Daalam ge zḛ ge ge Danyel ne:
Kavaar ma anda
1 Del ge zḛ ge ge muluk ge Beltazar gan ge Babilon ne zi, Danyel ne na swaga fiya se, kiya̰r jan na, na kiya̰r mbe ka daalam. Fare ge ne gá na pala zi ge na kiya̰r mbe ne, ge ne njaŋge nama no:
2 Danyel fare ge ne jya̰ no: «Ɗaal zi, daalam ge mbi ne zi, mbi kwa saam labreya ɗage ne swaga ma ya pet iigi maŋgaɗam ga̰l yuwam digi. 3 Kavaar ga̰l ma pe hini hini anda, a ndé ne maŋgaɗam ga̰l yuwam se ya digi . 4 Ge zḛ ge ka dimma ne sonne go, na ganwak ma kat dimma ne gegelo ganwak ma go. Mbi ne swaga ndil na go gale, a ndage na ganwak ma uzi, a e na mḛya na koo ma pal dimma ne ndu dasana go, a hon na dulwak ge naa dasana ma ne . 5 Kavaar ge azi a dimma ne yoŋyoŋ go, abe tene digi le ɗu, ne kaŋ ziyar wakal ma ataa wanna na wak zi. A hon na wak go, na ɗage digi mbo zam duur ma gḛ.Yoŋyoŋ 6 Mbi gwan kwa kavaar a̰me dimma ne ra̰y go, kat ne ganwak ma anda na go̰r go dimma ne njoole ganwak ma go. Kavaar mbe ka da ne pala anda, a hon na pool na ke muluk. 7 Ge mbi daalam ge ɗaal mbe zi, mbi gwan kwa kavaar ge anda, ka kaŋ ajab, kaŋ hon naa vo, na pool gḛ ge be to, ka da ne kiya̰r ma ga̰l kuktuk kuktuk ge walam ne zamma, ne kacage na kaŋzam ma pe, ge ne gá ma me ka ndal nama na koo zi. Ka hini ne kavaar ge ataa ge zaŋgal ma, ka da ne kḭḭm ma wol me . 8 Swaga kyare mbi ndwara ndil kḭḭm mbe ma go, kḭḭm a̰me ge ɗogle ge jyale pyar ne nama pe se ya, mbugi ge ataa ma na ndwara zḛ ya uzi. Kḭḭm mbe ka da ne ndwara fa̰ ma dimma ne ndu dasana ndwara ma go, na wak ka sal fare me .»
Sarya kunna ge Dok ne
9 Mbi gale ne swaga ndil swaga go, mbi kwa a e hool gan ma, ndu ga̰l sabar a̰me mbo ya kat se. Na ba̰r kat saal tataɗak, na pala susu saal mbṵṵ. Na hool gan ka ɗaabe ol, na koo ge jareya ma kat ne ol wak yeŋgel go me . 10 Maŋgaɗam ge ol ka sorra na ndwara se. Naa dubu ma ne dubu ma ka mḛya na ndwara se ke na temel mo̰r. Naa ge kun sarya ma kat se, a hage maktub ma se .
11 Ne fare salla ge kḭḭm ge jyale mbe ne ka salla pe, mbi ka ndilla. Swaga ndilla go gale, mbi kwa a hun kavaar ge anda mbe, a vḛne na duur uzi, a dol na ol ge jijik zi tilla. 12 A ndage pool ge kavaar ge may ma ne uzi, amma a hon nama viya̰ nama ka ne ndwara dam ma swak.
13 Ge mbi daalam ge ɗaal mbe zi, mbi kwa dir a̰me mbo ya poseya ne pḭr dimma ne ndu dasana go, ka mbo bá ga̰l ge sabar mbe ta ya, a gene na ya na ta . 14 A hon na pool, ne hormo, ne muluk. Pehir ma pet, ne suwal ma, ne naa ge ne far wak ge daage ma pet, a ka ke na temel mo̰r. Na muluk ɗiŋnedin, mbo kale to bat, na pe mbo burmi uzi to bat me .
Daalam ge zḛ ge pe wanna
15 Mbi, Danyel mbi ɓol iigiya ge be to, ago daalam mbe ke mbi vo ge be to. 16 Mbi ndar tene ya ndu a̰me ge ne ka swaga mbe go ta, mbi ele na go, fare mbe pe wanna gyana ɗaa. Na sḛ ben mbi fare mbe pe zum go: 17 «Kavaar ga̰l ge anda mbe ma, a gan ma ne anda ge a ne mbo ke muluk ya suwar pal. 18 Go̰r go, naa ge mbegeya ge Bage ne digi zi ya ne ma mbo ame muluk, a mbo gá ne na ɗiŋnedin mbo ɗiŋnedin .»
19 Uwale, mbi ɓyare go a hare mbi kavaar ge anda mbe fare pe, na ge ne ka hini ne na kaam ge may ma, ge ne hon naa vo gḛ, ge na kiya̰r ne ka walam ga̰l kuktuk kuktuk, na koo guwa̰r ma ne ka ndaar dimma ne fool ŋgirma go, ge ne zam, ka kacageya, ka ndal ge ne gá ma na koo se mbe. 20 Ne fare ge na kḭḭm ge wol mbe ma ne pe, ne fare ge kḭḭm ge ɗu ge ne pya ne se ya ɗo, ba mbugi ge ataa ma na ndwara zḛ, na ge ne ka ne ndwara fa̰ ma, ne wak ge ne ka sal fare, ge ne ka pool gḛ waɗe na kaam mbe ma pe. 21 Mbi kwa na ka ke pore ne naa ge mbegeya ge Dok ne ma, ka hal nama pal , 22 ɗiŋ bá ga̰l sabar mbo ya ɗaŋge naa ge mbegeya ge Bage ne digi zi ya ne ma pe, ne da pe swaga ma ya̰ ya ne ge a ba ame muluk .
23 Na sḛ jan mbi go: «Kavaar ge anda mbe, a muluk ge anda ge ne mbo katɗa suwar pal. Na sḛ mbo kat hini ne muluk ge may ma, mbo burmi naa ne suwar pal pet, mbo twacwage, ne kacageya uzi. 24 Kḭḭm ge wol mbe ma, a gan ma wol ge ne ka muluk mbe pal, ge ɗogle mbo ɗage ne nama go̰r ya, mbo kat hini waɗe ge zḛ ge ma, mbo ndage gan ge ataa ma uzi . 25 Na sḛ mbo ka jan fare ge sone kakatak ma Bage ne digi digi zi ya pal, mbo ke naa ge mbegeya ge Bage ne digi digi zi ya ne ma yál, mbo ɓyare go na er saba dam ne eya ma. A mbo ɓyan na naa ge mbegeya ma na tok go na ke nama yál del ataa ne nus . 26 Go̰r go, a mbo kun sarya na pal, a mbo ndage na ne na gan zi uzi, a mbo burmi na muluk uzi ne ndwara ɗiŋnedin. 27 Pool ma, ne gan ma, ne muluk ge ɓaŋlaŋ ge ne suwar pal ma pet a mbo hon nama naa ge mbegeya ge Bage ne digi digi zi ya ne ma tok go. Na muluk mbo kat ɗiŋnedin, gan ge ne suwar pal ma pet a mbo gwan ne bama pala na pe se, a mbo ke na temel mo̰r me .»
28 No a fare mbe pe aya ne. Amma mbi Danyel, mbi sḛ wan vo, mbi dulwak kun ɓat, mbi ka dwat fare mbe pal ɗaɗak.
Danyaal riʼi be l-haywaanaat al-arbaʼa
1 Wa fi awwal sana hana hukum Balchaasar malik Baabil, Danyaal chaaf ruʼya wakit hu naayim fi furaachah. Wa baʼad da, hu katab al-ruʼya di. Wa di hi ruʼyat Danyaal.
2 Wakit ana naayim be l-leel, ana chift fi l-ruʼya di riih badat tusuug min al-jiihaat al-arbaʼa wa hazzat al-bahar al-kabiir. 3 Wa khalaas, arbaʼa haywaanaat kubaar nafarhum chig chig marago min al-bahar da. 4 Wa l-haywaan al-awwalaani, hu misil al-duud wa indah janaahe hana sagur. Wa wakit ana gaaʼid nichiif foogah, mallato janaaheeh wa gawwamooh wa waggafooh be rijileenah misil naadum wa antooh agul hana insaan. 5 Wa l-haywaan al-taani, hu misil marfaʼiin. Gamma gaʼad be nussah. Wa chaayil fi khachmah talaata udaam hana saff ambeenaat sunuunah wa gaalo leyah : «Gumm. Amchi aktul wa aakul laham katiir.» 6 Wa baʼad da, chift battaan haywaan aakhar taalit wa hu misil al-nimir wa indah janaahe arbaʼa fi daharah misil janaahe al-tuyuur. Wa l-haywaan da indah arbaʼa raas wa antooh sulta le yahkim.
7 Wa baʼad da fi nafs al-ruʼya di, chift al-haywaan al-raabiʼ. Hu yabhat wa yikhawwif wa indah gudra chadiide. Wa indah sunuun kubaar hana hadiid wa beehum yaakul wa yicharrit wa l-fadle yifajjikhha be rijileenah. Wa l-haywaan da bigi chig min al-haywaanaat al-talaata al-awwalaaniyiin. Wa hu indah achara guruun. 8 Wa wakit ana gaaʼid nichiif fi l-guruun dool, chift garin aakhar sakhayyar gamma ambeenaathum wa talaata guruun min al-achara al-awwalaaniyiin maragoohum le yikhallu leyah al-bakaan. Wa l-garin al-sakhayyar da indah uyuun misil uyuun al-insaan wa indah khachum al-yihajji be istikbaar.
Mamlakat Allah taji
9 Wa battaan ana chift karaasi
al-khattoohum le majlas al-gudiya.
Wa chaayib waahid kabiir sinn ja
wa gaʼad fi archah
wa khalagah abyad karr
misil al-gamar
wa chaʼar raasah
misil gutun al-nadiif.
Wa archah naar amlahiib
wa rijle archah naar mugargire.
10 Wa bahar hana naar jaari
wa faayit giddaamah.
Wa uluuf al-aalaaf yakhdumu leyah
wa malaayiin waagfiin giddaamah.
Wa naas majlas al-gudiya gaʼado
wa fataho al-kutub.
11 Wa ana chift wa simiʼt al-garin al-sakhayyar gaaʼid yihajji be istikbaar. Wa chift al-haywaan al-raabiʼ al-gaaʼid foogah al-garin da, katalooh wa gattaʼo jismah wa harragooh fi l-naar. 12 Wa kan le l-haywaanaat al-talaata al-aakhariin kamaan, chaalo minhum sultithum. Wa laakin zaado leehum umurhum le wakit muhaddad.
13 Wa be l-leel fi ruʼyiti,
ana chift waahid bichaabih ibn al-insaan
jaayi fi lubb al-sahaab.
Wa wassal bakaan al-chaayib kabiir al-sinn
wa gaddamooh leyah.
14 Wa anto le ibn al-insaan da
sulta wa majd wa muluk
achaan yaʼabuduuh
kulla l-naas min al-chuʼuub
wa l-umam wa l-lukhkhaat.
Wa sultitah hi sulta daayme
wa mamlakatah abadan ma tiddammar.
Tafsiir al-ruʼya al-Danyaal chaafha
15 Wa ana Danyaal hammeet ziyaada. Wa l-ruʼya al-chiftaha di barjalatni. 16 Wa garrabt le waahid min al-naas al-waagfiin fi l-bakaan da wa saʼaltah chunu al-maʼana al-akiid hana kulla cheyy al-ana chiftah. Wa hu antaani al-tafsiir wa gaal : 17 «Al-haywaanaat al-kubaar al-arbaʼa dool yimassulu muluuk arbaʼa al-yaju baʼadeen. 18 Wa laakin al-saalihiin naas Allah al-Aali yalgo al-mamlaka wa yichiiluuha marra waahid ila l-abad.»
19 Wa ana Danyaal dawwart naʼarif hagiigat maʼana al-haywaan al-raabiʼ. Hu chig min al-haywaanaat al-aakhariin. Hu bikhawwif marra waahid wa indah sunuun hana hadiid wa khanaafir hana nahaas wa yaakul wa yicharrit wa l-fadle yifajjikhha be rijileenah. 20 Wa dawwart battaan naʼarif maʼana hana l-guruun al-achara al-gaaʼidiin fi raasah. Wa dawwart naʼarif maʼana hana l-garin al-sakhayyar al-gamma wa l-guruun al-talaata al-maragoohum le yikhallu leyah al-bakaan. Wa da l-garin al-indah uyuun wa indah khachum al-yihajji be istikbaar wa binchaaf chadiid ziyaada min al-aakhariin. 21 Wa ana chift al-garin da gamma yihaarib al-saalihiin naas Allah wa annasar fooghum. 22 Laakin al-chaayib kabiir al-sinn ja wa hakam wa saaʼad al-saalihiin naas Allah al-Aali. Wa misil da khalaas, wakt al-saalihiin ja wa humman chaalo al-mamlaka.
23 Wa l-naadum da fassar leyi al-maʼana wa gaal : «Al-haywaan al-raabiʼ da, hu yimassil al-mamlaka al-raabʼe fi l-ard. Wa hi chig min al-mamaalik al-aakhariin wa tichiil kulla l-ard wa tifajjikhha wa ticharritha. 24 Wa l-guruun al-achara kamaan, humman yimassulu achara muluuk al-yamurgu min al-mamlaka di. Wa yaji baʼadhum malik aakhar chig min al-muluuk al-jo gubbaalah wa yarmi al-muluuk al-talaata dool. 25 Wa hu yuguul kalaam didd Allah al-Aali wa yidaayig naasah al-saalihiin wa yidoor yikhayyir ayyaam al-aʼyaad wa Tawraat Allah. Wa l-saalihiin yagaʼo fi iideenah muddit talaata sana wa nuss. 26 Wa laakin majlas al-gudiya yilimm wa yichiilu min al-malik da sultitah wa yikassuru mamlakatah wa yidammuruuha marra waahid. 27 Wa l-muluk wa l-sulta wa l-azama hana kulla l-mamaalik al-gaaʼidiin fi l-ard, yantuuhum le l-chaʼab al-saalihiin hana Allah al-Aali. Wa mamlakat Allah tagood ila l-abad wa kulla l-naas al-induhum sulta yaʼabudu Allah wa yasmaʼo kalaamah.»
28 Wa khalaas, al-ruʼya di kammalat. Wa ana Danyaal afkaari khawwafooni marra waahid wa wijhi alkhayyar wa gaaʼid nifakkir fi l-ruʼya di.