Juif-fâ a tchen hur ma vata
1 Kur bur ma dok mbà yam fid’ina hi til mámina, Israel-lâ a tok taziya, a d’el tazi bei te tena, a tchuk baru d’a ndjondjorod’a ataziya, a tchuk andagad’a kazi mi. 2 Kid’a andjaf Israel-lâ a wal tazi woi kangoyogeina peta, a i a de tcho mazi d’a azi lata woi ki d’a habuyozid’a mi. 3 Bugola, a tchol akulo kaseziya, a ndum Gata hi Ma didina Alo mazinid’a gak lera hindi, a däd’u tcho mazi d’a azi lata woyo, a grif kä avok Ma didina Alo mazina gak lera hindi mi.
4 Josue, Bani, Kadamiyel, Sebaniya, Buni, Serebiya, Bani ki Kenani a djak akulo ata yima ndingâ hi suma hi Levi-nina, a nga er ad’uzi akulo avok Ma didina Alo mazina. 5 Bugola, suma hi Levi-na Josue, Kadamiyel, Bani, Hasapneya, Serebiya, Hodiya, Sebaniya ki Petahiya a dazi ki delezi akulo ala: Agi tchologi akulo! Ar agi gilegi Ma didina Alo magina kur atchogoid’a katchogoid’a gak didin.
Tchen nda subur Alona
A de kua ala: Ar ami gileng simiyêng ma subur ma kal lei yam subura ki giled’a petna.
6 Ni ang Ma didina tu ba, lakulod’a kahle suma kurutna pet, andagad’a kahle suma kurutna pet, alum ma nglona kahle suma kuruma pet mi. Ahle ndazina pet ang hazi arid’a, ahle suma akulona pet a nga grif kä avorong mi. 7 Angî Ma didina Alo ma man Abram ma ndumî woi kur Ur ra Kalde-d’a ma tinim simi ma Abraham-mina. 8 Ang wum ni ma d’engzengâ avorongû, ang djin vunang ki sed’em á handjavam ambasa hi suma Kanan-nid’a, hi suma Het-nid’a, hi suma Amor-rîd’a, hi suma Peris-sîd’a, hi suma Jebus-sîd’a ki d’a hi suma Girgas-sîd’a. Ang le sunda yam zla d’a ang data, kayam angî ma d’engzengâ.
9 Ang we ndaka habuyomi ngolo d’a Ezipte-d’a, ang hum tchi mazi ma avun alum ma ngol ma Tchereunina. 10 Ang tak ahle suma yoyou suma ndandalâ woi ata Faron, ata azungeî mama, ata suma yam ambas mambina pet mi, kayam ang we murud’um mba ngol la azi lat mabuyomi ngolod’a, ang tak subur manga woi atazi d’igi ini na mi. 11 Ang wal alum ma ngolâ woi avoroziya, azi djagam kasezi sod’a tchitching, wani suma a nga digizi blogozina, ang sirizi kä aduk galileina d’igi ahinad’a sir kä aduk mbina na.
12 Ki faleid’a ang tinizi d’ugula tchola avorozi gongzong, andjege ang tinizi akud’a tchola avorozi gongzong á b’o lovota woi avorozi á tita. 13 Ang tchuk aseng kä yam ahina d’a Sinai-d’a, ang dazi zlad’a ei akulo, ang hazi gat ta d’ingêra, hat ta gagazid’a ki vun ma he ma djivi ma kal teglesâ mi. 14 Ang tagazi bur mang ma sabat ma ang tinim iram vama, ang hazi vuna, hata ki gata abo azong mangâ Moise.
15 Ata yima meid’a tchazina, ang hazi avungô ma ei akulona; ata yima vunazi sona, ang hazi mbiyo ma buzugï aduk ahinad’ina. Ang dazi ala a i hlambas sa ang hle vunang kat á hazizid’a. 16 Wani abuyomi ngolo a le yam mba ad’enga, a song vunangû, a hum nga gat manga d’uo mi.
17 Azi noî á ge yazi kä avorongû, a mar rei yam ahle suma djivi suma ang nga lazi kazina, a le yam mba ad’enga, kur so vun mazina a man sana avorozi tu á hulong kur magom mazid’a. Wani ang Alo ma nga vat hurung ngei atogo za’â, ma sumad’a ma we hohowa sumina, ma hurung nga zal atogo zak kuo na, ma djivi ma kal teglesâ, ang arazi nga woi d’i. 18 Ata yima a yor kaweina gor amuhlîna, a dala: Wana nalo mei ma buzugi woi avo Ezipte-na, a ngulung ngola heî. 19 Yam we hohou mang nga kal teglesa ang arazi nga woi abagei hur fulâ d’i. Ang arazi nga bei tinizi d’ugula avorozi gongzong kur tit mazi d’a faleid’a d’i, ang arazi nga bei tinizi akud’a avorozi gongzong á b’o lovota woi avorozi kur tit mazi d’a andjeged’a d’uo mi.
20 Ang hazi Muzuk mang ma djivina á mbud’uzi suma ned’a, ang d’elezi nga man ma ang hazizi á ted’ina d’i, ang hazi mbina yam vunazi ma sona mi. 21 Ang ngomozi abagei hur fulâ bizad’a dok fid’i; va tu pî mi kid’agazi nga d’i, baru mazi mi tumus nga woi d’i, asezi mi hop nga d’ad’amrak kuo mi.
22 Ang hazi leud’a kandjaf suma á b’rawat abo taziya. Azi te yam ambas sa Hesbon nda Sihon mi te kata, yam ambas sa Basan nda Ok mi te kata mi.
23 Ang zuluzi grozina d’igi tchitchiud’a na, ang kalazi yam ambas sa ang de kat ala ang mba hat mabuyozi á te kad’u d’a. 24 Grozina a te yam ambas ndata; suma Kanan-na ang gazi yazi kä avoroziya, ang hazizi aboziya, azi kamulei mazina ki suma yam ambasina mi tala azi le vama huruzi mina ki sed’eziya d’a. 25 Azi yo azì ma nglo ma a minim ad’enga ngunguna kandaga d’a tub’ad’a mi, a yo azì ma nglo ma nga oîd’a kahle suma djivinina, golongeîna, guguzlud’a, agu olifâ kagu ma vuta ablaud’a mi. A te, a hoba, a d’ora, a kak kur duzîd’a ni yam djivi mang nga kal teglesa.
26 Hina pet pî, a tchol a kak djangûna ki sed’engû, a mbut azigazi mi gat manga, a tchi mang suma djok vun suma a nga dazi teteu ala a hulongî gevengû na woyo, a he tazi á le sun nda ndjendje d’a kal teglesa avorongû.
27 Ni kayam ndata ba, ang arazi abo mazi suma djangûna, a lazi ndaka. Wani ata yima azi nga kur ndakina, a tchi kangû, ang tang humuzï akulo dei. Yam we hohou mang nga ngola, ang hazi suma a prud’uzi woi abo mazi suma djangûnina.
28 Ata yima azi nga kur halasina, a hulong le tchod’a avorongû. Ni hina ba, ang arazi abo mazi suma djangûna; a te kaziya. Wani a hulong a tchi kang kua d’ei, ang tang humuzï akulo d’ei, yam we hohou mang nga ngola, ang sud’uzi woi yang dodogo.
29 Ang ngobozi á hulong ata gat manga, wani azi nga i avogovok ki yam mba ad’enga, a hum nga gat manga d’i, a nga le tchod’a, a noî vun mang ma he ma sana le mi le sunda kamu ba, mi kak karid’ina woyo. A nga yo djedjerezi akulo avorongû, a nga b’al yazi woyo, a hum nga zla manga d’i.
30 Ang ve tang ki sed’ezi kur bizad’a ablaud’a, ang gigid’ezi ki Muzuk mangâ ki mang suma djok vuna mi. Wani azi tin nga humazi d’i. Ata yi máma ang hazi woi abo andjaf suma dingâ. 31 Wani yam we hohou mang nga ngola, ang dabazi nga woi tchid’a d’i, ang arazi nga woi d’uo mi, kayam angî Alo ma sumad’a, ni ma we hohou sumina mi.
32 Ki tchetchemba, ang Alo mamina, angî ma ngolâ, angî ma sib’ika, angî ma kal papana, angî ma nga ngom vun mang ma djindina, angî ma nga mi we hohowa sumina, ar ang gol ndak ka nga d’i lamid’a d’igi vama gor go hina d’i, nala, ndak mamid’a ki d’a amulei maminid’a ki d’a hi suma nglo maminid’a ki d’a hi suma ngat buzu maminid’a ki d’a hi suma djok vun maminid’a ki d’a habuyomi ki sum maminid’a pet ta ami fad’ï kur atchogoid’a hamulei suma Asiri-nid’a dei gak inid’a. 33 Angî d’ingêr kur ahlena pet suma a mba kamina, kayam angî ma d’engzengâ, wani ami lami tchod’a. 34 Amulei mamina, suma nglo mamina, suma ngat buzu mamina kabuyomi a tin nga humazi yam gat manga d’i, a tin nga humazi djivid’a yam vun ma he mangâ d’uo mi na, yam ngop pa ang ngobozid’a d’uo mi. 35 Kid’a azi nga kaka kur amul mazid’a yam ambas mazid’a tua d’a, a nga aduk ahle suma djivi suma ablau suma ang hazizina, a nga yam ambas sa bibini d’a tub’a d’a ang hazizid’a. Wan pî, a lang nga sun ndi, a ar nga sun mazi d’a tcho d’a a nga lata woi d’uo mi.
36 Gola! Ini ami nga ni kur magomba! Ami nga ni kur magomba yam ambas sa ang hat mabuyomi kayambala a le furîd’a kahle mat suma djivina d’a. 37 Nga d’i zul ahligiyet mamulei suma ang hazi ad’enga á te kamina kayam tcho mamid’a. A nga te kami ki d’uwar mamina kur min mazid’a. Ami nga kur ndak ka ngola mi.
Suma a he tazi á ngom Gata
38 A de kua ala: Kayam ndata, ami hami tamiya, ami djinimi vunamiya, ami b’irim kä. Mami suma avok sumina, mami suma hi Levi-na ki mami suma ngat buzuna a tin simiyêzi kur mbaktumba, a tum tampongâ kua mi.
Bani Israaʼiil taabo
1 Fi nafs al-chahar fi yoom 24, Bani Israaʼiil lammo achaan yusuumu wa sabbo turaab fi ruuseehum wa libso khulgaan hana tooba. 2 Wa Bani Israaʼiil anʼazalo min kulla l-ajaanib al-gaaʼidiin maʼaahum wa wagafo be tuulhum wa gaaʼidiin yiʼtarufu be zunuubhum wa be l-fasaala al-juduudhum sawwooha. 3 Wa waagfiin be tuulhum, ayyi naadum fi bakaanah wa garo leehum muddit talaata saaʼaat min kitaab al-Tawraat hana Allah Ilaahhum. Wa battaan fi muddit talaata saaʼaat aakhar, gaaʼidiin yiʼtarufu be zunuubhum wa gaaʼidiin yasjudu le Allah Ilaahhum.
4 Wa l-Laawiyiin gammo talaʼo fi l-bakaan al-aali al-addalooh be khachab wa humman Yachuuʼ wa Baani wa Khadmiyiil wa Chabanya wa Bunni wa Charabya wa Baani wa Kanaani. Wa gammo sallo be hiss aali le Allah Ilaahhum. 5 Wa l-Laawiyiin Yachuuʼ wa Khadmiyiil wa Baani wa Hachabniya wa Charabya wa Huudiiya wa Chabanya wa Fatahya gaalo : «Gummu wa ahmudu Allah Ilaahku fi kulla wakit ila l-abad !»
Al-sala
«Ya Allah, mabruuk usmak al-majiid al-faayit kulla chukur wa kulla hamd al-aniina nigaddumuuh leek. 6 Inta bas Allah. Wa inta bas al-sawweet kulla l-samaawaat wa khuwwaathum. Wa inta bas khalagt al-ard wa kulla cheyy al-gaaʼid foogha wa l-buhuur wa kulla cheyy al-fiihum. Inta bas al-tanti al-haya le kulla cheyy wa kulla khuwwaat al-samaawaat yasjudu leek.
7 «Inta Allah al-Rabb al-azalt Abraam wa maragtah min madiinat Uur al-Kaldaaniyiin wa sammeetah Ibraahiim. 8 Wa inta chift galbah wa irift kadar hu amiin leek wa misil da, inta sawweet maʼaayah muʼaahada achaan tanti le zurriiytah balad al-Kanʼaaniyiin wa l-Hittiyiin wa l-Amuuriyiin wa l-Firizziyiin wa l-Yabuusiyiin wa l-Girgaachiyiin. Wa inta haggagt waʼadak achaan inta saadikh.
9 «Wa inta chift taʼab juduudna wakit humman gaaʼidiin fi Masir wa simiʼt korooraakhum wakit gaaʼidiin yikooruku fi khachum al-bahar al-Ahmar. 10 Wa sawweet le Firʼoon wa abiidah wa naasah al-fi Masir alaamaat wa ajaayib achaan inta irift kikkeef humman astakbaro didd juduudna. Wa wassaft leehum gudurtak wa sawweet usmak aali lahaddi al-yoom. 11 Wa chaggeet al-bahar min usut giddaam juduudna wa humman gataʼo al-bahar fi l-turaab al-yaabis. Wa le l-naas al-gaaʼidiin yitaarudu juduudna kamaan, inta zagaltuhum fi l-bahar misil hajar tagiil fi almi khariig. 12 Wa gudt chaʼabak be l-nahaar fi amuud hana sahaab wa be l-leel fi amuud hana naar achaan tidawwi leehum al-derib al-yamchu foogah.
13 «Wa inta nazalt leehum fi raas jabal Siinaaʼ wa hajjeet leehum min al-sama wa anteethum gawaaniin adiiliin wa l-Tawraat al-mukarram wa churuut wa wasaaya zeeniin. 14 Wa allamtuhum kadar yoom al-sabt da yoom khaass leek inta. Wa anteethum wasaaya wa gawaaniin wa churuut al-Tawraat be waasitat abdak Muusa. 15 Wa anteethum akil min al-sama wakit jiiʼaaniin wa maragt leehum almi min al-hajar wakit atchaaniin. Wa anteethum izin achaan yamchu wa yichiilu al-balad al-halaft wa gult tantiihum.
16 «Laakin abbahaatna astakbaro wa gawwo ruuseehum wa abo ma yitabbugu wasiiyaatak. 17-18 Wa khaalafook wa abo ma yitabbugu kalaamak wa ma gaaʼidiin yizakkuru al-ajaayib al-inta sawweethum leehum. Wa gawwo ruuseehum wa fi muʼaaradathum, fattacho leehum derib achaan yigabbulu fi Masir fi l-bakaan al-gaʼado foogah abiid. Wa misil da, hagarook bilheen. Laakin inta al-Rabb al-Khafuur wa l-Rahmaan al-Rahiim wa l-Sabuur wa inta al-Muhibb ziyaada. Humman abook wa sanaʼo leehum sanam hana ijil be dahab wa gaalo : ‹Da bas al-ilaah al-maragaana min Masir !› Wa be da kula, inta ma khalleethum.
19 «Wa battaan fi wakit humman gaaʼidiin fi l-sahara kula, be rahmatak al-kabiire inta ma khalleethum. Amuud al-sahaab ma kassa minhum be l-nahaar wa amuud al-naar kula ma kassa minhum be l-leel achaan yidawwi leehum al-derib al-yamchu foogah. 20 Wa nazzalt leehum ruuhak al-zeen achaan yantiihum al-fihim. Wa anteethum al-manna wakit jiiʼaaniin wa wakit atchaaniin, anteethum almi. 21 Fi muddit 40 sana fi l-sahara, karabtuhum adiil wa cheyy ke ma gassar leehum wa la khulgaanhum achcharrato wa la rijleehum wirmo.
22 «Wa inta anteethum turaab hana muluuk wa umam aakhariin lahaddi l-huduud. Wa khalaas, humman chaalo balad hana malik Siihuun al-fi madiinat Hachbuun wa balad hana Oog malik turaab Baachaan. 23 Wa inta sawweet zurriiyithum katiiriin misil nujuum al-sama wa jibtuhum fi l-balad al-waaʼadt beeha juduudhum wa gult yichiiluuha wa yagoodu foogha. 24 Wa zurriiyithum dakhalo fi balad Kanʼaan wa chaalooha. Wa inta hazamt al-Kanʼaaniyiin siyaad al-balad wa muluukhum wa sallamtuhum le Bani Israaʼiil achaan yisawwu fooghum misil yidooruuh. 25 Wa humman chaalo mudun gawiyiin al-muhawwagiin be daraadir wa chaalo ard al-tigawwim maʼaach adiil wa buyuut be kulla khumaamhum al-sameh wa gaʼado fooghum. Wa chaalo biyaar wa jineenaat hana inab wa chadar hana zaytuun wa chadar katiir al-yanti akil. Wa akalo wa chibʼo wa bigo sumaan wa aacho fi l-raaha. Wa da kulla ke be niʼmatak al-kabiire.
26 «Wa laakin humman iso wa gammo diddak wa khaalafo churuut al-Tawraat wa katalo al-anbiya al-inta rassaltuhum le yihazzuruuhum achaan yigabbulu leek. Wa be misil da, hagarook bilheen. 27 Wa achaan da, inta sallamtuhum fi iideen udwaanhum wa humman taʼʼaboohum lahaddi sarakho leek. Wa wakit sarakho min al-taʼab da, inta simiʼt siraakhhum min al-sama wa be rahmatak al-kabiire, gawwamt min usuthum naas al-yinajjuuhum min udwaanhum. 28 Wa laakin wakit humman ligo al-raaha, battaan kula gammo yisawwu al-charr giddaamak. Wa inta battaan sallamtuhum fi iideen udwaanhum wa malako fooghum. Wa wakit sarakho leek battaan, inta simiʼt siraakhhum min al-sama wa be rahmatak najjeethum marraat katiire. 29 Wa inta hazzartuhum achaan yigabbulu le churuut al-Tawraat wa laakin humman astakbaro wa abo wasiiyaatak wa aznabo ma tabbago gawaaniinak. Wa gawaaniinak dool kamaan, al-naadum kan simiʼhum, yalga fooghum al-haya. Laakin humman gammo gawwo ruuseehum wa antook duhuurhum wa abo ma yasmaʼo kalaamak. 30 Wa be da kula, inta sabart leehum muddit siniin wa nazzalt ruuhak fi anbiyaak achaan yihazzuruuhum. Laakin humman abo ma yasmaʼo wa inta sallamtuhum le l-chuʼuub. 31 Wa laakin be rahmatak al-kabiire, inta ma dammartuhum wa ma khalleethum achaan inta al-Ilaah al-Rahmaan al-Rahiim.
32 «Hassaʼ, ya Rabbina, inta al-Ilaah al-kabiir wa l-gaadir wa l-aziim wa inta tahfad al-muʼaahada al-sawweetha be amaan. Ya Rabbina, al-diige al-jaat fi muluukna wa kubaaraatna wa rujaal al-diin hanaana wa anbiyaana wa juduudna wa kulla chaʼabak da min zaman al-muluuk hana balad Achuur lahaddi l-yoom, al-diige di ma tichiifha hayne. 33 Inta aadil wa fi kulla cheyy al-bigi leena, inta aamaltina be l-sidikh laakin aniina sawweena al-charr. 34 Wa muluukna wa kubaaraatna wa rujaal al-diin hanaana wa abbahaatna kulluhum ma tabbago churuut al-Tawraat wa ma khatto baalhum fi wasiiyaatak wa la fi l-tahziir al-inta hazzartuhum. 35 Wa wakit gaaʼidiin fi mamlakathum, fi l-turaab al-inta anteethum al-hu wasiiʼ wa bigawwim maʼaach adiil, humman ma abadook wa ma taabo min haalhum al-cheene. 36 Wa chiif, ya Rabb ! Al-balad al-inta anteetha le juduudna achaan naakulu minha intaaj sameh, al-yoom aniina bigiina foogha abiid. 37 Wa l-intaaj al-katiire hana turaabna kula bigi le l-muluuk al-aakhariin al-inta khatteethum foogna achaan aniina aznabna. Wa humman dool gaaʼidiin yahkumu foogna wa fi bahaayimna misil bidooruuh. Wa be da, aniina gaaʼidiin fi diige chadiide.»
Istifaag Bani Israaʼiil
38 Wa be sabab da, aniina Bani Israaʼiil chilna niiye astafagna wa katabna al-istifaag da. Wa kubaaraatna wa l-Laawiyiin wa rujaal al-diin hanaana, ayyi waahid khatta khitmah be usmah fi waragat al-istifaag.