Jakob mi sun groma Ezipte
1 Jakob mi hum ala awuna mi nga avo Ezipte, mi de mi groma ala: Ni kayam me ba, agi kagagi hina ndjë á gol ir tagi ge? 2 An hum ala awuna mi nga avo Ezipte. Agi i guzugï awuna nde, kayam ei boi woi abo meid’a d’i.
3 Josef b’oziyom suma dogona a i Ezipte á guzï awuna. 4 Wani Jakob mi ar nga Josef wiyema Benjamin á i ki sed’ezi d’i, kayam mam nga ki mandarâ ala va mba mi lumu. 5 Jakob groma a mba kur Ezipte á gus awuna d’igi suma ding suma a i á gusina na mi, kayam baktarad’a nde yam ambas sa Kanan-nda.
Josef mi ngaf ki b’oziyoma
6 Josef ni sama yam andaga d’a Ezipte-d’a aboma, mi nga mi gus awuna woi abo suma ding suma a mba kur ambas ndatina. Josef b’oziyoma a mba go, a grif kä avoromu, a tchok yazi kä andaga. 7 Josef mi we b’oziyoma tchä, wani mi le d’igi mi wazi nga d’uo na. Mi dazi zlad’a kad’enga ala: Agi tchologi ni lara ge?
Azi hulong dum ala: Ami tcholomï ni yam ambas sa Kanan-nda, ami min á gus awuna.
8 Josef mi we b’oziyoma tchä, wani azi wum nga d’i. 9 Josef humam gum yam adï d’a dum kazid’a, mi dazi kua ala: Agi ni suma d’u yina, agi mbagi ka hî ná gol suma yam ambasina fed’eziya.
10 Azi hulong dum ala: Hawa yak! Sama ngolâ, ami azungeî mangâ mbami ná gus awuna wud’a. 11 Ami pet ni sama tuna groma, ami ni suma iratna, ami azungeî mangâ nga ni suma d’u yina d’i.
12 Josef mi dazi ala: Hawa yak! Agi mbagi ná gol suma yam ambasina fed’eziya.
13 Azi hulong dum ala: Ami azungeî mangâ ni dogo yam mbà, ni b’oziyo tamiya, sama tuna groma kur ambas sa Kanan-nda. Ma gorâ sä avo ini kabumiya, ma tuna mi ba woyo.
14 Josef mi dazi kua ala: Ni d’igi an dagi ka hina; agi ni suma d’u yina. 15 Wana ni kuka an mba ni kugugi ki d’a: An gun tan ki simiyê Faron; bei wiyegi ma gorâ mba ka hî ba ni, agi mba igi d’i. 16 Agi sunugi sa tu adigagi mi i veï wiyegina; agi tagid’a kagagi kur dangeina. Hina wani, an mba ni we tua ala zla d’a agi dandjid’a ni gagazi. Le ni gagazi d’uo ni, an gun tan ki simiyê Faron an wala agi ni suma d’u yina. 17 Josef mi tchuguzi dangeina ki zla tazi pet burâ hindi.
18 Kur bur ma hindina Josef mi dazi ala: An ni sama le mandara Alona; le agi min sud’ugi tagiya ni, agi lagi hina. 19 Le agi ni suma iratna ni, aragi sa tu adigagi mi kak kur dangeina; agi suma hiuna igi kawuna mi sum magi suma sä kur meid’ina. 20 Bugola, agi mbanï wiyegi ma gorâ. Hina wani, zla magid’a mba d’i ka’î zla d’a irata, an mba ni tchagi d’i. Josef b’oziyoma a le hina mi.
21 Azi de tazi ala: Gagazi, ndaka mba kei wani ni yam zlad’a hi wiyeinid’a. Ata yima mi tchenei ala ei vum hohowomu, ei wum ndak mamba na, ei humum nga d’i. Ni kayam ndata ba, ndaka mba kei wana.
22 Ruben mi de mi b’oziyoma ala: An dagi d’uo zu? An dagi ala: Agi lagi Josef tchod’a d’i, wani agi humun ndi. Gola! Ki tchetchemba, ei nga fei ndaka wana, ni yam mat mama. 23 Azi we nga d’ala Josef nga mi hum vun mazinä d’a d’i, kayam azi djok vuna ni djoga aduk taziya.
24 Josef mi hut tei gumun nde, mi nde tchina.
Jakob groma a hulong avo Kanan
Kid’a Josef mi hulongî gevezid’a, mi dazi zlad’a, mi ve Simeon adigaziya, mi djinim kä iraziya. 25 Bugola, mi he vuna mazong mama ala mi oyôzi awuna kur bud’omei mazina, mi hulong beged’a hi nge nge pî kur bid’im mamba, mi hazi te ma glovotna mi. Mi le hina mi. 26 Josef b’oziyoma a djin awu mazina huyok koro mazina, a iya.
27 Kid’a azi tchuk kä á burâ glovota, ma dingâ tu, mi but vun bid’im mamba á hawuna mi korona, mi fe bege mamba ged’a avun bid’imba. 28 Mi de mi b’oziyoma, mi dazi ala: Gola! A hulongôn bege manda ged’a kä kur bid’imba wana! Wani vunadigazi d’i pat fek, a le mandarâ, a nde de tazi ala: Alona mi lei ni me hina ge?
29 Kid’a azi mbaza avo Kanan gen abuzi Jakob-pa, a dum ahlena pet suma a le ki sed’ezina. 30 Azi dum ala: Sama mi te yam andaga ndatina, mi dami zla d’a ad’enga, mi golomi ni d’igi ami ni suma d’u yina na. 31 Ami hulong dum ala: Ami ni suma d’u yina d’i, wani ami ni suma iratna. 32 Ami b’oziyo tami ni dogo yam mbà, ni sama tuna groma; ma tuna mi ba woyo, ma gorâ sä avo Kanan ini kabumiya.
33 Sama te yam andaga ndatina, mi dami ala: Tala an wala agi ni suma iratna d’a, agi aragi wiyegi ma ding kä tu avo hatanu, agi yogi awuna agi igi ki mi sum magi suma sä kur meid’ina. 34 Bugola, agi vanï wiyegi ma gorâ. Hina wani, an mba ni wala agi ni suma d’u yina d’i, wani agi ni suma iratna. Ata yi máma, an mba ni hulongôgi wiyegina Simeon, an mba ni aragi agi mbud’ugi abogi kur ambas ndata.
35 Azi nde tchuk awuna kä woi kur bud’omeina, nge nge pî mi fe bege mamba djinda ki bid’im mata kur bid’im mam mba awuna. Kid’a azi kabuzi a we bege ndatid’a, azi ki zla tazi pet a le mandarâ. 36 Jakob mi dazi ala: Agi ban ndi grona woi mbà; Josef nga d’i, Simeon nga d’i. Agi min vagi Benjamin kua; ndak ndata pet mba ni kanu.
37 Ruben mi de mabum ala: Le an mbang nga Benjamin d’uo ni, ang tchi gron suma mbàna. Ang handji abonu, an mba ni hulongôngziya.
38 Jakob mi hulong dum ala: Hawa yak! Gorona nga mi i ki sed’egi d’i! Wiyema mit teyo, mam arî vam tu. Le vama tcho mbaza kam glovot kur tit magid’a ni, agi mba kalan azulei kä ki mamaran ni ki yor tad’a.
Yaakhuub rassal awlaadah fi Masir
1 Khalaas yoom waahid, Yaakhuub simiʼ kadar fi Masir fiyah maʼaach wa hu gaal le awlaadah : «Maalku gaaʼidiin saakit ke ? 2 Ana simiʼt gaalo fi Masir fiyah maʼaach. Amchu achru leena gameh achaan niʼiichu wa ma numuutu min al-juuʼ.» 3 Khalaas akhwaan Yuusuf al-achara macho fi Masir le yachru gameh. 4 Wa laakin kan le Banyaamiin, wald amm Yuusuf, Yaakhuub aba ma yikhalliih yamchi maʼaahum achaan hu khaayif cheyy waahid yisawwiih fi l-derib.
5 Wa khalaas, awlaad Yaakhuub wislo fi Masir le yachru gameh misil naas aakhariin kula achaan al-juuʼ bigi chadiid fi balad Kanʼaan.
Yuusuf maʼa akhwaanah
6 Wa fi l-wakit da, Yuusuf gaaʼid yahkim fi Masir. Wa hu bas gaaʼid yibiiʼ al-gameh le kulla l-naas. Wa khalaas, yoom waahid akhwaanah jo sajado giddaamah. 7 Wakit hu chaafaahum, irifaahum laakin hu sawwa nafsah misil ma yaʼarifhum abadan. Wa kachchar leehum wa gaal : «Intu dool da, jaayiin min ween ?» Wa humman gaalo leyah : «Aniina jaayiin min balad Kanʼaan le nachru maʼaach.»
8 Wa Yuusuf irifaahum laakin humman ma irfooh. 9 Wa Yuusuf fakkar fi l-hilim al-awwal hilmah fi akhwaanah wa gaal leehum : «Kalaamku da ma sahiih ! Intu jawaasiis jiitu tiʼakkudu min al-balad.» 10 Wa humman gaalo : «La la, ya l-sayyid al-haakim. Abiidak jo le yachru maʼaach. 11 Aniina kullina ke abuuna waahid bas. Aniina amiiniin ! Abiidak ma jawaasiis.»
12 Wa Yuusuf gaal : «La ! Intu jiitu tiʼakkudu min al-balad !» 13 Wa humman gaalo : «Aniina abiidak atnaachar akhwaan wa abuuna waahid wa saakniin fi balad Kanʼaan. Wa akhuuna al-sakhayyar gaaʼid maʼa abuuna. Wa l-waahid kamaan waddar.»
14 Wa Yuusuf gaal leehum : «La, akiid intu dool jawaasiis misil ana gultah ! 15 Laakin nijarribku kan kalaamku da sahiih. Wa be hayaat Firʼoon, kan akhuuku al-sakhayyar da ma jibtuuh leyi, intu ma tamurgu min hini. 16 Asmaʼo, khalli waahid minku yamchi yijiibah wa intu al-aakhariin tagoodu fi l-sijin. Be misil da, nijarribku wa nagdar naʼarif kan kalaamku da sahiih. Wa kan ma sahiih, akkid intu jawaasiis !»
17 Wa Yuusuf sabbaahum kulluhum fi l-sijin wa gaʼado talaata yoom. 18 Wa baʼad talaata yoom, Yuusuf gaal leehum : «Ana khaayif min Allah. Achaan da, sawwu al-cheyy al-nuguulah leeku wa ma tumuutu. 19 Kan intu amiiniin, khalli waahid minku yagood fi l-sijin. Wa intu al-aakhariin kamaan, tamchu tiwaddu al-gameh le aayilaatku al-jiiʼaaniin. 20 Wa tijiibu leyi akhuuku al-sakhayyar. Be misil da, naʼarif kadar kalaamku da sahiih. Wa be misil da, ma tumuutu.» Wa humman khassado be l-kalaam da.
21 Wa gaalo ambeenaathum : «Aniina khitiina fi akhuuna ! Achaan aniina chifna diigtah wakit gaaʼid yachhadna wa aniina ma simiʼna kalaamah. Wa fi chaan da bas, aniina kula al-diige di nazalat foogna.» 22 Wa Raʼuubiin gaal : «Ana ma gult leeku ma tisawwu khata fi l-walad da walla ? Wa intu ma simiʼtuuni. Wa hassaʼ, nilʼaakhabo be sabab dimmitah !» 23 Wa humman ma irfo kadar Yuusuf yasmaʼ kalaamhum achaan hu gaaʼid yihajji maʼaahum be turjumaan.
24 Wa Yuusuf kaskas minhum wa gamma yabki. Wa baʼadeen, gabbal wa hajja leehum. Wa khalaas, karab Chimʼuun giddaamhum wa dassaah fi l-sijin. 25 Wa baʼad da, Yuusuf anta amur yamlo leehum chuwaalaathum be gameh wa yidissu gurus hana ayyi waahid fi chuwaalah wa yantuuhum zaad. Wa sawwo misil Yuusuf gaalah. 26 Wa akhwaanah gammo chaddo chuwaalaathum fi hamiirhum wa faato.
Awlaad Yaakhuub gabbalo fi Kanʼaan
27 Wa wakit dallo be leel, waahid minhum fakka chuwaalah le yanti assaar le humaarah. Wa wakit fakkaah, daahu ligi gursah fi khachum chuwaalah. 28 Hu gaal le akhwaanah : «Daahu gabbalo leyi gursi ! Ligiitah fi khachum chuwaali.» Wakit chaafo al-cheyy da, galibhum angataʼ wa rajafo wa gaalo ambeenaathum : «Chunu al-sawwaah leena al-Rabb da ?»
29 Wa wakit wassalo fi bakaan abuuhum fi balad Kanʼaan, gammo hajjo leyah be kulla cheyy al-bigi. Gaalo leyah : 30 «Al-haakim hana Masir kachchar leena wa gaal aniina jawaasiis. 31 Wa aniina gulna leyah : ‹La, aniina ma jawaasiis. Aniina amiiniin. 32 Aniina atnaachar akhwaan, iyaal abu waahid. Al-wileed al-waahid waddar wa l-sakhayyar gaaʼid maʼa abuuna fi balad Kanʼaan.› 33 Wa l-haakim da gaal : ‹Nidoor naʼarif kan intu naas amiiniin. Khallu waahid minku yagood hini wa amchu waddu al-maʼaach le aayilaatku al-jiiʼaaniin. 34 Wa jiibu leyi akhuuku al-sakhayyar. Be misil da, nagdar naʼarif kadar intu ma jawaasiis laakin intu naas amiiniin. Wa namrug leeku akhuuku wa nantiiku izin turuukhu fi l-balad.›»
35 Wa baʼadeen, faddo chuwaalaathum. Wa ayyi waahid ligi gursah gaaʼid fi juzlaanah. Khalaas, min chaafo gurushum, humman wa abuuhum khaafo khoof chadiid. 36 Wa Yaakhuub gaal leehum : «Intu waddartu iyaali. Yuusuf ma fiih wa Chimʼuun kula ma fiih wa battaan kula tidooru tichiilu Banyaamiin. Kulla l-taʼab da ja leyi ana bas fi raasi.»
37 Wa Raʼuubiin gaal le abuuh : «Ammin leyi Banyaamiin fi iideeni. Wa kan ana ma jibt leek Banyaamiin, aktul iyaali al-itneen dool fi gaddah.» 38 Wa Yaakhuub gaal : «La, wileedi ke ma yamchi maʼaaku abadan achaan akhuuh maat wa hu wiheedah bas fi ammah al-faddal leyi. Kan cheyy waahid kaan leyah fi safarku, be cheebi da, numuut min al-hizin.»
