Paul mi hulong Jerusalem
1 Bugol la ami walami ki sed’ezi wala, ami djagami kur batod’a, ngami voromi aduk d’ingêr á imi yam til la Kos-sa. Tcha ndjivinda ami mbami Rot, ami tcholomi kua, ami imi Patara. 2 Ata yi máma, ami fami bato d’a ding nga nga d’i djak á i Fenisi-d’a. Ami djagami kua, ami imiya. 3 Kid’a ami mbami go ki til la Sipre-d’id’a, ami arat yam bigami d’a gulad’a, ami kalami gak mba mi sä Siri. Ami tchugumi asemi avo Tir; ni kua ba, azi mba yo ahlena hi batod’ina kä woyo. 4 Kid’a ami fami suma a he gagazid’ina fed’a, ami lami burâ kid’iziya ki sed’eziya. Muzu’â hAlonina mi dazi ala a de mi Paul ala mi djak i Jerusalem mbi. 5 Kid’a bur ma kid’iziyana dapa, ami tcholomi á imi avogo. Azi kamiyôzina ki grozina pet, azi tinimi gak a ndami sä woi bugol azì ma ngolâ. Ata yi máma, ami grivimi kä avun alum ma ngolâ, ami tchenemi Alona. 6 Ata yi máma, ami gami tami depa, ami djagami kur batod’a, azi hulong avo hataziya.
7 Ata yima ami dabami tit mami d’a Tir-ra dapma, ami mbami sä Potolemeis, ami gami b’oziyoina depa, ami lami burâ tu ki sed’eziya. 8 Tcha ndjivinda ami tcholomi mbami sä Sesare. Ami kalami avo hi Filip ma tchi wal Zla d’a Djivid’ina, ni ma aduk suma kid’iziya suma a manazi avo Jerusalem-ma. Ami kagami ki sed’emu. 9 Mam nga ki grom yuguneina fid’i suma a nga djok vun Alonina.
10 Kid’a ami kagami kua burâ ngolid’a, ma djok vun Alona ma simiyêm ala Agabus-sâ, mi tcholï Jude, mi mba gevemiya. 11 Mi yo d’i’â hi Paul-lâ, mi djin asem kabomu. Mi dala: Muzuk ma bei tchod’a ba na mi de woi ala: Juif suma Jerusalem-ma a mba djin sala d’ik máma hina, a mba hum abo andjaf suma dingâ mi.
12 Kid’a ami hum zla ndatid’a, ami ki suma ata yi mámina, ami tchenemi Paul ala ar mi djak i Jerusalem mbi. 13 Ata yi máma, Paul mi hulong dami ala: Ni kayam me ba, agi tchigi á pad’an vunadigan na ge? Kayam an min tan ná djinda hol li, wani á mit sä Jerusalem yam simiyê Salad’a Jesus. 14 Ata yima ami ndagami á d’elem mbi, ami dami ala: Ar Salad’a mi le min mamba.
15 Bugol bur máma, ami minimi ahle mamina, ami djagami imi Jerusalem. 16 Suma hat suma Sesare-na a mba ki sed’emi mi. A imi avo hi Minason ma Sipre-na, ni ma ami mba tchugumi avo hatama. Sa máma ni ma he gagazid’a avok deina.
D’ud’a hi Paul la avo hi Jacques-ka
17 Kid’a ami mbami sä Jerusalem-mba, b’oziyoina a vami ki furîd’a. 18 Tcha ndjivinda Paul mi i ki sed’emi avo hi Jacques; suma nglo suma gol toka pet a nga toka kua mi. 19 Bugol la Paul mi gazi depa ged’a, mi nde mi vazi ad’u ahle suma Alona mi lazi aduk andjaf suma dingâ kur sun mambina.
20 Kid’a azi hum zla mamba dad’a, a gile Alona, a dum ala: Wiyemina, ang we Juif-fâ ni dudubu suma a he gagazid’ina, azi pet tazi nga d’i lazi zlezleû yam gata hi Moise-sa. 21 Azi hum zla manga ala ang nga hat Juif suma a nga kaka aduk andjaf suma dingâ ala a ar gata hi Moise-sa woyo, a ngat grozina bayâd’a d’uo, a ngom zlad’a hi simiyêzid’a d’uo mi. 22 Ei lei ni nana? Gagazi, azi mba hum ala ang mba wa. 23 Kayam ndata, ang le vama ami nga dangzina. Ami nga ki suma fid’i suma a hle vunazi mAlonina. 24 Ang yoziya, ang mbut tang yed’et ki sed’eziya, ang wurak kaziya, kayam azi wel yazi woyo. Hina wani, suma pet a mba wala zla d’a azi humut kanga ni zla d’a kad’a, wani azi mba wala ang nga ngom gata hi Moise-sa mi. 25 Wani kayam andjaf suma ding suma a he gagazid’ina, ami b’irizi mbaktumba ala azi tahle suma a ngad’azi á tuwal fileinina d’oze buzuna d’oze vama guluta d’i, a le mizeuna d’uo mi.
26 Ata yi máma, Paul mi yo suma fid’i ndazina. Tcha ndjivinda mi mbut tam yed’et ki sed’eziya. Mi kal kur gong nga kud’ora hAlonid’a á de woi ala fata bur mazi ma azi mbut tazi yed’etna dapa, nge nge pî adigazi mi he vama ngat buzuna kamu d’a.
A ve Paul kur gong nga kud’ora
27 Kid’a bur ma kid’iziyana ar go á dapid’a, Juif suma Asi-na a we Paul kur gong nga kud’ora hAlonid’a. Azi zut ablau suma akulo ala a vumu. 28 A er ad’uzi akulo ala: Agi Israel-lâ, agi mbeï ndjunumiya. Wana ni sama nga mi tchi wala ata yina pet ala suma a noî Israel-lâ ki gata hi Moise-sa ki gong nga kud’ora hAlona d’a wanda woi mi na. Wani ki tchetchemba, mi mbeï wa kandjaf suma dingâ kur gong nga kud’ora hAlonid’a á mbut yi mei ma a tinim iram vama ndjendjed’a. 29 Kayam azi we Trofim ma Efes-sâ adjeu ki Paul hur azì ma ngol ma Jerusalem-ma. A djib’er ala Paul mi kal wa ki sed’em kur gong nga kud’ora hAlonid’a. 30 Suma hur azì ma ngolîna pet a tum akulo, a ringîya, a ve Paul, a tanam mbei abu kur gong nga kud’ora hAlonid’a. Ata yi máma na wat, a duk vun gong nga kud’ora hAlonid’a. 31 Kid’a azi hal á tchumba, vuna mi i mi fe ma ngolâ hi azigar suma Romê-nina ala: Suma Jerusalem-ma a nga le hina wü. 32 Ata yi máma na wat, mi yo azigarâ ki suma nglo suma avorozina, a ring ataziya. Kid’a Juif-fâ a we ma ngol máma ki azigar mama mi d’a, a ar Paul bei tod’a. 33 Ata yi máma, ma ngolâ hi azigarîna mi mba go, mi vumu, mi de mi sum mama ala a djinim ki kindjingâ mbà. Mi djop Juif-fâ ala: Ni ma lara ge? Mi le ni me ge? 34 Aduk ablau sum ndazina, suma dingâ a er ad’uzi akulo ki zla mazid’a vaziya, suma dingâ a er ad’uzi akulo ki zla mazid’a vaziya. Kid’a mam ndak á wäd’u zla ndata tetet tuo abo sor ndatid’a, mi de mi sum mama ala a i ki Paul hur gegerâ. 35 Kid’a mi mbaza avun gonga, ata yima djak akulona, azigarâ a hle Paul akulo abo b’at ta suma a nga b’at tazi kam kukud’a. 36 Kayam ablau suma a mbeï blogomu, a nga er ad’uzi akulo ala: Tchum mbeyo!
Paul mi väd’u zla mamba
37 Ata yima azi nga i ki Paul kur gegerîna, Paul mi de mi ma ngolâ hi azigarîna ala: Ang aran lovota á dang zlad’a zu?
Mi djobom ala: Ang we vun Gre’â zu? 38 Angî ma Ezipte ma zut suma fata ka tchetchem á le yam mba ad’enga ki suma te yamba ang yo suma tchi matna dudubu fid’i ang i ki sed’ezi abagei hur fulîna d’uo zu?
39 Wani Paul mi dum ala: An ni ma Juif ma Tarsis ma Silisi-na. Azì mana nazì ma ngolâ. An nga ni tchenengû, ang han lovota á de zlad’a mi sum ndazina.
40 Kid’a mam hum lovotid’a, Paul mi tchol ata yima djak akulona, mi lazi abomu. Kid’a suma pet a senga, mi dazi zlad’a ki vun Hebre-na ala:
Min Aasiya le Suuriya
1 Wa anfaragna minhum wa rikibna fi l-safiina. Wa chaggeena al-bahar adiil lahaddi jiina fi jaziirat Kuus. Wa ambaakir jiina fi jaziirat Ruudus wa min Ruudus macheena le hillit Baatara. 2 Wa fi Baatara ligiina safiina waahide tidoor tamchi le balad Lubnaan. Wa rikibna foogha wa macheena. 3 Wa wakit maachiin, chifna jaziirat Khubrus be l-isra wa macheena giddaam. Wa wajjahna ale balad Suuriya wa wisilna fi madiinat Suur. Wa wagafna hinaak achaan da bas al-bakaan al-waajib yidallu foogah chuhnat al-safiina.
4 Wa fattachna talaamiiz al-Masiih al-saakniin fi Suur wa gaʼadna maʼaahum sabʼa yoom. Wa be gudrat al-Ruuh al-Khudduus, humman hazzaro Buulus kadar ma yamchi fi Madiinat al-Khudus. 5 Wa laakin, al-wakit al-waajib nagoodu fi l-bakaan da kammal. Wa maragna achaan nigabbulu fi l-safiina wa nikammulu safarna. Wa kulla l-muʼminiin maʼa awiinhum wa iyaalhum addoona barra min al-hille. Wa kullina barakna fi ramla hana khachum al-bahar wa salleena. 6 Wa khalaas anfaragna. Aniina rikibna fi l-safiina wa humman gabbalo fi buyuuthum.
7 Wa macheena giddaam min Suur le hillit Butulaamaayis. Wa dakhalna fi l-hille wa sallamna al-akhwaan al-gaaʼidiin foogha wa gaʼadna maʼaahum yoom waahid.
Fi beet Filibbus
8 Wa ambaakir, macheena fi hillit Geesariiya wa dalleena fi beet Filibbus al-mubachchir. Hu waahid min al-rujaal al-sabʼa al-aawano al-rusul. 9 Wa hu indah arbaʼa banaat al-ma akhadoohin wa hinna hajjan wa atnabbaʼan. 10 Wa fi wakit al-ayyaam al-aniina gaaʼidiin maʼaahum, nabi waahid ja min daar al-Yahuudiiya, usmah Akhaabuus. 11 Wa hu chaal hizaam hana Buulus wa rabat beyah iideenah wa rijileenah wa gaal : «Al-Ruuh al-Khudduus yuguul : ‹Misil da, al-Yahuud fi Madiinat al-Khudus yarbutu siid al-hizaam da wa yisallumuuh le l-naas al-ma muʼminiin.›»
12 Wa wakit simiʼna al-kalaam da, aniina wa kulla l-naas al-min al-hille al-laammiin maʼaana, gammeena chahadna Buulus achaan ma yamchi le Madiinat al-Khudus. 13 Wa laakin hu radda leena wa gaal : «Maalku tabku misil da ? Tidooru tiwajjuʼu galbi walla ? Ana maachi le Madiinat al-Khudus. Ana ma jaahiz le yarbutuuni bas laakin fi chaan usum Rabbina Isa ana jaahiz le l-moot.» 14 Wa wakit Buulus aba ma dawwar yasmaʼ kalaamna, aniina sakatna khalaas wa gulna : «Khalli yabga misil Rabbina yidoorah.»
15 Wa gaʼadna ayyaam wa baʼad da, rabatna khumaamna achaan nisaafuru. Wa chilna derib Madiinat al-Khudus wa macheena. 16 Wa waahidiin min al-talaamiiz min Geesariiya macho maʼaana wa waddoona lahaddi beet Manaasuun min Khubrus. Hu tilmiiz min zamaan. Wa gaʼadna fi beetah.
Buulus wisil fi Madiinat al-Khudus
17 Wa wakit wisilna fi Madiinat al-Khudus, al-akhwaan farhaaniin be jayyitna. 18 Wa ambaakir, Buulus macha le Yaakhuub fi beetah achaan yisallimah wa aniina macheena maʼaayah. Wa hinaak ligiina kulla l-kubaaraat laammiin. 19 Wa Buulus sallamaahum wa waddah kulla l-cheyy al-Allah sawwaah be waasitat khidimtah fi ust al-naas al-ma Yahuud.
20 Wa wakit simʼo kalaamah, majjado Allah. Wa laakin gaalo leyah : «Chiif, ya akhuuna. Hini aalaaf min al-naas al-aamano be Rabbina Isa humman Yahuud wa kulluhum yitaabuʼu Tawraat Muusa be galib waahid. 21 Wa humman simʼo kalaam min al-naas al-yuguulu inta gaaʼid tiʼallim al-Yahuud al-gaaʼidiin fi buldaan aakhariin wa tuguul leehum waajib yikhallu minhum kalaam Muusa. Wa tuguul leehum ma waajib yitahhuru awlaadhum wa ma waajib yitaabuʼu aadaat juduudhum. 22 Wa akiid yasmaʼo khabar jaytak. Wa be da, aniina nisawwu chunu ?
23 «Hassaʼ da, sawwi al-cheyy al-niwassuuk beyah. Aniina indina maʼaana arbaʼa rujaal al-sawwo nazir le Allah. 24 Waddiihum fi beet Allah wa tahhir jildak maʼaahum wa kaffi leehum gurus hana l-tihaara wa khalaas yizayyunu ruuseehum. Wa be misil da, kulla l-naas yaʼarfu kadar al-kalaam al-gaalooh foogak ma sahiih wa inta kula titaabiʼ churuut al-Tawraat. 25 Wa laakin le l-muʼminiin al-ma Yahuud, katabna leehum jawaab khalaas wa ooreenaahum waajib yikhallu akil al-laham al-gaddamooh dahiiye le l-asnaam wa l-damm wa laham al-fatiis wa l-zina.»
26 Wa ambaakir, Buulus macha maʼa l-rujaal al-arbaʼa wa tahhar nafsah maʼaahum. Wa baʼad da, dakhal fi beet Allah wa haddad al-wakit al-yikammulu foogah usbuuʼ al-tihaara wa l-wakit al-yigaddumu foogah al-dahiiye le Allah, al-waajib ayyi waahid yigaddimha.
Buulus karabooh
27 Wa wakit al-ayyaam al-sabʼa gariib yikammulu, Yahuud waahidiin min balad Aasiya chaafo Buulus fi beet Allah wa harracho foogah kulla l-naas wa karabooh. 28 Wa naado be hiss aali wa gaalo : «Ya Bani Israaʼiil, taʼaalu aawunuuna ! Da bas al-raajil al-gaaʼid yiʼallim al-naas fi kulla bakaan be kalaam didd al-Yahuud wa didd al-Tawraat wa didd al-beet da. Wa hassaʼ, hu dakhal fi beet Allah be naas ma Yahuud ! Wa najjas al-beet al-mukhaddas !»
29 Wa gaalo al-kalaam da achaan awwal chaafo Turuufiimus min Afasus raayikh maʼa Buulus fi l-madiina wa fi fikirhum, Buulus jaabah fi beet Allah daakhal. 30 Wa kulla naas al-madiina barjalo bilheen wa jaro min ayyi jiihe. Wa karabooh le Buulus wa karrooh barra min beet Allah wa tawwaali saddo al-biibaan.
31 Wa wakit gaaʼidiin yudugguuh le yaktuluuh, naadum macha le khaayid al-askar al-Roomaaniyiin wa ooraah bigi barjaal fi kulla l-madiina. 32 Wa tawwaali, al-khaayid naada askar katiiriin maʼa kubaaraathum wa jara le bakaan al-naas. Wakit al-Yahuud chaafo al-khaayid wa l-askar jaayiin, khalaas khallo Buulus wa battaan ma daggooh. 33 Wa l-khaayid garrab le Buulus wa karabah wa amaraahum le l-askar achaan yarbutuuh be janaaziir itneen. Wa bada yasʼal al-naas wa gaal : «Yaatu al-naadum da ? Hu sawwa chunu ?» 34 Wa gammo aato. Naas waahidiin gaalo cheyy waahid wa naas waahidiin gaalo cheyy aakhar.
Wa fi kulla l-haraka di, al-khaayid ma gidir yafham sabab al-kalaam wa khalaas amar askarah achaan yiwaddu Buulus fi bakaan hana l-askar. 35 Wa bakaan al-askar hu gasir wa baabah gaaʼid foog. Wa l-askar waddo Buulus lahaddi l-ataba wa laakin al-naas zaʼlaaniin bilheen wa l-askar ma gidro yatlaʼo beyah fi l-gasir illa rafaʼooh foog min ruuse al-naas, 36 achaan al-naas gaaʼidiin yitaabuʼuuhum wa yiʼiitu wa yuguulu : «Aktuluuh !»
Buulus hajja le naas al-madiina
37 Wa gubbaal al-askar ma yindasso beyah fi l-gasir, Buulus hajja le l-khaayid be kalaam yuunaani wa gaal : «Saamihni, nihajji leek chiyya.» Wa l-khaayid gaal : «Inta taʼarif kalaam yuunaani ? 38 Inta ma al-Masri al-bigi sawri yoom al-faat da wa marag fi l-kadaade maʼa 4 000 mujrimiin walla ?» 39 Wa Buulus gaal leyah : «Ana Yahuudi min Tarsuus fi balad Kilikiiya. Ana muwaatin hana hille maʼruufa wa natlub minnak izin achaan nihajji le l-naas.»
40 Al-khaayid antaah izin. Wa Buulus wagaf fi raas al-ataba wa sawwa leehum ichaara be iidah achaan yaskutu. Wa kulla l-naas sakato. Wa Buulus gamma hajja leehum be kalaam ibraani.
