Zla d’a yam suma lilid’id’a
1 He ngola mi sama lilid’a ni d’igi nes ma se awalina na, d’oze d’igi alo ma se ata yima dut awunina na mi.
2 Vun ma ge ma a gum bei zlam ba na, mi ni d’igi aleina kababei suma a nga pir bei tuk tazi ba na na, nga mi ve sa d’i.
3 Blafâ ni yam akuluma, djamad’a ni yam korona, azlingâta ná to suma lilid’a mi.
4 Ar ang hulong humba mi sama lilid’a ndak yam lili mamba ba, ang mbut d’igi mam na d’i. 5 Ar ang hulong humba mi sama lilid’a ndak yam lili mamba ba, mi gol tam ala mam mi sama ned’a d’i.
6 Sama mi sun sama lilid’ina mi ni d’igi mi ka nasem mbei na, mi fe ni ndaka mi.
7 Zla d’a d’ogol la ti ndavun sama lilid’id’a, ti ni d’igi asem ma gugutu ma mi mbut amangeîd’ina na.
8 Subur sama lilid’a ni d’igi sama mi djin ahinad’a kä kur mbiu mamba ndindingâ na.
9 Zla d’a d’ogol la ti ndavun sama lilid’id’a, ti ni d’igi awei d’a ti tchok sama mi gurut ki sümina abom na.
10 Sama mi sun sama lilid’a d’oze sama mi tit akulo hawana, mi ni d’igi ma yet yeû ma nga mi yet suma ata yima lara ge petna na.
11 Sama lili ma hulong ata sun mamba lilid’ina, mi ni d’igi adi ma mi hulong ata vin ma mam vinim mbeina na.
12 Le ang we sama mi gol tam ala mam mi sama ned’a na ni, ang tin hurung yam sama lilid’a kalamu.
Zla d’a yam sama azulombid’a
13 Sama azulomba nga mi dala: Azlona mi nga glovod’o, azlona mi nga ir palumba.
14 Sama azulomba nga mi mbut tam kä yam azang mama, d’igi bapma nga mi mbut ata kawei mama na.
15 Sama azulomba nga mi nik abom kä kur angota, wani ad’enga ki sed’em á hulong mi hlum á im avunamba.
16 Sama azulomba mi djib’er ala ne mamba kal suma ne suma kid’iziya suma a nga hulong humba ki lovod’otna.
Zla d’a d’ogol la dinga
17 Sama mi hak tam aduk huneî d’a ndolom nga d’uo d’a, mi ni d’igi sama mi vädina ki humama na.
18 Sama gurut ma nga mi dur suma kakud’a ki yeûd’a mi hal á tchi matnina, 19 mi ni d’igi sama mbut ir ndrama mbut ba, mi hulong dum ala: An dangî zla d’a sanda hawa na na.
20 Le aguna mi nga d’uo ni, akud’a ti mit teyo; ata yima sama gigined’a mi nga d’uo na, huneîd’a ti nga d’uo mi.
21 Sama nga mi hal huneîd’a heîna, mi ni d’igi gordjo ma a tchugum yam kiwilîna na, d’igi agu ma a tchugum aku á vakud’ina na mi.
22 Zla d’a ndavun sama gigined’id’a, ti ni d’igi ambla d’a mbulâ na, ti kal gak ti i kur bibirina.
23 Sama vunam akud’a ma hurum tchod’ina, mi ni d’igi dei ma andaga ma a gulud’um ki sud’o kawei ma hapmina na.
24 Sama noî sumina mi lop de zlad’a ni ki vunamu, hurum krovo ni mbut ira. 25 Le nga mi de zla d’a djivid’a ki vunam ko, ang he gagazid’a kam mbi, kayam ahle suma ndjendjed’a kid’iziya a nga kurumu. 26 Nga mi ngei noî ta mamba kä ki lem mamba, wani asa’at mamba ad’ut mba d’i nde woi aduk toka hi sumid’a.
27 Sama mi djugot zula kä avok ndramina, mam tam mba mi nde kuru; sama nga mi ligat ahinad’ina, mba d’i hulongî sulogota kä kamu.
28 Sama ka zlad’a nga mi noî vama mam zalam huruma, sama mi lop suma ki vunam ma mbulîna nga mi mba ki b’laka.
Al-matmuus wa amalah
1 Al-charaf ma biwaafig le l-matmuus
misil al-barad fi l-seef
wa l-matar fi l-darat.
2 Al-laʼana bala sabab ma talhag.
Hi titiir misil abunfisey
wa tuduur misil sagur.
3 Al-sariime sawwooha le l-juwaad
wa l-asa le l-humaar
wa l-soot le dahar al-matmuus.
4 Ma turudd le l-matmuus hasab tamaastah
achaan ma tabga mislah.
5 Rudd le l-matmuus hasab tamaastah
achaan ma yuguul indah hikma.
6 Kan anteet risaaltak le l-matmuus
da misil gataʼt rijlak aw chiribt samm.
7 Al-masal fi khachum al-matmuus
ma indah faayde misil rijil al-aʼraj.
8 Kan tanti charaf le l-matmuus
da misil inta rabat hajar fi l-miglaaʼ.
9 Al-masal fi khachum al-matmuus
misil firiʼ hana kitir fi iid al-sakkaari.
10 Al-yiʼajjir al-matmuus
aw yiʼajjir al-ma maʼruuf al-maachi fi l-chaariʼ,
hu misil siid al-nuchchaab
al-yajrah kulla l-naas.
11 Al-matmuus yigabbil fi nifaakhah
misil al-kalib yigabbil yaakul al-gaddafah.
12 Akheer tukhutt achamak fi l-matmuus
min tukhutt achamak fi l-yahsib nafsah hakiim.
Al-kaslaan wa fikrah
13 Al-kaslaan buguul ke :
«Fiyah duud barra.
Fi ayyi chaariʼ,
raayikh duud khatari.»
14 Wa hu yichchaglab fi furaachah
misil al-baab al-yinfatih wa yinsadda.
15 Al-kaslaan yidiss iidah fi l-gadah
wa kadar yijiibha le khachmah kula gaasi leyah.
16 Wa hu yichiif nafsah hakiim
ziyaada min sabʼa naas aagliin.
Amsaal waahidiin
17 Al-yadkhul fi machaakil ma hineeyah
misil karab kalib min udneeyah.
18-19 Al-naadum al-yukhuchchak
wa yuguul : «Ana gaaʼid nalʼab maʼaak»,
hu da misil muchootin al-yazurgak
be nuchchaab musammam le yaktulak.
20 Kan ma fi hatab,
al-naar tumuut
wa kan ma fi gawwaal,
al-kalaam yumuut.
21 Katarat al-faham tiziid al-jamur
wa katarat al-hatab tiziid al-naar
wa l-gawwaal yiziid al-machaakil.
22 Kalaam al-gawwaal misil al-halaawa,
taakulah wa yanzil fi batnak.
23 Al-galb al-azrag kan kalaamah halu kula
hu misil jarr al-tiine al-mamsuuh be fudda.
24 Al-yakrah al-naas yillabbad wara kalaamah
laakin galbah malaan be l-khachch.
25 Kan kalaamah ajabaak kula,
ma tisaddigah
achaan galbah malaan
be l-fikir al-haraam.
26 Wa kan yilabbid karaahiiytah be khachch kula,
yoom waahid yinkachif giddaam kulla l-naas.
27 Al-yankut nugra yagaʼ foogha
wa l-hajar yigabbil yarhak al-yidardigah.
28 Lisaan al-kaddaab
yakrah al-zalamaahum
wa khachum al-khachchaach
yijiib al-damaar.
