Fare sḭ ge naa ge koy gaaso oyo̰r ma ne
(Mat 21:33-46, Luk 20:9-19)1 Ɗage e pe jan nama fare ne sḭ go: «Ndu a̰me gá gaaso oyo̰r, ver na zi ne gulum, al swaga ɓerse oyo̰r na zi, sin zok gulum pala digi ne koy gaaso mbe pe , wan naa ge koy gaaso oyo̰r ma kan nama na zi, mbo gwasal. 2 Swaga ge swaga yel oyo̰r ne mbya, teme na dore mbo ame na oyo̰r ne naa ge temel ma tok ya no. 3 Amma naa ge koy oyo̰r ma wan na, a fol na, a yá̰ na ya tok baŋ. 4 Gwan teme na dore ge ɗogle nama ta ya, a iyal na na pala digi, a lasage na. 5 Gwan teme ge ɗogle, a hun na. Go̰r go ge a iyá, ko a hṵ ge ɗogle ma gḛ uwale. 6 Na vya ge laar wanna gá ne ɗu kikit, teme na nama ta ya go̰r dab ne dwatɗa go, nama ma̰ hon na vya hormo. 7 Amma naa ge koy gaaso mbe ma jan ta go: ‹A na vya ge zam joo ne! Mbo me nee ya, hṵ me nee na, go no joo ba gá nee ne!› 8 A wan vya mbe, a hun na, a dol na gaaso oyo̰r go̰r zum ya. 9 Bage oyo̰r ke ma̰ gyana ɗaa? Mbo mbo ya, mbo hun naa ge koy gaaso mbe ma, mbo hon na gaaso naa ge ɗogle ma tok go. 10 Aŋ be isi maktub zi go: Njal ge naa ge sin zok ma ne dó na uzi, gwan ja keŋ go, na ge zok dṵṵl ne ka ne na pal to’a? 11 No mbo da ne Bageyal ta ya. A kaŋ ajab ne, nee ndwara zi to’a ?» 12 A ka ɓyare viya̰ go bama wan na, amma a ka sya ɓase ma vo, ne da pe a kwa tyatyat go na ke fare sḭ mbe bama pal. A ya̰ na, a kan ta mborra.
Kaŋ tyareya hon Kaysar
(Mat 22:15-22, Luk 20:20-26)13 A teme Farisi a̰me ma ne naa ge Herodus ne a̰me ma ya na ta ndwara he na pe ne fare janna. 14 A mbo ya jan na go: «Bage hateya, i kwa kwa go mo jan fare ge fareba, be pá mo ne fare ge ndu ne zi to. Mo ndil be naa ndwara to, amma mo hate naa viya̰ ge Dok ne fareba pal. Da ne na viya̰ go ge a tyare kaŋ hon Kaysar, ko to ɗaa? I mbya tyare kaŋ hon na, ko i tyare to ɗaa?» 15 Ne jo̰ kwa dwatɗa ge nama ge sone kwa ɗe, jan nama go: «Aŋ te he mbi pe gyana ɗaa? Gene me mbi sile ya mbi ndi na gale!» 16 A gene na a̰me ya ɗu, jan nama go: «A wuɗi pala ma ne na kaŋ njaŋgeya no ne ɗaa?» A gwan ne na janna go: «A ge Kaysar ne ma ne.» 17 Jeso jan nama go: «Ho̰ me Kaysar kaŋ ge Kaysar ne, ho̰ me Dok kaŋ ge Dok ne me.» Na fare janna mbe no ke nama ajab.
Tanna ge naa ge siya ma ne
(Mat 22:23-33, Luk 20:27-38)18 Saduki ma, nama ge a ne jan go tanna ge siya ma ne to, a mbo ya na ta, a ele na go: 19 «Bage hateya, Musa njaŋge i go, kadɗa ndu a̰me su ya be ge ya̰ vya, na ná vya hé na gwale kumur mbe ndwara ke na ná vya mbe hir . 20 Ná vya ma ka ɓyalar. Ge pul soy ka yàl, su no, be hir. 21 Ge azi he na gwale ge kumur mbe, na sḛ su no uwale be hir. Ge ataa ke go no me. 22 Nama ge ɓyalar mbe ma mwaɗak, a su be ge ya̰ hir. Go̰r go dab, gwale mbe su no me. 23 Dam tanna ge siya ma ne go, swaga ge a ne mbo tanna digi, gwale mbe mbo kat ge wuɗi ne ɗaa? Ne jo̰ nama sḛ ma ɓyalar mwaɗak, a ka yàl ne na.» 24 Jeso jan nama go: «Aŋ ya̰me ya̰me, ago aŋ kwa fare ge ne njaŋge ma ko pool ge Dok ne to. 25 Ago dam tanna go, ndu san gwale, ko san obe to, amma naa gá dimma ne maleka ma ne digi zi ya go. 26 Ne fare tanna ge siya ma ne pe ɗe, aŋ be isi fare ge uwara vya ge kḭso ne ka ɗaabe ol ge maktub ge Musa ne zi to’a? Dok jya̰ na go: ‹Mbi Dok ge Abraham ne, ne Dok ge Isaku ne, ne Dok ge Yakub ne .› 27 A be Dok ge naa ge siya ma ne ne to, amma a Dok ge naa ge ndwara ma ne ne. Aŋ ya ya̰meya ge ɓaŋlaŋ zi.»
Eya ge zḛ ge
(Mat 22:34-40, Luk 10:25-28, Luk 20:39-40)28 Bage njaŋgeya a̰me na ge ne za̰ nama fare ɗaŋgre ta, ne jo̰ Jeso gwa̰ ne nama fare janna kwaɗa, na sḛ mbo ya na ta, ele na go: «Eya ge ne waɗe ne ga̰l a ge daage ɗaa?» 29 Jeso gwan ne na janna go: «Ge ne waɗe ne ga̰l no: Za̰, Israyela! Bageyal, Dok ge nee ne a myalam ɗu kikit, 30 mo laar na wa̰ Bageyal Dok ge mo ne ne dulwak ɗu, ne mo sḛ mwaɗak, ne mo dwatɗa ma mwaɗak, ne mo pool mwaɗak me . 31 Ge azi no: Mo laar na wa̰ mo kon dimma ne mo sḛ go . Eya ge ne gwan waɗe ge no mbe ma no ne ga̰l to.» 32 Bage njaŋgeya mbe jan na go: «A kwaɗa, Bage hateya. Mo jya̰ fareba, Dok a myalam ɗu kikit, Dok a̰me ge ɗogle to , 33 laar wan na ne dulwak ɗu, ne dwatɗa ma mwaɗak, ne pool mwaɗak me, laar wan kon dimma ne mo sḛ go waɗe tuwaleya ge tilla uzi ma ne bobo kerra ma .» 34 Swaga ge Jeso ne kwa go na gwa̰ ne fare janna ɗalla ɗe, jan na go: «Mo kaal ne muluk ge Dok ne to.» Ndu a̰me ge gwan ele na fare gwan kat to bat.
Kris ma ne Dawda
(Mat 22:41-46, Luk 20:41-44)35 Swaga hateya zok ge mbegeya zi go, Jeso jan go: «Naa ge njaŋgeya ma te jan gyana go, Kris Dawda vya ne ɗaa? 36 Dawda sḛ ne na pala wiya ne O̰yom ge mbegeya, jya̰ go: Bageyal jya̰ mbi Bageyal go: ka mbi tok matoson pal ɗiŋ mbi gwan ne mo naa ge ho̰l ma mo koo pul se . 37 Dawda sḛ ne na pala tó na na Bageyal. Ke ma̰ gyana ba gwan kat na vya ɗaa?» Ɓase ma gḛ a ka za̰ na ne sḛ tuli.
Jeso kun sarya naa ge njaŋgeya ma pal
(Mat 23:1-12, Luk 20:45-47)38 Hateya ge na ne zi, ka jan go: «Ke me haŋgal ne naa ge njaŋgeya ma, nama laar wa̰ an swaga ne ba̰r ga̰l, a ɓyare go naa ka san bama wak viya̰ ma go, 39 a ɓyare swaga katɗa ge zḛ ge Sinagog ma zi, ne swaga katɗa ge hormo swaga zam kaŋzam ma go, 40 a á kumur ma kaŋ ma ne nama tok go, a ke kaɗeya kaal ne da pe naa kwa bama. A mbo kun sarya nama pal ndaar kaka.»
Bobo honna ge gwale kumur ne
(Luk 21:1-4)41 Jeso kat na pe se ne swaga dol bware ndwara ŋga, ka ndil ɓase ge ne ka mbo ya dol bobo ma. Naa ge tok pool ma ka kan bware gḛ. 42 Gwale kumur ge a̰se a̰me mbo ya me, kan sile ma azi, nama ge ne mbyat a̰me pe to. 43 Jeso tol na naa ge ame hateya ma, jan nama go: «Fareba mbi jan aŋ, gwale kumur ge a̰se mbe no, ka̰ bware waɗe nama ge ne mbo ya kan bware swaga dol bware go ma mwaɗak. 44 Ago nama sḛ ma pet a ka̰ bama kaŋ pe ge ne gá ma baŋ, amma gwale mbe, woɗegeya ge na ne zi, ho̰ kaŋ ge na ne ma mwaɗak, kaŋ ge na ne ka ne na pe ma.»
Masal al-harraatiin al-fasliin
1 Wa fi l-bakaan da, Isa gamma yihajji leehum be amsaal wa gaal : «Naadum waahid maggan inab fi jineene. Wa zarabaaha wa sawwa foogha assaara hana inab wa bana beet hana haraasa. Wa hu ajjar harraatiin achaan yakhdumu foogha wa khalaas khatar wa macha fi balad aakhara. 2 Wa fi wakit lammiin al-inab, hu rassal abid waahid le l-harraatiin achaan yichiil minhum al-inab al-waajib leyah. 3 Wa l-harraatiin karabooh wa daggooh wa gabbalooh le siidah bala cheyy. 4 Wa battaan rassal leehum abid taani. Wa l-abid da, hu kula daggooh fi raasah wa ayyarooh. 5 Wa rassal leehum battaan abid aakhar wa l-abid da, katalooh. Wa rassal leehum abiid katiiriin wa l-harraatiin sawwo leehum nafs al-cheyy. Waahidiin daggoohum wa waahidiin kataloohum. 6 Wa faddal leyah naadum waahid bas al-hu yirassilah wa da wileedah al-yihibbah bilheen. Wa fi l-akhiir, siid al-jineene gaal : ‹Akiid wileedi da yikarrumuuh.› Wa khalaas rassal leehum wileedah. 7 Laakin al-harraatiin achchaawaro ambeenaathum wa gaalo : ‹Daahu yawris al-jineene. Khalli naktuluuh achaan al-warasa tabga hintina !› 8 Wa khalaas karabooh wa katalooh wa zagalo janaaztah barra min al-jineene.»
9 Wa Isa gaal : «Wa hassaʼ da, nasʼalku. Siid al-jineene yisawwi fooghum chunu ? Akiid hu yaji fi l-jineene wa yaktul al-harraatiin dool wa khalaas yanti al-jineene le naas aakhariin. 10 Akiid gareetu al-kalaam al-maktuub fi l-Kitaab al-buguul :
<Al-hajar al-bannaayiin al-beet awwal ma dawwarooh
bigi al-hajar al-muhimm fi buna al-beet.
11 Wa l-cheyy da jaayi min Allah
wa chifnaah ajiib !>»
12 Wa fi l-bakaan da, al-kubaaraat dawwaro yakurbu Isa fi l-sijin achaan fihmo kadar be l-masal da Isa hajja fooghum laakin humman khaafo min al-naas. Wa achaan da, gammo khallooh wa faato.
Al-suʼaal fi l-miiri
13 Wa l-kubaaraat rassalo le Isa naas waahidiin min al-Fariiziyiin wa naas waahidiin min hizib Hiruudus achaan yarmuuh be kalaamah. 14 Wa l-jawaasiis dool jo leyah wa gaalo : «Sayyidna, naʼarfu kadar kalaamak hagg. Inta ma khaayif min ayyi naadum. Ma takhaaf min wijih al-naas wa tiʼallim al-naas derib Allah al-sahiih. Khalaas, guul leena, hasab al-Tawraat waajib leena nikaffu al-miiri le sultaan al-Roomaaniyiin walla ? Al-tukfa waajib leena walla ma waajib ?»
15 Wa Isa irif humman munaafikhiin. Wa radda leehum wa gaal : «Maala tidooru tijarrubuuni ? Antuuni diinaar waahid wa khalli nichiifah.» 16 Wa antooh diinaar waahid. Wa hu saʼalaahum wa gaal : «Al-suura wa l-usum al-gaaʼidiin foogah dool hana yaatu ?» Wa raddo leyah wa gaalo : «Hana sultaan al-Roomaaniyiin.» 17 Wa Isa gaal leehum : «Khalaas. Hana l-sultaan, antuuh le l-sultaan wa hana Allah, antuuh le Allah !» Wa alʼajjabo minnah marra waahid.
Al-suʼaal al-bukhuss al-buʼaas
18 Wa Sadduukhiyiin waahidiin jo le Isa be suʼaal. Wa l-Sadduukhiyiin ma muʼminiin be l-buʼaas. Wa saʼalooh wa gaalo : 19 «Ya l-sayyid, nidooru nihajju leek be l-kalaam al-Muusa katabah leena fi l-Tawraat. Hu yuguul kan raajil maat wa khalla mara ma indah iyaal, waajib akhu al-raajil da yaakhud al-mara. Wa be da, hu yalda minha zurriiye le akhuuh al-marhuum.
20 «Wa awwal fi sabʼa akhwaan. Wa l-kabiir minhum akhad mara wa wakit hu maat ma indah minha zurriiye. 21 Wa l-taani akhadha wa baʼadeen hu kula maat wa ma jaab minha zurriiye wa l-taalit sawwa nafs al-cheyy. 22 Wa nafs al-cheyy bigi le l-aakhariin kula. Wa l-akhwaan al-sabʼa kulluhum akhado al-mara di wa maato bala zurriiye. Wa fi l-akhiir, al-mara zaatha maatat. 23 Wa khalaas wakit al-maytiin yabʼaso da, hi tabga marit yaatu minhum ? Achaan kulluhum al-sabʼa akhadooha.»
24 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Intu ma taʼarfu Kitaab Allah wa la gudrat Allah wa achaan da bas intu muwaddiriin. 25 Achaan wakit al-maytiin yabʼaso, al-rujaal ma yaakhudu awiin wa l-awiin ma yaakhudan rujaal. Yabgo misil al-malaaʼika fi l-samaawaat. Ambeenaathum akhiide ma fi. 26 Wa fi l-cheyy al-bukhuss buʼaas al-maytiin, hal nisiitu al-kalaam al-gareetuuh fi Kitaab Muusa walla ? Fakkuru fi l-kalaam al-bukhuss al-chideere al-gammat foogha naar. Fi l-bakaan da, Allah hajja leyah wa gaal : <Ana Allah Rabb juduudku Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub.> 27 Wa hu Rabb al-hayyiin wa ma Rabb al-maytiin. Wa khalaas intu muwaddiriin marra waahid.»
Al-wasiiye al-akbar
28 Wa naadum waahid min al-ulama gaaʼid hinaak wa hu simiʼ al-munaakhacha di. Wa hu chaaf kadar Isa radda le l-Sadduukhiyiin be radd adiil. Wa achaan da, hu saʼalah wa gaal : «Ya sayyidna, min kulla wasaaya Allah, weeni al-wasiiye al-muhimme ?» 29 Wa Isa radda wa gaal : «Al-wasiiye al-muhimme hi tuguul : <Asmaʼo ya Bani Israaʼiil ! Allah Ilaahna hu Allah al-Waahid. 30 Hibbu Allah Ilaahku be kulla guluubku wa be kulla nufuusku wa be kulla fikirku wa be kulla gudritku.> 31 Wa l-wasiiye al-taaniye hi : <Hibb akhuuk misil tihibb nafsak.> Wa dool bas al-wasaaya al-kubaar wa ma fi wasiiye akbar minhum.»
32 Wa l-aalim gaal : «Kalaamak sameh, sayyidna. Kalaamak hagg, achaan Allah waahid wa la ilaah illa hu. 33 Wa kan naadum yihibbah be kulla galbah wa kulla fikrah wa kulla gudurtah wa yihibb akhuuh misil yihibb nafsah, da akheer min kulla dahiiye wa hadiiye al-yagdar yigaddimhum le Allah.» 34 Wa Isa khassad be kalaam al-aalim achaan hu radda be fikir adiil. Wa Isa gaal leyah : «Inta ma baʼiid min mamlakat Allah.» Wa baʼad da, naadum waahid kula ma dawwar yasʼalah ayyi suʼaal.
Suʼaal al-Masiih al-bukhuss Ibn Dawuud
35 Wa wakit Isa gaaʼid yiʼallim al-naas fi fadaayit beet Allah, hu gaal : «Kikkeef al-ulama yuguulu kadar al-Masiih hu Ibn Dawuud ? 36 Dawuud zaatah kallam be gudrat al-Ruuh al-Khudduus wa gaal : ‹Allah hajja le siidi al-malik wa gaal : <Agood be nussi al-zeenaay lahaddi nukhutt udwaanak tihit rijileenak.>› 37 Wa fi l-kalaam da, Dawuud gaal al-Masiih hu siidah. Wa be misil da, kikkeef al-Masiih yabga wileedah ?» Wa naas katiiriin bilheen gaaʼidiin yasmaʼo kalaamah be farah.
Kalaam al-Masiih fi l-ulama
38 Wakit Isa gaaʼid yiʼallimhum hu gaal : «Awʼu baalku min al-ulama. Humman yiriidu yuruukhu fi ust al-naas laabsiin jalaaliib tuwaal wa yiriidu salaam al-naas fi l-suug 39 wa l-saff al-awwal fi buyuut al-sala wa bakaan al-kubaaraat fi kulli aazuuma. 40 Wa laakin humman yaakulu buyuut al-araamil wa yugummu yisallu sala tawiile achaan al-naas yichiifuuhum. Wa achaan da, al-azaab al-yarjaahum yabga chadiid ziyaada.»
Al-armala al-miskiine
41 Wa Isa gaʼad gariib le sanduug beet Allah wa chaaf al-naas al-gaaʼidiin yusubbu foogah gurushum. Wa siyaad al-maal katiiriin gaaʼidiin yusubbu gurus katiir. 42 Wa fi l-bakaan da, armala waahide jaat wa hi miskiine. Wa khattat fi l-sanduug riyaaleen khiimithum chiyya.
43 Wa Isa naada talaamiizah wa gaal : «Nuguul leeku al-hagg, al-armala al-miskiine di antat ziyaada min kulla l-naas al-aakhariin al-gaaʼidiin yusubbu gurushum fi sanduug beet Allah. 44 Achaan kulluhum anto le Allah al-zaayid min maalhum, laakin hi miskiine wa antat kulla cheyy al-indaha al-tiʼiich beyah.»
