A tin Jehu iram vam á tamula
1 Bur tu Elise ma djok vun Alona mi yi gor azongâ tu aduk adesâ hi suma djok vunina, mi dum ala: Ang min tangû, ang hle gugur ra mbulâ abongû, ang i kur azì ma Ramot ma Galät-na. 2 Le ang mbaza wa ni, ang i fe Jehu Josafat goroma Nimsi gorom ngolona, ang yuma, ang walam mbei ki ndroma, ang i woi ki sed’em kur gonga vagiya, 3 ang hle gugur ra mbulâ, ang vom mbulâ kamu, ang dum ala: Gola! Ma didina mi dala: An vong mbulâ kang á tining amula yam Israel-lâ. Bugola, ang mal vun gonga woyo, ang zot ringâ, ang tchol aduk ki.
4 Gor azong ma djok vun Alona máma mi i kur azì ma Ramot ma Galät-na. 5 Kid’a mi mbaza d’a, mi fe azigar suma nglo suma Israel-lâ a tok nga kä á min zlad’a. Gor azong ma djok vun Alona máma mi dala: Sama ngolâ, an nga ki zlad’a á dangû.
Jehu mi djobom ala: Ang min de ni mi nge adigami ge?
Mi hulong dum ala: Sama ngolâ, an dangî mi ang tanga.
6 Jehu mi tchol akulo, mi i ki sed’em kur gonga. Ma djok vun Alona mi vom mbulâ kamu, mi dum ala: Gola! Ma didina Alona hi Israel-lîna mi dala: An vong mbulâ kang ni tining amula yam man suma Israel-lâ. 7 Ni ang ba, mba tchi andjafâ hi salang ma adjeuna Ahap-ma woyo. An mba ni sä atchugul azungeî mana pet, nala, man suma djok vuna ki suma ding suma Jezabel ti tchazina mi. 8 Suma hi Ahap-ma pet a mba dap peyo, kayam an mba ni dap sumala nandjavamu na woyo, nala, magumeina d’oze gro vuta suma a nga aduk Israel-lîna. 9 An mba ni le ki sum mama d’igi an le ki suma hi Jerobowam Nebat goromina na, d’igi an le ki suma hi Bäsa Ahiya goromina na mi. 10 Wani Jezabel, a mba tozot ti, kayam adureina a mba mud’ut tei kur andaga d’a Jisreyel-la. Kid’a mi de hina da d’a, mi mal vun gonga woyo, mi zot ringâ.
11 Jehu mi ndabua, mi hulong gen ndrom azigar suma nglona hamulîna. Azi djobom ala: Nana ge? Ma lili máma mi mba geveng nana ge?
Jehu mi hulong dazi ala: Mi mba ni hawa ko. Agi wagi ma djok vun máma ki zla mam mba ded’a tetet.
12 A dum ala: Ni zla d’a kad’a! Ang vami ad’u zla d’a mi dangzid’a.
Jehu mi dazi ala: Mi dan zlad’a teteng. Mi dan ala: Gola! Ma didina mi dan ala: An vong mbulâ kang ni tining amula yam Israel-lâ.
13 Ata yi máma na wat azigar suma nglona a fok baru mazina woyo, a tchugum kä ata yima a djak kakulona kayam mam kak kamu. Suma a bu aduveina, suma pet a nde er ad’uzi akulo ala: Amulâ Jehu, ar va mi lang ngi! Amulâ Jehu, ar va mi lang ngi!
Jehu mi ndjak vunam ki suma á kak djangûna ki Joram-ma
14-15 Kur biza ndata azigar suma Israel-lâ pet a nga ngom azì ma Ramot ma Galät-na abo Hazayel amul ma Siri-na. Ata yima amulâ Joram nga mi dur ayîna ki Hazayel-lâ, azigar suma Siri-na a gum mbilâ. Kayam ndata, mi i avo Jisreyel á tchil mbilimu. Jehu Josafat goroma Nimsi gorom ngolona mi ndjak vunam ki suma dingâ á dur ayîna ki Joram. Mi de mi ndrom azigar suma nglona ala: Le agi minigi tagi á ndjununu ni, agi gologi tagi djiviya, ar sa mi i ki zla d’a ei minit ka hid’a á dat mi suma avo Jisreyel-lâ d’i.
16 Bugola, Jehu mi ful kur pus mam ma dur ayîna á i Jisreyel ata yima Joram mi nga ged’a kuana. Ni yima Ahaziya amul ma Juda-na mi mba á d’um kuana. 17 Ma ndjol ma nga kaka akulo kur gong nga ndjola avun azì ma Jisreyel-lîna mi we Jehu nga mi djï ki suma ablaud’a ad’umu. Mi de mamulâ ala: An we suma ablaud’a a nga djïya.
Joram mi he vuna ala: Ang sun sama djang akuluma tu mi i ngavaziya, mi djobozi ala azi mba ni hawa ko zi ge?
18 Sama djang akulum máma mi iya, mi ngaf sum ndazina, mi dazi ala: Amulâ mi dala: Agi mbagi ni hawa ko zi ge?
Jehu mi dum ala: Vama ndolong kua ni me ge? Ang kal lei blogomiya!
Ata yi máma ma ndjol vun azina mi dala: Sama sunda mi i fe sum ndazina, wani mi hulongî nga d’i.
19 Wani Joram mi hulong sun sama djang akulum ma dingâ kua, mi mbaza gevezi mi dazi ala: Amulâ mi dala: Agi mbagi ni hawa ko zi ge?
Jehu mi hulong dum ala: Vama ndolong kua ni me ge? Ang kal lei blogomiya!
20 Ma ndjol vun azina mi de mamulâ ala: Ma sun ma mbàna mi i gen sum ndazina, wani mi hulongî nga d’uo d’ei. Wani an we tit ndata ni d’igi tita hi Jehu Nimsi gorom ngolonid’a na. Tit mamba ni d’igi sama guruta na.
21 Amulâ Joram mi he vuna ala a minim pus mam ma dur ayîna. Bugola, mam kak kuru, Ahaziya amul ma Juda-na mi kak kur mama mi. Azi i á ngaf Jehu, azi i fum sä kel abagei go kasinena hi Nabot ma Jisreyel-lîna.
Matna hi Joram amul ma Israel-lîna
22 Kid’a Joram mi mba go avok Jehu-d’a, mi djobom ala: Jehu, ang mba ni hawa ko zi ge?
Jehu mi hulong dum ala: Ni kayam me ba, ang djobon hina ge? Ang we tetet ala nasung Jezabel ba, nga d’i i avogovok á kud’or alo ma teteng ma hawa ya’â ki kuma matna mi d’uo zu?
23 Joram mi hulong ringâ, mi er ad’um akulo ala: Ahaziya, Ahaziya, ang gol tang djiviya! Ihî ni mbut ira! 24 Wani Jehu mi ndir yeû mamba, mi yet Joram domndjolomu, ti kal kur mugulam gak ti ndeza woi vunadigamu. Joram mi puk kä kur pus mama.
25 Ata yi máma, Jehu mi de mi azigar mam ma ndjunuma Bitkar ala: Ang hlum ang gum kur asinena hi Nabot ma Jisreyel-lâ, kayam ang djib’er yam zla d’a Ma didina mi dat tei avok mabum Ahap kur bur ma ei digim kakulumeinina. 26 Ma didina mi dala: Ata yima ang tchi Nabot ki groma kamina an we. Kayam ndata, an mba ni ngobong yam tcho mang ndata kur asine máma.
Jehu mi de kua ala: Kayam ndata, ang hlum ang gum kur asine máma d’igi Ma didina mi de na mi.
Matna hi Ahaziya amul ma Juda-nina
(Gol 2 Sun hAm 22.7-9)27 Kid’a Ahaziya amul ma Juda-na mi we hina d’a, mi zot ringâ, mi i iram abo ma Bet-Hagan-na, wani Jehu nga mi digimu, mi he vuna mi ndrom azigarâ ala a tchum mi. Azi a yed’em kur pus mama ata yima mam nga mi djaka akulo aduk ahina d’a Gur ra go kazì ma Jibleyam-mid’a. Mam ring gak mbaza Megido, mi mit sä kua. 28 Azungeî mama a hlumï kur pus mama, a mbam Jerusalem, a tozom gen simiyêm kur Azì ma ngolâ hi David-na. 29 Kur biza d’a dogo yam tu d’a Joram Ahap goroma nga mi tamulid’a, Ahaziya mi kak amula yam suma Juda-na.
Matna hi Jezabel-lâ
30 Jezabel ti hum ahle suma a lena pet. Ata yi máma ti le mbul ma djivina irad’u, ti min tat djifa. Kid’a Jehu mi mba avo Jisreyel-la, ndat nga d’i hiled’emî ir fenetred’a. 31 Kid’a Jehu nga mi kal avun azinid’a, ti er ad’ut akulo ala: Ang Zimri ma tchi amul mangâ woina, ang mba ni hawa ko zu?
32 Jehu mi bong iram akulo ata fenetred’a, mi dala: Ni nge mi min i ad’un nge? Ni nge ge? Suma mbà d’oze hindi suma nga gol azina hamulîna a nga hiled’ï ir fenetred’a. 33 Jehu mi dazi ala: Agi zud’ud’ï kä ir fenetred’a. A zud’ud’ï kä. Ti ndeï kä, buzuwat mi djang huyok gonga, ata akulumeina mi. Jehu mi mired’et kä kasem akulumei mama.
34 Jehu mi kal avo kur azì ma amula, mi te, mi tche, mi de mi ndrom azigarâ ala: Agi gologi atcha d’a a gat vuna ndata, agi tozod’u, kayam ndat namulâ goromba. 35 Azi buzuk a i á tozod’u, wani azi fat nga d’i, a fe nasok ma katna kaset kabot ma biyarâ hol.
36 Kayam ndata, azi hulong de zla ndata mi Jehu. Jehu mi dala: Wana ni zla d’a Ma didina mi dat woi avun azong mama Elie ma Tisbe-na ala: Adureina a mba mut hliwa Jezabel kur andaga d’a Jisreyel-la d’a. 37 Harâ hi Jezabel-lâ mba mi mbut ni d’igi siligit ma a yagam kä kur asinenina na kur andaga d’a Jisreyel-la tala ar sa mi dala: Wana ni Jezabel-lu d’a d’uo d’a.
Yaahu darrajooh malik fi Israaʼiil
1 Wa l-nabi Alyasaʼ naada sabi waahid min majmuuʼat al-anbiya wa gaal leyah : «Arbut sulbak wa chiil al-gazzaaza hint al-dihin di fi iidak wa amchi hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 2 Wa hinaak, algaah le Yaahu wileed Yahuuchafat wileed Nimchi. Wa gawwimah wa tarrifah min rufgaanah wa waddiih fi khurfa chiyya taraf. 3 Wa chiil al-dihin da wa subbah leyah fi raasah wa guul leyah : ‹Daahu Allah gaal : “Be da, ana darrajtak malik fi mamlakat Israaʼiil !”› Wa baʼad da, khalaas aftah al-baab wa arrid ma tiʼakhkhir.»
4 Wa l-nabi al-sabi gamma wa macha hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 5 Wa wakit al-nabi da wassal, ligi kubaaraat al-askar gaaʼidiin sawa. Wa hu gaal : «Ya kabiir al-askar, indi kalaam nidoor niʼooriik.» Wa Yaahu saʼalah wa gaal leyah : «Le yaatu minnina ?» Wa hu radda wa gaal : «Leek inta, ya kabiir al-askar.»
6 Wa Yaahu gamma wa dakhal fi lubb al-beet. Wa l-nabi al-sabi sabba al-dihin fi raasah wa gaal leyah : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Be da, ana darrajtak malik fi chaʼab Allah, fi mamlakat Israaʼiil. 7 Wa tidammir aayilat siidak Akhaab. Wa ana nichiil al-taar hana abiidi al-anbiya wa hana khaddaamiini al-aakhariin al-katalathum Izabiil marit Akhaab. 8 Aywa, kulla aayilat Akhaab yumuutu. Nidammir kulla l-rujaal min aayiltah kan abiid walla hurriin kula fi lubb Bani Israaʼiil. 9 Wa nisawwi aayilat Akhaab tabga misil aayilat Yarubaʼaam wileed Nabaat wa misil aayilat Baʼaacha wileed Akhiiya. 10 Wa kan le Izabiil kamaan, al-kulaab yaakuluuha fi ard Yazraʼiil wa naadum al-yasturha kula ma fiih.›» Wa khalaas, al-nabi fatah al-baab wa arrad.
11 Wa Yaahu marag ja le masaaʼiil siidah al-malik wa humman saʼalooh wa gaalo leyah : «Hal aafe bas ? Maala al-muchootin da ja leek ?» Wa Yaahu radda leehum wa gaal : «Intu taʼarfu al-naas al-misil dool wa kalaamhum al-saakit bas.» 12 Wa laakin humman gaalo leyah : «Kalaamak da ma sahiih ! Ooriina al-kalaam al-hu gaalah leek.» Wa hu gaal leehum : «Daahu al-kalaam al-kallamaani. Hu gaal : ‹Daahu Allah gaal : “Be sabbiin dihin fi raasak da, ana darrajtak malik fi mamlakat Israaʼiil.”›»
13 Wa tawwaali, ayyi waahid chaal khalagah wa khattaah fi l-ataba tihit rijileen Yaahu. Wa darabo al-buug wa gaalo : «Yiʼiich al-malik Yaahu !»
Yaahu atmarrad didd Yuuraam
14 Wa be da, Yaahu wileed Yahuuchafat wileed Nimchi atmarrad didd malikah Yuuraam.
Wa Yuuraam wa kulla mamlakat Israaʼiil gaaʼidiin yahfado hillit Raamuut al-fi Gilʼaad min hujuum Hazayiil malik balad Araam. 15 Wa l-malik Yuuraam ja le yiʼaalij nafsah fi hillit Yazraʼiil min al-jiraah al-jarahooh leyah al-Araamiyiin.
Wa khalaas, Yaahu gaal le kubaaraat al-askar al-maʼaayah : «Kan intu mukhassidiin maʼaayi, khalli naadum ma yamrug min hini le yamchi yiʼooruuhum fi hillit Yazraʼiil kadar masahooni malik.» 16 Wa Yaahu rikib fi arabatah wa macha hillit Yazraʼiil.
Wa hinaak, Yuuraam raagid fi sariirah wa Akhazya malik mamlakat Yahuuza ja le yichiifah. 17 Wa l-haras al-gaaʼid fi beet al-muraakhaba hana hillit Yazraʼiil chaaf Yaahu wa naasah jaayiin wa gamma gaal : «Gaaʼid nichiif naas jaayiin.» Wa Yuuraam gaal leyah : «Rassil siid juwaad wa khalli yilaagiihum wa yasʼalhum kan jayyithum di aafe bas.» 18 Wa siid al-juwaad wassalaahum le Yaahu wa naasah wa gaal leehum : «Daahu siidi al-malik gaal : ‹Jayyitku di aafe bas ?›» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Lammaak chunu be l-aafe ? Taʼaal gabbil maʼaayi.»
Wa khalaas, al-haras gaal le l-malik Yuuraam : «Gaaʼid nichiif al-mursaal wassalaahum wa laakin ma gabbal hini.» 19 Wa l-malik rassal siid juwaad aakhar. Wa hu wassalaahum wa gaal leehum : «Daahu siidi al-malik gaal : ‹Jayyitku di aafe bas ?›» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Lammaak chunu be l-aafe ? Taʼaal gabbil maʼaayi.»
20 Wa l-haras gaal : «Gaaʼid nichiif al-mursaal wassalaahum wa laakin ma gabbal hini. Wa ana irift al-suwaage hint al-araba, di suwaage hint Yaahu wileed Nimchi achaan hu yusuug misil majnuun.»
21 Wa khalaas, malik Yuuraam gaal yijahhuzu leyah arabatah. Wa humman jahhazo leyah arabatah wa Yuuraam malik mamlakat Israaʼiil wa Akhazya malik mamlakat Yahuuza ayyi waahid rikib fi arabatah wa macho le yilaagu Yaahu. Wa humman lihgooh fi zereʼ hana Naabuut al-min hillit Yazraʼiil. 22 Wa min Yuuraam chaaf Yaahu, gaal leyah : «Jaytak di aafe bas, ya Yaahu ?» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Aafe hint chunu ? Achaan ammak Izabiil gaaʼide tichcharmat maʼa l-asnaam wa tisawwi sihir katiir kula.»
23 Wa tawwaali, Yuuraam laffa arabatah wa arrad wa gaal le Akhazya : «Di l-khiyaana, ya Akhazya !» 24 Wa laakin Yaahu chaal nubbaalah wa zarag nuchchaab wa taʼanah le Yuuraam ambeen kataafeeh. Wa l-nuchchaab chagga galbah wa marag. Wa hu maat fi lubb arabatah.
25 Wa Yaahu gaal le Bidkhar khaayid deechah : «Arfaʼ janaaztah wa azgulha fi zereʼ hana Naabuut al-min hillit Yazraʼiil. Wa fakkir fi kalaam Allah al-gaalah didd abuuh al-malik Akhaab wakit ana wa inta maachiin be araba waraayah. 26 Wa daahu kalaam Allah : ‹Amis, ana chift moot Naabuut wa iyaalah. Wa hassaʼ, ana nilkaffa foogak nafs al-cheyy fi l-zereʼ da.›» Wa Yaahu gaal : «Hassaʼ da, chiilha le janaazit Yuuraam wa azgulha fi l-zereʼ da hasab kalaam Allah al-gaalah.»
Yaahu katal Akhazya malik Yahuuza
27 Wa wakit Akhazya malik mamlakat Yahuuza chaaf al-cheyy da, gamma arrad wa chaal derib hana hillit Beet Haggaan. Wa Yaahu taradah wa gaal : «Aktuluuh hu kula !» Wa wakit Akhazya taaliʼ ale giizaan Guur al-gariib le hillit Yiblaʼaam da, darabooh fi lubb arabatah. Wa hu arrad lahaddi wisil madiinat Magiddu wa maat foogha. 28 Wa masaaʼiilah chaalooh fi araba wa waddooh Madiinat al-Khudus wa dafanooh fi khabur juduudah fi madiinat Dawuud.
29 Akhazya bigi malik fi mamlakat Yahuuza fi sanit 11 hana hukum Yuuraam wileed Akhaab malik mamlakat Israaʼiil.
Yaahu katal al-meeram Izabiil
30 Wa wakit Yaahu jaayi daakhil fi hillit Yazraʼiil, Izabiil simʼat beyah. Wa hi kahhalat uyuunha wa jammalat raasha wa gaaʼide tichiif min chubbaak al-gasir. 31 Wa wakit hu wassal baab al-hille, hi gaalat leyah : «Jaytak di aafe bas, ya Zimri kattaal siidak ?» 32 Wa hu rafaʼ uyuunah ale l-chubbaak wa gaal : «Yaatu al-maʼaayi ? Yaatu ?» Wa naaseen aw talaata min khaddaamiin al-meeram dangaro leyah min al-chubbaak. 33 Wa amaraahum wa gaal : «Azguluuha tihit !» Wa khalaas, zagalooha min al-chubbaak wa dammaha rachcha fi l-durdur wa fi l-kheel. Wa Yaahu rikib fi janaazitha be arabatah.
34 Wa Yaahu dakhal fi gasir al-malik akal wa chirib. Wa baʼad da, gaal : «Fakkuru foog al-malʼuuna di wa asturuuha achaan hi bineeyit malik.» 35 Wa wakit al-rujaal macho le yasturuuha, ma ligo illa adum al-raas wa l-iideenha wa l-rijileenha. 36 Wa humman gabbalo wa oorooh le Yaahu. Wa hu gaal : «Da bigi hasab kalaam Allah al-gaalah be waasitat abdah Iliyaas al-min hillit Tichbi. Hu gaal : ‹Al-kulaab yaakulu janaazit Izabiil fi ard Yazraʼiil 37 wa l-fadle hana jisimha kamaan tabga misil al-baʼar al-dayyaro beyah zereʼ fi ard Yazraʼiil. Wa naadum ma yagdar yaʼarifha wa yuguul : “Di Izabiil.”›»
