1 Wana ni zla d’a d’ogolâ hi Salomon nda suma hi Ezekiyas amul ma Juda-na a b’irita.
Zla d’a d’ogol la tetenga
2 Subura hAlonid’a ná ngei ahlena, subura hamuleinid’a ná fek ad’u ahlena woyo. 3 Sana mi ndak á hal ad’u akulo d’a sä akulo deid’a d’oze ad’u andaga d’a kä yiyika d’i. Hina mi, sana mi ndak á fek hur amuleina d’uo mi.
4 Le a yor zuzota woi ata kawei ma hapma ni, sama d’ala mba mi yorom dei ma djivina. 5 Le a pat sama asa’atna woi avok amulâ ni, amul mamba ad’ut mba d’i b’al kä ngingi, mba mi tit yam d’ingêra.
6 Ar ang hle yang akulo avok amulâ d’i, ar ang kak ata yina hi suma nglonina d’uo mi. 7 Hotei a dang ala: Ang mbeï ka hî, kal la a hulongôngî woi kä avok sama ngolâ ata yima ang wum da na.
8 Ang kal tang ata yima ka sariyad’a atogo zak ki. Le ndrangâ mi mbud’ung wa zulona ni, ang mba le ni nana ge?
9 Ang i min zla manga ki ndrangâ, wani ang dum zla d’a gumunda hi sama ding 10 tala mi humung hum ba, mi mbud’ung zulona ki irang fafad’u d’a d’i.
11 Zla d’a irat ta sana mi data, ti hle tat ni d’igi ahle suma lor suma djif suma guzuzi kal tegles suma sama d’alâ mi yorozi mi gulud’uzi ki kawei ma hapmina na.
12 Ngop pa ndavun sama ned’a d’a sana mi humut ki humamba, ti ni d’igi ngangam ma lor ma humba d’oze d’igi hed’eu ma lor ma bei zozota ba na na mi.
13 Sama sun ma d’engzengâ mi ni d’igi ab’lenga hi nesâ d’a ata yima fet awunid’a na, kayam mam nga mi b’leng hur salama.
14 Sama mi nga mi subur tam yam he d’a hawa d’a mi hat nga d’uo tua d’a, mi ni d’igi d’ugul la simet ta nga d’i se alona d’uo d’a na.
15 Ve ta d’a tatâd’a ti ndak á kus yam ma ka sariyad’a, zla d’a de d’a lulumad’a ti ndak á kus sama mi tchol ad’enga ngingringâ tam d’ad’ameî mi.
16 Le ang fe ayuma ni, ang tum ndak ata meyeng go. Ar ang tum mi kal kang ba, mi vining ngi. 17 Ar ang tit avo hi ndrangâ teteu ba, ang hlum hisâ hle ba, mi noyông ngi.
18 Sama le glangâs ma aboina yam ndramina, mi ni d’igi tatagama d’oze mbigeu d’a fiyak ka siyat mbàd’a d’oze mi ni d’igi yeû d’a vunat feta dedelemba na.
19 Tin hurung yam sama mbut ira kur bur ma ndaka ni d’igi sï ma kusa na d’oze d’igi asem ma daka na mi.
20 Sama nga ni hle sawala mi sama mi nga kur hohoud’ina, mi ni d’igi sama mi fok barud’a woi atam ata yima ab’lenga d’oze mi ni d’igi sama mi vo kohlâ ir mbilîna na mi.
21 Le mang ma djangûna meid’a nga d’i tchumu ni, ang hum tena mi te; le vunam mi so ni, ang hum mbina mi tche mi. 22 Hina wani, ni d’igi ang togomî aku gordjona kam na, Ma didina mba mi wuragang mi.
23 Ni simet ma abo ma norîna ba, nga mi mba kalo ma sed’a. Hina mi, sama nga mi de zlad’a gumun kä na, nga mi zal hur suma mi.
24 Hotei ang kak yam gonga akulo abo tu, kal la ang kak katcha d’a yalâ avo hur azì ma tunid’a.
25 Zla d’a djivi d’a tcholï yam andaga d’a deid’id’a, ti ni d’igi mbiyo ma ab’leng ma ang hum mi sama kaud’ina na.
26 Sama d’ingêr ma zlak avok sama asa’atnina, mi ni d’igi golong nga lau d’a ti mbut dodopid’a na, d’oze d’igi ir mbiyo ma lau ma mbut hisîna na mi.
27 Nga djivid’a ang tayuma ngola d’i, ang hal subur ra ngola d’uo mi.
28 Sama nga mi ve tam kei d’uo na, mi ni d’igi azì ma ngol ma gulumun mama mi to kä woina na.
Amsaal aakhariin hana Suleymaan
1 Wa dool kula amsaal Suleymaan al-lammoohum rujaal Hizkhiiya malik Yahuuza.
2 Majd al-Rabb gaaʼid fi sirrah
wa majd al-muluuk gaaʼide fi l-sirr al-yakchufuuh.
3 Al-sama baʼiide wa l-ard ariide
wa fikirt al-muluuk kula ma akiide.
4 Amrug al-wasakh min al-fudda
wa be da, al-sayyaakhi yasnaʼ beeha maaʼuun sameh.
5 Amrug al-aasi min jamb al-malik
wa be da, mulkah yasbit fi l-adaala.
6 Ma tikoolif giddaam al-malik
wa ma tiwassif nafsak fi ust al-kubaaraat.
7 Akheer yuguulu leek : «Taʼaal foog hini»
min yiʼayyubuuk giddaam al-masʼuul.
8 Ma tissaʼjal wa tikallim fi l-chariiʼa
be l-chaafatah eenak.
Tisawwi chunu
kan fi l-akhiir khasiimak yikhajjilak ?
9 Hill muchkiltak maʼa jaarak
wa laakin ma tamrug achiir al-aakhariin.
10 Achaan kan simʼooh,
yiʼayyubuuk.
Wa kalaamak al-marag min khachmak,
ma yigabbil.
11 Al-kalaam al-naafiʼ al-hajjooh fi waktah,
da misil barraad hana dahab
fi sufra hana fudda.
12 Luwaamit al-hakiim
fi adaan al-yasmaʼ al-kalaam
akheer min chinif aw khaatim
hana dahab saafi.
13 Al-mursaal al-indah amaan le l-yirassuluuh
hu misil al-buruuda fi wakt al-gatiʼ.
Hu yibarrid jisim siyaadah.
14 Al-gaal kalaam wa ma tammaah
misil al-matar al-chaal wa ma sabba.
15 Tuul al-ruuh, yikhayyir fikir al-masʼuul
wa l-kalaam al-halu, yaksir al-adum.
16 Kan ligiit asal, aakul minnah al-yitimmak
achaan ma tachbaʼ minnah ziyaada wa baʼadeen yigaddifak.
17 Ma tikattir machiik le beet rafiigak
achaan hu yachbaʼ minnak wa baʼadeen yakrahak.
18 Al-yachhad be kidib fi akhuuh
hu misil safaroog aw seef aw nuchchaab tariin.
19 Amaan al-khaayin fi yoom al-diige
hu misil sinn al-machguuga wa l-rijil al-maksuura.
20 Al-khine jamb al-haznaan
misil taglaʼ khalag al-naadum al-bardaan
wa tusubb fi l-uwaara taʼaam.
21 Kan aduuk jiiʼaan, antiih yaakul
wa kan atchaan, antiih yachrab.
22 Wa be da, al-eeb yakurbah
wa yabga misil jamur al-sabbooh fi raasah
wa Allah yikaafiik be l-kheer.
23 Al-zaggaay al-taji min al-wati
tijiib al-matar
wa l-lisaan al-yakchif al-sirr
yijiib al-khatar.
24 Akheer taskun wiheedak fi raas beetak
min tiʼiich maʼa l-mara al-tikhaalifak.
25 Al-khabar al-halu al-jaayi min baʼiid
misil al-almi al-baarid
fi lisaan al-ayyaan.
26 Kan al-saalih yikhassid be haal al-aasi,
da misil rahad almi al-yatlaf
wa een almi al-tiʼaffin.
27 Ma waajib taakul al-asal be katara
wa ma waajib tidoor al-naas yicharrufuuk fi kulla wakit.
28 Al-raajil al-ma yamluk nafsah,
hu misil madiina al-ma indaha durdur yahmiiha.
