Atcha d’a mizeuna
1 Jesus mi i djak yam ahina d’a Olif-fa. 2 Ki yorogo tcholola, mi hulong kur gong nga kud’ora hAlonid’a. Suma pet a mbeï gevemu, mi kak kä, nga mi had’aziya. 3 Suma hat gata azi ki Fariziyêna a mba katcha d’a a vad’ï ata yima mizeunid’a. A tcholot avok suma pet, 4 a de mi Jesus ala: Ma hat suma, atcha d’a wanda, ami vamizi nata yima mizeuna. 5 Kur gata, Moise mi hami vuna ala arop suma hina na, ami durumizi ni kahuniyôna. Ang de nana mi na? 6 A de hina á kugum tala azi fe lovota á vum ki zlad’a d’a. Wani Jesus mi d’ok yam kä, mi nde b’ir ki tchitchid’am kä andaga.
7 Kid’a azi nga djobom kua kuad’a, mi hle yam akulo, mi dazi ala: Sama bei le tchod’a adigagi ni nge kla ni, ar mi gatcha ndata kahinad’a avogo. 8 Jesus mi hulong d’ok yam kä, nga mi b’ir ki tchitchid’am kä andaga. 9 Kid’a azi hum hina d’a, azi pet a buzuk kei tutu, tin ad’ud’a ata suma nglona gak mba yam ma danan kisâ, a ar Jesus vam tu katcha ndata tchola avoromu. 10 Jesus mi tchol akulo, mi dat ala: Atchad’a, sum ndazina a ni lara d’ö? Sama kak sariyad’a ka’â nga d’i?
11 Ti dum ala: Salana, sa nga d’i.
Jesus mi dat ala: An tanda nga ni kak sariyad’a kak kuo mi; ndak iya, ndak dok le tchod’a d’uo d’a.]
Jesus ni b’od’a hi suma kur duniyad’ina
12 Jesus mi de mi Fariziyêna kua ala: An ni b’od’a hi suma kur duniyad’ina. Sama tit ad’una, mba mi tit kur nduvunda d’i, wani mba mi tit ni kur b’o manda.
13 Fariziyêna a dum ala: Ang nga le glangâsâ yam tangû; glangâs mangâ mi ndak ki.
14 Jesus mi hulong dazi ala: Le an le ni glangâsâ yam tan pî, glangâs mana ni gagazi, kayam an we yima an tcholï kuana ki yima an i kuana mi, wani agi wagi nga yima an tcholï kuana d’oze yima an i kuana d’uo mi. 15 Agi kagi sariyad’a ni yam minda hi sumid’a, an nga ni ka sariyad’a yam sa d’i. 16 Wani, le an ka sariyad’a pî, sariya manda ni gagazi, kayam an ni van tu d’i, wani an ni kAbun ma sununïna. 17 Wani a b’ir kur mbaktum magi d’a gata ala: Glangâsâ hi suma mbà ni ndaga. 18 An ni ma nga ni le glangâsâ yam tana, Abun ma sununïna nga mi le glangâsâ kan mi.
19 Kayam ndata, azi djobom ala: Abung mi nga ni lara ge?
Jesus mi hulong dazi ala: Agi wan nga an ndi, agi wagi nga Abun ma sununïna d’uo mi. Ladjï agi wanu ni, agi mba wagi Abun mi.
20 Jesus mi de zla ndata nata yima a tchuk bege d’a he d’a hawad’a kuana kid’a nga mi hat suma kur gong nga kud’ora hAlonid’a, wani sa tin nga abom atam mbi, kayam yi máma mi ndak nga biya d’i.
Yima an nga ni i kuana, agi ndak á igi kua d’i
21 Kayam ndata, Jesus mi dazi kua ala: An nga ni iya. Agi mba halanu, wani agi mba bogi kur tcho magid’a. Yima an nga ni i kuana, agi ndak á igi kua d’i.
22 Kayam ndata, Juif-fâ a de tazi ala: Mi i tchi ni tam zu? Kayam mi dala: Yima an nga ni i kuana, agi ndak á igi kua d’i. 23 Jesus mi dazi ala: Agi ni suma kä na, an ni ma akulona, agi ni suma hi duniyad’ina, an ni hi duniyad’ina d’i. 24 Kayam ndata, an dagi ala: Agi mba bogi kur tcho magid’a. Le agi hagi gagazid’a ala an ni Ma nga na d’uo ni, agi mba bogi kur tcho magid’a.
25 Kayam ndata, azi dum ala: Angî nge ge?
Jesus mi dazi ala: An ni mam ma an dagizi zlam avo’â. 26 An nga ki zla d’a ngola kagi á ded’a, á ka sariyad’a kagi mi. Wani mam ma sununïna, ni Ma gagazina. An nga ni de mi suma yam andagad’ina vama an humumï avunama.
27 Wani azi we nga d’ala Jesus mi dazi ni yam Abumu d’a d’i. 28 Kayam ndata, Jesus mi dazi ala: Fata agi gabagi wa an Gor Sana akulo ni, kur bur máma agi mba wagi ala an ni Ma nga na. An nga ni le va yam tan ndi, wani an nga ni de ni vama Abun had’andjina. 29 Mam ma sununïna, mi nga ki sed’enu, nga mi aran van ndi, kayam an nga ni lahle suma lum tam djivid’ina burâ ki burâ.
30 Kid’a mi de zla ndatid’a, suma ablaud’a a he gagazid’a kamu.
Gro vuta azi ki magumeina
31 Kayam ndata, Jesus mi de mi Juif suma a hum gagazid’ina ala: Le agi gagi yagi kä ad’u zla manda ni, gagazi, agi ni man suma hata, 32 agi mba wagi gagazid’a, gagazi ndata mba d’i mbud’ugi gro vuta.
33 Azi hulong dum ala: Ami nandjafâ hi Abraham-ma, ami lami nga magom mi sa yami tu d’i. Ni nana ba, ang dala ang mba mbud’umi gro vuta ge?
34 Jesus mi hulong dazi ala: Gagazi, an nga ni dagiya, sama lara pî ma nga mi le tchod’ina ni magoma hi tchod’ina. 35 Magoma nga mi kak avo gak didin ndi, wani gor vuta nga mi kak gak didin. 36 Le an Alona Goroma ni mbud’ugi gro vuta ni, agi mba kagagi ni gro vut ta gagazid’a. 37 An wala agi nandjafâ hi Abraham-ma, wani agi nga halan á tchid’a, kayam zla manda fe nga yima kaka kurugi d’i. 38 An dagi nahle suma an wazï avo Abuna, wani agi lagi nahle suma agi humugizi avun abugina mi.
39 Azi hulong dum ala: Abumi ni Abraham.
Jesus mi dazi ala: Ladjï agi ni Abraham groma ni, agi lagi ni sunda hi Abraham-mba. 40 Wani ki tchetchemba, agi nga halan á tchid’a, an ma dagi zla d’a gagazi d’a an humud’ï avun Alonid’a. Abraham mi le nga hina d’i. 41 Agi nga lagi ni sunda habugid’a.
Kayam ndata, azi dum ala: Vud’umi nga kur mizeuna d’i, Abumi ni tu, nAlona.
42 Jesus mi dazi ala: Ladjï Alona nAbugiya ni, agi mba lagi kanu, kayam an tcholï ni gen Alona ba, ni mba wana, kayam an mba ni yam tan ndi, wani ni mam ba, mi sununïya. 43 Ni kayam me ba, agi humugi zla man nda ded’a d’uo ge? Ni kayamba agi ndagagi á hum zla manda d’uo d’a. 44 Agi suma abugi ni Diable-na, agi min lagi ni minda habugid’a. Mam mi ma tchi matna kad’u tinda dei, mi nga mi tit yam gagazid’a d’i, kayam zla d’a gagazid’a nga kurum mbi. Ata yima nga mi de zla d’a kad’ina, mi de ni yam mam tamba, kayam mam mi ma ka zlad’a, ni zla d’a kad’a abut mi. 45 Kayam an nga ni dagi ni zla d’a gagazid’a, agi nga hagi gagazid’a kan ndi. 46 Ni nge adigagi ba, mi van ki zla d’a yam tcho d’a an lata ge? Le an nga ni de ni zla d’a gagazid’a ni, ni kayam me ba, agi hagi gagazid’a kan nduo ge? 47 Sama hAlonina nga mi hum zlad’a hAlonid’a, wani agi nga humugizi d’i, kayam agi nga ni suma hAlonina d’i.
Jesus azi ki Abraham
48 Juif-fâ a hulong dum ala: Zla d’a ami dat ala: Angî ma Samari-na, ang nga ki muzuk ma tchona kurungû d’a, ni zla d’a gagazid’a d’uo zu?
49 Jesus mi hulong dazi ala: An nga ki muzuk ma tchona kurun ndi. An nga ni he ngola mAbunu, wani agi minigi á han ngola d’i. 50 Wani an nga ni hal subura yam tan ndi. Ma suburuna mi nga, ni ma nga mi ka sariyad’a mi. 51 Gagazi, an nga ni dagiya, le sama ngom zla manda ni, mba mi mit ti gak didin.
52 Juif-fâ a dum ala: Ki tchetchemba, ami wami tetet ala ang nga ki muzuk ma tchona kurungû. Abraham mi mid’a, suma djok vun Alona a bo mi, wani ang dala: Le sama ngom zla manda ni, mba mi mit ti gak didin. 53 Ang kal abumi Abraham ma mitna ki ngola zu? Suma djok vun Alona a bo woi mi. Ang mbut tang ala angî nge ge?
54 Jesus mi hulong dazi ala: Le an subur tanu ni, subur manda ni hawa yak. Ma suburuna nAbunu, ni mam ma agi nga dagi ala mam nAlo magina na. 55 Agi wum nga d’i, wani an wumu. Ladjï an dala: An wum nga d’uo ni, an mbut ni sama ka zlad’a d’igi agi na mi. Wani an wumu, an nga ni ge yan kä ad’u zla mamba mi. 56 Abugi Abraham mi le furîd’a á we bur ma mba mana. Mi wum mi, mi le hur ma hapma.
57 Kayam ndata, Juif-fâ a hulong dum ala: Ang le nga bizad’a dok vahl hluo tua mi na, ang we Abraham ni nana?
58 Jesus mi dazi ala: Gagazi, an nga ni dagiya, avok bei a vut Abraham-mba, an nga. 59 Kayam ndata, azi yo ahuniyôna á durumu, wani Jesus mi ngei tamu, mi nde woi kur gong nga kud’ora hAlonid’a.
Al-mara al-zanat
1 Wa laakin Isa macha fi jabal al-Zaytuun. 2 Wa be fajur, hu macha fi fadaayit beet Allah wa kulla l-naas jo leyah wa hu gaʼad tihit wa bada yiʼallimhum. 3 Wa l-ulama wa l-Fariiziyiin jo leyah wa jaabo mara waahide al-karabooha gaaʼide tazna. Wa waggafooha giddaamhum.
4 Wa hajjo le Isa wa gaalo : «Ya l-muʼallim, al-mara di karabooha gaaʼide tazna. 5 Wa fi l-Tawraat, Muusa amar wa gaal ayyi mara kan zanat waajib yarjumuuha. Wa inta, tuguul chunu ?» 6 Humman gaalo al-kalaam da achaan yijarrubuuh. Dawwaro yalgo sabab achaan yathamooh beyah. Laakin Isa dangar wa bada yaktib be usbaʼah fi l-turaab. 7 Wa saʼalooh suʼaal katiir wa baʼadeen hu rafaʼ raasah wa radda leehum wa gaal : «Ayyi naadum minku al-abadan ma aznab, khalli yazgul al-hajar al-awwalaani.»
8 Wa dangar battaan wa katab be usbaʼah fi l-turaab. 9 Wa wakit simʼo kalaamah da, khalaas kulluhum chatto minnah. Awwal al-kubaar wa waraahum al-sukhaar lahaddi faddal Isa wiheedah wa l-mara waagfe giddaamah. 10 Wa Isa rafaʼ raasah wa saʼal al-mara wa gaal : «Mara zeene, ween humman ? Ma fi naadum yidoor yiʼaakhibki walla ?» 11 Wa hi gaalat : «La, ya l-sayyid. Naadum ma fiih.» Wa Isa gaal leeha : «Ana kula ma niʼaakhibki. Khalaas, amchi. Wa min al-yoom ma taznibi battaan.»
Nuur al-aalam
12 Wa battaan Isa hajja le l-naas wa gaal : «Ana nuur al-aalam. Ayyi naadum al-yitaabiʼni abadan ma yagood fi l-dalaam. Hu yiʼiich fi l-nuur al-yantiih al-haya.»
13 Wa l-Fariiziyiin hajjo leyah wa gaalo : «Inta gaaʼid tachhad le nafsak wa misil da, chahaadtak di ma indaha faayde.» 14 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Kan nachhad le nafsi kula, chahaadti indaha faayde achaan ana naʼarif al-bakaan al-ana jiit minnah wa l-namchi leyah. Laakin intu ma taʼarfu al-bakaan al-ana jiit minnah wa la l-bakaan al-namchi leyah. 15 Intu tihaasubu al-naas be fikir insaani. Ana ma gaaʼid nihaasib ayyi naadum. 16 Wa laakin kan ana nihaasib al-naas kula, nihaasib be adaala achaan ana ma nihaasib wiheedi. Abuuyi Allah al-rassalaani, hu maʼaayi. 17 Wa kitaabku al-Tawraat buguul chahaadat naaseen indaha sabaat. 18 Ana gaaʼid nachhad le nafsi wa l-chaahid al-taani al-gaaʼid yachhad leyi, hu abuuyi al-rassalaani.»
19 Wa gammo saʼalooh wa gaalo : «Abuuk ween ?» Wa Isa radda leehum wa gaal : «Ma taʼarfuuni wa ma taʼarfu abuuyi. Kan awwal iriftuuni, taʼarfu abuuyi kula.»
20 Wa Isa gaal al-kalaam da wakit hu gaaʼid yiʼallim al-naas fi fadaayit beet Allah jamb sanduug al-maal. Wa ma karabooh achaan al-wakit al-Allah gataʼah leyah lissaaʼ ma ja.
Al-Masiih hajja be mootah
21 Wa Isa hajja leehum battaan wa gaal : «Ana namchi wa intu tifattuchuuni wa laakin tumuutu be zunuubku. Al-bakaan al-namchi leyah, intu ma tagdaro tamchu leyah.» 22 Wa l-Yahuud gammo yihajju ambeenaathum wa gaalo : «Hu gaal ma nagdaro namchu fi l-bakaan al-hu yamchi foogah. Hu yidoor yaktul nafsah walla ?»
23 Wa Isa gaal leehum : «Intu min naas al-ard wa ana min al-sama. Intu naas al-dunya di wa ana ma minha. 24 Wa gult leeku tumuutu be zunuubku. Akiid, tumuutu be zunuubku kan ma tiʼaamunu kadar ana bas hu.» 25 Wa achaan da, saʼalooh wa gaalo : «Inta yaatu ?» Wa Isa gaal : «Ana misil ooreetku beyah min al-bidaaya. 26 Indi kalaam katiir al-nagdar nuguulah foogku wa beyah nahkim foogku. Wa laakin al-rassalaani saadikh wa l-kalaam al-antaani, da bas al-kalaam al-nuguulah le naas al-dunya.»
27 Wa ma fihmo kadar hu gaaʼid yihajji leehum be Allah abuuh. 28 Wa Isa hajja leehum wa gaal : «Wakit tarfaʼo Ibn al-Insaan foog, taʼarfu kadar ana bas hu. Wa taʼarfu ana ma nisawwi cheyy wiheedi laakin al-kalaam al-abuuyi ooraani, da bas al-kalaam al-nuguulah leeku. 29 Wa l-rassalaani gaaʼid maʼaayi. Hu ma khallaani wiheedi achaan nisawwi daayman kulla cheyy al-hu yarda beyah.» 30 Wa wakit Isa gaaʼid yuguul al-kalaam da, naas katiiriin aamano beyah.
Al-Masiih wa Ibraahiim
31 Wa Isa hajja le l-Yahuud al-aamano beyah wa gaal : «Kan tagoodu saabtiin fi kalaami, intu tabgo talaamiizi be l-sahiih. 32 Wa misil da, taʼarfu al-hagg wa l-hagg yiharrirku min al-ubuudiiye.» 33 Wa l-Fariiziyiin raddo leyah wa gaalo : «Haay ! Aniina min zurriiyit Ibraahiim wa abadan ma fi naadum abbadaana. Kikkeef tuguul nabgo hurriin ?»
34 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Asmaʼo nuguul leeku al-hagg, ayyi naadum al-gaaʼid yaznib, hu bigi be sababah abid. 35 Wa l-abid ma yagood daayman fi beet siidah. Illa wileed siid al-beet yagood daayman. 36 Wa kan Ibn Allah yiharrirku min al-ubuudiiye, intu tabgo hurriin marra waahid. 37 Irift kadar intu min zurriiyit Ibraahiim laakin tidooru taktuluuni achaan fi guluubku ma tidooru kalaami. 38 Ana nihajji leeku fi l-cheyy al-chiftah wakit ana gaaʼid maʼa abuuyi wa laakin intu gaaʼidiin tisawwu al-cheyy al-abuuku ooraaku beyah.»
39 Wa raddo leyah wa gaalo : «Ibraahiim hu abuuna.» Wa Isa gaal : «Kan sahiih intu iyaal Ibraahiim, intu tisawwu al-cheyy al-Ibraahiim sawwaah. 40 Wa laakin intu tidooru taktuluuni wa ana jiit leeku achaan niʼooriiku al-hagg al-Allah antaani. Da ma al-cheyy al-Ibraahiim sawwaah. 41 Intu gaaʼidiin tisawwu al-cheyy al-abuuku yisawwiih !»
Wa gaalo : «La. Aniina ma furuukh. Indina abu waahid bas wa hu Allah.» 42 Wa Isa gaal : «Kan sahiih Allah abuuku, intu tihibbuuni achaan ana jiit minnah leeku. Ana ma jiit be niiyti ana bas, laakin Allah rassalaani. 43 Maala ma fihimtu kalaami ? Intu ma fihimtuuh achaan intu ma tagdaro tasmaʼo taʼliimi. 44 Abuuku hu Ibliis wa intu iyaalah wa tidooru tisawwu al-cheyy al-hu yidoorah. Hu kattaal dimam min al-bidaaya wa abadan ma dawwar al-hagg achaan fi galbah, al-hagg ma fiih. Kalaam al-kidib bigi leyah lukhkhitah achaan hu kaddaab wa kulla l-kalaam al-kidib, hu abuuh. 45 Wa ana gaaʼid niʼooriiku al-hagg wa achaan da bas intu ma tiʼaamunu beyi. 46 Tuguulu ana muznib laakin abadan ma tisabbutu tuhmitku. Kan ana nuguul leeku al-hagg, maalku ma tiʼaamunu beyi ? 47 Kan naadum min Allah, hu yidoor yasmaʼ kalaam Allah. Laakin intu ma tasmaʼo kalaam Allah achaan intu ma minnah.»
48 Wa l-Yahuud raddo leyah wa gaalo : «Kalaamna foogak sahiih ! Inta min daar al-Saamira wa inta muchootin !» 49 Wa Isa radda leehum wa gaal : «La, ana ma muchootin. Ana gaaʼid nikarrim abuuyi wa laakin intu gaaʼidiin tiʼayyubuuni. 50 Ana ma nidoor al-naas yicharrufuuni. Al-yicharrifni, gaaʼid wa hu al-yihaakim. 51 Asmaʼo nuguul leeku al-hagg, ayyi naadum al-yitaabiʼ kalaami adiil, ma yumuut abadan.»
52 Wa l-Yahuud raddo leyah wa gaalo : «Khalaas ! Hassaʼ irifna inta muchootin ! Ibraahiim wa l-anbiya maato wa laakin inta tuguul ayyi naadum al-yitaabiʼ kalaamak ma yumuut abadan. 53 Tuguul inta akbar min abuuna Ibraahiim walla ? Hu maat. Wa l-anbiya maato. Tuguul inta yaatu ?» 54 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Kan nicharrif nafsi, da ma yanfaʼ. Abuuyi hu al-yicharrifni wa intu tuguulu hu ilaahku. 55 Wa laakin intu abadan ma iriftuuh. Ana naʼarfah. Kan nuguul ana ma naʼarfah, ana nabga kaddaab misilku. Wa laakin ana naʼarfah wa nitaabiʼ kalaamah. 56 Abuuku Ibraahiim farhaan achaan irif hu yichiif jayti. Wa chaafaaha wa firih.»
57 Wa l-Yahuud gaalo leyah : «Haay ! Lissaaʼ ma indak 50 sana wa tuguul chift Ibraahiim ?» 58 Wa Isa gaal leehum : «Asmaʼo nuguul leeku al-hagg, gubbaal ma wildo Ibraahiim, ana hu al-Hayy !» 59 Wa battaan chaalo hujaar wa dawwaro yarjumuuh wa laakin hu allabbad minhum wa marag min beet Allah.
