Suma hi Efraim-ma huruzi mi zal yam Zedeyon
1 Suma hi Efraim-ma a de mi Zedeyon ala: Ang lami ni me hina ge? Ni kayam me ba, ang i ata suma Madiyan-na durâ, ang dami d’uo ge? A yal ki sed’em ngola.
2 Zedeyon mi hulong dazi ala: Ki tchetchemba, an le ni suna me ba, ti ndjak ki magid’a ge? Guguzlu d’a agi suma hi Efraim-ma tchat helena wanda, ti kal nga d’a suma hi Abiyezer-râ a tchat vunat ma avo’îna d’uo zu? 3 Ni agi ba, Alona mi hagi amulei suma Madiyan-na abogiya, nala, Orep ki Zep. Ki tchetchemba, an le ni suna me ba, ti ndjak ki sun nda agi lata ge? Ata yima mi dazi hina na, huruzi mi b’leng ngei kamu.
Zedeyon mi nga abo ma yorogona hi Jurdê-na
4 Zedeyon ki mam suma kikis hindina, a mba avun alum ma Jurdê-na, a djagam mbeyo, a seyâ, wani a nga dik ad’u mazi suma djangûna gak. 5 A mbaza avo Sukot. Zedeyon mi de mi sumazina ala: Agi hagi avungôna mi suma ad’una nde, kayam azi seyâ. An nga ni di’î amulei suma Madiyan-na, nala, Zeba ki Salmuna.
6 Amulei suma Sukot-na a hulong dum ala: Ang kuza wa yam Zeba ki Salmuna da’ ba, ami hang sum mangâ avungôna zu?
7 Zedeyon mi hulong dazi ala: Djiviya! Fata Ma didina mi han wa Zeba ki Salmuna abonu ni, an mba ni togi ki kekerezeuna kaweid’a mi.
8 Ata yi máma mi kal mi i Penuwel, mi djop suma Penuwel-lâ ni hina dedege. Suma Penuwel-lâ a hulongôm humba ni d’igi suma Sukot-na a hulongôm humba hina dedege mi. 9 Zedeyon mi hulong dazi ala: Fata an kuzî wa ayîna ni, kur hulong manda, an mba ni to gulumun magina kä woyo.
10 Wani Zeba azi ki Salmuna a nga Karkor ki azigar mazina go ki 15.000. Azi pet ni azigar suma a ar hi suma a nga kaka abo ma yorogonina. Suma 120.000, a tchazi woi da’. 11 Zedeyon mi hle lovot ta i avo hi suma a nga kaka kur zlub’ud’a abo ma yorogona hi Noba ki Jokbeha-na, mi dur azigar suma a nga kaka kur kang suma a djib’er ala vama lazi ni me ge na. 12 Zeba azi ki Salmuna a yo ringâ. Zedeyon mi digizi ad’uziya, mi yoziya, mi ndjoî azigar mazina woi vivreng mi.
13 Zedeyon Jowas goroma, kur hulong mam mba ei kur ayînid’a, mi hle lovot ta djak akulo aduk ahina d’a Heres-sid’a. 14 Mi ve gor azongâ tu aduk suma Sukot-na, mi djobomu; gor azong máma mi b’irim simiyê amuleina ki suma nglo suma hur azinina, ni suma dok kid’iziya yam kid’iziya. 15 Bugola, mi mba gen suma Sukot-na, mi dazi ala: Agi gologi Zeba azi ki Salmuna suma agi sutlon kazi ala: Ang kuza wa yam Zeba azi ki Salmuna da’ ba, ami hami avungôna mi mang suma a seîna zi ge na ba wana.
16 Ata yi máma mi yo suma nglo suma hur azì ma ngol ma Sukot-na, mi tozi ki kekerezeuna kaweid’a mi. 17 Mi to gong nga fiyak ka ndjola hi suma Penuwel-lâ kä woyo, mi tchi suma hur azinina woi mi.
18 Mi djop Zeba azi ki Salmuna ala: Suma agi tchazi yam ahina d’a Tabor-rina a ni nana ge?
A hulong dum ala: A hle tazi ni d’igi ang na, nge nge pî mi ni d’igi amulâ goroma na.
19 Mi dazi ala: Azi ni b’oziyona, a ni b’oziyon suma asuyona. An nga ni dagi zlad’a ki simiyê Ma didin ma bei matnina. Ladjï agi arazi bei tchid’a ni, an nga ni tchagi d’uo mi.
20 Mi de mi gorom ma ngolâ Jeter ala: Ang tchol akulo, ang tchi sum ndazina. Wani gor azong máma mi pat nga mbigeu mam mba fiyaka woi d’i. Nga mi le mandarâ kayam mam mi gogor ma gorâ tua.
21 Zeba azi ki Salmuna a de mi Zedeyon ala: Ang tang tchol akulo, ang tchamiya! Kayam ni sama ndak mandjufîna tua ba, mi tchi sana. Zedeyon mi tchol akulo, mi tchi Zeba azi ki Salmuna, mi yo ahle suma djif suma kel djambal mazid’ina mi.
Matna hi Zedeyon-na
22 Bugol ahle ndazina, Israel-lâ a de mi Zedeyon ala: Ang tamula kamiya. Bugol gorongâ mi vrak tamula blogongû, grong ngolona pî, mi vrak tamula kua d’ei; kayam ang sud’umi woi abo suma Madiyan-na.
23 Zedeyon mi hulong dazi ala: An nga ni tamula kagi d’i, gorona nga mi tamula kagi d’uo mi. Ni Ma didina ba, mba mi tamula kagiya.
24 Zedeyon mi dazi kua ala: An nga ni tchenegi va tu. Ar nge nge pî adigagi mi han ngangam ma mi hurumumina tutu. Kayam suma djangûna a nga ki ngangam ma lora, kayam azi ni suma hi Ismael-lâ.
25 A dum ala: Ami nga hangzi ki hur ma hapma. A bar baru d’a ngola kä, nge nge pî mba mi ge ngangam ma mam hurumumina kä kuru. 26 Ngangam ma lor ma Zedeyon mi tchenema, a negem ndak ir kilona dok mbà bei ndum ahle suma kel sumina ki ngangam ma humba ki baru d’a djif fa hleu d’a amulei suma Madiyan-na a tchuguta, bei ndum ahle suma djif suma kel djambal mazid’ina ba mi. 27 Zedeyon mi yo fileina ki ngangam ma lor máma, mi tinim kur aziyam avo Ofra. Israel-lâ pet a nga mba, a kud’or filei máma, mi mbut ni dauna yam Zedeyon ki sum mama mi.
28 Suma Madiyan-na a hulong yazi kä avok Israel-lâ, a nga hle yazi akulo d’uo d’a. Kid’a Zedeyon mi nga ki iramba, ambasa ti kak ki b’leng nga halasa gak bizad’a dok fid’i.
29 Jerubäl Jowas goroma mi hulong mi kak avo hatamu. 30 Zedeyon grom suma andjofâ ni dok kid’iziya, kayam mam karopma ablaud’a heî. 31 Amam mba gor ra nga kaka Sikem-mba, ti vud’um gorâ; mi yum ala Abimelek.
32 Zedeyon Jowas goroma, mi mit ki mamara ki furîd’a. A tozom kur zula habum Jowas sa avo Ofra-d’a hi suma hi Abiyezer-rîd’a.
33 Bugol matna hi Zedeyon-na, Israel-lâ a hulong a kud’or alo ma a yum ala Bäl-lâ, a mbut Bäl-Berit nalo mazina. 34 Israel-lâ a nga djib’er yam Ma didina Alo mazi ma mi prud’uzi woi abo mazi suma djangû suma a nguyuzina d’uo d’a. 35 Israel-lâ a nga djib’er yam suma hi Jerubäl ma a yum ala Zedeyon-na, yam djivi d’a mi lat ki sed’ezid’a d’uo mi.
Rujaal Afraayim ziʼilo didd Gidʼuun
1 Wa rujaal Afraayim gaalo le Gidʼuun : «Maala ma hajjeetna wakit maachi tihaarib al-Midyaaniyiin ?» Wa humman harajo maʼaayah huraaj chadiid. 2 Wa Gidʼuun gaal leehum : «Ana ma sawweet cheyy yisaawi al-cheyy al-intu sawweetuuh ! Wa l-kichcheeb gabiilitku Afraayim ma akheer min kulla l-gatiʼ hana khachum beeti Abiʼaazar walla ? 3 Wa leeku intu bas, al-Rabb sallam Uriib wa Ziib khuyyaad al-Midyaaniyiin. Ana ma sawweet cheyy yisaawi al-cheyy al-intu sawweetuuh !» Wa min hu gaal al-kalaam da, khalaas zaʼalhum da bigi ma fiih.
Gidʼuun katal muluuk Midyaan
4 Wa Gidʼuun wa l-rujaal al-tultumiya al-maʼaayah wassalo bahar al-Urdun wa gataʼooh. Hatta kan ayyaaniin kula, humman gaaʼidiin yitaarudu udwaanhum. 5 Wa wakit wassalo hillit Sukkuut, Gidʼuun gaal le sukkaanha : «Min fadulku, antu khubza le l-rujaal al-maʼaayi achaan humman ayyaaniin. Ana gaaʼid natrud Zabah wa Salmuunaʼ muluuk Midyaan.» 6 Wa laakin kubaaraat Sukkuut gaalo leyah : «Inta lissaaʼ ma gidirt tukhutt Zabah wa Salmuunaʼ tihit sultitak. Maala nantu akil le deechak ?» 7 Wa Gidʼuun radda leehum wa gaal : «Kan Allah sallam leyi Zabah wa Salmuunaʼ, ana nafruchku be chook al-sahara wa l-haskaniit.» 8 Wa min al-bakaan da, hu macha hillit Fanuwiil wa hajja le sukkaanha be nafs al-kalaam wa naas Fanuwiil kula raddo leyah be nafs al-kalaam misil hana naas Sukkuut. 9 Wa hu gaal le naas Fanuwiil : «Kan jiit be sihha wa salaama, nihaddim gasirku da.»
10 Wa fi l-wakit da, Zabah wa Salmuunaʼ gaaʼidiin fi Garguur maʼa askarhum al-adadhum yisaawi 15 000 raajil. Wa dool bas al-faddalo min kulla deech gabaayil al-sabaah achaan 120 000 askar al-yaʼarfu harb al-suyuuf maato. 11 Wa Gidʼuun macha be murhaal al-sayyaara sabaah le Nuubah wa Yugbaha wa katal al-askar al-yahsubu humman gaaʼidiin be amaan. 12 Wa Zabah wa Salmuunaʼ muluuk Midyaan arrado wa Gidʼuun taradaahum wa karabaahum. Wa khalaas be da, barjal kulla askarhum.
13 Wa Gidʼuun wileed Yuwaach gabbal min al-harib be gooz Haaras. 14 Wa hu karab sabi min naas Sukkuut wa saʼalah. Wa hu katab leyah kulla asaame al-kubaaraat wa l-chuyuukh hana Sukkuut wa adadhum 77 raajil. 15 Wa Gidʼuun macha le naas Sukkuut wa gaal leehum : «Chiifu ! Daahu Zabah wa Salmuunaʼ al-be sababhum intu gultu leyi : ‹Inta lissaaʼ ma gidirt tukhutt Zabah wa Salmuunaʼ tihit sultitak. Maala nantu akil le deechak ?›» 16 Wa hu chaal chuyuukh al-hille wa chaal chook al-sahara wa haskaniit wa farach beehum naas Sukkuut. 17 Wa hu haddam al-gasir al-fi Fanuwiil wa katal rujaal al-hille.
18 Wa baʼad da, Gidʼuun gaal le Zabah wa Salmuunaʼ : «Al-naas al-kataltuuhum fi Taabuur yichaabuhu yaatu ?» Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Al-naas dool mislak. Wa ayyi waahid minhum misil wileed malik.» 19 Wa hu gaal leehum : «Humman dool akhwaani iyaal ammi. Nahlif leeku be Allah al-Hayy, kan awwal ma kataltuuhum, ana abadan ma naktulku.» 20 Wa Gidʼuun gaal le Yatar wileedah al-bikir : «Gumm wa aktulhum !» Wa laakin al-wileed ma salla seefah. Hu khaaf achaan hu wileed sabi. 21 Wa Zabah wa Salmuunaʼ gaalo : «Gumm, inta zaatak bas aktulna achaan di khidmit al-raajil al-fahal.» Wa khalaas, Gidʼuun gamma katalaahum le Zabah wa Salmuunaʼ wa chaal al-ziina min rigaab jumaalhum.
Moot Gidʼuun
22 Wa rujaal Bani Israaʼiil gaalo le Gidʼuun : «Inta bas abga malikna. Wa baʼadak inta, wileedak wa wileed wileedak yabgo muluukna achaan inta najjeetna min al-Midyaaniyiin.» 23 Wa laakin Gidʼuun gaal leehum : «Ana ma nabga malik foogku wa la wileedi. Khalli Allah bas yamluk foogku.»
24 Wa battaan gaal leehum : «Nidoor nasʼalku cheyy waahid. Khalli ayyi waahid minku yijiib leyi khaatim waahid min al-khaniime al-ligiituuha fi l-harib.» Udwaanhum al-Ismaaʼiiliyiin induhum khatam. 25 Wa humman gaalo leyah : «Tamaam, nantuuhum leek.» Wa humman faracho khalag wa ayyi waahid zagal foogah khaatim waahid min khaniimtah. 26 Wa l-khatam al-talabaahum Gidʼuun wazinhum yisaawi 2 500 jineeh hana dahab. Wa da bala l-suure wa l-khuruus wa l-khulgaan al-loonhum garadi al-yalbasoohum muluuk Midyaan wa l-ribig al-yarbutuuh fi rigaab jumaalhum. 27 Wa Gidʼuun chaal al-dahab da wa daggah farmala wa khattaah fi hillitah Ufra. Wa kulla Bani Israaʼiil yaju yaʼabudu al-farmala di wa da bigi charak le Gidʼuun wa le kulla aayiltah.
28 Wa khalaas, al-Midyaaniyiin gaʼado tihit hukum Bani Israaʼiil wa ma gidro battaan yarfaʼo ruuseehum. Wa fi muddit hayaat Gidʼuun, al-balad gaaʼide fi raaha le muddit 40 sana.
29 Wa Yarbaʼal wa hu Gidʼuun wileed Yuwaach gabbal sakan fi beetah. 30 Wa Gidʼuun jaab 70 awlaad achaan hu indah awiin katiiraat. 31 Wa indah sirriiye fi Chakiim. Hi kula jaabat leyah wileed wa hu sammaah Abiimalik. 32 Wa Gidʼuun wileed Yuwaach chayyab marra waahid wa aach fi halu. Wa baʼad da, maat wa dafanooh fi khabur abuuh Yuwaach fi Ufra hint khachum beet Abiʼaazar.
33 Wa baʼad moot Gidʼuun, Bani Israaʼiil gammo battaan achcharmato maʼa asnaam Baʼal wa abadoohum wa sawwo Baʼal Bariit ilaahhum. 34 Wa Bani Israaʼiil abadan ma fakkaro fi Allah ilaahhum al-najjaahum min udwaanhum al-muhawwigiinhum. 35 Wa be kulla l-kheer al-sawwaah leehum Yarbaʼal wa hu Gidʼuun, Bani Israaʼiil ma sawwo kheer le aayiltah.
