Amnon mi b’lak Tamar
1 Bugol ahle ndazina, ahle suma lena ba wana: Apsalom David goroma wiyemba nga, ti djif heî, a yat ala Tamar. Amnon David gorom ma dingâ hurum vat heî. 2 Amnon nga mi tcha tatâ yam wiyemba Tamar, gak mi ve tam tugud’eid’a kad’u. Kayam ndat ni gor wei d’a bei zlap ki mandjufîd’a, ad’enga heî ki Amnon á ngaf ki sed’ed’u. 3 Wani Amnon banama nga, a yum ala Jonadap, ni Samma ma David wiyemina goroma. Mi ni sama we zlad’a heîna. 4 Jonadap mi djobom ala: Ni kayam me ba, ang mala namulâ goromina ko ba, ki burâ kaf ang nde yorogo tang tchuka hina susub’ok ke? Ang dan nduo zu?
Amnon mi hulong dum ala: Hurun ve Tamar wiyena Apsalom wiyemba.
5 Jonadap mi dum ala: Ang ve tang tugud’eid’a, ang i bur kä yam azang mangâ. Le abung mi mba á d’ungû ni, ang dum ala: Ang ar wiyenda Tamar ti mbei d’i lan tena avoron ka hî, kayam an ni vum abot ni tumu.
6 Amnon mi ve tam tugud’eid’a, mi bur kä. Amulâ mi mba á d’umu. Amnon mi dum ala: An nga ni tchenengû, ang ar wiyenda Tamar ti mba d’i lan woîna mbà avoron kä, an tum abod’u.
7 David mi de mi Tamar avo hatat ala: Ndak i avo hi wiye’â Amnon, ndak lum tena.
8 Tamar ti i avo hi wiyetna Amnon. Mi nga burâ kä. Ti yo afuta, ti tib’eged’u, ti ge woîna iram kä. 9 Ti hlum ki vama ge woîna, ti komzi avorom kä, wani Amnon mi min te woîna d’i. Mi he vuna ala: Ar suma pet a buzuk kei avo hatanu. Suma pet a buzuk kei avo hatam mi.
10 Ata yi máma Amnon mi de mi Tamar ala: Ndak mbeye ni tena klaviya, an tum abogu. Tamar ti hle woîna, ti im mi wiyetna Amnon klaviya. 11 Ata yima nga d’i hum tenina, mi vat del abod’u, mi dat ala: Wiyenda, ndak mbeï an bur ki sed’egu!
12 Tamar ti dum ala: Wiyena, nga na d’i! Ang lan zla d’a zulo d’a na d’a atan ndi. A nga lahle suma hina na aduk Israel-lâ d’i. Ang le zla d’a lili d’a hina d’a d’i. 13 An mba ni i ni lara ki zulo mana ge? Ang mba mbut ni d’igi sama lilid’a na aduk Israel-lâ. Ki tchetchemba, ang i de mamulâ; mi mba mi d’elen bei han mi ang ngi.
14 Wani Amnon mi min hum zla mata d’i. Mi vad’u, mi bur ki sed’et kad’enga. 15 Ata yi máma Amnon mi noyôt ni noî d’a tchod’a kal ve d’a mam hurum vat avoka. Mi dat ala: Ndak tchol iya!
16 Ti dum ala: Nga na d’i! Dik ka ang digin wanda kal tcho d’a ang landji wanda. 17 Wani mi min humut ti, mi yï azong mam ma sunda, mi dum ala: Ang dik sä atcha ndata woi gevenu, ang gat sä woi abua, ang dugï vuna akulo blogod’u!
18 Ti tchu’î baru d’a ngol la d’udjo d’a ndjugurîd’a atad’u. Ni baru d’a amulâ grom suma yuguneina a tchugut atazid’a. Azongâ hi Amnon-na, mi digit tei abua, mi duk vuna akulo blogod’u. 19 Tamar ti ko butna kad’u, ti haû barud’a woi atad’u, ti tchuk abot kat nga d’i i ki tchina.
20 Wiyetna Apsalom mi djobot ala: Wiye’â Amnon mi bur ki sed’ek su? Ki tchetchemba, wiyenda, ndak ba vunagu; mi ni wiye’â. Ndak ve zla ndata kuruk ngol li.
Ni hina ba, Tamar kur zulo matna, ti ar kaka avo hi wiyetna Apsalom. 21 Amulâ David mi hum zla ndata pet, hurum zal ngola. 22 Apsalom mi de nga zla tu mi Amnon ndi, wani mi vum kurum ngola kayam mi b’lagam wiyemba Tamar.
Apsalom mi tchi wiyema Amnon ndeyo, mi ringâ
23 Bugol zla ndata a le bizad’a mbà, Apsalom mi i tchau tumiyô mama sä Bäl-Hasor go ki Efraim, mi yi amulâ groma pet mi.
24 Apsalom mi i gen amulâ, mi dum ala: Gola! An azong mangâ nga ni i tchau tumiyô mana. Ar ang kazungeî mangâ, agi mbagi avo hatan an azong mangâ.
25 Amulâ mi de mi Apsalom ala: Gorona, nga na d’i! Ami imi pet, ti tala ami mbud’umi vama ane’â kangû d’a. Apsalom mi lum baba ko, amulâ mi min i d’i, wani mi b’am vuna kamu.
26 Apsalom mi dum ala: Le ni me pî ni, ang ar wiyena Amnon mi i ki sed’emiya.
Amulâ mi hulong dum ala: Ni kayam me ba, mi i avo hatang nge? 27 Wani Apsalom mi lum baba; amulâ mi ar Amnon ki grom suma dingâ a iya.
28 Apsalom mi he vuna mazungeî mama ala: Agi tinigi iragi yam Amnon ped’et. Le mi nde wa le furîd’a ki süm guguzlud’a, le an dagi ala: Agi tchumu ni, agi tchum mbeyo! Agi lagi mandar ri. Ni an ba ni hagi vuna d’uo zu? Vagi tagi ad’enga, kagagi nandjofâ!
29 Azungeîna hi Apsalom-ma a le d’igi Apsalom mi hazi vuna na, a tchi Amnon. Ata yi máma amulâ groma pet a tchola, nge nge pî mi nga yam koro ma akulum ma akulum mama, mi ringâ.
30 Kid’a a nga glovot tua d’a, vuna mba mi fe David ala: Apsalom mi tchi wa grongâ pepet. Sa tu pî mi ar nga d’i! 31 Amulâ mi tchola, mi haû baru mama woi atamu, mi ge tam kä andaga. Azungeî mama pet a haû baru mazina woi atazi mi.
32 Jonadap Samma ma David wiyemina goroma, mi de zlad’a mi David ala: Ar ang dala a tchi wa grongâ ped’u d’i; a tchi ni Amnon tu. Ni vama Apsalom ngam kurum avok dedei kur bur ma Amnon mi b’lak wiyemba Tamar kad’engina. 33 Ki tchetchemba, salana, amul mana, ar ang ve zla ndata kurung tala a tchi wa grongâ ped’u d’a d’i; a tchi ni Amnon tu go.
34 Wani Apsalom mi ringâ.
Gor azong ma a tinim á ndjolina, mi bong iram akulo, mi gol yina. Gol wani, suma ablaud’a nunuk a nga djï kur lovot ta Horonayim-mba gen ahinad’a. 35 Jonadap mi de mamulâ ala: Gola! Grongâ a djï wan nduo zu? Ni d’igi an azong mangâ ni dang kä na d’uo zu? 36 Ata yima Jonadap vunam dap zla d’a ded’ina, amulâ groma a mba, a tum tchina bü; amulâ kazungeî mama pet, simina nga mi djang irazi kä zuzuk.
37 Apsalom mi fak ringâ, mi i avo hi Talmai Amihut amul ma Gesur-râ goroma. David nga mi tchi horâ goroma Amnon kur burâ kaf. 38 Kid’a Apsalom mi ring Gesur-ra, mi kak sä kua bizad’a hindi. 39 Wani amulâ David mi ar Apsalom bei hala, kayam hurum b’leng yam matna hi Amnon-na.
Amnuun wa Taamaar
1 Wa baʼad da, daahu al-cheyy al-kaan. Abchaluum wileed Dawuud indah akhut waahide jamiile usumha Taamaar. Wa Amnuun wileed Dawuud al-aakhar habbaaha le Taamaar. 2 Wa l-chahwa karabat Amnuun lahaddi mirid wa dawwar yargud maʼa akhtah Taamaar al-hi lissaaʼ ma chaafat raajil. Wa hu ma ligi fursa wa da bigi leyah gaasi bilheen. 3 Wa Amnuun indah rafiig waahid usmah Yunadaab wileed Chimʼa akhu Dawuud. Wa Yunadaab da, hu najiid.
4 Wa yoom waahid, Yunadaab saʼalah le Amnuun wa gaal leyah : «Ya wileed al-malik, maalak ayyi ma sabaah inta kaslaan ? Ma tiʼooriini al-sabab walla ?» Wa Amnuun gaal leyah : «Nihibb Taamaar akhut Abchaluum akhuuyi.» 5 Wa Yunadaab gaal leyah : «Argud fi sariir wa sawwi nafsak mardaan. Wa wakit abuuk yaji leek fi beetak le yichiifak, guul leyah : ‹Min fadlak, anti izin le akhti Taamaar taji tantiini akil. Wa l-akil da, khalli tisawwi giddaami nichiifah be eeni. Wa hi zaatha tijiibah leyi wa ana naakulah.›»
6 Wa khalaas, Amnuun ragad wa sawwa nafsah mardaan. Wa wakit al-malik abuuh ja le yichiifah, hu gaal leyah : «Min fadlak, anti izin le akhti Taamaar taji tisawwi leyi itneen kaʼak fi giddaami. Wa hi zaatha tantiini wa ana naakulah.» 7 Wa Dawuud rassal le Taamaar fi beetha wa gaal : «Min fadulki, amchi bakaan akhuuki Amnuun wa sawwi leyah akil.»
8 Wa Taamaar machat beet akhuuha Amnuun wa ligatah raagid. Wa khalaas, hi chaalat dagiig wa ajjanatah wa sawwatah kaʼak fi giddaamah. 9 Wa baʼad da, chaalat al-kaʼak da min al-tahwa wa gaddamatah leyah achaan yaakul. Laakin hu aba ma yaakul wa gaal : «Amurgu kulla l-naas al-gaaʼidiin maʼaayi.» Wa khalaas, kulla l-naas marago. 10 Wa Amnuun gaal le Taamaar : «Waddi al-kaʼak da fi l-khurfa wa antiini naakulah.»
Wa khalaas, Taamaar chaalat al-kaʼak al-sawwatah wa waddatah le akhuuha Amnuun fi l-khurfa. 11 Wa wakit hi gaddamatah leyah le yaakul, hu karabha wa gaal leeha : «Taʼaali arugdi maʼaayi, ya akhti.» 12 Wa Taamaar gaalat leyah : «La, ya akhuuyi, ma titallifni achaan cheyy misil da ma bisawwuuh fi Israaʼiil. Ma tisawwi al-fasaala di ! 13 Fakkir foogi, ana namchi ween be eebi da ? Wa fakkir fi nafsak, inta tabga misil matmuus fi Israaʼiil. Hassaʼ da, nachhadak hajji le abuuna al-malik. Hu ma yaaba, yantiini leek.»
14 Wa laakin Amnuun aba ma yasmaʼ kalaamha. Hu gidir foogha wa ragad maʼaaha wa tallafha. 15 Wa baʼad da, Amnuun gamma kirihha ziyaada min al-hubb al-awwal indah leeha. Wa gaal leeha : «Yalla ! Gummi amchi.» 16 Wa hi gaalat leyah : «Taridiinak leyi da, masiibe kabiire ziyaada min al-cheyy al-inta sawweetah.» Laakin hu aba ma yasmaʼ kalaamha. 17 Wa naada khaddaamah wa gaal leyah : «Hi di, atrudha min hini wa agfil al-baab.» 18 Wa khalaas, khaddaam Amnuun taradaaha wa gafal al-baab.
Wa Taamaar laabse khalag khaali wa da lubaas hana banaat al-muluuk al-lissaaʼhin ma chaafan raajil. 19 Wa charratat khalagha min al-hizin wa sabbat rumaad fi raasha wa khattat iideenha fi raasha wa maache wa tabki. 20 Wa akhuuha Abchaluum gaal leeha : «Hal akhuuki Amnuun tallafki ? Hassaʼ da, ya akhti askuti, da akhuuki. Ma tifakkiri battaan fi l-cheyy da.» Wa Taamaar gaʼadat fi beet akhuuha Abchaluum misil mara baayre.
21 Wa wakit al-malik Dawuud simiʼ be l-cheyy al-kaan da, hu ziʼil zaʼal chadiid. Wa laakin ma sawwa leyah cheyy achaan Amnuun da, hu wileedah al-bikir wa hu yiriidah ziyaada. 22 Wa kan le Abchaluum kamaan, ma gaaʼid yihajji le Amnuun wa la be kheer wa la be charr. Hu kirihah achaan Amnuun tallaf akhtah Taamaar.
Abchaluum katal Amnuun wa arrad
23 Wa baʼad santeen, Abchaluum wa l-naas al-yagtaʼo suuf khanamah gaaʼidiin fi hillit Baʼal Haasuur gariib le hillit Afraayim. Wa hu azam kulla akhwaanah awlaad al-malik. 24 Abchaluum ja bakaan abuuh wa gaal leyah : «Ya l-malik, daahu al-naas al-yagtaʼo suuf al-khanam gaaʼidiin bakaan ana abdak. Min fadlak, khalli al-malik wa kulla masaaʼiilah yahdaro fi l-hafla.» 25 Wa l-malik gaal leyah : «La, ya wileedi, aniina ma namchu kullina achaan da yabga leek tagiil.» Wa laakin Abchaluum asarah le abuuh yamchi. Wa abuuh aba ma yamchi wa baarakah.
26 Wa Abchaluum gaal : «Kan ke da, min fadlak khalli akhuuyi Amnuun yamchi maʼaana.» Wa l-malik gaal leyah : «Maala tidoor hu yamchi maʼaak ?» 27 Wa battaan hu asarah le abuuh. Wa khalaas, al-malik khalla Amnuun wa kulla awlaadah al-aakhariin macho maʼa Abchaluum. Wa khalaas, hu sawwa aazuuma kabiire misil aazuumit al-malik.
28 Wa Abchaluum antaah amur le khaddaamiinah wa gaal : «Fakkuru adiil fi Amnuun. Wakit chiftuuh sikir wa ana gult leeku adurbuuh, gummu aktuluuh. Ma takhaafo achaan ana bas anteetku al-amur da. Chiddu heelku wa abgo fahaliin !»
29 Wa khalaas, al-khaddaamiin katalo Amnuun be amur min Abchaluum. Wa tawwaali, awlaad al-malik al-aakhariin gammo jaro, ayyi waahid rikib fi bakhalah wa arrad. 30 Wa wakit humman lissaaʼhum fi l-derib bas, khabbarooh le Dawuud wa gaalo leyah : «Abchaluum katal kulla awlaad al-malik ! Waahid minhum kula ma faddal.» 31 Wa tawwaali, al-malik gamma charrat khalagah wa wagaʼ fi l-turaab min al-hizin. Wa kulla masaaʼiilah waagfiin jambah, khulgaanhum mucharratiin min al-hizin.
32 Wa Yunadaab wileed Chimʼa akhu Dawuud chaal al-kalaam wa gaal : «Khalli siidi al-malik ma yifakkir kadar katalo kulla awlaadah. Amnuun wiheedah bas maat. Achaan Abchaluum chaal al-niiye di min al-yoom al-Amnuun tallaf akhtah Taamaar. 33 Wa hassaʼ da, khalli siidi al-malik ma yifakkir kadar kulla awlaadah maato. La, Amnuun wiheedah bas maat.»
34 Wa Abchaluum kula arrad. Wa wakit al-haras hana gasir al-malik rafaʼ raasah, chaaf naas katiiriin jaayiin be waraayah ale l-hajar. 35 Wa Yunadaab gaal le l-malik : «Dool awlaad al-malik bas jaayiin. Wa kulla l-cheyy da kaan misil ana abdak gultah leek.»
36 Wa min Yunadaab kammal kalaamah ke bas, awlaad al-malik wassalo. Wa gammo yabku wa l-malik wa kulla masaaʼiilah al-maʼaayah bako baki chadiid.
37 Wakit Abchaluum arrad, hu macha bakaan Talmaay wileed Amihuud malik hillit Gachuur. Wa fi kulla l-wakit da, Dawuud gaaʼid fi hizin hana wileedah Amnuun. 38 Wa Abchaluum al-arrad wa macha hillit Gachuur da, gaʼad talaata sana hinaak. 39 Wa l-malik Dawuud khalla minnah mutaaradat Abchaluum achaan sabbarooh fi moot wileedah Amnuun.
