ISRAEL-LÂ A BUT VUN MA DJINDA WOI KALONA
Israel-lâ a yor lora gor amuhlâ
1 Ata yima Israel-lâ a wala Moise yam sä d’i vakulo yam ahinad’a tua na, a tok gen Aron, a dum ala: Ang tchol akulo, ang yoromi alo ma teteng ma mba mi tit avoromina, kayam Moise ma kol ma buzugumi woi kur ambas sa Ezipte-d’ina, ami wami nga vama luma d’i.
2 Aron mi hulong dazi ala: Agi fogogï ngangam ma lor ma nga hum amiyôginina ki ma hum grogi suma andjofîna ki ma hum grogi suma aropmina, agi mbeyendjïya.
3 Israel-lâ ki zla tazi pet a pad’ï ngangam ma humazina, a mbam mi Aron. 4 Mi ve ngangam ma lora aboziya, mi yoromu, mi minim gor amuhlâ. Ata yi máma Israel-lâ a er ad’uzi akulo ala: Gol alo mei ma pad’eï woi kur ambas sa Ezipte-d’ina ba wana!
5 Ata yima Aron mi we hina na, mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna avok gor amuhl ma a yoroma, mi tchi wala akulo ala: Ndjivin vun til ma he ngola mi Ma didinina mi nga!
6 Tcha ndjivin yorogo tcholol, azi tchol a hahle suma ngat buzu suma ngala kahle suma ngat buzu suma zlap darigïd’a, a kak kä á ted’a, á tched’a. Bugola, a tchol akulo á luna.
7 Ata yi máma Ma didina mi de mi Moise ala: Ang tchuk aseng kä atogo, kayam mang suma ang buzuguzï woi kur ambas sa Ezipte-d’ina, a b’lak wa. 8 A d’es wa woi atogo zak kur lovot ta an tagazizid’a, a yor wa gor amuhlâ, a grif wa kä avoromu, a hum wa ahle suma ngat buzuna, a dala: Gol alo mei ma pad’eï woi kur ambas sa Ezipte-d’ina ba wana!
9 Ma didina mi de mi Moise kua ala: An we sum ndazina; ni suma bei hum vuna. 10 Ki tchetchemba, an hurun zal atazi heî. Ang aran lovota, an i ni dabazi woyo, an mba ni mbud’ung andjaf ma ngolâ.
11 Wani Moise mi tchen Ma didina Alo mama ki hud’a, mi dum ala: Ma didina, ni kayam me ba, hurung zal ngola ata mang suma ang pad’azï woi kur ambas sa Ezipte-d’a kad’eng mang nga ngola ki sib’ik mangina ge? 12 Le ang le hina ni, Ezipte-na a mba dala: Mi buzuguzi woi kur ambas sa Ezipte-d’a ná lazi tchod’a, ná tchazi woi yam ahinad’a, ná dabazi woi yam andagad’a doliyo! Ma didina, ar hurung b’lengâ, ar ang le sum mangâ tchod’a d’i. 13 Ang djib’er yam Abraham azi ki Isak ki Israel, azungeî mang suma ang dazi ala: An gun tan ki an tanda, an mba ni zulugi andjavagi d’igi tchitchiud’a na, an mba ni hazi andaga d’a pet ta an de kata, azi mba tat djona burâ ki burâ na. 14 Ma didina hurum b’lengâ, mi ar bei lazi tcho d’a mam hurum zal ala mi lat mi sum mama d’a woyo.
15 Moise mi tchola, mi tchugï asem kä woi yam ahinad’a kahina d’a bebed’e d’a tcheta abom mbà b’ira abo hî abo hî mi. 16 Ahina d’a mbà ndata ni sunda hAlonid’a; Alona mi b’ir kua ni mam mi. 17 Ata yima Josue mi hum siwel la wü d’a suma a nga siweleta, mi de mi Moise ala: Siwela hayî ma durâ nga kur kangâ!
18 Moise mi hulong dum ala: Nga ni siwel la bangâna d’oze ni siwela hi suma a kus ayîna kazina d’uo mi. An humî d’igi sawal la luna na.
19 Kid’a mi mba go ki kangîd’a, mi we amuhl ma azi yoroma ki suma a nga lü ndjongîna. Moise hurum ka woi kamas, mi tchuk ahina d’a tchet ta bebed’e d’a abomba woyo, ti to woi kä ad’u ahinad’a. 20 Mi hle amuhl ma a yoroma, mi gum aku mi ngalam mbeyo, mi lud’um mbei butna, mi yagam bud’um aduk mbina, mi orom Israel-lâ kad’enga ala a tche mbiyo máma.
21 Moise mi de mi Aron ala: Sum ndazina a langî nana ba, ang arazi a le tcho d’a ngol ndata hina ge?
22 Aron mi hulong dum ala: Salana, ar hurung zal kan ndi. Ang tang we sum ndazina; azi ni suma a tin huruzi yam tcho d’a led’ina dei. 23 Azi dan ala: Ang yoromi alo ma teteng ma mba mi tit avoromina, kayam Moise ma kol ma buzugumi woi kur ambas sa Ezipte-d’ina, ami wami nga vama luma d’i. 24 An dazi ala: Suma a nga ki lora humazina a pad’andjïya. A handjiya, an tchugut akua, amuhlâ nde wana!
Ngop pa yam tchod’id’a
25 Moise mi wala sum ndazina a nga kur batranga. Aron mi arazi kur sun mazi d’a batranga tala a mbut vama lasa avok mazi suma djangûna d’a. 26 Moise mi tchol avun kangâ, mi dala: Suma huruzi ve Ma didinina, a mbeï geven kä hî. Ata yi máma suma ad’u andjafâ hi Levi-na a togï gevemu.
27 Moise mi dazi ala: Ma didina Alona hi Israel-lîna mi dala: Ar nge nge pî adigagi mi djin mbigeu mam mba fiyaka furumu, mi i tita hur kangâ gak mi ndezi woi abo kangâ abo hî, mi tchi wiyema, mi tchi banama, mi tchi ndram ma azina woi mi.
28 Andjafâ hi Levi-na a le d’igi Moise mi hazi vuna na. A tchi suma aduk Israel-lâ kur bur máma go ki dudubud’a hindi. 29 Moise mi dazi ala: Agi tinigi wa ini tagi iragi vagi mi Ma didina, kayam nge nge pî adigagi mi ngat wiyema d’oze goroma. Kayam ndata, ar Ma didina mi b’e vunam kagi ini.
Moise tchen Alona yam Israel-lâ
30 Tcha ndjivinda Moise mi de mi Israel-lâ ala: Agi lagi tcho d’a ngola. Ki tchetchemba, an nga ni djak gen Ma didina. Dam mam mba mi humunu, mba mi zlup yam tcho magid’a kla.
31 Moise mi hulong gen Ma didina, mi dum ala: Hiye! Sum ndazina a le wa tcho d’a ngola, a yora wa alo ma lora yam taziya. 32 Ki tchetchemba, an nga ni tchenengû, ang vat hurung ngei yam tcho mazid’a. Le d’uo ni, ang tchan simiyên ma ang b’irim kä kur mbaktum mangina woyo.
33 Ma didina mi de mi Moise ala: Ni sama le tchod’a avogona ba, an mba ni tchum simiyêm mbei kur mbaktum manda! 34 Ki tchetchemba, ang i ki Israel-lâ ata yima an dang kama. Gola! Malaika mana mba mi tit avorongû, wani an mba ni mba bur tu, an mba ni ngobozi yam tcho mazid’a. 35 Ma didina mi ngop Israel-lâ, kayam azi orom Aron ala mi yorozi gor amuhlâ.
Bani Israaʼiil abado sanam hana ijil
1 Wa wakit al-chaʼab chaafo Muusa ma nazal leehum ajala min al-jabal, humman jo le Haaruun wa gaalo leyah : «Gumm sawwi leena sanam naʼabuduuh. Wa yuguudna fi machiina achaan al-naadum al-yuguulu leyah Muusa da, hu bas al-maragaana min balad Masir wa laakin hassaʼ da, ma naʼarfu chunu al-bigi leyah.» 2 Wa Haaruun radda leehum wa gaal : «Sillu al-khuruus hana l-dahab al-fi udne awiinku wa awlaadku wa banaatku wa jiibuuhum leyi.» 3 Wa kulla l-chaʼab sallo al-khuruus hana l-dahab al-fi udneehum wa antoohum le Haaruun. 4 Wa hu chaal minhum al-dahab da wa gataʼah wa sabbaah fi gaalib wa sanaʼ beyah sanam hana ijil. Wa humman gaalo : «Ya Bani Israaʼiil, al-sanam da bas ilaahku al-maragaaku min balad Masir !»
5 Wa wakit Haaruun chaaf al-cheyy da, bana madbah giddaam al-ijil. Wa hajja le l-naas wa gaal : «Ambaakir iid le ilaahna !» 6 Wa ambaakir be fajur, humman gaddamo dahaaya muharragiin wa dahaaya salaama. Wa baʼad da, akalo wa chirbo wa gammo yalʼabo.
Muusa chahad Allah fi chaan chaʼabah
7 Wa fi l-bakaan da, Allah gaal le Muusa : «Gumm anzil achaan chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir tallafo khalaas. 8 Wa ajala ke bas talago al-derib al-ana amartuhum beyah wa sanaʼo leehum sanam hana ijil wa sajado giddaamah. Wa gaddamo leyah dahaaya wa gaalo : ‹Ya Bani Israaʼiil, al-sanam da bas ilaahku al-maragaaku min balad Masir !›»
9 Wa Allah gaal battaan le Muusa : «Ana chift chaʼabak da, humman raashum gawi. 10 Wa hassaʼ da, khalli khadabi yanzil fooghum wa nidammirhum marra waahid. Wa laakin minnak inta kamaan, namrug umma kabiire.»
11 Wa Muusa chahad Allah Ilaahah fi chaan chaʼabah wa gaal : «Ya Allah, maala khadabak yanzil fi chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir be gudra kabiire wa iid chadiide ? 12 Wa maala tikhalli al-Masriyiin yichchammato foogna wa yuguulu : ‹Achaan Allah ma yidoorhum bas hu maragaahum min hini wa waddaahum le yaktulhum fi lubb al-jibaal. Wa be da, hu yuguchchuhum marra waahid min al-ard.› Ya Rabb, ma takhdab le chaʼabak wa khalli khadabak al-awwal kharrart tinazzilah fooghum. 13 Wa fakkir fi abiidak Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub al-inta zaatak halaft leehum wa gult : ‹Nisawwi zurriiyitku katiire misil nujuum al-sama. Wa nantiihum kulla l-balad al-ana waaʼadtuhum beeha. Wa hi tabga warasathum le l-abad.›»
14 Wa khalaas, Allah khalla khadabah al-awwal kharrar yinazzilah fi chaʼabah.
Muusa kassar liihaan al-muʼaahada
15 Wa baʼad da, Muusa nazal min al-jabal wa fi iidah al-liihaan al-itneen hana l-muʼaahada. Wa l-liihaan dool maktuubiin jaay wa jaay. 16 Wa l-Rabb bas sawwaahum wa katab fooghum. 17 Wa wakit gaaʼidiin yanzulu, Yachuuʼ simiʼ harakat al-chaʼab wa gaal le Muusa : «Ana gaaʼid nasmaʼ haraka hint harib fi l-fariig.» 18 Wa Muusa radda leyah wa gaal :
«Al-haraka di wa la hint nasur
wa la hint haziime.
Al-haraka al-ana gaaʼid nasmaʼha di,
hint khine.»
19 Wa wakit Muusa ja gariib le l-fariig wa chaaf al-ijil wa l-naas gaaʼidiin yalʼabo, hu ziʼil zaʼal chadiid. Wa l-liihaan al-fi iidah zagalaahum fi gaʼar al-jabal wa kassaraahum. 20 Wa hu chaal al-ijil al-humman sanaʼooh wa harragah fi l-naar wa rihikah lahaddi bigi dagiig wa sabbaah fi almi wa zagaah le Bani Israaʼiil.
21 Wa Muusa gaal le Haaruun : «Al-chaʼab dool sawwo leek chunu lahaddi tijiibhum le zanib kabiir misil da ?» 22 Wa Haaruun radda leyah wa gaal : «Ma tazʼal, ya siidi ! Inta zaatak taʼarfah al-chaʼab dool yiriidu illa l-fasaala. 23 Wa humman gaalo leyi : ‹Sawwi leena sanam naʼabuduuh. Wa yuguudna fi machiina achaan al-naadum al-yuguulu leyah Muusa da, hu bas al-maragaana min balad Masir wa laakin hassaʼ ma naʼarfu chunu al-bigi leyah.› 24 Wa ana gult leehum : ‹Al-naadum al-indah dahab khalli yisillah wa yantiih leyi.› Wa ana zagaltah fi l-naar wa tawwaali ke, marag al-ijil da !»
Al-Laawiyiin yaktulu akhwaanhum
25 Wa khalaas, Muusa irif kadar al-chaʼab gaaʼidiin yisawwu ayyi cheyy bala huduud. Wa Haaruun kula ma gidir leehum. Wa be da, udwaanhum gaaʼidiin yichchammato leehum. 26 Wa Muusa wagaf fi madkhal al-fariig wa gaal : «Ayyi naadum minku al-yitaabiʼ Allah, khalli yaji leyi.» Wa khalaas, kulla rujaal al-Laawiyiin jo leyah wa wagafo maʼaayah. 27 Wa hu gaal leehum : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Khalli ayyi waahid minku yichiil seefah wa yuchugg kulla l-fariig wa yaktul akhuuh wa rafiigah wa jaarah.›»
28 Wa khalaas, al-Laawiyiin tabbago kalaam Muusa. Wa fi l-yoom da, katalo hawaale 3 000 raajil. 29 Wa Muusa gaal le l-Laawiyiin : «Min al-yoom, khassastu nufuusku le Allah achaan intu gammeetu ayyi waahid didd wileedah wa didd akhuuh. Wa be da, Allah antaaku baraka.»
Muusa chahad khufraan le l-chaʼab
30 Wa ambaakir be fajur, Muusa gaal le l-chaʼab : «Intu sawweetu zanib kabiir. Hassaʼ da, ana narkab al-jabal wa nisawwi leeku kaffaara. Akuun Allah yakhfir leeku zanibku.»
31 Wa Muusa gabbal le Allah wa chahadah wa gaal : «Ya Rabb, chaʼabak dool sawwo zanib kabiir. Sawwo leehum ilaah min dahab le yaʼabuduuh. 32 Ya Rabb, akhfir leehum zanibhum ! Aw guchch usmi min kitaabak al-inta katabtah.» 33 Wa Allah gaal le Muusa : «Illa l-naadum al-aznab giddaami, ana nuguchch usmah min kitaabi. 34 Wa hassaʼ da, amchi guud al-chaʼab wa waddiihum fi l-bakaan al-ana gultah leek. Wa malaki yuguudku fi machiiku. Wa laakin yoom nugumm, niʼaakhib al-chaʼab da be sabab zanibhum.»
35 Wa khalaas, Allah nazzal waba fi l-chaʼab achaan abado al-ijil al-Haaruun sanaʼah leehum.
