Naa zaab ge a ne ka kare Jeso pe ma
1 Go̰r go, Jeso ka mbo suwal ga̰l ma, ne suwal ge jyale ma go oy fare ge kwaɗa ge muluk ge Dok ne, na naa ge wol para azi ma ka mbo dagre ne na, 2 poseya ne naa zaab ma mbut, nama ge a ne ɓó zonna ne o̰yom ge seŋgre ma ne moy ma go: A Maryam na ge a ne tol na Magdala, na ge o̰yom ge seŋgre ma ɓyalar ne ndage ne na zi, 3 ne Johanna ge Kuza gwale, bage koy Herodus kaŋ ma, ne Susanna, ne ge may ma gḛ ge a ne ka mbar nama ne bama kaŋ ma.
Fare sḭ ge bage zareya ne
(Mat 13:1-9, Mar 4:1-9)4 Ɓase ma gḛ a ka kote ya na ta, naa ne suwal ma ya hini hini a ka mbo ya na ta, ke nama fare sḭ mbe no: 5 «Bage zareya a̰me zut mbo zare na kaŋ hir. Swaga zareya go, kaŋ hir a̰me ma kan viya̰ go, naa ndal nama bama koo zi, njoole ma cot nama uzi me. 6 A̰me ma kan her pal, swaga ge a ne pya ya digi, a fya̰ uzi, ne logom gḛ to pe. 7 A̰me ma a kan kore ma buwal zi, a ne kore ma don ya digi dagre, a kage nama se. 8 A̰me ma a kan suwar ge kwaɗa go, a don digi, a tol hir kis.» Swaga ge ne jya̰ fare mbe no, oy digi go: «Ndu ge ne togor ge za̰ya, na za̰.»
Kyaɗa Jeso ba ka jan fare ne sḭ ɗaa
(Mat 13:10-17, Mar 4:10-12)9 Na naa ge ame hateya ma ele na go fare sḭ mbe pe wanna gyana ɗaa? 10 Jan nama go: «Aŋ ɗe, a ho̰ aŋ go aŋ kwa fare ɗimil ge muluk ge Dok ne, amma naa ge may ma ɗe, a ke nama fare sḭ ma, ne da pe, nama ndi, amma nama kwa to, nama za̰, amma nama wa̰ pe to.»
Fare sḭ ge bage zareya ne pe wanna
(Mat 13:18-23, Mar 4:13-20)11 «Fare sḭ mbe pe wanna no: Kaŋ hir, a fare ge Dok ne. 12 Nama ge ne ka̰ viya̰ go ma, a naa ge a ne za̰ fare, go̰r go, Saytan mbo ya abe na ne nama dulwak zi uzi, ndwara go nama ho̰ fareba ɗo, nama ba má to. 13 Nama ge ne ka̰ her pal ma, a naa ge a ne za̰ fare, a ame na ne laar saal, amma nama too to. a hon fareba swak baŋ, swaga ge pe herra ne mbo ya, a gwan ne go̰r. 14 Nama ge a ne ka̰ kore ma buwal zi ma, a naa ge a ne za̰ fare, amma dwatɗa ma, ne kaŋ ɓolla ma, ne tuli ge dunya ne ma ɓage fare mbe, a ya̰ na viya̰ ge ke temel nama zi to. 15 Nama ge a ne ka̰ suwar ge kwaɗa go ma, a naa ge a ne za̰ fare ne dulwak ge kwaɗa ne ge jwap, a koy na, a ka tol vya ma ne wan ta zi.»
Fare sḭ ge ɗuli ne
(Mar 4:21-25)16 «A e ɗuli go, a kubi na kaŋ zi to, ko a é na saŋgal pe zi to. Amma a é na ɗuli kal pala digi, ndwara go naa ge ne mbo ya zok zi ma kwa swaga kwaya̰l.Ɗuli ma pe hini hini 17 Ago kaŋ a̰me ge woyya ge ba dyan zum to to, kaŋ a̰me ge ɗimil ge ba dyan kwaya̰l go to to. 18 Ke me haŋgal ne fare ge aŋ ne za̰. Ago ndu ge ne kaŋ, a mbo gwan hon na pal, amma ndu ge be kaŋ, ko kaŋ ge ne dwat go na na ne, a mbo maŋge na ne na tok go uzi.»
Jeso ná ma ne na ná vya ma
(Mat 12:46-50, Mar 3:31-35)19 Na ná ma ne na ná vya ma mbo ndwara ɓol na, amma a day mbo na ta zi ya to ne ɓase ma pe. 20 A mbo ya waage na go: «Mo ná ma ne mo ná vya ma ya zum, a ɓyare ndil mo.» 21 Amma na sḛ gwan ne nama janna go: «Mbi ná ma ne mbi ná vya ma, a nama ge a ne za̰ fare ge Dok ne, a ka ke temel na pal.»
Jeso mḛre saam
(Mat 8:23-27, Mar 4:35-41)22 Dam a̰me ɗu, a ne na naa ge ame hateya ma ndé fak go, jan nama go: «Há me nee mam le may ya,» a har zum ya. 23 Swaga harra go, Jeso fi dam. Saam ɗage labreya mam pul go, mam ɗage ndar fak go, a ka ɓyare ɗimiya. 24 A mbo ya na ta, a kore na digi, a jan na go: «Bage hateya, bage hateya, nee ban ne go ban.» Swaga ge ne kore digi, mḛre saam ma ne sḭḭl. A mḛ́, swaga iyal selel. 25 Jan nama go: «Hon fareba ge aŋ ne ya da ɗaa?» Vo wan nama, a ke ajab, a ka jan ta go: «Na sḛ wuɗi ne ɗo saam ma ne sḭḭl ba ka za̰ na wak ɗaa ?»
Jeso zon ndu ge ne o̰yom ge seŋgre
(Mat 8:28-34, Mar 5:1-20)26 A det ya suwal ge Gerasen ma ne go, na ge ne Galile ndwara ŋga. 27 Swaga ge ne ka̰ na koo se, ndu a̰me ge ne suwal mbe diŋ, ge o̰yom ge seŋgre ma ne na zi mbo ya na ta. Ndu mbe ke ya kaal be ge kan ba̰r, be ge dwam zok zi me, amma dwam ya siim ma pal. 28 Swaga ge ne kwa Jeso, á na pe fyalla, gur na ndwara se, ndage na ka̰l janna go: «Jeso, Dok ge ne digi zi ya vya, mo ɓyare da ne mbi ta ɗaa? Mbi kaɗe mo, iigi mbi to.» 29 Jeso mḛre o̰yom ge seŋgre na wá ne ndu mbe zi zum. Ago o̰yom ge seŋgre mbe ka iigi na ndwara wowol, a ka fet na se ndwara koy na ne zul ma, amma ka hal nama uzi. O̰yom ge seŋgre mbe ka gene na mbo ful pul zi. 30 Jeso ele na go: «A tol mo gyana ɗaa?» Na sḛ gwan ne na janna go: «Ɓase», ago o̰yom ge seŋgre ma ka na zi gḛ ge be to. 31 A kaɗe na go na kaage na teme bama mbo táál ge siya ma ne se ya to. 32 Swaga mbe go, kosoŋ ma ne sul zam ne njal pe go. A kaɗe na go na teme bama mbo wat kosoŋ mbe ma zi, na sḛ vin nama. 33 swaga ge a ne wá ne ndu mbe zi ya zum, a mbo wat kosoŋ ma zi, kosoŋ mbe ma harge ta ne wakal wak haal digi ya, a kan ta mam se ya, a su uzi. 34 Swaga ge naa ge a ne ka koy kosoŋ mbe ma ne kwa kaŋ mbe ma no, a syat bama pe so, a mbo waage fare mbe suwal ga̰l diŋ, ne suwal vya ge jabso ma go me. 35 Naa mbo ya ndil kaŋ ge ne ke mbe. Swaga ge a ne dé ya Jeso ta, a ɓol ndu ge o̰yom ge seŋgre ma ne ndage ne na zi mbe ne ba̰r na ta, ne katɗa halas Jeso koo se. Vo wan nama. 36 Naa ge a ne kwa kaŋ mbe ma, a wan nama viya̰ gyana ge ndu ge ne ka ne o̰yom ge seŋgre ma ne ɓo zonna. 37 Naa ge suwal Gerasen ma pet a kaɗe Jeso na abe tene uzi ya ne bama suwal go, ago vo ge ɓaŋlaŋ wa̰ nama ne. Ndé fak go, gwan. 38 Ndu ge o̰yom ge seŋgre ma ne ndage ne na zi mbe kaɗe Jeso go na gá kat da ne na, amma Jeso ya̰ na mborra, jan na go: 39 «Gwa̰ mo ya, wa̰ kaŋ ge Dok ne ke mo ma pe pet naa ta.» Na sḛ gwan suwal diŋ ya, waage fare ge Jeso ne ke ne na naa ta pet.
Zonna ge gwale ge swama pwalla ne ma ne tanna ge Jayrus vya ne
(Mat 9:18-26, Mar 5:21-43)40 Swaga ge Jeso ne gwa̰ ya, ɓase ma mbo ya kun na, ne da pe naa pet a ka da̰re na. 41 Ndi, ndu a̰me, na ndil Jayrus, a ga̰l ge Sinagog ne ne, mbo ya gur Jeso ndwara se, ka kaɗe na go na mbo ya na diŋ, 42 ago da ne vya gwale ɗu kikit, ka da ne del wol para azi, ka ɓyare su su. Swaga mborra go, ɓase ma terse na zi ge be to, ka ɓyare njiya.
43 Gwale a̰me ge ne pwal swama ya del wol para azi ka swaga mbe go, ago na sḛ á na kaŋ ɓolla ma mwaɗak naa ge ke naa jam ma ta, ndu a̰me be day zon na to. 44 Saŋge tene ne na go̰r ya, tat na ba̰r wak, swaga mbe go juju na swama pwalla á. 45 Jeso jan go: «A wuɗi tá mbi ne ɗaa?» Naa pet a é bama wak, Bitrus jan na go: «Bage hateya, ɓase ma ve mo ver, a terse mo zi no!» 46 Amma Jeso jan go: «Ndu a̰me tá mbi, ago mbi kwa pool ndageya ne mbi zi.» 47 Swaga ge gwale mbe ne kwa go na pe fut ya zum ɗe, mbo ya ne ndatɗa, dol tene na ndwara se. Wan ɓase ma fare ge ne e na tat Jeso pe, ne ɓolla ge na ne ɓo zonna ne se se no pe me. 48 Jeso jan na go: «Mbi vya, hon fareba ge mo ne zon mo go, mbo halas!»
49 Ne swaga jan fare mbe no go gale, ndu a̰me yan ne ga̰l ge Sinagog ne mbe diŋ ya, jan go: «Mo vya su ya ya. Gwan da̰a̰me bage hateya to.» 50 Swaga ge Jeso ne za̰ fare mbe no, jan ga̰l ge Sinagog ne mbe go: «Sya vo to, ho̰ fareba zo, ma̰ zon!» 51 Swaga ge ne ya̰ ya diŋ, be ya̰ ndu a̰me wat na pe zi to, ya̰ ɗeŋgo Bitrus, Yohanna, Yakub, vya bá ma ne na ná ɗeŋgo. 52 Naa pet a ka fyalla, ne kḭḭmi ne vya gwale mbe pe. Amma Jeso jan go: «Fya me to, be su su to, fi dam.» 53 A ka cot ta ne na, ne da pe, a kwa go, na su su. 54 Swaga ge ne wa̰ na tok, tol na, jan go: «Vya jyale, ɗage digi!» 55 Na o̰yom gwan’a, na sḛ ɗage digi, hon nama wak go, a ho̰ na kaŋ zam. 56 Na bá ma ke ajab, amma wan nama togor go, na kaage nama wa̰ ndu a̰me fare ge ne ke mbe pe zum to bat.
Al-awiin al-taabaʼan al-Masiih
1 Wa baʼad da, Isa gamma yuruukh fi l-mudun wa l-hillaal. Wa gaaʼid yiballikh le l-naas be bichaarat mamlakat Allah. Wa l-rusul al-atnaachar maachiin maʼaayah. 2 Wa maʼaayah fi awiin al-Isa chafaahin. Waahidaat awwal mardaanaat wa waahidaat awwal muchootinaat misil Mariyam al-Magdaliiye al-tarad minha sabʼa chawaatiin 3 wa Jaana marit Khuuza wakiil hana Hiruudus al-muhaafiz wa Suuzaana wa awiin aakharaat katiiraat. Wa l-awiin deel gaaʼidaat yisaaʼidan jamaaʼat Isa be maalhin halaalhin.
Masal al-harraati al-yiteerib
4 Wa naas katiiriin marra waahid jaayiin leyah min ayyi hille wa Isa hajja leehum be masal wa gaal : 5 «Yoom min al-ayyaam, fi harraati waahid marag macha fi l-zereʼ achaan yiteerib. Wa wakit hu gaaʼid yichattit teeraabah, teeraab waahid wagaʼ fi l-derib. Wa l-naas fajjakhooh wa tuyuur al-sama jo akalooh. 6 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi bakaan hajar wa l-bizre yibsat achaan ma ligat almi. 7 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi ust al-chook wa l-bizre gammat sawa maʼa l-chook wa l-chook khanagaaha. 8 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi turaab adiil wa l-bizre gammat wa wildat iyaal katiir. Wa kulli ganduul indah 100 habba.» Wa wakit gaal al-kalaam da khalaas, hu naada al-jamaaʼa wa gaal : «Ayyi naadum al-indah adaan le l-samaʼ, khalli yasmaʼ !»
9 Wa talaamiizah saʼalooh min maʼana hana l-masal da. 10 Wa Isa gaal : «Allah antaaku maʼrafat sirr mamlakat Allah laakin nihajji le l-naas al-aakhariin be amsaal. Wa be misil da, induhum uyuun wa laakin ma yichiifu wa yasmaʼo al-kalaam wa laakin ma yafhamooh.
11 «Wa nifassir leeku al-masal. Al-teeraab yimassil kalaam Allah. 12 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-derib yimassil al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah laakin Ibliis yaji yichiilah min guluubhum achaan ma yiʼaamunu wa yanjo. 13 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi bakaan hajar yimassil al-naas al-yasmaʼo al-kalaam wa yakhbalooh be farha laakin yiʼaamunu le wakit chiyya bas. Wa humman misil bizrit al-gameh al-ma indaha uruug. Wa fi wakit al-tajriba, yikhallu derib Allah. 14 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi ust al-chook yimassil al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah wa laakin machaakil al-dunya wa reedithum le l-maal wa chahwaat al-haya yaktulu kalaam Allah al-fi guluubhum. Wa be da, kalaam Allah ma yijiib natiija. 15 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-turaab al-adiil yimassil al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah wa yakurbuuh be hagg wa galib adiil. Wa yasburu wa yijiibu natiija adiile.
16 «Wa ma fi naadum yiʼoogid faanuus wa yikhattiih be maaʼuun wa la yukhuttah tihit al-sariir. Wa laakin yukhuttah fi bakaan foog achaan al-naas al-yadkhulu fi l-beet yichiifu al-deyy. 17 Achaan ma fi cheyy mulabbad al-baʼadeen ma yinchaaf. Wa ma fi ayyi sirr al-ma yinʼarif wa baʼadeen yinkachif. 18 Achaan da, khuttu baalku wa asmaʼo adiil. Achaan yantu al-naadum al-indah. Wa laakin al-naadum al-ma indah, al-chiyya al-hu indah kula, yichiiluuh minnah.»
Amm al-Masiih wa akhwaanah
19 Wa amm Isa wa akhwaanah jo leyah. Dawwaro yichiifuuh laakin ma gidro yigarrubu leyah achaan katarat al-naas saddat leehum al-derib. 20 Wa l-naas oorooh wa gaalo : «Ammak wa akhwaanak gaaʼidiin barra wa yidooru yichiifuuk.» 21 Wa hu radda leehum wa gaal : «Al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah wa yitabbuguuh, humman bas ammi wa akhwaani.»
Al-Masiih waggaf al-riih al-chadiide
22 Wa yoom waahid, Isa hajja le talaamiizah wa gaal : «Taʼaalu nagtaʼo al-bahar.» Wa rikib fi markaba maʼa talaamiizah wa macho. 23 Wa wakit maachiin, Isa naam fi l-markaba. Wa be khafla, riih chadiide marra waahid saagat fi l-bahar wa gawwamat al-challaal. Wa l-markaba gaaʼide tinmali almi wa humman fi khatar.
24 Wa l-talaamiiz macho le Isa wa gawwamooh min al-noom wa gaalo : «Ya sayyidna ! Ya sayyidna ! Aniina mutna !» Wa Isa gamma wa kachcha le l-riih wa l-challaal al-chadiid. Wa khalaas, al-riih wa l-challaal wagafo. Wa l-wata bigat haadiye. 25 Wa hajja leehum wa gaal : «Ween iimaanku ?» Wa humman khaafo khoof chadiid wa alʼajjabo marra waahid wa gaalo ambeenaathum : «Al-naadum da yaatu ? Hu amar al-riih wa l-almi wa humman simʼo kalaamah !»
Isa wa l-muchootin
26 Wa khalaas, gataʼo al-bahar wa wassalo fi balad al-Garaasiyiin al-gaaʼide mugaabile daar al-Jaliil. 27 Wa wakit Isa nazal min al-markaba, naadum waahid muchootin min al-hille ja laagaah. Wa min mudda tawiile hu ma laabis khalag wa la saakin fi beet. Hu saakin fi l-khubuur. 28 Wa hu chaaf Isa wa aat wa sajad giddaamah. Wa be hiss aali hu gaal : «Ya Isa Ibn Allah al-Aali ! Inta tidoor minni chunu ? Nachhadak ma tiʼazzibni.» 29 Wa gaal al-kalaam da achaan awwal Isa amar al-cheetaan al-gaaʼid foogah le yamrug minnah. Wa l-naadum da, marra katiir al-cheetaan yugumm leyah. Wa awwal rabatooh wa janzarooh laakin hu gataʼ ayyi rubaat. Wa l-cheetaan saagah fi l-khala.
30 Wa Isa saʼalah wa gaal : «Usmak yaatu ?» Wa hu gaal : «Ana usmi Deech». Wa hu gaal deech achaan chawaatiin katiiriin dakhalo foogah. 31 Wa l-chawaatiin chahado Isa achaan ma yirassilhum fi bakaan al-azaab. 32 Wa fi taraf al-hajar, khanaaziir katiiriin gaaʼidiin yasraho. Wa l-chawaatiin chahado Isa achaan yikhalliihum yadkhulu fi l-khanaaziir dool. Wa hu antaahum izin. 33 Wa l-chawaatiin marago min al-naadum da wa dakhalo fi l-khanaaziir. Wa l-khanaaziir kulluhum jaro min taraf al-hajar wa wagaʼo fi l-bahar wa khalaas, almi akalaahum.
34 Wa wakit ruʼyaan al-khanaaziir chaafo al-cheyy al-bigi da, gammo arrado wa macho khabbaro beyah kulla l-naas al-fi l-hille wa fi l-furgaan. 35 Wa be l-khabar da, al-naas marago min al-hille achaan yichiifu al-cheyy al-bigi. Wa jo le Isa wa chaafo al-naadum al-marago minnah al-chawaatiin. Wa hu gaaʼid tihit yasmaʼ kalaam Isa, laabis khulgaan wa aglah foogah. Wa khaafo marra waahid. 36 Wa l-naas al-chaafo al-cheyy da khabbaro al-naas al-aakhariin be kikkeef al-naadum al-awwal muchootin ligi al-aafe. 37 Wa kulla l-naas hana balad al-Garaasiyiin chahado Isa le yibaʼʼid minhum achaan humman khaayfiin khoof chadiid.
Wa khalaas, hu rikib fi l-markaba le yigabbil daar al-Jaliil. 38 Wa gubbaal Isa ma yamchi, al-naadum al-marago minnah al-chawaatiin chahad Isa achaan yamchi maʼaayah. Laakin Isa rassalah fi hillitah wa gaal : 39 «Gabbil beetak wa oori naasak be kulla cheyy al-Allah sawwaah leek.» Wa khalaas, gamma macha wa ballakh kulla naas hillitah be kulla cheyy al-Isa sawwaah leyah.
Bineeyit Jaayrus wa l-mara
40 Wa Isa gabbal fi daar al-Jaliil wa kulla l-naas gaaʼidiin yarjooh wa laagooh be farah. 41 Wa naadum waahid usmah Jaayrus ja wa hu masʼuul fi beet al-sala. Wa hu sajad giddaam Isa wa chahadah le yaji fi beetah 42 achaan indah bineeye waahide bas wa umurha misil 12 sana wa hi gariib tumuut. Wa Isa gamma wa macha maʼaayah.
Wa fi naas katiiriin fi l-derib lahaddi gaaʼidiin yaʼasuruuh. 43 Wa fi ust al-naas fi mara taʼbaane. Wa min 12 sana, dammaha gaaʼid yidaffig minha. Wa dafaʼat kulla maalha le l-dakaatiir wa laakin ma fi naadum gidir yidaawiiha. 44 Wa hi garrabat le Isa min wara wa maddat iidha wa limsat taraf khalagah. Wa tawwaali dammaha wagaf. 45 Wa Isa gaal : «Yaatu limisni ?» Wa kulla l-naas nakaro. Wa Butrus gaal : «Sayyidna, fi naas katiiriin muhawwigiinak wa gaaʼidiin yaʼasuruuk.» 46 Wa Isa gaal : «Naadum waahid limisni. Hasseet fi gudra maragat minni.»
47 Wa khalaas, al-mara irfat kadar hi ma tagdar tilabbid nafisha wa jaat le Isa wa gaaʼide tarjif min al-khoof. Wa sajadat giddaamah wa oorat Isa giddaam kulla l-naas be sabab lammisiinha. Wa ooratah be kikkeef hi ligat al-aafe tawwaali. 48 Wa Isa gaal leeha : «Ya bineeyti, iimaanki beyi najjaaki. Amchi be salaam.»
49 Wa wakit hu gaaʼid yihajji leeha, naadum waahid ja min beet al-masʼuul hana beet al-sala wa gaal : «Bineeytak maatat khalaas. Khalli al-muʼallim yinjamma.» 50 Wa laakin wakit Isa simiʼ al-kalaam da, hajja le l-masʼuul wa gaal : «Ma takhaaf. Aamin beyi bas wa hi tanja.»
51 Wa wakit Isa wisil fi beet al-masʼuul, hu ma khalla ayyi naadum yadkhul maʼaayah daakhal illa Butrus wa Yuuhanna wa Yaakhuub wa abu al-bineeye wa ammaha. 52 Wa fi l-beet, kulla l-naas gaaʼidiin yabku haznaaniin leeha. Wa Isa gaal leehum : «Ma tabku ! Hi ma maatat. Hi naayme bas.»
53 Wa dihko leyah be chamaate achaan irfo hi mayte. 54 Laakin hu karab iidha wa hajja leeha be hiss aali wa gaal : «Ya bitti, gummi !» 55 Wa ruuhha gabbalat leeha wa ajala ke hi gammat. Wa Isa amaraahum achaan yantuuha akil. 56 Wa waaldeenha alʼajjabo. Wa Isa amaraahum achaan ma yiʼooru naadum be l-cheyy al-bigi.
