D’ogol ma yam suma a le sun guguzlu suma tchonina
(Gol Mat 21.33-46Luc 20.9-19)1 Jesus mi nde dazi zlad’a ki d’ogolâ ala: Sana mi pe guguzlud’a kur asinemu, mi ge kangâna kamu, mi djugot zula yam ahinad’a á miret guguzlu mamba, mi min gong nga fiyak ka ndjola adugu, mi tchuk suma sunda kur á fe mbiyo mazina kua mi, mi ge tam mi i yam andaga d’a dinga.
2 Kid’a yima duta ndaka, mi sun azong mama gen suma sun ndazina, kayam mi vumî vud’a guguzlu d’a azi humzid’a. 3 Wani azi vumu, a tomu, a gum abom hawa. 4 Mi sun azong ma dingâ geveziya. Máma, azi vumu, a tchom yamu, a kragam ngula mi. 5 Mi sunuzi ma hindina kua d’ei. Máma, azi tchumu. A le azungeî suma dingâ ablaud’a hina mi. A to suma dingâ, a tchi suma dingâ woi mi.
6 Ma ding ma ar tuna ni gorom ma hurum vum heîna. Mi sunumï gevezi á dabid’a kis. Mi dala: Azi mba le zulo gorona. 7 Wani suma sun ndazina a de tazi ala: Wana ni ma te djona; ei mbeyegi tcheiziya, kayam djona mi arî meina. 8 Azi vumu, a tchumu, a gum mbei bugol asine guguzlud’a.
9 Jesus mi djobozi ala: Sala asine máma mba mi le ni nana ki sum ndazina ge? Mi mba mi ba suma sun ndazina woyo, mba mi he asine máma woi mi suma dingâ. 10 Agi ndumugi nga zla d’a a b’irit kur mbaktumba hAlonid’a ala:
Ahina d’a suma djak gonga a gat teid’a,
ti mbut ta djik gonga akulod’a.
11 Wana ni sun nda led’a hi Ma didinid’a.
Ni vama ndandalâ ireya d’a d’uo zu?
12 Ata yi máma, suma nglona hi Juif-fîna a we tcha ala Jesus mi de zla d’a d’ogol ndata ni kaziya, a halam á ved’a, wani a le mandara ablau suma. A aramu, a iya.
A djop Jesus yam lombo d’a hed’a
(Gol Mat 22.15-22Luc 20.20-26)13 A sun suma dingâ aduk Fariziyêna azi ki suma hi Herot-na ata Jesus, kayam a hal á vum ki zla d’a de d’a avunamba. 14 Kid’a azi mbeï atamba, a dum ala: Ma hat suma, ami wami ala angî ma gagazi ma bei le mandara sa ba na, kayam ang nga ka ir sa d’uo mi, wani ang hat suma yam lovota hAlonid’a kur gagazid’a. Djivid’a ei hei tara mamulâ Sesar roze ei hum mbuo zu?
15 Wani Jesus mi we mbut ir mazid’a, mi dazi ala: Ni kayam me ba, agi kugun nge ge? Agi hanï sile ndata wana, an golod’u. 16 A mbamziya.
Jesus mi djobozi ala: Angusa ki b’ir ra wanda ni hi nge ge?
A hulong dum ala: Ni hi Sesar-ra.
17 Mi dazi ala: Agi hagi ahle sumala ni hi Sesar-ru na mi Sesar, agi hagi ahle sumala ni hAlona na mAlona mi. A le atchap kam heî.
A djop Jesus yam tchola hi suma matnid’a
(Gol Mat 22.23-33Luc 20.27-40)18 Sadusiyê suma a nga dala suma matna a mba tchol akulo d’uo na, a mbeï ata Jesus, a djobom ala: 19 Ma hat suma, Moise mi b’iri ala: Le sana wiyema mi mid’a, mi ar amamba bei gorâ ni, wiyema mi vatcha ndata, mi djok andjaf wiyema. 20 Wani adjeu suma kid’iziya a nga, azi ni b’oziyo taziya. Ma avo’â mi vatchad’a, mi mit bei mi vut gorâ. 21 Ma mbàna mi vad’u, mi mit bei mi vut gorâ mi. Ma hindina mi vat hina mi. 22 Aduk suma kid’iziyana ma vut gor tu nga d’i. Blogozi pet atcha ndata ti mit mi. 23 Kur bur ma tchola hi suma matnina, ti mba d’i arî atchad’a hi nge adigazi ge? Kayam azi ki zlazi d’a kid’iziyad’a pet a vat atchad’a.
24 Jesus mi hulong dazi ala: Ni kayamba agi nga wagi mbaktumba hAlonid’a kad’eng mamba d’uo d’a ba, agi vid’igi woi wan nduo zu? 25 Kayam fata suma a mba tchol akulo aduk suma matnid’a, azi mba vik arop pi, aropma a mba vik andjof fuo mi, wani azi mba ka’î d’igi malaika suma sä akulona na. 26 Wani kayam zlad’a hi suma mat suma a mba tcholozi akulonid’a, agi ndumugi nga kur mbaktumba hi Moise-sa, ata yima mi de yam awei-avirina d’uo zu? D’igi Alona mi dum na ala: An nAlona hi Abraham-ma, Alona hi Isa’â, Alona hi Jakob-ma mi. 27 Alona nAlona hi suma arinina, nga nAlona hi suma matnina d’i. Kayam ndata, agi vid’igi woi ngola heî.
Vun ma he ma ngol ma kalâ
(Gol Mat 22.34-40Luc 10.25-28)28 Sama hat gata tu, mi hum a nga tchi tazi tuguyod’a. Mi we d’ala Jesus mi hulong zla d’a de d’a djivid’a mi Sadusiyêna d’a. Hina wani, mi hut gevemu, mi djobom ala: Vun ma hed’a pet ma djivi ma kal ndramina, ni ma lara ge?
29 Jesus mi hulong dum ala: Ma kal ndramina ba wana: Agi Israel-lâ, agi humugiya, Ma didina Alo meina ni Ma didina tu go. 30 Ang le yam Ma didina Alo mangâ ki hurung pet ki tang pet ki djib’er manga pet kad’engêng pet mi. 31 Ma mbàna wana: Ang le yam ndrangâ d’igi ang tanga na. Vun ma he ma ding ma kal máma ki djivid’ina nga d’i.
32 Ma hat gata mi dum ala: Gagazi, ma hat suma, ang de nata yad’u. Ma didina nAlona tu gid’eng ma ding ma d’igi mam na na nga d’i. 33 Djivid’a sana mi le kam ki hurum pet ki djib’er mamba pet kad’eng mamba pet mi. Mi le yam ndrama d’igi mam tamba na mi, wani kal ahle suma ngat buzu suma ngala kahle suma ngat buzu suma a nga hazi mAlonina pet mi.
34 Ata yima Jesus mi wum ala mi hulong zla d’a de d’a irata na, mi dum ala: Ang nga dei ki leud’a hAlonid’a d’i. Wani suma a nga le mandarâ á djop zlad’a mi Jesus bugolo.
Mesi azi ki David
(Gol Mat 22.41-46Luc 20.41-44)35 Kid’a Jesus nga mi hat suma kur gong nga kud’ora hAlonid’id’a, mi djobozi ala: Ni nana ba, suma hat gata a nga dala: Mesi máma ni David goroma ge? 36 Kayam David tamba ki yamu, Muzu’â hAlonina mi zud’um mi dala:
Ma didina Alona mi de mi Salana ala:
Ang kak ata bigan nda ndjufa,
gak an mba ni tin mang suma djangûna ad’u asengû.
37 David tamba nga mi yum ala Salana. Ni nana ba, Mesi mi mbut goroma ge?
Giget ta yam suma hat gatid’a
(Gol Mat 23.1-36Luc 20.45-47)38 Ablau suma a hum Jesus ki furîd’a. Mi dazi kur hat mamba ala: Agi gologi tagi djivi ki suma hat gat suma a min á tit ki baru d’a fiyakina. Azi min ala suma a gazi depa ad’u su’â, 39 a min á kak yam zlumiyô suma avo’â kur gongîyo mazi suma toka, a min yima avo’â ata yima te tena mi. 40 Azi tahlena harop suma modonod’a, a nga tchen Alona tchen nda fiyaka á mbut tazi djivid’a avok suma. Sum ndazina a mba kazi sariyad’a kazi ngola kala.
He d’a hawad’a hatcha d’a modono d’a hohoud’id’a
(Gol Luc 21.1-4)41 Jesus mi kak gen zanduk ma suma tchuk beged’a kuana á we ni nana ba, ablau suma a nga tchuk beged’a kur zandu’â ge? Ablau suma ndjondjoîna a tchuk ngola. 42 Atcha d’a modono d’a hohoud’a ti mba, ti tchuk sisid’a mbà, nala, siled’a tu.
43 Jesus mi yi mam suma hata gevem mi dazi ala: Gagazi, an nga ni dagiya, atcha d’a modono d’a hohou d’a wanda, ti tchuk beged’a kal suma ding suma a tchuk beged’a kur zandu’îna pet. 44 Kayam suma ding suma a tchuk beged’ina pet, a yo ni aduk bege mazi d’a ndjondjoîd’a. Wani ndad’u, kur hohou mata ti tchu’î bege d’a ndat nga ki d’a pet, ni d’a nga d’i ngom ki tata pet mi.
Masal al-harraatiin al-fasliin
1 Wa fi l-bakaan da, Isa gamma yihajji leehum be amsaal wa gaal : «Naadum waahid maggan inab fi jineene. Wa zarabaaha wa sawwa foogha assaara hana inab wa bana beet hana haraasa. Wa hu ajjar harraatiin achaan yakhdumu foogha wa khalaas khatar wa macha fi balad aakhara. 2 Wa fi wakit lammiin al-inab, hu rassal abid waahid le l-harraatiin achaan yichiil minhum al-inab al-waajib leyah. 3 Wa l-harraatiin karabooh wa daggooh wa gabbalooh le siidah bala cheyy. 4 Wa battaan rassal leehum abid taani. Wa l-abid da, hu kula daggooh fi raasah wa ayyarooh. 5 Wa rassal leehum battaan abid aakhar wa l-abid da, katalooh. Wa rassal leehum abiid katiiriin wa l-harraatiin sawwo leehum nafs al-cheyy. Waahidiin daggoohum wa waahidiin kataloohum. 6 Wa faddal leyah naadum waahid bas al-hu yirassilah wa da wileedah al-yihibbah bilheen. Wa fi l-akhiir, siid al-jineene gaal : ‹Akiid wileedi da yikarrumuuh.› Wa khalaas rassal leehum wileedah. 7 Laakin al-harraatiin achchaawaro ambeenaathum wa gaalo : ‹Daahu yawris al-jineene. Khalli naktuluuh achaan al-warasa tabga hintina !› 8 Wa khalaas karabooh wa katalooh wa zagalo janaaztah barra min al-jineene.»
9 Wa Isa gaal : «Wa hassaʼ da, nasʼalku. Siid al-jineene yisawwi fooghum chunu ? Akiid hu yaji fi l-jineene wa yaktul al-harraatiin dool wa khalaas yanti al-jineene le naas aakhariin. 10 Akiid gareetu al-kalaam al-maktuub fi l-Kitaab al-buguul :
<Al-hajar al-bannaayiin al-beet awwal ma dawwarooh
bigi al-hajar al-muhimm fi buna al-beet.
11 Wa l-cheyy da jaayi min Allah
wa chifnaah ajiib !>»
12 Wa fi l-bakaan da, al-kubaaraat dawwaro yakurbu Isa fi l-sijin achaan fihmo kadar be l-masal da Isa hajja fooghum laakin humman khaafo min al-naas. Wa achaan da, gammo khallooh wa faato.
Al-suʼaal fi l-miiri
13 Wa l-kubaaraat rassalo le Isa naas waahidiin min al-Fariiziyiin wa naas waahidiin min hizib Hiruudus achaan yarmuuh be kalaamah. 14 Wa l-jawaasiis dool jo leyah wa gaalo : «Sayyidna, naʼarfu kadar kalaamak hagg. Inta ma khaayif min ayyi naadum. Ma takhaaf min wijih al-naas wa tiʼallim al-naas derib Allah al-sahiih. Khalaas, guul leena, hasab al-Tawraat waajib leena nikaffu al-miiri le sultaan al-Roomaaniyiin walla ? Al-tukfa waajib leena walla ma waajib ?»
15 Wa Isa irif humman munaafikhiin. Wa radda leehum wa gaal : «Maala tidooru tijarrubuuni ? Antuuni diinaar waahid wa khalli nichiifah.» 16 Wa antooh diinaar waahid. Wa hu saʼalaahum wa gaal : «Al-suura wa l-usum al-gaaʼidiin foogah dool hana yaatu ?» Wa raddo leyah wa gaalo : «Hana sultaan al-Roomaaniyiin.» 17 Wa Isa gaal leehum : «Khalaas. Hana l-sultaan, antuuh le l-sultaan wa hana Allah, antuuh le Allah !» Wa alʼajjabo minnah marra waahid.
Al-suʼaal al-bukhuss al-buʼaas
18 Wa Sadduukhiyiin waahidiin jo le Isa be suʼaal. Wa l-Sadduukhiyiin ma muʼminiin be l-buʼaas. Wa saʼalooh wa gaalo : 19 «Ya l-sayyid, nidooru nihajju leek be l-kalaam al-Muusa katabah leena fi l-Tawraat. Hu yuguul kan raajil maat wa khalla mara ma indah iyaal, waajib akhu al-raajil da yaakhud al-mara. Wa be da, hu yalda minha zurriiye le akhuuh al-marhuum.
20 «Wa awwal fi sabʼa akhwaan. Wa l-kabiir minhum akhad mara wa wakit hu maat ma indah minha zurriiye. 21 Wa l-taani akhadha wa baʼadeen hu kula maat wa ma jaab minha zurriiye wa l-taalit sawwa nafs al-cheyy. 22 Wa nafs al-cheyy bigi le l-aakhariin kula. Wa l-akhwaan al-sabʼa kulluhum akhado al-mara di wa maato bala zurriiye. Wa fi l-akhiir, al-mara zaatha maatat. 23 Wa khalaas wakit al-maytiin yabʼaso da, hi tabga marit yaatu minhum ? Achaan kulluhum al-sabʼa akhadooha.»
24 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Intu ma taʼarfu Kitaab Allah wa la gudrat Allah wa achaan da bas intu muwaddiriin. 25 Achaan wakit al-maytiin yabʼaso, al-rujaal ma yaakhudu awiin wa l-awiin ma yaakhudan rujaal. Yabgo misil al-malaaʼika fi l-samaawaat. Ambeenaathum akhiide ma fi. 26 Wa fi l-cheyy al-bukhuss buʼaas al-maytiin, hal nisiitu al-kalaam al-gareetuuh fi Kitaab Muusa walla ? Fakkuru fi l-kalaam al-bukhuss al-chideere al-gammat foogha naar. Fi l-bakaan da, Allah hajja leyah wa gaal : <Ana Allah Rabb juduudku Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub.> 27 Wa hu Rabb al-hayyiin wa ma Rabb al-maytiin. Wa khalaas intu muwaddiriin marra waahid.»
Al-wasiiye al-akbar
28 Wa naadum waahid min al-ulama gaaʼid hinaak wa hu simiʼ al-munaakhacha di. Wa hu chaaf kadar Isa radda le l-Sadduukhiyiin be radd adiil. Wa achaan da, hu saʼalah wa gaal : «Ya sayyidna, min kulla wasaaya Allah, weeni al-wasiiye al-muhimme ?» 29 Wa Isa radda wa gaal : «Al-wasiiye al-muhimme hi tuguul : <Asmaʼo ya Bani Israaʼiil ! Allah Ilaahna hu Allah al-Waahid. 30 Hibbu Allah Ilaahku be kulla guluubku wa be kulla nufuusku wa be kulla fikirku wa be kulla gudritku.> 31 Wa l-wasiiye al-taaniye hi : <Hibb akhuuk misil tihibb nafsak.> Wa dool bas al-wasaaya al-kubaar wa ma fi wasiiye akbar minhum.»
32 Wa l-aalim gaal : «Kalaamak sameh, sayyidna. Kalaamak hagg, achaan Allah waahid wa la ilaah illa hu. 33 Wa kan naadum yihibbah be kulla galbah wa kulla fikrah wa kulla gudurtah wa yihibb akhuuh misil yihibb nafsah, da akheer min kulla dahiiye wa hadiiye al-yagdar yigaddimhum le Allah.» 34 Wa Isa khassad be kalaam al-aalim achaan hu radda be fikir adiil. Wa Isa gaal leyah : «Inta ma baʼiid min mamlakat Allah.» Wa baʼad da, naadum waahid kula ma dawwar yasʼalah ayyi suʼaal.
Suʼaal al-Masiih al-bukhuss Ibn Dawuud
35 Wa wakit Isa gaaʼid yiʼallim al-naas fi fadaayit beet Allah, hu gaal : «Kikkeef al-ulama yuguulu kadar al-Masiih hu Ibn Dawuud ? 36 Dawuud zaatah kallam be gudrat al-Ruuh al-Khudduus wa gaal : ‹Allah hajja le siidi al-malik wa gaal : <Agood be nussi al-zeenaay lahaddi nukhutt udwaanak tihit rijileenak.>› 37 Wa fi l-kalaam da, Dawuud gaal al-Masiih hu siidah. Wa be misil da, kikkeef al-Masiih yabga wileedah ?» Wa naas katiiriin bilheen gaaʼidiin yasmaʼo kalaamah be farah.
Kalaam al-Masiih fi l-ulama
38 Wakit Isa gaaʼid yiʼallimhum hu gaal : «Awʼu baalku min al-ulama. Humman yiriidu yuruukhu fi ust al-naas laabsiin jalaaliib tuwaal wa yiriidu salaam al-naas fi l-suug 39 wa l-saff al-awwal fi buyuut al-sala wa bakaan al-kubaaraat fi kulli aazuuma. 40 Wa laakin humman yaakulu buyuut al-araamil wa yugummu yisallu sala tawiile achaan al-naas yichiifuuhum. Wa achaan da, al-azaab al-yarjaahum yabga chadiid ziyaada.»
Al-armala al-miskiine
41 Wa Isa gaʼad gariib le sanduug beet Allah wa chaaf al-naas al-gaaʼidiin yusubbu foogah gurushum. Wa siyaad al-maal katiiriin gaaʼidiin yusubbu gurus katiir. 42 Wa fi l-bakaan da, armala waahide jaat wa hi miskiine. Wa khattat fi l-sanduug riyaaleen khiimithum chiyya.
43 Wa Isa naada talaamiizah wa gaal : «Nuguul leeku al-hagg, al-armala al-miskiine di antat ziyaada min kulla l-naas al-aakhariin al-gaaʼidiin yusubbu gurushum fi sanduug beet Allah. 44 Achaan kulluhum anto le Allah al-zaayid min maalhum, laakin hi miskiine wa antat kulla cheyy al-indaha al-tiʼiich beyah.»
