Azongâ hi Ma didinina (Sawal la mbàd’a)
1 Agi suma nga kaka yam tilina, agi humundiya.
Agi suma sä deina, agi tinigi humagi humugi mi.
Ma didina mi yanï ni kur asun dei,
mi de zlad’a ki simiyên
ni kid’a an nde woi kur asunda dei mi.
2 Mi mbud’un vunan d’igi mbigeu d’a fiyak ka te heîd’a na,
mi dugun kä kangus abomu,
mi mbud’un d’igi yeû d’a vunat feta dedelemba na,
mi ngeyen kä kur azì yeû mamba
d’igi ir yeûd’a na.
3 Mi dan ala: Angî azong mana,
angî Israel ma an mba ni fe subura atangâ.
4 Wani an dala: An kau tan ni hawa;
ni hawa hina yak ba, an nga ni dap ad’engên ndeyo;
doli wani zla manda nabo Ma didina,
wurak manda nabo Alo mana mi.
5 Ki tchetchemba, Ma didina nga mi de va.
Mi mininï kur asun tala an kak azong mama
á hulongî kandjafâ hi Jakob-ma,
á togï Israel-lâ gevemu d’a.
An ni vama subura ir Ma didina,
Alo mana nad’eng manda mi.
6 Mi dala: Ni vama akid’eina iran tala ang kak azong mana
á tchol kandjafâ hi Jakob-ma akulo,
á hulongî ki Israel suma a arâ d’a,
wani an tining d’igi b’od’a na yam andjaf suma dingâ,
kayam ang tak sut manda woi mi suma
gak avun dabid’a handagad’id’a.
Hulong nga ngola hi suma a yozi magombinid’a
7 Ma didin ma wurak yam suma
ma tin tam irat vat yam Israel-lîna,
mi de mi sama suma a golom isâ,
mi sama andjaf suma a golomî vama ndjendjed’ina,
mi magoma hi suma te yambina ala:
Amuleina a mba wangû, a mba tchol akulo avorong mi.
Suma nglona a mba grif kä avorong
yam an Ma didin ma d’engzeng
ma an tin tan irat vat yam Israel ma ni manangâ.
8 Ma didina mi dala:
Ata yima sumad’a an hulong dangû,
kur bur ma suta an ndjunung mi.
An mba ni ngomongû,
an mba ni tining á djin vunang kandjaf suma
á tchol ambasa akulo,
á b’rau ahle suma djo suma kur ambas sa ar djonid’a,
9 á de mi suma kur dangeinina ala:
Agi buzugugi woyo,
á de mi suma a nga kur nduvundina ala:
Agi buzugugi woyo mi.
Azi mba te hatna avun lovota d’igi tumiyôna na,
azi mba te hatna akulo yam yima ndingâ pet mi.
10 Meid’a mba d’i tchazi d’i, vunazi mba mi so d’i.
Yima aku ma huwa’â kafata a mba lazi ndaka d’i,
kayam an ma wazi hohowozina mba ni ndjunuziya,
mba ni tinizi ata mbiyo ma laud’a mi.
11 An mba ni ge lovota yam ahinad’a,
suma a mba hulong tit kua mi.
12 Gola! Suma sä deina a nga djïya.
Gola! Suma dingâ ni suma abo ma norâ,
suma dingâ ni suma abo ma fladegena,
suma dingâ ni suma a tcholï yam ambas sa Sinim-mbina mi.
13 Ndak akulod’a, ndak er ad’uk akulo ki furîd’a;
ndak andagad’a, ndak le hur ma hapma;
agi ahuniyôna, agi eregi ad’ugi akulo, agi ayâgiya,
kayam Ma didina mi b’leng wa hur sum mama,
mi wazi wa hohowozi kur ndak mazid’a mi.
An mba ni mar kak ki
14 Siyon ti dala: Ma didina mi aran ndeyo!
Salad’a mi mar kan mi.
15 Ma didina mi hulongôt humba ala:
Na ni atchad’a ti mar yam gorot
ma ndat nga d’i hum aponina zu?
Ti we hohowa gorot ma ndeï kurutna d’uo zu?
Le ti mar kam pî, an mba ni mar kak ki.
16 Gola! An b’irik nga ni hur abon ma biyarâ,
iran nga tinda yam gulumun ma’â teteu.
17 Suma a minik akulona a nga djï ringâ,
suma a b’lagak kei a mbud’uk djonina
a mba buzuk kei kuruk mi.
18 Ndak hle irak akulo, ndak gol lei kengêk hina.
Suma pet a toga, a nga djï gevegu.
An Ma didin ma bei matna, ni de na.
Ndak mba tchuguzi atak pet
d’igi sana mi tchuk ahlena atam na.
Ndak mba djinizi atak d’igi gor wei d’a a kata
nga d’i tchuk ahlena atat na.
19 Yi mak ma a b’lagam mbei ma ar hawa papana na,
kandaga mak ka b’lak keid’a
mba d’i kid’ak suma á kaka.
Wani suma a b’lagak keina a mba wal lei dei ki sed’ek mi.
20 Grok suma a dap peina a mba dugud’ok
ded’a humak ala: Yina kid’agamiya.
Minimi yina, ami kagami kua.
21 Ndak mba d’i de kuruk ala:
Ni nge ba, mi vud’uk gro ndazina ge?
Kayam grona a dap peyo, an ni gendreged’a,
a i ki sed’en magomba, a digin ndeyo.
Ni nge wuluzi ge? An arî van tu.
Sum ndazina a tcholï ni lara ge?
22 Salad’a Ma didina mi dala:
Gola! An nga ni hlabon akulo mandjaf suma,
an mba mi pe drapod’a akulo mi suma.
Azi mba yoï grok suma andjofâ akulo ahlabaziya,
azi mba yoï grok suma aropma akulo kelezi mi.
23 Amuleina a mba mbut nabuyok suma a wulu’â,
amulei suma aropma a mba mbut nasuyok suma a wulu’â,
a mba grif kä avorok ki irazi andaga,
a mba trâk gugum ma huyok ase’â woyo.
Ndak mba d’i wala an ni Ma didina.
Suma a tin huruzi kana a mba mbut zulona d’i.
24 Vama grang ma dur ayîna mi hlumî avun ayînina,
a mba prud’um mbei abom zu?
Ma dangeina hi sama murud’umba,
a mba prud’umzi woi abom zu?
25 Ma didina mi dala:
Gagazi, magumeina hi grang suma durâ,
a mba yozizi woi aboziya;
vama ma te yam suma kad’engina mi hluma,
a mba bad’amzi woi abomu.
An mba ni dur ayîna ki mak suma djangûna,
an mba ni sud’uk gro’â woi mi.
26 Suma a nga djobok vuna’â,
an mba ni hazi hliwizi tamba á mutna,
a mba gurut ki buzuwazi
d’igi sana mi gurut ki süm guguzlu d’a ayîna na.
Suma pet a mba wala an ni Ma didin ma sud’uk
ma ad’engêm kal petna hi Jakob ma mi wurak ka’â.
Israaʼiil abd Allah
1 Asmaʼooni, ya naas jazaayir al-bahar !
Khuttu baalku, ya l-umam al-baʼiidiin.
Allah naadaani min ana fi batun ammi
wa zakar usmi min ana fi rihimha.
2 Hu sawwa lisaani misil seef tariin
wa fi lubb iidah, labbadni.
Wa sawwaani misil nuchchaab tariin
wa fi kaloottah, dassaani.
3 Wa Allah gaal leyi :
«Ya Israaʼiil, inta abdi !
Wa beek inta, niwassif majdi.»
4 Wa laakin ana gult :
«Ana iyiit bala faayde !
Wa waddart gudurti fi l-faadi
wa fi l-riih saakit.
Laakin akiid Allah yantiini haggi
wa mukaafaati gaaʼide fi iid Ilaahi.»
5 Wa hassaʼ Allah kallam,
hu al-kawwanaani fi batun ammi
le nabga abdah
wa le nigabbil aleyah zurriiyit Yaakhuub,
aywa, nilimm giddaamah Bani Israaʼiil.
Wa nalga charaf giddaam Allah
achaan Ilaahi hu gudurti.
6 Wa Allah gaal :
«Da chiyya leek tabga abdi
wa tisabbit gabaayil Yaakhuub
wa tigabbil al-faddalo min Bani Israaʼiil.
Ziyaada min da,
ana nisawwiik nuur le l-umam
achaan najaati talhag
lahaddi taraf al-ard.»
7 Wa daahu kalaam Allah Khudduus Israaʼiil, hu al-fadaahum. Hu hajja le l-naadum al-mahguur wa muharram le l-umam, aywa le abd al-hukkaam, wa gaal :
«Al-muluuk yichiifuuh wa yugummu
wa l-masaaʼiil yichiifuuh wa yasjudu.
Wa da fi chaan Allah al-Amiin
Khudduus Israaʼiil al-azalak.»
8 Wa daahu Allah gaal :
«Fi wakit al-munaasib, ana raddeet leek
wa fi yoom al-naja, ana fazaʼtak.
Ana hafadtak
le tabga muʼaahada le l-chaʼab
wa le tijaddid al-balad
wa tigassim al-ard al-kharbaane misil warasa
9 wa le tuguul le l-masaajiin : ‹Amurgu›
wa tuguul le l-gaaʼidiin fi l-dalaam : ‹Bayyunu nufuusku !›
Wa be da, humman yasraho fi l-turug
wa fi kulla ruuse al-jibaal, yartaʼo.
10 Humman wa la yujuuʼu wa la yaʼtacho
wa l-hamu al-chadiid wa l-harraay kula
ma yitaʼʼubuuhum.
Achaan hu al-yarhamhum, hu bas yuguudhum
wa yiwaddiihum fi uyuun almi al-yisiilu.
11 Fi kulla jibaali, naftah duruub
wa duruubi al-awwal, yilʼaddalo battaan.
12 Chiifu ! Dool humman jaayiin min baʼiid !
Waahidiin jaayiin min munchaakh
wa waahidiin min kharib
wa waahidiin min balad Aswaan.»
13 Zakhriti, ya sama !
Wa afrahe, ya ard !
Wa ragrugu, ya jibaal !
Achaan Allah hanna fi chaʼabah
aywa, raham chaʼabah al-masaakiin.
Madiinat Sahyuun tinbani battaan
14 Wa Sahyuun gaalat :
«Allah abaani
aywa, al-Rabb nisiini.»
15 Wa laakin Allah gaal :
«Al-mara tansa sakhiirha walla ?
Walla ma tihinn fi sakhiir musraanha ?
Kan hi tansa sakhiirha kula,
abadan ana ma nansaaki !
16 Daahu ana nagachtiki fi kaffi
wa gaaʼid nifakkir daayman fi daraadirki.
17 Al-yabnuuki
yaju leeki ajala
wa l-kharabooki wa haddamooki
yamurgu minki wa yamchu minki baʼiid.
18 Arfaʼe raaski wa chiifi hawaaleeki,
al-yabnuuki kulluhum lammo wa jo leeki.
Ana nahlif be usmi al-Hayy,
kulluhum yabgo misil ziina al-inti talbaseeha
wa tarbutiihum fi sulubki misil hizaam al-aruus.
Wa da kalaam Allah.19 Aywa, bakaanaat baladki khirbo
wa alhaddamo wa addammaro.
Wa hassaʼ, inti tabge dayge le sukkaanki
wa l-dammarooki yibaʼʼudu minki.
20 Awwal ma indiki iyaal
wa laakin yoom waahid, iyaalki yuguulu leeki :
‹Al-bakaan da dayyig leena !
Wassiʼi al-madiina
achaan nagdaro nagoodu sawa !›
21 Wa inti tuguuli fi galibki :
‹Humman dool, yaati wildathum leyi ?
Achaan awwal ma indi iyaal wa aagre.
Ana waddooni fi l-khurba wa bigiit maʼzuula.
Yaatu al-rabbaahum ?
Wakit ana gaaʼide wiheedi,
humman dool gaaʼidiin ween ?›»
22 Wa daahu Allah al-Rabb gaal :
«Ana narfaʼ iidi le l-umam
wa narfaʼ raayti le l-chuʼuub.
Humman yichiilu iyaalki fi huduunhum
wa banaatki fi kataafeehum.
23 Wa muluuk yirabbuuhum
wa mayaarim yiraddiʼanhum.
Yagaʼo fi l-ard
wa yasjudu giddaamki
wa yalhaso ajaaj rijileenki.
Wa be da, inti taʼarfi kadar ana bas Allah
wa l-yukhutt achamah foogi, ma yalga eeb.»
24 Khaniimit al-faaris tinchaal walla ?
Wa l-masjuun yagdar yinbalis min iid al-jaayir walla ?
25 Daahu Allah gaal :
«Akiid khaniimit al-faaris tinchaal
wa l-masjuun yinbalis min iid al-jaayir !
Al-yihaarujuuki, ana bas nihaarijhum
wa iyaalki, ana bas ninajjiihum.
26 Al-yidaayuguuki, ana niʼakkilhum lahamhum
wa yaskaro be dammuhum misil khamar jadiid.
Wa ayyi makhluug hayy yaʼarif
kadar al-yinajjiiki, da ana Allah
wa l-yafdaaki, da ana hu al-Jabbaar, Ilaah Yaakhuub.»
