Isak mi b’e vunam yam Jakob
1 Wani Isak mi mbut mamara, iram nga we d’i, mi yi gorom ma ngolâ Esau ala: Gorona!
Esau mi humum ala: An huma!
2 Isak mi dum ala: An mbut ni mamara, an we nga burun ma matna d’i. 3 Ki tchetchemba, an nga ni dangû, ang yo ahle mang suma sïna, ang i nduwanda, ang tchanï azarâ, 4 ang lan te ma djivi ma hurun vum heîna, ang mbandjïya; an te, an b’e vunan kang tua ba, an ni mid’a.
5 Wani Rebeka ti hum zla d’a de d’a Isak mi dat mi Esau-d’a. Ata yima Esau mi i abagei á hal azureinina, 6 Rebeka ti de mi Jakob ala: An hum abung mi de mi Esau ala 7 mi i tchumï azarâ, mi lum te ma djivina, mam tumu, mam b’e vunam kam avok Ma didina tua ba, mi mid’a. 8 Ki tchetchemba, gorona, ang humun vunanu, ang le vama an dang kama. 9 Ang i aduk aho’â, ang yonï gro ahok suma djivina mbà, an mba ni le te ma djivina mabung d’igi mam min na. 10 Ang im mabungû, kayam mam tumu, mi b’e vunam kang tua ba, mi mid’a.
11 Jakob mi de masum ala: Esau ni sama anguvora, wani an tan nakulongôd’id’a. 12 Le abun laman ini tan kla ni, mba mi wala an ni lobom mi loba, mba mi b’e vunam kan nduo, wani mba mi gan ni vuna.
13 Asum mbi dum ala: Gorona, ar vun ma ge máma mi ka’î kan anu; ang hum zla manda, ang i yondjï d’oü.
14 Mi i yoï ahok ndazina masumu; asum mbi le te ma djivina d’igi abum hurum vum na. 15 Bugola, Rebeka ti yo baru d’a djivi d’a kala hi gorot ma ngolâ d’a nga avod’a, ti tchugut ata Jakob, gorot ma gorâ. 16 Ti djinim bak gro ahok b’ogeina abom ki delem yima tumusa nga kua d’uo na, 17 ti he te ma djivi ma ti lum máma abo gorotna Jakob.
18 Mi im mabumu, mi yum ala: Iba!
Isak mi humum ala: Gorona, an wana! Angî nge, gorona?
19 Jakob mi hulong dum ala: Ni an Esau gorong ma ngolâ, an le wa vama ang dan kama. Ang tchol akulo, ang kak kad’ungû, ang tazar ma an tchangzïna, ang b’e vunang kanu.
20 Isak mi djobom ala: Gorona! Ang feï azar máma ni lara atogo hina zak ke?
Jakob mi hulong dum ala: Ma didina Alo mangâ mi handji ni mamu.
21 Isak mi de mi Jakob ala: Gorona, ang hud’ï go, an lamang tangû, kayam an we na ni gagazi angî gorona Esau ko zu?
22 Jakob mi hut gen abumu, abum lamam tamu, mi dala: Dela wana ni dela hi Jakob-pa, wani abona nabona hi Esau-na! 23 Wani mi wum nga d’ala ni Jakob-pu d’a d’i, kayam tumusa nga del abom d’igi wiyema na. Mi b’e vunam kamu, 24 mi djobom kua ala: Angî gorona Esau gagazi zu?
Mam dum ala: Â, ni anu.
25 Isak mi dum ala: Gorona, ang hanïya, an tazar ma ang tchandjina, an b’e vunan kangû. Jakob mi mba ki tena mabumu, mam tumu; bugola, mi hum süm guguzlud’a, mi tche mi.
26 Bugola, Isak mi dum ala: Gorona, ang hud’ï go, ang van atangû. 27 Jakob mi hut gen abumu, mi vum atamu. Abum mi hizim baru mamba, mi b’e vunam kamu, mi dala: Gagazi, hisâ hi goronina mi ni d’igi asine ma Ma didina mi b’e vunam kama na. 28 Ar Alona mi ge mbad’ïd’a ei akulod’a hur asinengû, andagad’a ti wulung ahlena ngola, awuna ki guguzlud’a mi. 29 Ar andjaf suma a mbut ni magumei mangâ, suma yam andagad’ina a grif kä avorong mi. Ang ka’î ma ngolâ hi b’oziyongîna. Ar asung grotna a grif kä avorongû. Sama mi gang vunina, Alona mba mi gum vuna mi; sama mi b’e vunam kangâ, Alona mba mi b’e vunam kam mi.
30 Ata yima Isak mi b’e vunam yam Jakob b’ena, Jakob mi ar abumu, mi nde woi abu hina tchegem mi na, wiyema Esau mi tcholï abagei yima nduwanda, mi mba mi. 31 Mi le te ma djivina, mi im mabumu, mi dum ala: Iba, ang tchol akulo, ang tazar ma an mbangzina, kayam ang b’e vunang kanu.
32 Isak mi hulong dum ala: Ni ang nge ge?
Mi hulong dum ala: Ni an gorong ma ngolâ Esau.
33 Isak mi nde zlaka djidjik, mi dala: Sama mban hliu azarâ adjï ni nge ge? An tum mbei avok mba manga pet da’, an b’e wa vunan kamu, mi arî sama b’e vuna kama mi.
34 Kid’a Esau mi hum zla d’a ded’a habumbid’a, hurum hat ngola, mi er ad’um akulo ala: Iba, an nga ni tchenengû, ang b’e vunang kan an mi.
35 Isak mi hulong dum ala: Wiyengâ mi mba, mi mbud’un iranu, mi hle wa b’e vun mangâ.
36 Esau mi dala: A yum Jakob nata yad’u; ni mam ba, mi mbud’un iran yam mbà. Avoka mi hle ngol manda; gola ki tchetchemba, mi hle wa b’e vun mana kua d’ei. Mi de mabum kua ala: Ang b’e vunang kan an kua d’uo zu?
37 Isak mi hulong dum ala: An tinim wa ngol manga, an hum b’oziyoma abom pet a mbut azungeî mama, an hum awuna ki süm guguzlud’a mi. Gorona, an lang hi ni me d’ei ge?
38 Esau mi de mabum ala: Iba, b’e vun máma ni tu go zu? Iba, ang b’e vunang kan mi. Mi nde tchina ki delem akulo.
39 Isak mi hulong de mi goroma Esau ala: Ang mba ka’î woi dei kandaga d’a wul ahlena, mbad’ï d’a akulod’a mba d’i ge kua d’uo mi. 40 Ang mba te vunangî ki mbigeu mang nga fiyaka, ang mba le ni sunda mi wiyengâ, wani ata yima ang mba iya abo hî yang ngei vangâ, ang mba kus djuk mama woi kelengû.
Isak ge Jakob mi i avo hi Laban
41 Esau mi ve Jakob kurum kayam b’e vun ma abum mi b’amzi kama, mi de kurum ala: Bur ma matna habuna mi ar go; kur bur máma, an mba ni tchi wiyena Jakob.
42 Sana mi mba, mi de mi Rebeka zlad’a hi gorot ma ngolâ Esau-d’a. Ti yi gorot ma gorâ Jakob, ti dum ala: Gola! Wiyengâ Esau nga mi hal lovota á tchang á sä atchugulumu. 43 Ki tchetchemba, gorona, ang hum zla manda; ang tchola, ang ring avo hi wiyena Laban sä Haran. 44 Ang kak sä kua ndjö gak wiyengâ hurum vat tei tua, 45 gak hurum b’lengâ, mi mar yam vama ang lumzina mi. Tua ba an mba ni ge sunda kang sä hî á halangû. Ni kayam me ba, agi djak bagi woi atan kur bur ma tuna ge?
46 Rebeka ti de mi Isak ala: An kau wa abo akuniyôna Het groma. Le Jakob mi vatchad’a aduk gro arop suma yam andaga d’a kä wandina ni, kak man nda adigazid’a, djivi mata ni me ge?
Ishaakh baarak Yaakhuub
1 Wa Ishaakh bigi chaayib wa uyuunah ma bichiifu. Wa khalaas, gamma naada wileedah al-bikir Isuu wa gaal : «Ya wileedi !» Wa hu gaal : «Naʼam !» 2 Wa Ishaakh gaal leyah : «Chiif ana bigiit chaayib wa ma naʼarif yoom mooti. 3 Hassaʼ da chiil silaahak wa nubbaalak wa nuchchaabak wa amchi al-ganiis wa jiib leyi seede. 4 Wa sawwi leyi beeha akil al-niriidah wa jiibah leyi naakul achaan nibaarikak gubbaal ma numuut.»
5 Wa wakit Ishaakh gaaʼid yihajji le wileedah Isuu da, Rifga gaaʼide tasmaʼ fi kalaamah. Khalaas Isuu marag macha fi l-khala le yaktul seede wa yijiibha.
6 Wa baʼad da, Rifga gaalat le wileedha Yaakhuub : «Asmaʼ ! Ana simiʼt abuuk hajja le akhuuk Isuu wa gaal : 7 ‹Jiib leyi seede wa sawwi leyi akil al-niriidah achaan nibaarikak giddaam Allah gubbaal ma numuut.› 8 Hassaʼ da, ya wileedi, asmaʼ kalaami wa sawwi al-cheyy al-naamurak beyah. 9 Amchi fi l-zariibe wa jiib leyi sukhlaan itneen sumaan wa ana nisawwi le abuuk al-akil al-halu al-hu yiriidah. 10 Wa inta tiwaddi al-akil da le abuuk wa hu yaakulah achaan yibaarikak gubbaal ma yumuut.»
11 Laakin Yaakhuub gaal le ammah Rifga : «Akhuuyi Isuu jildah kulla suuf wa ana jildi amlas. 12 Wa akuun abuuyi yalmasni wa yaʼarifni wa yuguul ana khachcheetah wa yugumm yalʼanni wa ma yibaarikni.» 13 Wa ammah gaalat leyah : «Khalli al-laʼana di talhagni ana, ya wileedi. Asmaʼ kalaami ! Amchi ! Jiib leyi al-sukhlaan.»
14 Wa khalaas, Yaakhuub macha jaab al-sukhlaan le ammah wa hi gammat sawwat al-akil al-abuuh yiriidah. 15 Wa baʼad da, Rifga chaalat khulgaan al-samhiin hana Isuu wileedha al-kabiir, al-gaaʼidiin fi bakaanha fi l-beet wa labbasathum le Yaakhuub wileedha al-sakhayyar. 16 Wa be l-farwa hana l-sukhlaan, hi labbasat iideenah wa ragabatah bakaan al-amlas. 17 Wa Rifga antat le wileedha Yaakhuub al-akil al-halu wa l-khubza al-hi sawwatha.
Yaakhuub khachcha abuuh Ishaakh
18 Wa khalaas, Yaakhuub gamma macha le abuuh wa gaal : «Ya abuuyi.» Wa Ishaakh gaal : «Naʼam ! Inta yaatu, ya wileedi ?» 19 Wa Yaakhuub gaal : «Ana Isuu wileedak al-bikir. Ana sawweet al-cheyy al-inta talabtah minni. Min iznak, gumm wa aakul laham al-seede achaan inta be nafsak tibaarikni.» 20 Wa Ishaakh gaal leyah : «Ya wileedi, da kikkeef inta ligiitha ajala ke ?» Wa Yaakhuub gaal : «Achaan Allah Ilaahak bas jaab leyi al-seede.»
21 Wa fi l-bakaan da, khalaas Ishaakh gaal le Yaakhuub : «Taʼaal gariib, ya wileedi, achaan nilammisak wa naʼarif kadar inta bas wileedi Isuu walla la.» 22 Wa Yaakhuub garrab le abuuh Ishaakh wa hu limsah wa gaal : «Al-hiss, hiss hana Yaakhuub laakin al-iideen, iideen hana Isuu.» 23 Wa be misil da, Ishaakh ma irif Yaakhuub achaan iideenah induhum suuf misil akhuuh Isuu. Wa khalaas, hu baarakah.
24 Wa gubbaal ma yibaarikah, hu saʼalah battaan wa gaal : «Sahiih ke inta wileedi Isuu ?» Wa Yaakhuub gaal : «Aywa.» 25 Wa khalaas, Ishaakh gaal leyah : «Ya wileedi, antiini naakul al-laham al-jibtah achaan ana be nafsi nibaarikak.» Wa Yaakhuub anta al-akil le abuuh. Wa hu akalah wa jaab leyah khamar wa hu chiribah.
26 Wa baʼad da, Ishaakh abuuh gaal leyah : «Ya wileedi, taʼaal gariib wa hibbini.» 27 Wa Yaakhuub garrab leyah wa habbaah. Wa Ishaakh chamma al-riihe hint khulgaanah wa gamma baarakah wa gaal :
«Aywa ! Al-riihe di hint wileedi !
Hi misil riihe hint zereʼ
al-Allah baarakah.
28 Khalli al-Rabb yantiik
karany al-yanzil min al-sama
wa intaaj al-ard.
Wa yantiik gameh
wa khamar jadiid be katara.
29 Khalli al-chuʼuub yakhdumu leek
wa l-umam yasjudu giddaamak.
Wa abga siid akhwaanak
wa iyaal ammak yasjudu giddaamak !
Al-yalʼanak malʼuun
wa l-yibaarikak mubaarak.»
Isuu dawwar abuuh yibaarikah
30 Wa wakit Ishaakh kammal min mubaarakat Yaakhuub wa Yaakhuub marag min bakaan abuuh da, khalaas tawwaali ke akhuuh Isuu ja min al-ganiis. 31 Wa hu kula sawwa akil halu wa jaabah le abuuh wa gaal : «Ya abuuyi, gumm wa aakul laham al-seede al-ana wileedak jibtah achaan inta be nafsak tibaarikni.» 32 Wa abuuh Ishaakh gaal leyah : «Inta yaatu ?» Wa hu radda leyah wa gaal : «Ana wileedak al-bikir Isuu.»
33 Wa min simiʼ al-kalaam da, Ishaakh gamma yarjif chadiid wa gaal : «Yaatu al-macha al-ganiis wa jaab leyi laham ? Wa ana akalt minnah hassaʼ gubbaal inta ma taji wa ana baaraktah. Wa akiid hu yabga mubaarak !» 34 Wa wakit Isuu simiʼ kalaam abuuh, gamma yikoorik korooraak chadiid hana wajaʼ galib wa gaal le abuuh : «Baarikni ana kula, ya abuuyi !»
35 Wa Ishaakh gaal leyah : «Akhuuk ja khachchaani wa ana baaraktah fi badalak.» 36 Wa Isuu gaal : «Achaan usmah Yaakhuub (maʼanaatah al-najiid), da bas khachchaani marrateen ! Awwal chaal bukuuriiyti wa hassaʼ daahu chaal barakati !»
Wa gaal battaan : «Inta ma faddalt leyi baraka waahide kula ?» 37 Wa Ishaakh radda leyah wa gaal : «Ana sawweetah siidak wa sawweet kulla akhwaanah yabgo khaddaamiin leyah. Wa anteetah gameh wa khamar be katara. Wa battaan ana nagdar nisawwi leek chunu, ya wileedi ?» 38 Wa Isuu gaal le abuuh : «Ya abuuyi, indak baraka waahide bas ? Baarikni ana kula, ya abuuyi !» Wa Isuu gamma yabki baki chadiid.
39 Wa Ishaakh abuuh gaal leyah :
«Inta taskun fi ard al-ma indaha intaaj
wa ma indaha karany
al-yanzil min al-sama.
40 Wa inta tiʼiich be seefak
wa takhdim le akhuuk.
Laakin fi ruwaakhtak al-jaay wa jaay,
tidalli tagalatah min kataafeek.»
Yaakhuub arrad
41 Wa Isuu bigi khasiim le Yaakhuub achaan al-baraka al-abuuh Ishaakh baarakah beeha. Wa Isuu gaal fi galbah : «Abuuyi gariib yumuut. Baʼad ayyaam al-hizin, naktul akhuuyi Yaakhuub.»
42 Wa khabbaro Rifga be kalaam Isuu wileedha al-kabiir. Khalaas hi rassalat naadat Yaakhuub wileedha al-sakhayyar wa gaalat leyah : «Daahu akhuuk Isuu yidoor yilkaffa foogak wa yaktulak. 43 Hassaʼ da, ya wileedi, asmaʼ kalaami. Gumm arrid amchi bakaan akhuuyi Laabaan fi Haaraan. 44 Wa agood maʼaayah ayyaam hinaak, lahaddi akhuuk zaʼalah yufuut. 45 Wa kan zaʼalah faat wa nisi al-cheyy al-inta sawweetah leyah da, khalaas ana nirassil leek, taji. Maala ana niwaddirku intu al-itneen fi nafs al-yoom ?»
46 Wa baʼad da, Rifga gaalat le Ishaakh : «Al-haya bakhkhadat leyi fi chaan banaat al-Hittiyiin dool. Wa kan Yaakhuub kula yaakhud waahide min banaat al-Hittiyiin al-fi l-balad di, ana hayaati ma indaha faayde.»
