D’ogol ma yam sama yakina
(Gol Mar 4.1-9Luc 8.4-8)1 Kur bur máma, Jesus mi nde woi hur azina, mi kak kä avun apod’a. 2 Ablau suma a togï gevem ngola gak mi djak mi kak kur alumba, ablau suma a kak kä avun apod’a. 3 Mi dazi zlad’a ngola ki d’ogolâ teteng ala:
Gola! Sama yak andjafâ mi nde wa abua á yaka. 4 Kid’a mi nga mi yaka, ma dingâ mi nde kur lovota; aluweina a mba, a kobomu. 5 Ma dingâ mi nde ata yima alaka, ata yima andagad’a nga kua ngol luo na. Atogo hina zak mi deyâ, kayam me mi nga kandagad’a i kä ngola ad’um mbi. 6 Wani kid’a afata ti deîd’a, ti lugud’omu, mi so woyo, kayam sideyem mi i nga kä ngol li. 7 Ma dingâ mi nde aduk aweid’a, ti d’uf akulo, ti hebem ped’et. 8 Ma dingâ mi nde ata yima andaga d’a djivid’a, mi le irâ, ma dingâ kis, ma dingâ dok karagaya, ma dingâ dok hindi mi. 9 Sama nga ki humba á humbina, ar mi huma.
Jesus mi de zlad’a ki d’ogolâ ni yam me ge?
(Gol Mar 4.10-12Luc 8.9-10)10 Suma hata a mba gen Jesus, a djobom ala: Ni kayam me ba, ang dazi zlad’a ki d’ogolâ ge? 11 Mi hulong dazi ala: Alona mi hagi wad’ud’a á we zla d’a mudurid’a yam leu d’a akulod’id’a, wani mi hazizi nga mi azi d’i. 12 Kayam sama mi nga ki va aboma, Alona mba mi hum kam kua, mba mi kak kur duzîd’a mi. Wani sama nga ki va abom mbuo na, vama nga abom nde na pî, Alona mba mi hlumzi woi abomu. 13 Ni kayam ndata ba, an nga ni dazi zlad’a ki d’ogolâ wana, kayam azi nga gola, wani a nga we d’i; azi nga huma, wani a nga humut ad’ut ti, a nga wad’ud’a d’uo mi. 14 Azi le hina ná ndak vun zla d’a ma djok vun Alona Isai mi dat kazi ala:
Agi mba humugi ko, wani agi mba humut ad’ut ti,
agi mba gologi ko, wani agi mba wat ad’ut tuo d’a.
15 Kayam sum ndazina, huruzi ni b’ala,
a tos humazi woi á humba,
a duk irazi woyo,
kayam a we ki irazi d’i,
a hum ki humazi d’uo mi
tala a wad’ud’a kuruzi
a mbut huruzi mbut ba,
an ni sud’uziya d’a.
16 Wani agi lagi furîd’a, kayam iragi d’i we, humagi d’i hum mi. 17 Gagazi, an nga ni dagiya, suma djok vun Alona azi kablau suma d’ingêrâ a min á wahle suma agi wazina, wani azi wazi nga d’i; azi min á hum vama agi humuma mi, wani azi humum nga d’uo mi.
Jesus mi väd’u d’ogol ma yam ma yakina
(Gol Mar 4.13-20Luc 8.11-15)18 Jesus mi had’azi kua ala: Kayam ndata, agi humugi ad’u d’ogolâ hi sama yakina. 19 Ata yima sana mi hum zla d’a yam leud’a hAlonid’a wani mi wat ad’ut tuo na, Ma tchona mi mba, mi hle zla d’a a zarat kurumba woyo. Wana nawu ma nde kur lovotina.
20 Ma mi nde ata yima alakina ni sama hum zlad’a, mi vat ki furîd’a atogo za’â. 21 Wani sideyem mi i nga kä ngol li, mi ve tam ndjö. Wani ata yima ndaka d’oze djop vuna nga mi le suma yam zlad’a hAlonid’ina, atogo hina zak, mi ar zlad’a hAlonid’a woyo.
22 Ma mi nde aduk aweid’ina ni sama hum zlad’a, wani djib’era hi duniyad’id’a ki d’od’oka hi beged’id’a a hep zla d’a a yagat kurumba akulo ped’et bei le irâ.
23 Ma mi nde ata andaga d’a djivid’ina ni sama hum zlad’a, mi wat ad’ud’u, mi tchuk grona, ma dingâ mi le irâ kis, ma dingâ mi le irâ dok karagaya, ma dingâ mi le irâ dok hindi mi na.
D’ogol ma yam asu ma tchonina
24 Jesus mi dazi zla d’a d’ogol la dinga kua ala: Leu d’a akulod’a ti hle tat ni d’igi sama yak awu ma djivina kur asinema na. 25 Wani ata yima suma a bur senina, mam ma djangûna mi mba, mi yak barumba aduk awu ma djivina, mi ge tam mi iya. 26 Ata yima awuna mi deî mi vik wirîna, barumba ti wul akulo mi. 27 Azungeîna hi sa mámina a mba, a dum ala: Salamina, ang zarî awu ma djivina kur asineng nguo zu? Barumba ti mbut ni lara aduk ke? 28 Mi hulong dazi ala: Ma djangûna mi lahle ndazina ni mamu. Azungeî mama a djobom ala: Ang min ala ami i pad’at tei zu? 29 Mi hulong dazi ala: Hawa! Kayam le agi pad’at teyo ni, dam agi mba pad’agi awuna woi ki sed’ed’u. 30 Agi arazi a wul djak, gak bur ma feta. Kur bur ma feta, an mba ni de mi suma feta ala: Agi i djagi barumba woi adjewe, agi djinigiziya, agi togot ngalat teyo, wani agi togogi awuna kur avir mana.
D’ogol ma yam ir mutarîna
(Gol Mar 4.30-32Luc 13.18-19)31 Jesus mi dazi zla d’a d’ogola kua ala: Leu d’a akulod’a ti hle tat ni d’igi ir mutar ma sana mi hlum mi gum kä kur asinema na. 32 Iram mbi gugureid’a kal ir ahlena pet, wani ata yima mi wul ngolina, mi mbut d’igi aguna na, gak aluweina a mba kak ata abomu, a min aziyazi kua mi.
D’ogol ma yam angufina
(Gol Luc 13.20-21)33 Jesus mi dazi zla d’a d’ogol la dinga ala: Leu d’a akulod’a ti hle tat ni d’igi anguf fa atchad’a ti yot ti gizeyêt kafut ta a ngat kangota hindid’a na, gak ti tchub’urot akulo pet.
Ni nana ba, Jesus mi de zlad’a ki d’ogolâ ge?
(Gol Mar 4.33-34)34 Jesus mi de zla ndata mablau suma pet ni ki d’ogolâ. Mi dazi nga zlad’a hawa bei d’ogolâ d’i. 35 Ahle ndazina a le hina á ndak vun zla d’a ma djok vun Alona mi dat ala:
An mba ni mal vunan ndei á de zlad’a ki d’ogolâ,
an mba ni de vama nga ngeid’a kä adjeu dei
kad’u tinda handagad’ina woyo d’a.
Jesus mi väd’u d’ogol ma yam barumbina
36 Bugola, Jesus mi ar ablau suma, mi kal avo. Mam suma hata a mba gevem a dum ala: Ang vami ad’u zla d’a d’ogola hi barum mba hur asinenid’a.
37 Mi hulong dazi ala: Sama yak awu ma djivina ni an Gor Sana. 38 Asinena ni duniyad’a; andjaf ma djivina ni gro suma a mba te leud’ina; barumba ni Ma tchona groma. 39 Ma djangû ma yagatna ni diable; yima duta ni dabid’a hi duniyad’id’a; suma duta ni malaikana.
40 D’igi a tok barumba a nga ngalat tei na, fat ta dabid’a hi duniyad’id’a, a mba le ni na mi. 41 An Gor Sana mba ni sun malaika mana á yo suma a nga tchuk suma kur tchod’ina ki suma a nga le tchod’ina pet woi abu kur leu manda. 42 A mba tchuguzi kur gring ma akud’a. Sä kua sum ndazina a mba tchiya, a mba mut siyazi mi. 43 Ata yi máma, suma d’ingêrâ a mba wile kur leud’a hAbuzid’a d’igi afata na. Sama nga ki humba á humbina, ar mi huma.
D’ogol ma yam ndjondjoî d’a a ngeyet kä d’ina
44 Jesus mi had’azi kua ala: Leu d’a akulod’a ti hle tat ni d’igi vama djivi ma nga ngeid’a kä kur asinenina na. Sana mi wumu, mi hulong mi ngeyem kä, kayam mi nga mi le furîd’a kamu. Mi iya, mi gus ahligiyem mbei pet, mi i gus asine máma.
D’ogol ma yam vama djif ma guzum kal teglesîna
45 Jesus mi had’azi kua ala: Leud’a hAlonid’a ti hle tat ni d’igi ma mbut abom ma nga mi hal vama djif ma a guzum ngolina na. 46 Ata yima mi fe vama djif ma guzum kal teglesîna, mi iya, mi gus ahligiyem mbei pet, mi guzumu.
D’ogol ma yam abeinina
47 Jesus mi had’azi kua ala: Leu d’a akulod’a ti hle tat ni d’igi abei ma a tchugum kä kur alumina na, mi tok andjaf kulufâ pet. 48 Ata yima mi oîna, azi tanam akulo avun gongôd’id’a, a kak kä, a tok ma djivina kur kolina, wani a tchuk ma tchona woyo. 49 Fat ta dabid’a hi duniyad’id’a ni na mi. Malaikana a mba mba á wal ir suma tchona ki suma d’ingêrâ. 50 A mba tchuk suma tchona kur gring ma akud’a; ata yi máma a mba tchiya, a mba mut siyazi mi.
Ndjondjoî d’a awilid’a ki d’a adjeud’a
51 Jesus mi djop mam suma hata ala: Agi wagi ad’u ahle ndazina pet tchu?
A hulong dum ala: Â. 52 Mi dazi ala: Kayam ndata, sama hat gat ma lara pî ma mbut tam ma hata yam leu d’a akulod’ina, mi hle tamî d’igi samazì ma nga mi yoï ahle mam suma awilina ki suma adjeuna woi ata yazi ma ngeid’ina na.
Suma Nazarat-na a he nga gagazid’a yam Jesus d’i
(Gol Mar 6.1-6Luc 4.16-30)53 Ata yima Jesus mi dap zla mam mba d’ogolâ ded’a dapma, mi tchol ata yi máma, mi iya. 54 Kid’a mi mbaza avo hatamba, nga mi had’azi kur gong mazi d’a toka. A le atchap. Kayam ndata, a dala: Sa máma mi fe ned’a á lahle suma atchapma ni lara na ge? 55 Ni ma tchet aguna goroma d’uo zu? A yi asum ala Marie d’uo zu? Jacques azi ki Josef ki Simon ki Jude a ni b’oziyoma d’uo zu? 56 B’oziyom suma aropma pet a nga ka hî adigei mi d’uo zu? Sa máma mi fahle ndazina ni lara hina pet ke? 57 Kayam ndata, a fe lovota á hum gagazid’a kam mbi.
Wani Jesus mi dazi ala: Suma a nga he ngola mi ma djok vun Alona ata yina pet, wani yam ambazam mba vuta aduk simiyêm a nga hum ngola d’i. 58 Mi le nga ahle suma atchapma kua ngol li, kayam azi he nga gagazid’a kam mbi.
Masal al-harraati al-yiteerib
1 Fi nafs al-yoom, Isa marag min al-beet wa gaʼad tihit fi khachum al-bahar. 2 Wa naas katiiriin marra waahid lammo foogah. Achaan da, hu rikib fi markaba wa gaʼad tihit. Wa kulla l-naas waagfiin fi khachum al-bahar.
3 Wa Isa hajja leehum kalaam katiir be amsaal wa gaal : «Yoom min al-ayyaam, harraati waahid macha fi zereʼ achaan yiteerib. 4 Wa wakit hu gaaʼid yichattit teeraabah, teeraab waahid wagaʼ fi l-derib wa tuyuur jo akalooh. 5 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi bakaan indah hashas katiir wa turaab chiyya. Wa tawwaali al-bizre gammat achaan al-turaab chiyya. 6 Wa laakin wakit al-harraay bigat haamiye taggat al-bizre di wa l-bizre yibsat achaan ma indaha uruug. 7 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi ust al-chook wa l-bizre gammat sawa maʼa l-chook wa l-chook khanagaaha. 8 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi turaab adiil wa l-bizre gammat wa wildat wa antajat wa kulli ganduul indah 100 aw 60 aw 30 habba. 9 Khalaas, ayyi naadum al-indah adaan khalli yasmaʼ !»
10 Wa l-talaamiiz jo leyah. Wa saʼalooh wa gaalo : «Maala tihajji le l-naas be amsaal ?» 11 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Allah antaaku maʼrafat sirr mamlakat Allah laakin ma antaah le l-naas al-aakhariin. 12 Achaan yantu al-naadum al-indah wa yiziid leyah. Wa laakin al-naadum al-ma indah, al-chiyya al-indah kula yichiiluuh minnah. 13 Da l-sabab al-khallaani nihajji leehum be amsaal. Induhum uyuun wa laakin ma yichiifu cheyy wa induhum udne wa laakin ma yasmaʼo cheyy wa la yafhamo. 14 Al-naas dool misil al-naas al-hajja fooghum al-nabi Ichaʼya. Hu gaal :
<Tasmaʼo wa laakin ma tafhamo
wa tichiifu wa laakin ma taʼarfu.
15 Guluub al-chaʼab dool bigo gawiyiin
wa udneehum ma yasmaʼo
wa saddo uyuunhum.
Wa kan ma misil da,
uyuunhum yichiifu
wa udneehum yasmaʼo
wa yafhamo adiil wa yutuubu
wa ana nachfiihum.>»
16 «Wa laakin leeku intu, mabruuk leeku achaan uyuunku gaaʼidiin yichiifu wa udneeku gaaʼidiin yasmaʼo. 17 Wa nuguul leeku al-hagg, katiiriin min al-anbiya wa l-naas al-saalihiin dawwaro bilheen yichiifu al-cheyy al-intu gaaʼidiin tichiifuuh wa laakin ma chaafooh. Wa dawwaro yasmaʼo al-kalaam al-intu gaaʼidiin tasmaʼooh wa ma simʼooh.
Maʼana hana masal al-harraati
18 «Asmaʼo wa niʼooriiku maʼana hana masal al-harraati al-yiteerib. 19 Ayyi naadum al-yasmaʼ bichaarat al-mamlaka wa ma yafhamha, Ibliis al-chariir yaji wa yichiil al-kalaam min galbah. Wa da misil al-teeraab al-wagaʼ foog al-derib. 20 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-turaab al-indah hashas yimassil al-naadum al-yasmaʼ al-kalaam wa tawwaali yakhbalah be farha. 21 Wa laakin al-naadum da ma yagood saabit ila le wakit chiyya bas. Wa wakit al-diige taji foogah walla l-naas yitaʼʼubuuh be sabab kalaam Allah, al-naadum da, yamrug ajala min al-derib. 22 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi ust al-chook yimassil al-naadum al-yasmaʼ al-kalaam laakin machaakil al-dunya wa reedtah le l-maal yaktulu al-kalaam al-fi galbah wa be da, kalaam Allah yabga leyah ma indah faayde. 23 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-turaab al-adiil yimassil al-naadum al-yasmaʼ kalaam Allah wa yafhamah. Wa hu yijiib intaaj sameh misil ganduul al-indah 100 aw 60 aw 30 habba.»
Masal al-gameh wa l-siʼid
24 Wa Isa gaal leehum masal aakhar : «Mamlakat Allah hi misil ke. Naadum waahid teerab teeraab adiil fi zereʼ. 25 Wa wakit al-naas naaymiin, adu waahid ja fi l-zereʼ. Wa hu jaab teeraab hana l-gechch al-yichaabih al-gameh usmah siʼid. Wa hu teerabah fi ust al-gameh al-adiil wa khalaas faat. 26 Wa wakit al-gameh gamma wa sawwa ganaadiil, chaafo al-siʼid fi ust al-gameh.
27 «Wa l-khaddaamiin macho le sayyidhum wa gaalo : ‹Ya sayyidna, ma teerabt teeraab adiil fi l-zereʼ walla ? Al-siʼid da ja min ween ?› 28 Wa sayyidhum radda wa gaal : ‹Da khidme hana adu.› Wa saʼalooh wa gaalo : ‹Namchu nimallutuuh walla ?› 29 Wa radda leehum wa gaal : ‹La, achaan wakit intu gaaʼidiin timallutu al-siʼid, akuun timallutu al-gameh kula. 30 Khallu al-siʼid yagood fi ust al-gameh wa yakburu sawa lahaddi al-gameh yanjad. Wa fi wakt al-gatiʼ, nihajji le l-naas al-yagtaʼooh wa nuguul : “Awwal limmu al-siʼid wa tuchchuuh. Wa laakin al-gameh da, limmuuh wa subbuuh fi l-makhazan.”›»
Amsaal al-khardal wa l-tawwaara
31 Wa Isa hajja leehum be masal aakhar wa gaal : «Mamlakat Allah hi misil habba waahide hana kireeb. Wa naadum waahid chaalaaha wa teerabaaha fi zereʼ. 32 Wa teeraab al-khardal hu askhar min ayyi teeraab wa laakin wakit yabzur khalaas, hu yabga kabiir min kulla nabaataat al-jineene. Wa yabga kabiir misil chadara wa tuyuur al-sama yaju yabnu uchuuchhum fi furuuʼha.»
33 Wa gaal leehum masal aakhar : «Mamlakat Allah hi misil tawwaara. Wa mara waahide chaalatha wa sabbatha daakhal fi lubb talaata kooro hana dagiig wa baʼadeen al-tawwaara gawwamat al-ajiine kullaha ke.»
34 Wa fi kulla l-kalaam da, Isa hajja le l-naas be amsaal wa ma hajja leehum cheyy bala masal. 35 Wa misil da, al-kalaam al-Allah gaalah be khachum al-nabi tamma. Hu gaal : <Ana naftah khachmi be masal wa nibayyin leeku kalaam mulabbad min al-bidaaya.>
Maʼana al-gameh wa l-siʼid
36 Wa Isa gamma min al-naas wa gabbal fi l-beet. Wa talaamiizah jo leyah wa gaalo : «Fassir leena masal hana l-siʼid fi l-zereʼ.» 37 Wa radda leehum wa gaal : «Al-naadum al-yiteerib al-teeraab al-adiil hu ana, Ibn al-Insaan. 38 Wa l-zereʼ yimassil al-dunya. Wa l-teeraab al-adiil yimassil naas al-mamlaka wa l-siʼid yimassil naas Ibliis al-chariir. 39 Wa l-adu al-teerab al-siʼid yimassil Ibliis. Wa wakt al-gatiʼ da, yimassil kumaalit al-dunya wa l-khaddaamiin al-yagtaʼo al-siʼid wa l-gameh, humman al-malaaʼika.
40 «Wa baʼadeen yilimmu al-siʼid wa yitichchuuh wa da yimassil al-cheyy al-yabga fi kumaalit al-dunya. 41 Wa Ibn al-Insaan yirassil malaaʼikatah achaan yamurgu min mamlakatah kulla l-naas al-yilizzu akhwaanhum fi l-zanib wa kulli naadum al-yisawwi al-fasaala. 42 Wa yazguluuhum fi naar Jahannam. Hinaak yabku wa yiʼaddu sunuunhum min al-azaab. 43 Wa fi l-wakit daak, al-saalihiin yiraaru misil al-harraay fi mamlakat abuuhum. Wa khalaas, ayyi naadum al-indah adaan, khalli yasmaʼ !
Masal mamlakat Allah
44 «Wa mamlakat Allah hi misil kanz katiir madfuun fi zereʼ. Wa naadum ligiih wa firih bilheen wa labbadah battaan fi bakaanah. Wa khalaas macha baaʼ kulla cheyy al-indah wa gabbal chara al-zereʼ da min siidah.
45 «Wa mamlakat Allah hi misil ke. Taajir waahid siid al-maal wa gaaʼid yifattich marajaan sameh. 46 Wa yoom waahid, ligi marajaan sameh ziyaada wa tamanah khaali bilheen wa khalaas baaʼ kulla cheyy al-indah wa macha chara al-marajaan da.»
47 «Wa mamlakat Allah hi misil charak al-hawwaatiin al-zagalooh fi lubb al-bahar wa karabo kulla nafar al-huut. 48 Wa wakit al-charak anmala, al-hawwaatiin maragooh barra fi khachum al-bahar wa gaʼado tihit wa lammo al-huut al-adiil wa sabbooh fi chabakaat. Wa l-huut al-ma yanfaʼ daffagooh. 49 Wa yabga misil da fi kumaalit al-dunya. Al-malaaʼika yaju wa yamurgu al-naas al-fasliin min ust al-naas al-saalihiin 50 wa yazguluuhum fi naar Jahannam. Wa hinaak yabku wa yiʼaddu sunuunhum min al-azaab.»
Masal siid al-beet al-kabiir
51 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Fihimtu kulla l-kalaam da walla ?» Wa talaamiizah gaalo : «Aywa, fihimna.» 52 Wa Isa gaal : «Khalaas, ayyi naadum al-hu aalim be l-Tawraat wa bigi tilmiiz mamlakat Allah, hu misil naadum waahid siid beet kabiir. Wa min khumaamah al-khaali al-dammah fi beetah, hu yagdar yamrug cheyy jadiid wa cheyy gadiim al-madmuum min zamaan kula.»
53 Wa wakit Isa kammal al-amsaal dool, khalaas gamma min al-bakaan da wa macha.
Al-Masiih abooh fi hillitah
54 Wa Isa ja fi hillitah wa bada yiʼallim al-naas fi beet al-sala wa l-naas alʼajjabo minnah bilheen. Wa assaaʼalo ambeenaathum wa gaalo : «Al-hikma wa l-ajaayib dool ligiihum min ween ? 55 Hu ma wileed al-usta walla ? Wa ammah, ma usumha Mariyam walla ? Wa akhwaanah, ma Yaakhuub wa Yuusuf wa Simʼaan wa Yahuuza walla ? 56 Kulla akhwaatah ma gaaʼidaat maʼaana hini walla ? Wa kulla l-cheyy da ja leyah min ween ?»
57 Wa khalaas ziʼilo wa ma aamano beyah. Wa laakin Isa gaal leehum : «Kulla l-naas yikarrumu ayyi nabi, illa naas hillitah wa beetah ma yikarrumuuh.» 58 Wa ma sawwa ajaayib katiiriin hinaak achaan ma induhum iimaan.
