Gat ta yam d’uwar ma a kulumid’a
1 Ma didina mi de kua ala: Le sana mi kul amuhl hloze timina, le mi ngad’am mboze mi guzum mbeyo ni, mi wurak amuzleina vahl yam amuhl ma tuna, tumiyôna fid’i yam timi ma tuna mi.
2 Le sama kul máma mi tcho ni kangâna andjege ba, a fum kua, a tchumu ni, sama tchuma zla nga kam mbi. 3 Wani le ni faleya ni, sama tchuma zlad’a nga kamu. Ar ma kul máma mi wuraga. Le va nga abom mbuo ni, a guzum mbei yam kul mamba.
4 Le vama mi kuluma a vum ki sed’em bei tchid’a, le namuhl hloze koro d’oze timina ni, mi wurak yam vama tuna mbàmbà.
Gat ta yam b’laka hahlenid’a
5 Ma didina mi de kua ala: Le sana mi ar d’uwar mama mi b’lak asine ma awuna d’oze ma guguzlud’a hi ndramina ni, mba mi wurak awu ma djivi ma kur asinema, ki vut guguzlu d’a djivid’a yam asine ma mi b’lagama.
6 Le akud’a ti ndeï abo sana, ti djagï asuna, ti mba d’i ngal awu ma nga duta kä na d’oze awu ma nga akulo bei dutina d’oze asine máma woyo ni, sama aku ndata ndaboma, mi wurak yam awu ma ngal lei máma.
7 Le sana mi he beged’a d’oze ahle suma dingâ mi ndrama á ngeid’a, le a kul ahle ndazina abomu, le a ve sama kul máma ni, sama kul máma mba mi wurak yam vama tuna mbàmbà. 8 Le a fe nga sama kul máma d’uo ni, sama a hum ahle ndazina abom ngeid’ina, mba mi i tchol avogon an Alona kur gong manda, mba mi de woi ala mam kul nga ahle ndazina ni mam mbi.
9 Le tuguyod’a mba wa aduk suma mbà yam amuhl hloze koro d’oze timi d’oze baru d’oze vama lara ma ba woina, ma hina ala mamba ni na, ma hina ala mamba ni na ni, azi djak a i ki zla ndata avogon an Alona. Sama an Alona kam sariyad’a kama, mi wurak ahlena yam va máma mbàmbà.
10 Le sana mi he ni korona, d’oze amuhlâ, d’oze timina, d’oze vama lara mi ndrama á gola, le va máma mi mid’a d’oze mi kuza d’oze a kulum bei sa wumu ni, 11 agi tinigi gunda aduk suma mbà ndazina ki simiyên an Ma didina. Sama a hum vana abom á golina, mi de woi avogon an Alona ala mam do nga abom ata va máma d’i, wani sala va máma mi min yam gun ndata mi. Hina wani, wuraka nga d’i. 12 Wani le a kulumî avo hatamu ni, mi wurak sala d’uwarâ. 13 Wani le va mi vumî ve ni, sama a hum va máma abom golina, mi mba ki haram abom á le glangâsâ kamu. Hina wani, mam nga mi wurak ki, kayam va mi vumî ve.
14 Le sana mi ve vana abo ndrama á le sunda, va máma le mi kus soze mi mit bei salama wumu ni, sa máma mi wuraga. 15 Wani le salama mi wumu ni, sa máma nga mi wurak ki, kayam wurak ka mam humzid’a ndak da’.
Gat ta tetenga
16 Ma didina mi de kua ala: Le sana mi lop vun gor atcha d’a sa mi kat nga d’uo d’a, mi bur ki sed’ed’u ni, mbeî mi wurak begena mabud’u, mi vat atchad’a. 17 Wani le abut mi min nga d’ala sa máma mi vat tuo d’a ni, sama mi lobot vunatna, mbeî mi wurak begena ir gor atchad’a sop.
18 Mbeî agi tchagi suma djop fileina woyo.
19 Sama bur ki d’uwarîna, mbeî agi tchum mbeyo.
20 Sama ar an Ma didina woi ta ba, mi hahle suma ngat buzuna malo ma dingîna, mbeî agi tchum mbeyo. 21 Agi lagi ir angeina d’i, agi djobom vunam mbuo mi, kayam agi tagi pî ei ni angoyogeina yam ambas sa Ezipte-d’a mi. 22 Agi lagi atcha d’a modono d’oze gor ma hokuyo ndaka d’i. 23 Le agi lazi ndaka, azi tchi kan an Ma didina ni, an mba ni hum tchi mazina. 24 Hurun mba mi zal kagiya, an mba ni hagi woi abo suma; a mba tchagi woi avun ayî ma durâ; amiyôgina a mba ar modonod’a, grogina a mba ar hokuyod’a mi.
25 Le sama hohoud’a aduk sum mana, mi nde beged’a abogiya ni, agi lum d’igi suma he bal suma dingâ a nga le hina d’i, agi djobot mbiyot ti.
26 Le ndragina mi dengêgi baru mam mba ngola ni, agi hulongômzi bei afata nika, 27 kayam ni baru mam mba ngol la tu d’a mam zlup ki tamba. Le d’i nga abom mbuo ni, mam mba mi zlup tamî ki me ge? Le mi tchi kanu ni, an mba ni humumu, kayam an ni Ma we hohowa sumina.
28 Agi ngulugi an Alo magina d’i, agi ngulugi amul magina d’uo mi.
29 Agi lagi lilinga á han awu magina ki vud’agu magi ma ne avo’â d’i.
Agi handï grogi suma a vut avo’â.
30 Agi lagi hina ki d’uwar magi ma nglona ki ma gurei ma mi vut avo’â. Agi aram mi le burâ kid’iziya kasumu; bur ma klavandina agi ngad’andji buzuna.
31 Agi mba kagagi ni suma a tinigi iragi vagi yam ana. Agi tagi vama har ri, agi hagizi ni madureina.
Hagg al-milkiiye
1 «Wa kan naadum sarag toor aw kharuuf wa dabahah aw baaʼah, hu yikaffi al-toor khamsa tiiraan wa l-kharuuf arbaʼa khurfaan. 2 Wa kan be leel sarraag ja yasrig wa naadum darabah wa katalah, da ma yinhasib jariimit katil. 3 Illa kan al-sirge wa l-katil kaano baʼad taluuʼ al-harraay, da yinhasib jariimit katil. Wa ayyi sarraag kan karabooh, yikaffi hukum le l-naadum al-hu sarag minnah. Wa kan ma indah cheyy yikaffi beyah, yibiiʼuuh.
4 «Wa kan ligo fi bakaan al-sarraag bahiime hayye al-hu sirigaaha, misil toor aw humaar aw khanamaay, hu yikaffiiha marrateen.
5 «Wa kan naadum sarrah bahaaymah fi zereʼ aw jineenit inab hana jaarah wa khalla bahaaymah akaloohum, hu waajib yikaffi siidhum min ahsan intaaj hana zerʼah aw jineentah.
6 «Wa kan naadum harrag hariige wa l-naar di lihgat al-zariibe wa akalat kiimaan al-gameh aw ganaadiil al-lissaaʼ ma gataʼoohum min al-zereʼ, al-naadum da yikaffi kulla l-khasaara di le siid al-zereʼ.
7 «Wa kan naadum khatta amaana hint fudda aw achya aakhariin bakaan jaarah wa l-amaana di sirgooha, al-sarraag da kan ligooh yikaffiiha marrateen. 8 Wa kan al-sarraag ma ligooh, al-naadum al-dammo fi bakaanah al-amaana yiwadduuh giddaam al-Rabb le yichiifu kan hu bas akal al-amaana di. 9 Wa kan naaseen alkhaalato fi cheyy misil toor aw humaar aw khanamaay aw khalag aw ayyi cheyy aakhar al-humman alkhaalato foogah, al-naaseen dool waajib yamchu giddaam al-Rabb. Wa l-naadum al-ramatah al-chariiʼa da yikaffi marrateen le l-aakhar.
10 «Wa kan naadum wadda toor aw khanamaay aw humaar aw bahiime aakhara misil amaana le jaarah wa l-bahiime di maatat aw anʼadarat aw sirgooha wa naadum ma chaafha, 11 khalaas al-naadum al-khatto fi bakaanah al-bahiime yahlif be usum Allah kadar hu ma sabbab al-khasaara al-bigat fi l-bahiime di. Fi l-haala di, hu ma yikaffi cheyy le siid al-bahiime. Wa siid al-bahiime waajib yikhassid be l-haliife di. 12 Wa kan al-bahiime di sirgooha be sabab hu ma fakkar leeha, fi l-haala di hu yikaffi siidha. 13 Wa kan al-bahiime akalaaha haywaan, hu waajib yijiib danabha aw adaanha. Fi l-haala di, hu ma yikaffi cheyy.
14 «Wa kan naadum attal bahiime min jaarah wa baʼadeen al-bahiime di anʼadarat aw maatat wa siidha ma fiih, al-naadum al-attalaaha da yikaffiiha. 15 Wa laakin kan siidha haadir, al-naadum al-attalaaha ma yikaffi cheyy. Wa kan al-bahiime di muʼajjara, al-ujra tikhatti al-khasaara di.
Gawaaniin machaakil al-mujtamaʼ
16 «Wa kan raajil garrab le bineeye udriiye al-lissaaʼ ma karabo raasha wa hu lamma maʼaaha wa tallafha, hu waajib yikaffi jeebha wa yaakhudha. 17 Wa kan abu al-bitt aba kula, al-raajil waajib yikaffi jeeb al-banaat al-udriiyaat.
18 «Ma tikhallu al-saahira tiʼiich.
19 «Wa ayyi naadum al-yargud maʼa bahiime, waajib yaktuluuh.
20 «Wa kan naadum khalla Allah wa gaddam dahiiye le ilaah aakhar, waajib yidammuruuh.
21 «Ma tazulmu al-khariib wa la tidaayuguuh achaan awwal intu kula khariibiin fi Masir. 22 Ma tazulmu al-araamil aw al-ataama. 23 Wa kan intu zalamtuuhum, ana nasmaʼ siraakhhum wakit humman yasrakho leyi. 24 Wa nakhdab leeku chadiid wa naktulku be l-seef. Wa awiinku kula yabgo araamil wa iyaalku kula yabgo ataama.
25 «Kan naadum waahid min chaʼabi miskiin wa gaaʼid maʼaak wa dayyantah maal, ma tarbah foogah yaʼni ma tidayyinah be riba. 26 Wa kan chilt khalag hana naadum fi deen, waajib tigabbilah leyah gubbaal al-harraay ma tagaʼ. 27 Achaan da bas al-khalag al-waahid al-hu yilkhatta beyah. Wa kan ma gabbaltah leyah, hu yunuum be chunu ? Wa kan sarakh leyi, ana nasmaʼah achaan ana hanuun.
28 «Ma tiʼayyirni ana al-Rabb wa ma talʼan kabiir chaʼabak.
29 «Ma tiʼakhkhir leyi gaddimiin awwal asiir al-inab wa dihin al-zaytuun. Wa gaddim leyi wileedak al-bikir kula. 30 Wa battaan kula, gaddim leyi wald al-bikir min bagarak wa khanamak. Khalli ayyi wald bikir yagood sabʼa yoom maʼa ammah wa fi l-yoom al-taamin, gaddimah leyi.
31 «Waajib intu tabgo naas mukhassasiin leyi. Wa be da, ma taakulu fadle hana bahiime al-katalaaha haywaan. Laakin antuuha le l-kulaab.
