Suma djangûna hi Daniel-lâ a gun dauna kä kamu
1 Dariyus mi nga hurum á wal leu mamba kä ad’u kis yam dok mbà á tin suma nglo suma a yazi ala satrap-ma kat gagang pet mi. 2 Mi tin satrap suma dingâ nglod’a kazi hindi. Ma adigazi á hindid’ina ni Daniel. Kayam satrap-ma a ndum suma kur leu mazid’ina mi suma hindi ndazina, kayam ahlena hamulîna a b’lak kei d’i. 3 Daniel mi kal ndrom suma nglo suma mbà ndazina ki satrap suma dingâ pet, kayam muzuk ma kal teglesâ mi nga kurumu. Kayam ndata, amulâ mi djib’er ala mba mi tinim ngola yam leud’a pet.
4 Kayam ndata, ndrom suma sunda ki satrap-ma a nga hal lovota á tchugum zlad’a kam yam sun nda le d’a kur leud’id’a. Wani azi fe nga yina d’oze tchod’a atam tu d’i, kayam mam mi ma d’engzeng ma a fe nga va kam mbuo ma a fe nga vama tcho atam mbuo mi na. 5 Ata yi máma sum ndazina a de tazi ala: Le ei fei nga zla d’a ei vei ki Daniel mámid’a d’uo ni, ei mba fei zla d’a ei vum ki d’a ni kur gata hAlo mamid’a.
6 Atogo hina zak Daniel ndrom suma nglo suma mbàna ki satrap-ma a i gen amulâ ki siwela gandjau, a dum ala: Amulâ Dariyus, ar va mi lang ngi! 7 Suma nglo suma te yamba kur leud’ina, suma ngom ahlena, satrap-ma, suma de d’alâ ki suma te yamba a ndjak vunazi ala djivid’a ang amulâ ang tchi wala yam gat ta amula, ang de woi kat ala: Ni gat ta ad’enga kur bur ma dok hindina. Le sama lara ma mi tchen va ata alona d’oze ata sama dingâ bei mi tcheneng ang amulâ ni, a mba ge sa máma kur zula hazlonid’a. 8 Ki tchetchemba, amulâ, ar ang tin gat ndata, ar ang tin abong kua tala ti ka’î gat ta bei sa mi ndak á mbud’ut kä ba d’a d’igi gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-na na d’a.
9 Kayam ndata, amulâ Dariyus mi tin gat ndata, mi tin abom kua mi.
A ge Daniel kä kur zula hazlonid’a
10 Ata yima Daniel mi wala amulâ mi tin wa abom yam gat ndata na, mi hulong avo hatamu. Mi djak akulo kur gong nga yam ndrata akulod’a, mi mal fenetre d’a irat abo ma Jerusalem-mid’a woyo. Bur ma tuna nga mi grif kä avok Alona yam hindi, nga mi tchenemu, mi gilem simiyêm mi, d’igi nga mi ladjeu dei na. 11 Ata yi máma sum ndazina a mba ki siwela gandjau, a fe Daniel nga mi tchen Alo mama ki hud’a.
12 Bugola, a i gen amulâ kua, a dum zlad’a yam gat ta amula, a dum ala: Amulâ, ang tin abong kur gata ala kur bur ma dok hindina sama lara ma mi tchen va ata alona d’oze ata sama dingâ bei mi tcheneng ang amulâ ba na, a gum kur zula hazlonid’a d’uo zu?
Amulâ mi hulong mi dazi ala: Gagazi, d’igi gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-nid’a de na, sama ndak á mbud’ut kä na nga d’i!
13 Sum ndazina a hulong de mamulâ kua ala: Amulâ! Daniel ma aduk Juif suma a yozï magombina, nga mi hang ngola d’i, nga mi ge yam kä ad’u gat ta ang tin abong kuad’a d’uo mi! Bur ma tuna nga mi tchen Alo mama yam hindi!
14 Kid’a amulâ mi hum zla ndatid’a, hurum b’lak ngola, mi djib’er kurum á prut Daniel leyo. Nga mi hal lovota ki so tad’a á prut Daniel lei gak afata niga. 15 Wani suma djangûna hi Daniel-lâ a hulong gen amulâ ki siwela gandjau, a dum ala: Amulâ, ang wala gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-nid’a ti min ala gat ta lara ta amulâ mi tinit mi tin abom kuad’a, ti ka’î gat ta bei mbud’ut kä ba d’a.
16 Kayam ndata, amulâ mi he vuna ala a mbeï ki Daniel, a gum kä kur zula hazlonid’a. Amulâ mi de mi Daniel ala: Alo mang ma ang nga lum sunda ki ve tad’ina, mi prud’ung ngeyo! 17 A hlahinad’a, a dugut avun zula. Amulâ mi tum tampong mama ki tampongâ hi mam suma nglonina kua tala ar sa mi mbut zla d’a ding kä yam zlad’a hi Daniel-la d’uo d’a. 18 Amulâ mi hulong avo hatamu, wani kur andjege ndata mi d’el tam bei te tena, mi bur nga sen ndi, mi d’el sum mama ala a mbamï katcha d’a gor ruo mi.
Daniel mi nde woi kur zula hazlonid’a
19 Tcha yorogo d’a yina mi nga ad’um fod’id’a, amulâ mi tchol akulo ki yina kukurumuka, mi i avun zula hazlonid’a atogo zak. 20 Kid’a mi mba go avun zulid’a, mi yi Daniel ki hur ma hata, mi dum ala: Daniel, azongâ hAlo ma bei matna ba na, Alo mang ma ang nga lum sunda ki ve tad’ina, mi ndak á prud’ung nga woi avun azlona d’uo zu?
21 Daniel mi hulong dum ala: Amulâ, ar va mi lang ngi! 22 Gagazi, Alo mana mi sunï malaika mama á duk vun azlona! Mi lan nga vama tcho d’i, kayam an le nga vama tcho avorom mbi, an le nga vama tcho avorong ang nguo mi.
23 Ata yi máma amulâ mi le furîd’a ngola, mi he vuna ala a hleï Daniel woi akulo kur zula. A hlumî akulo woi kur zula, a fe nga mbil atam tu d’i, kayam mi tin hurumî yam Alo mama. 24 Bugola, amulâ mi he vuna ala a mbeï ki suma a tchuk zlad’a yam Daniel-lâ, a tchuguzi kur zula hazlonid’a kamiyôzina ki grozina. Azlona mi kizagazi asogozi bei a tcha kä ad’u zula ba.
25 Bugol ahle ndazina, amulâ Dariyus mi b’ir mbaktumba mandjaf suma pet, mi suma ad’u vun ma ded’a tetengâ pet, mi suma a nga kaka yam andagad’ina pet ala:
Ar agi kagagi ki halasa ngola!
26 An he vuna kur leu manda pet ala:
Ar nge nge pî mi le mandara Alona hi Daniel-lâ.
Ar mi ge yam kä avorom mi,
kayam mam mi Alo ma bei matna ba na.
Ni ma nga kaka gak didina,
leu mamba nga d’i b’lak kei d’i.
Ni ma nga mi te leud’a gak dabid’a hatchogoid’ina.
27 Ni ma nga mi sut sana, ni ma nga mi prud’um mbei mi na.
Ni ma nga mi lahle suma simata kahle suma atchapma
sä kur akulod’a, ka hî yam andagad’a mi na.
Ni ma sut Daniel lei avun azlonina mi.
28 Bugol ahle ndazina, Daniel mi i avogovok kur atchogoi d’a Dariyus nga mi tamulid’a. Bugola, mi i avogovok kur atchogoi d’a Sirus amul ma Perse-na nga mi tamulid’a mi.
Al-ajaawiid gammo didd Danyaal
1 Wa l-malik chaaf akheer yukhutt 120 wakiil achaan yimassuluuh fi kulla l-mamlaka. 2 Wa fi raas al-muwakkaliin dool, yukhutt talaata waziir achaan al-muwakkaliin yikallumuuhum be kulla cheyy al-haasil. Wa be da, chokhol fasil ke ma yaji le l-malik. Wa l-wuzara dool, Danyaal kula waahid minhum. 3 Wa Danyaal faataahum le l-wuzara wa l-muwakkaliin be l-agul al-kabiir. Wa l-malik fakkar wa yidoor yukhuttah fi raas kulla l-mamlaka. 4 Wa khalaas, al-wuzara wa l-muwakkaliin gammo yifattuchu eeb fi khidimtah hana l-mamlaka le yiʼayyubu beyah Danyaal. Laakin ma ligo foogah ayyi eeb wa la khata achaan hu amiin wa yiraakhib adiil wa khata kula ma sawwaah. 5 Wa l-rujaal dool gaalo : «Danyaal da ma ligiina foogah ayyi eeb illa fi diinah.»
6 Khalaas al-wuzara wa l-muwakkaliin dool macho lammo ajala ke bakaan al-malik wa gaalo : «Ya malik Daariyuus, Allah yansurak. 7 Aniina al-wuzara wa l-muhaafiziin wa l-muwakkaliin wa l-masaaʼiil wa ruʼasa al-wulaayaat astafagna ambeenaatna. Wa hassaʼ, natulbu minnak inta al-malik achaan tamrug marsuum wa tichiil kharaar al-yamnaʼ ayyi insaan le muddit 30 yoom ma yigaddim talab le ilaah aw le insaan illa leek inta al-malik. Wa kan naadum aba ma karram al-kharaar kamaan, yazguluuh fi nugrat al-diidaan. 8 Ya l-malik, hassaʼ da aktib al-kharaar wa amda foogah achaan ma yilkhayyar wa yittabbag hasab al-gaanuun hana l-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin.» 9 Wa khalaas, al-malik Daariyuus katab wa mada al-kharaar.
10 Wa wakit Danyaal simiʼ kadar al-malik mada al-kharaar da, hu macha beetah. Wa fi l-khurfa al-taaniye hana l-gasir, fiyah chabaabiik maftuuhiin ale Madiinat al-Khudus wa hinaak Danyaal yarkaʼ talaata marraat fi l-yoom. Wa fi l-yoom da, hu salla le Allah wa hamadah misil hu gaaʼid yisawwiih daayman. 11 Wa be khafla, khusmaan Danyaal lammo wa macho bakaanah wa ligooh gaaʼid yachhad Ilaahah wa yigaddim talabah.
12 Wa baʼad da, tawwaali macho le l-malik fi sabab al-kharaar al-hu maragah wa gaalo : «Ya l-malik, inta ma madeet fi kharaar al-yamnaʼ ayyi insaan le muddit 30 yoom ma yigaddim talab le ilaah aw le insaan illa leek inta al-malik ? Wa kan naadum aba ma yikarrim al-kharaar, ma yazguluuh fi nugrat al-diidaan walla ?» Wa l-malik radda wa gaal : «Al-kalaam da akiid hasab al-gaanuun hana l-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin al-abadan ma yilkhayyar.» 13 Wa humman gaalo le l-malik : «Ya l-malik ! Danyaal al-jaabooh min balad Yahuuza ma indah haaje beek inta wa la be kharaarak al-inta madeetah. Hu yigaddim talab le ilaahah talaata marraat fi l-yoom.»
14 Wa wakit al-malik simiʼ al-kalaam da, hu hizin chadiid wa chaal niiye achaan yinajji Danyaal. Wa lahaddi l-makhrib, gaaʼid yihaawil le yinajjiih. 15 Wa laakin battaan al-rujaal dool lammo wa jo le l-malik wa gaalo leyah : «Ya l-malik, aʼarif kadar gaanuun al-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin buguul al-kharaar wa l-marsuum al-mada foogah al-malik ma yilkhayyar abadan.»
16 Wa khalaas, al-malik amar wa jaabo Danyaal wa ramooh fi nugrat al-diidaan. Wa l-malik gaal le Danyaal : «Khalli ilaahak al-gaaʼid taʼabudah daayman da, yinajjiik !» 17 Wa jaabo hajar wa saddo beyah khachum al-nugra. Wa l-malik khatta foogah khitmah wa khitim muwazzafiinah achaan ma yikhayyuru fikirhum fi chaan Danyaal. 18 Wa baʼad da, al-malik gabbal fi gasrah wa tuul al-leel hu ma akal cheyy wa ma naada sirriiyaatah wa l-noom kula aba eenah.
Danyaal niji min al-diidaan
19 Wa be fajur badri, al-malik gamma wa macha ajala le nugrat al-diidaan. 20 Wa wakit garrab le l-nugra, hu haznaan bilheen wa naadaah le Danyaal wa gaal : «Ya Danyaal, abd Allah al-Hayy ! Ilaahak al-inta gaaʼid taʼabudah daayman da gidir najjaak min al-diidaan walla ?» 21 Wa tawwaali, Danyaal radda le l-malik wa gaal : «Ya l-malik, Allah yansurak. 22 Aywa, Ilaahi rassal malakah wa sadda khuchuum al-diidaan. Wa humman ma gidro sawwo leyi cheyy achaan hu yaʼarif ana bari. Wa giddaamak inta al-malik kula, ana ma sawweet cheyy fasil.»
23 Wa fi l-bakaan da, al-malik firih farha chadiide wa amar yamurgu Danyaal min al-nugra. Wa wakit marago Danyaal min al-nugra, ma chaafo foogah ayyi jiraah achaan hu aaman be Ilaahah. 24 Wa l-malik amar yijiibu al-rujaal al-chako Danyaal. Wa jaaboohum wa ramoohum fi nugrat al-diidaan, humman wa iyaalhum wa awiinhum. Wa ma lihgo gaʼar al-nugra ke bas, al-diidaan khatafoohum wa kassaro udaamhum.
25 Wa baʼad da, al-malik Daariyuus katab le kulla l-naas min al-chuʼuub wa l-umam wa l-lukhkhaat al-saakniin fi kulla l-ard wa gaal :
Al-salaam aleekum.26 Daahu ana naamur al-naas fi kulla mamlakati. Khalli yakhaafo min Ilaah Danyaal khoof chadiid.Achaan hu bas Allah al-Hayy,
al-Daayim ila l-abad.
Wa mamlakatah abadan ma tiddammar
wa mulkah kula ma yikammil.
27 Wa hu al-yafzaʼ wa yinajji
wa hu al-yisawwi alaamaat wa ajaayib
fi l-sama wa fi l-ard.
Wa hu bas al-najja Danyaal
min daribiin al-diidaan.
28 Wa Danyaal najah fi ayyaam hukum Daariyuus wa hukum Kuurach al-Faarisi.
