1 Vya ge zwama ame yuwaleya ge na bá ne ame,
amma vya ge kalam za̰ mḛreya ge ne bá ne to.
2 A fare ge ne ndage ne ndu wak zi e na zam kaŋ ge kwaɗa ne.
Naa ge mbuɗi naa ma ha̰le ke fare tele.
3 Ɗel koyya ma̰ naa ma̰,
wak kanna se yayak ban naa ban.
4 Ndu ge uwal ke ene ne kaŋ ma pe, ɓol a̰me to,
amma ndu ge temel ɓol kaŋ ge na ne ɓyare ma ɓol.
5 Ndu ge dosol kwane fare ge hale kwane,
amma ndu ge sone ndil naa senna, ne kan saaso naa pal.
6 Kadɗa dosol kerra koy ndu ge ɗeŋger koy ɗe,
sone kerra burmi ndu ge sone burmi me.
7 Naa a̰me ma ke ta gan, a kat ne a̰me to,
a̰me ma ke ta a̰se, a kat ne kaŋ ma baŋneya bindik.
8 Bware ge naa ge gan ma ne má nama ne,
Amma ndu ge mbo ya ke ndu ge a̰se yál to.
9 Naa ge dosol ma ndwara kwaya̰l dimma ne ɗuli ne zen go,
naa ge sone ma dimma ne ɗuli ne mbo piriya go.
10 Pala ga̰l tol gool,
bage ge ame yuwaleya, a ndu ge zwama ne.
11 Kaŋ ɓolla ge digi avun cap, burmi uzi avun,
Kaŋ ɓolla ge ŋgeŋgeɗo don don.
12 Saareya kaŋ a̰me pal kaal be ge mo ɓol na to, e sḛ iyalla tiliŋ,
ɓol kaŋ ge mo laar ne ɓyare na abe na sḛ digi .
13 Ndu ge ne sen yuwaleya ban tene,
ndu ge ne koy eya ma, mbo ɓol na tok-koyom.
14 Hateya ge ndu ge zwama ne a mam ge ɗermel ne,
pwat naa ne faɗe ge siya ne zi ya uzi.
15 Ndu ge ne dwatɗa ge kwaɗa e naa kwa na a̰se
viya̰ ge naa ge boge naa ma ne a ɓuɓugur.
16 Ndu ge zwama ge daage kwa kaŋ ge na ne ke kwa,
amma ndu ge dale oy dale ge na ne digi.
17 Ndu ge temeya ge sone mbo det yál zi,
amma ndu ge temel ge fareba e naa haŋgal.
18 Ndu ge ne kuri yuwaleya mbo kat a̰se, mbo ɓol saaso,
ndu ge ne ame mḛreya mbo ɓol hormo.
19 Ker ɓyareya ge mo ne, ke sḛ tuli,
sen sone ne daal ta a kaŋ ge seŋgre kakatak.
20 Ndu ge ne an ne naa ge zwama ma hat zwama,
Ndu ge ne kat ne naa ge daal ma ɓol yál.
21 Yál njotɗa kare naa ge sone ma pe,
kwaɗa a naa ge dosol ma potɗa ne.
22 Ndu ge kwaɗa ya̰ na báŋ ma joo,
amma kaŋ ɓolla ge ndu ge sone ne mbo gá ndu ge dosol ne.
23 Gaaso ge naa ge a̰se ma ne ɓol kaŋzam baŋneya bindik,
amma naa a̰me ma á bama pool uzi ne bama dosol to pe.
24 Bage ne ya̰ na vya be iyalla, kwane na kwane,
ndu ge na laar ne wa̰ na vya, ya̰ na be mḛreya to to.
25 Ndu ge dosol zam kaŋ, huri.
Amma ndu ge sone laar fyal kyamal.
1 Al-muʼaddab yichiil wasiiyat abuuh wa ammah
wa laakin al-haggaar ma yasmaʼ al-luwaama.
2 Al-lisaan al-halu yijiib al-kheer
laakin al-khaddaariin niiyithum illa l-unuf.
3 Al-hafad lisaanah hafad nafsah,
al-talag lisaanah halak nafsah.
4 Al-kaslaan yitmanna wa ma yalga
wa laakin al-nachiit yanjah wa yachbaʼ.
5 Al-saalih yakrah al-kidib,
al-aasi yisawwi illa l-afaana wa l-eeb.
6 Al-adaala tahmi al-maachi fi l-derib al-adiil
wa laakin al-zanib yidammir al-aasi.
7 Da yuguul hu khani
wa laakin ma indah cheyy.
Wa da yuguul hu fagri
wa indah kulla cheyy.
8 Al-khani be maalah yafda nafsah
wa laakin al-fagri, ma fi naadum yakurbah.
9 Nuur al-saalihiin yifarrih
wa deyy al-aasiyiin yumuut.
10 Fi bakaan al-istikbaar,
fiyah huraaj
wa fi bakaan al-yasmaʼo al-wasiiye,
fiyah hikma.
11 Al-maal al-talgaah min al-haraam misil al-riih
wa laakin al-talgaah min wakharak yiziid.
12 Al-acham kan yitawwil, yimarrid al-galib
wa l-muna kan alhaggag, misil chadarat al-haya.
13 Al-aba al-hidaaya yalga khasaara
wa l-yitabbig al-wasiiye yalga mukaafa.
14 Taʼliim al-hakiim yijiib al-haya misil een almi.
Hu yibaʼʼid min charak al-moot.
15 Al-agul al-adiil yijiib al-rida
wa tariig al-khaddaariin yuruuh fi l-hawa.
16 Ayyi naadum aagil yakhdim be maʼrafa
wa laakin al-matmuus yiwassif nifaakhah.
17 Al-mursaal al-hawaan yagaʼ fi l-charr
wa l-amiin yijiib al-salaam.
18 Al-fagur wa l-ihaana le l-yaaba al-adab
wa laakin al-yakhbal al-luwaama, yicharrufuuh.
19 Yabga halu le l-insaan
kan munaayah alhaggag.
Wa l-matmuus yichiif haraam leyah
yatruk fasaaltah.
20 Al-yuruukh maʼa l-hakiimiin yabga hakiim
wa l-yiraafig al-mataamiis yalga al-fasaala.
21 Al-bala yatbaʼ al-muznibiin
wa l-kheer yaji le l-saalihiin.
22 Al-raajil al-zeen yikhalli warasatah
le iyaal iyaalah
wa laakin al-muznib,
maalah yudummuuh le l-saalihiin.
23 Ziraaʼat al-masaakiin tijiib intaaj katiir
wa laakin intaajha da, al-zulum yiwaddirah.
24 Al-yiriid sakhiirah yiʼaddibah
wa laakin al-ma yadrub sakhiirah yakrahah.
25 Al-saalih yaakul wa yachbiʼ nafsah
wa laakin al-aasi batnah ma tinmali abadan.