to ne kaŋ ge Dok ne ɓyare go a burmi nama uzi ma. Akan ge Karmi vya, Zabdi báŋ, ge Zera báŋ kon, ge ne vuwal pe ge Yuda ne zi, abe kaŋ ma ge Dok ne jya̰ go a burmi nama uzi ma. Bage ɗiŋnedin saŋge pore Israyela vya ma pal. 2 Juswa teme naa ne Jeriko go, mbo ndil suwal Ay, na ge ne Bet-Aven ziyar go gwa, Betel le ge ham ge go. Jan nama go: «Mbo me ndil suwal Ay.» Naa mbe ma mbo ndil suwal Ay. 3 A gwan’a jan Juswa go: «Kaage mo lwage ɓase ma to. Naa dudubu azi, ko ataa mbo det Ay ne baŋ, a ma̰ hal nama. Nama sḛ ma woɗege gwa baŋ.» 4 Naa kaŋ ge dudubu ataa go ne ɓase ma buwal zi, a mbo det suwal Ay, a syat bama pe so ya, naa ge Ay ma ndwara zḛ. 5 Naa ge Ay ma hun nama mbo kaŋ ge naa tapolɗu para myanaŋgal go, a yan nama pe ne bama viya̰ wak ga̰l ya, ɗiŋ mbo Chebarim, swaga ge soole se ya. Israyela vya ma dulwak kun ɓat.
6 Juswa ma ne ga̰l ge Israyela vya ma ne ma taabe bama ba̰r ma ne bama ta uzi, a kubi bama pul suwar zi, sandu ge Bage ɗiŋnedin ne ndwara se, ɗiŋ gasamal. A bugi bama pala ma se ne suwar. 7 Juswa jan go: «O! Bageyal, Bage ɗiŋnedin, mo te e ɓase mbe ma har maŋgaɗam Urdun pul mbo ya le may kyaɗa ɗaa? Ne ɓyan i Amoriya ma tok go, ndwara go nama pú i pe uzi pe ɗaa? A golgo i gá te maŋgaɗam Urdun le may ya! 8 O Bageyal, mbi gwan jan gyana ɗaa? Ndi, ne se no, Israyela vya ma syat bama pe so ja bama naa ge ho̰l ma ndwara zḛ. 9 Kanan ma ne naa ge a ne ka ne suwal mbe go ma, a mbo za̰ fare mbe, a ver i se, a mbo burmi i dḭl ne suwar pal uzi. Mo mbo ke ne mo dḭl ge ɓaŋlaŋ gyana ɗaa?»
10 Bage ɗiŋnedin jan Juswa go: «Ɗage digi. Mo te kubi mo pul suwar zi gyana ɗaa? 11 Israyela vya ke sone. A yele wak tuli ge mbi ne ke nama pala. A abe kaŋ ma ge mbi ne tele go a abe nama to, a sé nama, a woy nama bama kaŋ ma buwal zi no. 12 Israyela vya ma ne pool mḛ ge bama naa ge ho̰l ma ndwara zi to. A mbo ka syat bama pe so nama ndwara zḛ. Ago nama sḛ ma saŋge ya kaŋ ge ne tele tele. Mbi ne pool gwan kat aŋ buwal zi to, kadɗa aŋ burmi kaŋ ge ne tele tele mbe ma ya ne aŋ buwal zi uzi to. 13 Ɗage digi, mbege ɓase ma, jya̰ nama go nama mbege ta ne dam ge kwap ge pe. Ago Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne jan go: ‹Israyela vya ma, kaŋ ge ne mbya burmiya uzi ma ya aŋ buwal zi, aŋ ne pool ge mḛ aŋ naa ge ho̰l ma ndwara zi to, kadɗa aŋ burmi kaŋ ge ne mbya burmiya uzi mbe ma ya ne aŋ buwal zi uzi to›. 14 Kwap cya̰wak, aŋ mbo mbo ya mbi ndwara se ne aŋ pehir ma go, pehir ge Bage ɗiŋnedin ne mbo wan na ya, a mbo mbo ya ne bama vuwal pe ma go, vuwal pe ge Bage ɗiŋnedin ne mbo wan na ya, a mbo mbo ya ne bama yàl wak ma go, yàl wak ge Bage ɗiŋnedin ne mbo wan na ya, a mbo mbo ya ɗu ne ɗu. 15 Ndu ge a ne mbo wan na ya, ne kaŋ ge ne mbya burmiya mbe, a mbo til na uzi, na sḛ poseya ne kaŋ ge na ne ma mwaɗak. Ago na sḛ yele wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne pala, ke kaŋ ge sone kakatak suwal Israyela go.»
16 Juswa ɗage digi cya̰wak vḛ, e Israyela vya ma mbo ya ne bama pehir ma go, a wan pehir ge Yuda ne. 17 A e pehir ge Yuda ne mbo ya ne bama vuwal pe ma go, a wan vuwal pe ge Zera ne. A e vuwal pe ge Zera ne mbo ya ne bama yàl wak ma go, a wan yàl wak ge Zabdi ne. 18 A e yàl wak ge Zabdi ne mbo ya ɗu ne ɗu, a wan Akan ge Karmi vya, ge Zabdi báŋ, ge Zera báŋ kon, na ge ne pehir ge Yuda ne zi.
19 Juswa jan Akan go: «Mbi vya, ho̰ Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne ga̰l, ho̰ na hormo, jya̰ mbi kaŋ ge mo ne ke, woy mbi fare a̰me to!» 20 Akan gwan ne Juswa janna go: «A fareba, a mbi ke sone Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne ndwara se ne. Kaŋ ge mbi ne ke no: 21 Mbi kwa ne kaŋ paal ma buwal zi ba̰r ga̰l ge Babilon ma ne, bware fool kaal sile kikis azi, ne dinar bwatɗa ɗu, na sḛ hini na dṵṵl ka kilo nus go. Mbi ke ene ne nama pe, mbi abe nama no. Se no, mbi mbu nama ya gúr zi ya, fool kaal mbe ya pe seɗe.» 22 Juswa teme naa, a sya mbo gur zi ya. A ɓol kaŋ mbe ma mbulla na gur zi, fool kaal na pe ge seɗe go. 23 A abe kaŋ mbe ma ne gur zi ya, a gene nama ya Juswa ma ne Israyela vya ma ta, a kan nama Bage ɗiŋnedin ndwara se.
24 Juswa wan Akan ge Zera vya, abe fool kaal ma, ne ba̰r ga̰l ma, ne dinar bwatɗa ma, wan na vya ge sonmo ma ne ge zaab ma, ne na nday ma, ne na kwara ma, ne na gii ma, ndage na gur ne na kaŋ ma mwaɗak. Juswa ɓanna ne Israyela vya ma pet, a mbo ne nama baal pul ge Akor ne se ya. 25 Juswa jan na go: «Mo te zwa yál ya i pal go gyana ɗaa? Ma̰ no, Bage ɗiŋnedin ma̰ hon mo yál.» Israyela vya ma pet a mbal na ne njal, a mbal na vya ma ne njal go no me, a til nama ne na kaŋ ma uzi pet. A kote njal ma nama pal. 26 A kote njal ma ya na pal, ya go ɗiŋ ma̰ no. Bage ɗiŋnedin laar iyal se ne pore juliliya ge na ne go. A go no, a tol swaga mbe no baal pul ge Akor ne, ɗiŋ ma̰ no.
Akaan jaab al-khadab le l-chaʼab
1 Wa Bani Israaʼiil iso Allah fi l-khumaam al-hu harramah leehum. Akaan wileed Karmi wileed Zabdi wileed Zaarah min gabiilat Yahuuza chaal min al-khumaam al-haraam wa khalaas, Allah khidib le Bani Israaʼiil.
2 Wa min Ariiha, Yachuuʼ rassal jawaasiis le hillit Aay al-gariibe le hillit Beet Awan sabaah le hillit Beet Iil. Wa gaal : «Amchu akkudu al-balad.» Wa l-jawaasiis dool macho akkado hillit Aay. 3 Wa wakit gabbalo, gaalo le Yachuuʼ : «Khalli al-chaʼab kulluhum ma yamchu. Khalli naas misil 2 000 aw 3 000 bas yamchu yahjumu hillit Aay achaan sukkaanha chiyya wa fi chaan da, ma titaʼʼib al-chaʼab kulluhum ke.»
4 Wa khalaas, hawaale 3 000 rujaal macho hajamo al-hille. Wa laakin ma gidro yichiiluuha wa arrado giddaam sukkaan hillit Aay. 5 Wa rujaal hillit Aay taradoohum min madkhal al-hille lahaddi Chabaariim wa katalo hawaale 36 raajil fi l-dilleeye. Wa khalaas, al-chaʼab khaafo wa galibhum angataʼ.
6 Wa fi l-bakaan da, Yachuuʼ wa chuyuukh Bani Israaʼiil charrato khulgaanhum min al-hizin wa sabbo turaab fi ruuseehum. Wa wagaʼo be wujuuhhum fi l-turaab wa sajado giddaam sanduug Allah lahaddi l-achiiye. 7 Wa Yachuuʼ gaal : «Ya Allah Rabbi, maala inta jibt al-chaʼab lahaddi gataʼo bahar al-Urdun ? Wa da achaan tisallimna le l-Amuuriyiin wa yidammuruuna walla ? Wa hassaʼ da, aniina nidimna. Maala ma sakanna sabaah le bahar al-Urdun ? 8 Ya Rabb, saamihni. Hassaʼ ana nuguul chunu baʼad Bani Israaʼiil arrado min udwaanhum ? 9 Wakit al-Kanʼaaniyiin wa kulla sukkaan al-balad yasmaʼo, humman kula yugummu diddina wa yuguchchu usumna min al-ard. Wa be da, chunu yabga le charaf usmak al-aziim ?»
10 Wa Allah gaal le Yachuuʼ : «Gumm ! Maala wagaʼt be wijhak fi l-turaab ? 11 Bani Israaʼiil aznabo ! Aywa, humman nagado muʼaahadati al-ana amartuhum beeha wa chaalo min al-khumaam al-haraam, sirgooh wa labbadooh fi khumaamhum. 12 Wa fi chaan da, Bani Israaʼiil ma yagdaro yiwaajuhu udwaanhum. Humman yiʼarrudu min giddaamhum achaan humman zaathum bigo misil al-khumaam al-haraam. Wa be da, ana ma nukuun maʼaaku, ya Bani Israaʼiil, kan ma dammartu kulla l-khumaam al-haraam al-gaaʼid fi usutku. 13 Gumm amchi khassis al-chaʼab wa guul leehum : ‹Khassusu nufuusku le ambaakir achaan daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : “Fi khumaam haraam gaaʼid fi usutku, ya Bani Israaʼiil. Wa intu ma tagdaro tiwaajuhu udwaanku kan ma maragtu al-khumaam al-haraam da min usutku. 14 Wa ambaakir fajur, taʼaalu hasab gabaayilku. Wa l-gabiila al-yaʼazilha Allah taji hasab khuchuum buyuutha. Wa khachum al-beet al-yaʼazilah Allah yaji hasab aayilaatah. Wa l-aayila al-yaʼazilha Allah taji hasab rujaalha. 15 Wa l-raajil al-yaʼazilah Allah be sabab hu chaal khumaam haraam, al-raajil da yiharruguuh fi l-naar hu wa kulla cheyy al-indah achaan hu nagad muʼaahadat Allah wa sawwa fiʼil cheen fi Bani Israaʼiil.”›»
16 Wa khalaas, Yachuuʼ gamma be fajur badri wa gaddam Bani Israaʼiil hasab gabaayilhum wa khalaas, gabiilat Yahuuza azalooha. 17 Wa gaddam gabiilat Yahuuza hasab khuchuum buyuutha wa khachum beet Zaarah azalooh. Wa gaddam khachum beet Zaarah hasab aayilaatah wa aayilat Zabdi azalooha. 18 Wa wakit gaddam rujaal aayiltah, azalooh le Akaan wileed Karmi wileed Zabdi wileed Zaarah al-min gabiilat Yahuuza.
19 Wa Yachuuʼ gaal le Akaan : «Ya wileedi, Allah aleek ! Majjid Allah Ilaah Bani Israaʼiil wa achkurah. Kallimni ! Inta sawweet chunu ? Ma tilabbid leyi cheyy.» 20 Wa Akaan radda le Yachuuʼ wa gaal : «Be sahiih, ana sawweet zanib didd Allah Ilaah Bani Israaʼiil. Wa daahu al-cheyy al-ana sawweetah. 21 Ana chift fi l-khaniime al-ligiinaaha fi l-harib, khalag jamiil min Chinʼaar wa 200 hajar fudda wa hafiide hana dahab wazinha 72 jineeh. Wa l-khumaam da ajabaani wa ana chiltah wa daahu madfuun fi l-turaab fi lubb kheemti wa l-fudda tihtah.»
22 Wa Yachuuʼ rassal naas fi kheemtah wa daahu ligo al-khumaam al-madfuun fi lubb kheemtah wa l-fudda tihtah. 23 Humman marago al-khumaam min al-kheema wa waddooh le Yachuuʼ wa le kulla Bani Israaʼiil. Wa khattooh giddaam Allah.
24 Wa khalaas, Yachuuʼ wa kulla Bani Israaʼiil chaalo Akaan wileed Zaarah wa l-fudda wa l-khalag wa l-hafiide hana l-dahab wa awlaadah wa banaatah wa toorah wa humaarah wa khanamah wa kheemtah wa kulla cheyy al-indah wa waddoohum fi waadi Akuur. 25 Wa Yachuuʼ gaal : «Maala jibt leena masiibe misil di ? Allah yijiib foogak inta masiibe al-yoom !» Wa khalaas, kulla Bani Israaʼiil gammo rajamooh. Wa rajamo aayiltah wa harragoohum. 26 Wa humman sawwo fooghum koom kabiir hana hujaar al-gaaʼid lahaddi l-yoom. Wa khalaas, Allah ma khidib aleehum battaan. Wa fi chaan da, sammo al-bakaan da waadi Akuur (maʼanaatah waadi al-masiibe) lahaddi l-yoom.
