1 Ayîna nga mi i avogovok aduk suma hi Saul-lâ ki suma hi David-na. David nga mi i avogovok kur ayî ma durâ, wani suma hi Saul-lâ a nga ngar kazigaziya.
David grom suma mi vud’uzi avo Hebron-na
(Gol 1 Sun hAm 3.1-4)2 David grom suma a vud’uzi avo Hebron-na ba wana: Gorom ma ngolâ a yum ala Amnon, ni Ahinowam mba Jisreyel-la gorotna; 3 ma mbàna a yum ala Kilap, ni Abigayel atchad’a hi Nabal ma Karmel-lîd’a gorotna; ma hindina a yum ala Apsalom, ni Mäka Talmai amul ma Gesur-râ gorom mba gorotna; 4 ma fid’ina a yum ala Adoniya, ni Hagit gorotna; ma vahlâ a yum ala Sefatiya, ni Abital gorotna; 5 ma karagayana a yum ala Jitram, ni Egla atchad’a hi David-ta gorotna. Wana ni David grom suma mi vud’uzi avo Hebron-na.
Apner azi ki Isebäl a nga ki zlad’a adigaziya
6 Ata yima durâ nga aduk suma hi Saul-lâ ki suma hi David-nina, Apner mi ve tam ad’enga ni ki suma hi Saul-lâ. 7 Wani Saul amamba gora nga, a yat ala Rispa, ni Aya goromba. Isebäl mi de mi Apner ala: Ni kayam me ba, ang kal ad’u atcha d’a gora habunda ge?
8 Apner hurum zal ngola yam zlad’a hi Isebäl-la, mi hulong dum ala: An nadina ba, ni mbud’ung irang ki suma Juda-na zu? An nga ni le sunda gak ini ni yam leud’a habung Saul-la, yam b’oziyoma ki buniyôma, an hang nga abo David ti. Ni nana ba, ang tinin zlad’a kan ini yam tcho d’a an lat katcha ndatid’a ge? 9 Le an le nga ki David d’igi Alona mi gunum tam na d’uo ni, ar Alona mi mban ndak ka ngol la kala kan an Apner. 10 Ma didina mi dala mba mi pat leud’a abo Saul, mba mi hat mi David á tamula yam Israel ki Juda, tinï ad’ud’a Dan dei gak mba Berseba d’uo zu?
11 Isebäl mi de nga zla balum mi Apner ri, kayam mi lum mandaram heî.
Apner mi djin ad’um ki David
12 Apner mi sun suma gen David á dum zla mamba, mi dum ala: Ambasa ni hi nge d’ö ge? Ang djin vunang ki sed’enu; an mba ni hulongôngî Israel-lâ pet ad’ungû.
13 David mi hulong dum ala: Djiviya! An mba ni djin vunan ki sed’engû. Wani an nga ni djobong yam va tu: Le ang mba ni nga ki Mikal Saul goromba d’uo ni, ang mba wan iran ndi.
14 David mi tchuk sunda gen Isebäl Saul goroma ala mi humï amamba Mikal la mi vat ki babak diu Filistê-na kisa. 15 Isebäl mi vad’ï avo hi ndjuvut Paltiyel Layis goroma. 16 Ndjuvut nga mi tit ad’ut ki tchina gak mi mbaza avo Bahurim. Ata yi máma Apner mi dum ala: Ang hulong avo! Mam hulong mi.
17 Apner mi yo siretna ki suma nglo suma Israel-lâ, mi dazi ala: Avok dei pî agi min ala David mi kak amula kagiya. 18 Ki tchetchemba, agi lagi vama agi hurugi minima, kayam Ma didina mi de zlad’a kam ala: Nata azong mana David ba, an mba ni sut man suma Israel-lâ woi abo suma Filistê-na, abo mazi suma djangûna pet mi.
19 Apner mi de mi suma Benjamin-na, mi i ki zla d’a Israel-lâ ki suma Benjamin-na pet a ndjak vunazi kata mi David avo Hebron. 20 Apner mi mba ki suma ad’um dok mbà avo Hebron gen David. David mi le te ma ngolâ mi Apner ki suma a mba ki sed’ema.
21 Apner mi de mi David ala: An tchol ni iya, an ni tok Israel-lâ pet ad’u ang salana amul mana. A mba ndjak vunazi ki sed’engû; ang mba te kazi ki sum mangâ d’igi ang min na. David mi ar Apner mi i hawa.
Jowap mi tchi Apner
22 Gola! Jowap azi ki azigarâ hi David-na a tcholï ata yima ayîna, a hurumï ahlena ngola. Wani Apner mi nga gen David avo Hebron nduo, kayam David mi aram mi i wa hawa. 23 Kid’a Jowap azi ki azigarâ pet a mbad’a, a de mi Jowap zla ndata ala: Apner Ner goroma mi mba gen amulâ; amulâ mi aram mi i wa hawa mi.
24 Jowap mi i gen amulâ, mi dum ala: Ang le ni me hina ge? Gola! Apner mi mba gevengû. Ni kayam me ba, ang aram mi i hawa ge? 25 Ang we Apner Ner goroma. Mi mba ka hî ná mbud’ung irangû, á wang fed’eng nga dur ayîna, á wahle suma ang nga lazina pet mi d’uo zu?
26 Jowap mi ar David, mi sun suma ad’u Apner. A i a vumï avun golong nga Sira-d’a, wani David mi we nga d’i. 27 Kid’a a hulongî Apner avo Hebron-nda, Jowap mi vumï woi avun azina d’igi mi min dum zla d’a gumunda na. Ata yi máma mi tchogom hurum tup. Apner mi mid’a; Jowap mi tchumî yam wiyema Asayel.
28 David mi hum zla ndata bugolo, mi dala: An ki sum mana, zla nga kami avok Ma didina yam buzuna hi Apner Ner goromina d’i. 29 Ar buzuwam mi hulong yam Jowap azi ki sum mama pet, ar suma avo hi Jowap-ma tugud’ei d’a djang buzuna laziya, d’oze libina kaziya, suma dingâ a djin aguna, suma dingâ a tchazi ki mbigeu d’a fiyaka, suma dingâ a fe tena d’uo mi.
30 Ni hina ba, Jowap azi ki wiyema Abisai a tchi Apner, kayam mi tchazi wiyezina Asayel avo Gabawon ata yima ayîna.
31 David mi de mi Jowap azi ki suma ad’uma ala: Agi hawâgi baru ma atagina woyo, agi djinigi talagad’a furugiya, agi tchigi Apner.
Amulâ David nga mi tit bugol mad’a Apner. 32 A tos Apner avo Hebron; amulâ David nga mi tchiya, suma pet a tchi mi. 33 Amulâ nga mi ge horâ yam Apner, mi dala:
Apner mi ndak á mit
d’igi sama lilid’a na zu?
34 Abong nga djinda d’i,
aseng nga djinda ki kidjingâ d’uo mi.
Ni nana ba, ang puk kä
d’igi sana mi puk kä avok suma bei d’ingêrâ na ge?
35 Ablaud’a pet a tchi horâ yam Apner tua. Kid’a afata nga bei nika tua d’a, ablaud’a pet a mba á he David tena. Wani David mi gun tam ala: Le an djuk tena d’oze vama lara bei afata niga ni, ar Alona mi mban ndak ka ngol la kala kanu!
36 Suma pet a we a dala: Gagazi, zla d’a amulâ mi lata nata yad’u, kayam suma pet a we teteu ala zla d’a amulâ mi lata pet nata yad’u. 37 Suma Juda-na ki Israel-lâ pet a we kur bur máma ala nga namulâ ba, mi he vuna á tchi Apner Ner goroma d’i. 38 Amulâ mi de mazungeî mama ala: Agi wagi nga d’ala amulâ d’oze sama ngolâ mi mit ini aduk Israel-lâ d’a d’uo zu? 39 An namulâ pî ni, namangeîd’a tua. Sum ndazina Seruya grotna, azi ad’enga kalanu. Ar Ma didina mi wurak sama tcho máma ndak yam tcho mam mba mi lata.
1 Wa l-harba ambeen aayilat Dawuud wa aayilat Chaawuul tawwalat. Wa gudrat Dawuud gaaʼide tiziid wa aayilat Chaawuul kamaan darajathum gaaʼide tangus.
Awlaad Dawuud
2 Wa daahu awlaad Dawuud al-wildoohum leyah fi Hibruun. Al-bikir usmah Amnuun wa ammah usumha Akhinuuʼam min hillit Yazraʼiil. 3 Wa l-taani Kilaab wa ammah usumha Abigaayil al-awwal marit Naabaal min hillit Karmal. Wa l-taalit Abchaluum wa ammah usumha Maʼaaka bineeyit Talmaay malik balad Gachuur. 4 Wa l-raabiʼ Aduniiya wa ammah usumha Haggiit. Wa l-khaamis Chafatya wa ammah usumha Abitaal. 5 Wa l-saadis Yitraʼaam wa ammah usumha Agla marit Dawuud. Wa dool awlaad Dawuud al-wildoohum leyah fi Hibruun.
Abniir tahamooh
6 Wa wakit al-harib gaaʼid ambeen aayilat Chaawuul wa aayilat Dawuud, Abniir gaaʼid yilmakkan fi lubb aayilat Chaawuul. 7 Wa Chaawuul indah sirriiye waahide usumha Risfa wa abuuha usmah Ayya. Wa yoom waahid, Ichbuuchat taham Abniir wa gaal : «Maala dakhalt fi sirriiyit abuuyi ?» 8 Wa wakit Abniir simiʼ al-kalaam da, ziʼil zaʼal chadiid wa gaal : «Ana jaasuus hana Bani Yahuuza walla ? Ya hassaʼ kula, ana gaaʼid fi amaani le aayilat Chaawuul abuuk wa akhwaanah wa rufgaanah. Wa inta zaatak, ana ma sallamtak le Dawuud ! Wa laakin al-yoom, inta tahamtini be l-mara di. 9 Khalli al-Rabb yiʼaakhibni ikhaab chadiid kan ana ma haggagt al-cheyy al-halaf beyah Allah le Dawuud. 10 Achaan Allah gaal yichiil al-muluk min aayilat Chaawuul wa yantiih le Dawuud. Wa hu yahkim fi Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza min Daan fi l-munchaakh lahaddi Biir Sabʼa fi l-wati.» 11 Wa Ichbuuchat ma yagdar yuguul kilme waahide kula le Abniir achaan hu khaayif minnah.
Abniir andamma le Dawuud
12 Wa khalaas, Abniir rassal naas le Dawuud wa gaal leehum : «Amchu guulu le Dawuud : ‹Yaatu yahkim al-balad di ?› Wa guulu leyah battaan : ‹Khalli yisawwi maʼaayi muʼaahada wa ana nisaaʼidah wa kulla Bani Israaʼiil yindammo leyah.›» 13 Wa Dawuud gaal : «Sameh ! Nisawwi maʼaak muʼaahada. Wa laakin natlub minnak cheyy waahid. Gubbaal ma taji tigaabilni, jiib leyi marti Mikaal bineeyit Chaawuul. Wa baʼad da, taʼaal gaabilni.»
14 Wa Dawuud rassal naas le Ichbuuchat wileed Chaawuul wa gaal : «Gabbil leyi marti Mikaal al-ana akhadtaha be miya khulaf hana l-Filistiyiin al-ana kataltuhum.» 15 Wa khalaas, Ichbuuchat rassal maragooha le Mikaal min beet raajilha Faltiyiil wileed Layich. 16 Wa raajilha taabaʼha be baki lahaddi hillit Bahuriim. Wa laakin Abniir gaal leyah : «Yalla gabbil amchi beetak !» Wa khalaas, hu gabbal macha beetah.
17 Wa Abniir lamma chuyuukh Bani Israaʼiil wa hajja leehum wa gaal : «Min zamaan, intu dawwartu Dawuud yabga malikku. 18 Wa hassaʼ da, darrujuuh ! Achaan fi sabab Dawuud, Allah gaal : ‹Be waasitat abdi Dawuud, ana ninajji chaʼabi Bani Israaʼiil min iid al-Filistiyiin wa min kulla udwaanhum.›» 19 Wa Abniir hajja be nafs al-kalaam da le kubaaraat gabiilat Banyaamiin.
Wa baʼad da, gamma wa macha le Dawuud fi Hibruun kallam leyah be niiyit Bani Israaʼiil wa kulla gabiilat Banyaamiin. 20 Wa wakit Abniir macha bakaan Dawuud fi Hibruun, chaal maʼaayah 20 raajil. Wa Dawuud sawwa leehum aazuuma.
21 Wa Abniir gaal le Dawuud : «Khalli namchi nilimm kulla Bani Israaʼiil le yindammo leek inta, ya siidi al-malik. Wa humman yisawwu maʼaak muʼaahada wa inta tahkim fi ayyi bakaan al-galbak yidoorah.» Wa khalaas, Dawuud khallaah macha. Wa Abniir faat be l-salaama.
Yuwaab katal Abniir
22 Wa baʼad chiyya, Yuwaab wa naas Dawuud gabbalo min al-harib wa jaabo maʼaahum khaniime katiire. Wa fi l-wakit da, Abniir khalaas ma fiih fi Hibruun achaan Dawuud khallaah macha be l-salaama. 23 Wa wakit Yuwaab wa kulla l-askar al-maʼaayah wassalo, khabbaroohum kadar Abniir wileed Niir ja bakaan al-malik wa hu khallaah macha be l-salaama.
24 Wa Yuwaab gaabal al-malik wa gaal : «Da chunu al-sawweetah da ? Maala Abniir ja leek hini wa inta khalleetah macha ?» 25 Wa Yuwaab gaal battaan : «Abniir wileed Niir da, inta taʼarfah tamaam kadar hu ja leek le yukhuchchak wa yaʼarif marigiinak wa jaytak wa yichiif kulla cheyy al-inta gaaʼid tisawwiih.»
26 Wa tawwaali, Yuwaab marag min bakaan Dawuud wa rassal naas wara Abniir wa humman gabbalooh min Biir Siira. Wa laakin Dawuud ma indah khabar. 27 Wa wakit Abniir gabbal ja fi Hibruun, Yuwaab laagaah fi khachum baab al-hille wa tarrafah misil yidoor yihajji leyah be achiir. Wa tawwaali, taʼanah fi batnah wa katalah. Wa be da, hu alkaffa al-taar hana akhuuh Asaahiil.
28 Wa wakit Dawuud simiʼ be cheyy al-kaan da, gaal : «Ana wa mamlakati bariyiin giddaam Allah min dimmit Abniir wileed Niir ila l-abad. 29 Wa khalli al-dimme di tagaʼ fi raas Yuwaab wa zurriiytah. Wa khalli daayman waahidiin minhum yakrubhum marad al-bajal aw marad al-jismi aw yisawwu khidmit al-awiin aw yumuutu fi l-harib aw yatʼabo min al-juuʼ.»
30 Wa be misil da, Yuwaab wa akhuuh Abichaay katalo Abniir achaan hu katal akhuuhum Asaahiil fi l-harib al-kaan fi hillit Gibʼuun.
31 Wa fi l-bakaan da, Dawuud gaal le Yuwaab wa le kulla l-naas al-maʼaayah : «Charrutu khulgaanku wa albaso khulgaan hana chuwaalaat le tiwassufu hizinku le Abniir.» Wa Dawuud macha wara l-janaaza. 32 Wa dafano janaazit Abniir fi Hibruun. Wa Dawuud baka chadiid fi l-khabur wa kulla l-naas al-maʼaayah bako. 33 Wa Dawuud wassaf hiznah le Abniir be khine wa gaal :
«Ya Abniir,
maalak tumuut misil al-mukhaffal ?
34 Iideenak ma marbuutiin
wa rijileenak kula ma mujanzariin.
Wa mootak misil al-naadum
al-katalooh mujrimiin.»
Wa kulla l-naas al-haadiriin gaaʼidiin yabku fi chaan Abniir. 35 Wa baʼad da, naasah le Dawuud jo le yantuuh akil wa da gubbaal al-harraay ma tagaʼ. Wa laakin Dawuud halaf wa gaal : «Khalli al-Rabb yiʼaakhibni ikhaab chadiid kan ana akalt khubza walla cheyy aakhar gubbaal al-harraay ma tagaʼ.»
36 Wa kulla l-naas chaafo siyaamah wa rido beyah. Wa be misil da, kulla l-naas radyaaniin be kulla cheyy al-malik gaaʼid yisawwiih. 37 Wa fi l-yoom da, kulla naas Bani Yahuuza wa kulla Bani Israaʼiil irfo kadar katil Abniir wileed Niir da, ma be amur min al-malik.
38 Wa l-malik gaal le masaaʼiilah : «Aʼarfu kadar al-yoom khaayid kabiir maat fi Israaʼiil. 39 Wa l-yoom kan masahooni wa darrajooni malik kula, ana naʼarif kadar ma indi gudra. Laakin Yuwaab wa Abichaay awlaadha le Saruuya, humman dool gawiyiin. Wa khalli Allah yiʼaakhibhum fi l-fasaala al-sawwooha.»
