Suma Nazarat-na a he nga gagazid’a yam Jesus d’i
(Gol Mat 13.53-58Luc 4.16-30)1 Jesus mi nde woi ata yi máma, mi hulong kur ambazamu. Mam suma hata a nga tit ad’um mi. 2 Kid’a bur ma sabatna ndaka, mi tin ad’u á hat suma kur gong nga toka hi Juif-fîd’a. Ablau suma a huma, a le atchap, a dala: Sa máma mi fahle ndazina ni lara na ge? Mi fe ne ndata ni lara ba, nga mi lahle suma ndandal ndazina na ge? 3 Ni sama tchet aguna, Marie gorotna; Jacques, Jose, Jude ki Simon ni b’oziyoma d’i? B’oziyom suma aropma a nga adigei ka hî mi d’uo zu? Kayam ndata, a golom is.
4 Wani Jesus mi dazi ala: Suma a nga he ngola mi ma djok vun Alona ata yina pet, wani ni yam ambazam mba vuta aduk simiyêm ki suma avo hatama hol ba, a nga hum ngola d’i. 5 Wani Jesus mi fe nga lovota á le vama ndandal kua tu d’i, wani mi tin abomî yam suma tugud’eid’a kap mbà go, mi sud’uziya. 6 Mi le atchap kayam azi he nga gagazid’a kam mbi.
Jesus mi sun mam suma hat suma dogo yam mbàna mbàmbà
(Gol Mat 10.5-15Luc 9.1-6)Bugola, Jesus nga mi ngui tita kur azina teteng, nga mi had’azi mi. 7 Mi yi mam suma hat suma dogo yam mbàna gevemu, mi nde sunuzi mbàmbà, mi hazi ad’enga á dik muzuk ma teteng ma tchona woi kur suma mi. 8 Mi gad’azi ala: Agi hlagi va abogi d’i, wani agi hlagi ni totogod’a hol, agi yogi avu abogi d’i, agi yogi bud’omei abogi d’i, agi yogi beged’a kur pos magina d’uo mi. 9 Agi tchugugi atuguruna asegiya, wani agi tchugugi barud’a atagi mbàmbà d’uo mi.
10 Mi dazi kua ala: Ata yima agi kalagi kur azì ma ngolîna, sama agi kagagi avo hatama, agi kagagi kua gak i magid’a mbeî. 11 Ata yima lara pet ma azi vagi nga atazi d’uo a humugi nga d’uo mi na ni, ata yima agi buzugugi woi abuna, agi pogi guguma hur asegina woyo. Gugum máma mba mi arî vama glangâsâ kaziya.
12 Mam suma hata a iya, a nga tchi wala mi suma ala: Agi mbud’ugi hurugi yam tcho magid’a. 13 A dik muzuk ma tchona ablaud’a woi kur suma, a vo mbulâ yam suma tugud’eid’a ablaud’a, a sud’uzi mi.
Matna hi Jean ma le suma batembina
(Gol Mat 14.1-12Luc 9.7-9)14 Kur bur máma amulâ Herot mi hum zla Jesus, kayam zlam nde ata yina pet. Suma dingâ a nga dala: Ni Jean ma le suma batemba ba, mi tchol akulo aduk suma matna. Ni kayam ndata ba, mi nga kad’enga á lahle suma ndandalâ wana. 15 Wani suma dingâ a nga dala: Ni Elie. Suma dingâ a nga dala: Ni ma djok vun Alona tu d’igi ma dingâ aduk suma djok vun Alona adjeuna na.
16 Wani kid’a Herot mi hum zla ndatid’a, mi dala: Ni Jean ma an ngad’am yama ba, mi tchol akulo aduk suma matna! 17 Kayam adjeu Herot tamba mi ve Jean, mi djinim mi gum dangeina kayam Herodiyas atchad’a hi wiyema Filip pa mi vata. 18 Kayam Jean mi dum teteu ala: Gat meid’a ti arang nga lovota á ve atchad’a hi wiyengîd’a d’i. 19 Herodiyas ti ve Jean kurud’u, ti hal á tchumu, wani ti fe nga lovota d’i, 20 kayam Herot nga mi le mandara Jean, kayam mi wumu, ni sama d’ingêrâ, ni ma yed’etna mi. Mi ngomom djivid’a. Ata yima Herot mi hum zla mambina, nga mi djib’er kat ngola, nga mi humum ki furîd’a mi.
21 Bur ma Herodiyas ti fe lovotina, ni bur ma Herot bur mam ma vuta nda’â. Mi yi mam suma nglona azi ki nglo suma dur ayîna ki suma nglo suma Galile-na ata te ma luna. 22 Herodiyas gorota ti kal kur yima luna, nga d’i lü ndjongâ. Herot tam mbi lum djivid’a heî yam ndjong matna, zlapa ki suma a nga kak kä ki sed’ema mi. Wani amulâ Herot mi de mi gora ala: Vama ndak minima, ndak tchenenu, an haksiya. 23 Mi gunut tam ala: Ndak le tchenen ni me pî, an haksiya; le nabo leu manda pî an haksiya.
24 Ti ndabua, ti i de masut ala: An tchen ni me ge?
Ti dat ala: Mi ngad’a’î yam Jean ma le suma batemba.
25 Atogo hina zak, ti hulong ki b’ata gen amulâ, ti tchenem ala: An min ang ngad’anï yam Jean ma le suma batemba kur tazana ka tchetchem.
26 Amulâ hurum b’lak ngola heî, wani mi fe lovota á d’elet tuo d’a, kayam gun nda mi gun tam avok suma mi yazï ata yima tenina. 27 Atogo hina zak, amulâ mi sun azigar ma ndjola, mi hum vuna ala mi i ngad’ï yam Jean ma le suma batemba. 28 Azigarâ mi iya, mi ngad’ï yam Jean kur dangeina, mi mba ki yamba kur tazana, mi he mi gora, gora i he masud’u. 29 Kid’a suma hata hi Jean-na a hum zla ndatid’a, a mba, a hlum mad’amu, a i tozomu.
Jesus mi hop suma dudubud’a vahl ki tena
(Gol Mat 14.13-21Luc 9.10-17Jn 6.1-14)30 Suma a sunuzina a togï gen Jesus, a dum ad’u ahlena pet suma azi lazina ki hat ta azi hat sumid’a mi. 31 Mi dazi ala: Agi mbeyegïya, agi hud’ugi woi abo tu hur fulâ ata yima sa nga kua d’uo na, tugugi tagi ndjö kayam suma a nga mba na, suma a nga i na. Kayam ndata, azi fe nga yina á te tena d’i. 32 A i tchuk kur alumba, a i woi abo tu hur fulâ ata yima sa nga kua d’uo na. 33 Ablau suma a we i mazi d’a azi nga id’a. Suma kur azì ma nglona pet a tchol ringâ kaseziya, a mbaza avorozi ata yima azi nga i kuana.
34 Kid’a Jesus mi nde woi kur alumbid’a, mi wablau suma ngola. Hurum hat kaziya, kayam azi ni d’igi tumiyô suma bei salazi ma pola ba na na. Mi nde mi had’azi ahlena ngola.
35 Kid’a afata ar go á nikid’a, mam suma hata a hut gevem a dum ala: Ei ka hî nabageya, yina kal wa da’. 36 Ang arazi iya, kayam azi i kur azì ma kel ma nga nguid’ina, azi i gus te mazina.
37 Jesus mi hulong dazi ala: Agi tagid’a ba, hazi tena.
Wani azi dum ala: Ami i guzumi tena ir bege d’a hapa kikis mbà á hazi á te zu?
38 Mi hulong dazi ala: Avungôna nga abogi ni ga ge? I gologizi go.
Azi i golomu, a dala: Nga ni vahl ki kulufâ mbà mi.
39 Jesus mi hazi vuna ala: Ar suma a kak kä pet adesâ adesâ, yam asu ma ngloma. 40 A kak kä ndjara kis kis ki suma dingâ dok vahl dok vahl. 41 Mi yo avungô ma vahlâ ki kuluf ma mbàna, mi hle iram akulo, mi le mersi mAlona kamu, mi mbrugum kä, mi hum mi mam suma hata á b’rawam mi suma, mi b’rawazi kuluf ma mbàna adigazi pet mi.
42 Azi pet a te, a hoba. 43 Mam suma hata a tar avungôna ad’um mba ara, ti oî gumud’a dogo yam mbà ki kuluf ma arâ mi. 44 Azi suma a tavungônina andjuveina a ni dudubud’a vahl.
Jesus mi tit yam mbina
(Gol Mat 14.22-33Jn 6.15-21)45 Ata yi máma na wat, Jesus mi sek mam suma hata ped’et ala a tchuk kur alumba, a i avogom abo woi hî gak Betsaida, kayam mam tamba mi tin ablau suma woi ta tua. 46 Bugol la mi tin ablau suma woi ta d’a, mi djak akulo yam ahinad’a á tchen Alona. 47 Kid’a afata nik dad’a, alumba nga aduk apod’a, Jesus ni vam tu del gongôd’id’a mi. 48 Mi wazi a nga fe ndaka heî ki prauna ata alumba, kayam simetna nga mi lazi heî. Ki vun pipira mi nga mi iza geveziya, nga mi tit yam mbiyo apod’a. Mi le d’igi mi kalî gevezi na. 49 Wani kid’a azi wum nga mi tit yam mbiyo apod’id’a, azi djib’er kuruzi ala nangusa, a er ad’uzi tchina akulo, 50 kayam me azi pet a wumu, huruzi ka mbina mi. Ata yi máma na wat, Jesus mi dazi ala: Agi vagi tagiya, ni anu, agi lagi mandar ri.
51 Mi djak gevezi kur alumba, simetna mi tchol b’et mi. Wani vunadigazi d’i pat fek, 52 kayam azi we nga ad’u vama le kavungô mámina d’i, kayam we mazid’a ndak nga á väd’u zla ndata kazi d’i.
Jesus mi sut suma tugud’ei suma Jenesaret-na
(Gol Mat 14.34-36)53 Kid’a Jesus azi ki mam suma hata a djak sä woi abo hid’a, a mbaza yam andaga d’a Jenesaret-ta, a djin alumba kä. 54 Kid’a azi tchuk asezi woi kur alumbid’a, suma a we atogo hina zak ala ni Jesus. 55 Suma kur ambas ndatina a wet ringâ pet, a yoï suma tugud’eid’a ki zlod’ei mazina ata yima lara pet ma azi hum ala mi nga kua na. 56 Ata yima lara pet ma nga mi kal kuana, kur azì ma nglona, azì ma gureina kazì ma kelâ pet, suma a nga tchuk suma tugud’eid’a ad’u su’â kä, a nga tchenem ala mi arazi a domî vun baru mamba go. Suma pet suma a dotna a tchol akulo woi kur tugud’ei mazid’a.
Al-Masiih abooh fi hillitah
1 Wa Isa gamma min hinaak wa macha fi hillitah. Wa talaamiizah macho maʼaayah. 2 Wa yoom al-sabt hu bada yiʼallim al-naas fi beet al-sala. Wa naas katiiriin simʼo kalaamah wa kulluhum alʼajjabo minnah bilheen. Wa gaalo : «Haay ! Al-naadum da ligi kalaamah da min ween ? Wa l-hikma al-indah di min ween ? Wa kikkeef be iideenah bas yisawwi ajaayib ? 3 Da ma al-najjaar walla ? Hu ma wileed Mariyam bas wa akhuuhum le Yaakhuub wa Yuusi wa Yahuuza wa Simʼaan ? Wa akhwaatah kula gaaʼidaat hini maʼaana. Wa khalaas ziʼilo wa ma aamano beyah». 4 Wa Isa hajja leehum wa gaal : «Kulla l-naas yikarrumu ayyi nabi, illa naas hillitah wa akhwaanah wa naas beetah ma yikarrumuuh».
5 Wa ma gidir yisawwi ajaayib fi l-bakaan da, illa khatta iideenah fi mardaaniin waahidiin wa daawaahum. 6 Wa hu alʼajjab minhum achaan ma induhum iimaan. Wa gamma yuruukh fi l-hillaal wa yiʼallim al-naas.
Isa rassal talaamiizah
7 Wa Isa naada talaamiizah al-atnaachar wa rassalaahum itneen itneen. Wa antaahum sulta achaan yaturdu al-chawaatiin. 8 Wa amaraahum wa gaal : «Ma tichiilu maʼaaku cheyy le l-safar illa asa. Ma tichiilu akil wa la mukhla wa la juzlaan. 9 Albaso naʼaal wa ma tichiilu maʼaaku khulgaan hana khiyaar». 10 Wa gaal leehum : «Wakit tidallu fi beet hana naadum, agoodu foogah lahaddi tamurgu min al-hille. 11 Wa ayyi bakaan al-ma yakhbalooku foogah wa yaabo kalaamku, amurgu minnah wa hittu al-ajaaj min rijleeku. Wa da yabga leeku chahaada.»
12 Wa khalaas gammo yiballukhu kadar waajib al-naas yutuubu min zunuubhum. 13 Wa tarado chawaatiin katiiriin. Wa sabbo dihin fi naas mardaaniin katiiriin wa chafoohum.
Moot al-nabi Yahya
14 Wa l-malik Hiruudus simiʼ khabar Isa achaan fi kulla bakaan al-naas gaaʼidiin yihajju beyah. Wa waahidiin gaaʼidiin yuguulu : «Yahya al-Mukhattis baʼas min ust al-maytiin. Achaan da bas, indah al-gudra le yisawwi al-ajaayib.» 15 Wa naas aakhariin gaaʼidiin yuguulu : «Hu al-nabi Iliyaas gabbal». Wa battaan aakhariin yuguulu : «Hu nabi misil anbiya hana l-zaman al-faat.» 16 Wa wakit Hiruudus zaatah simiʼ khabarah, gaal : «Da Yahya al-Mukhattis. Ana gataʼt raasah laakin hu baʼas min ust al-maytiin.»
17 Wa gabul da, Hiruudus rassal askarah wa karabo Yahya wa rabatooh wa dassooh fi l-sijin fi chaan martah Hiruudiiya. Wa awwal Hiruudiiya hi marit Filibbus akhu Hiruudus wa baʼad da, Hiruudus zaatah akhadha. 18 Wa fi l-wakit daak, Yahya gaaʼid yuguul le Hiruudus : «Marit akhuuk ma halaala leek.» 19 Wa achaan da, Hiruudiiya ma tiriid Yahya wa tidoor taktulah. Laakin ma gidrat tisawwi foogah cheyy fasil 20 achaan Hiruudus khaayif min Yahya. Hu irif Yahya naadum saalih wa naadum hana Allah. Wa hu gaaʼid yahfadah min kulla cheyy fasil. Be l-sahiih, kalaam Yahya barjalah bilheen laakin Hiruudus yiriid yasmaʼah kula.
21 Wa laakin fi l-akhiir, Hiruudiiya ligat fursa. Fi yoom iid mawlid Hiruudus hu sawwa aazuuma wa azam jamaaʼtah wa kubaaraat al-askar wa kubaaraat hana daar al-Jaliil. 22 Wa bineeyit Hiruudiiya jaat wa liʼibat giddaamhum wa Hiruudus wa diifaanah farhaaniin bilheen minha. Wa l-malik hajja le l-bineeye wa gaal : «Atulbi minni ayyi cheyy al-tidooriih». 23 Wa halaf wa gaal : «Atulbi ayyi cheyy al-tidooriih minni nantiiki lahaddi nuss hana mamlakati kula». 24 Wa l-bineeye maragat wa saʼalat ammaha. Wa gaalat : «Natlub minnah chunu ?» Wa ammaha gaalat : «Atulbi raas Yahya al-Mukhattis».
25 Wa tawwaali hi gabbalat le l-malik wa talabat wa gaalat : «Nidoor tantiini raas Yahya al-Mukhattis hassaʼ hini fi sufra». 26 Wa l-malik nidim nadaama chadiide be sabab al-haliife al-awwal halafha giddaam diifaanah. Wa laakin hu ma dawwar yafchul al-haliife di. 27 Wa tawwaali al-malik rassal askari wa anta izin achaan yijiib leyah raas Yahya. Wa l-askari macha wa gataʼ raas Yahya fi lubb al-sijin. 28 Wa jaab raasah fi sufra wa antaaha le l-bineeye. Wa khalaas al-bineeye antatha le ammaha.
29 Wa wakit talaamiiz Yahya simʼo al-khabar da, humman jo wa chaalo janaaztah wa dafanooha.
Al-Masiih anta akil le 5 000 naas
30 Wa l-rusul gabbalo le Isa wa khabbarooh be kulla cheyy al-sawwooh wa allamooh le l-naas. 31 Wa Isa gaal leehum : «Taʼaalu maʼaayi wiheedku wa namchu fi bakaan ma indah naas wa anjammo chiyya». Achaan al-naas al-yaju le Isa wa yamchu bigo katiiriin marra waahid lahaddi Isa wa jamaaʼtah kula ma gidro yaakulu.
32 Wa khalaas gammo min hinaak be markaba wa macho wiheedhum fi l-khala. 33 Wa wakit maachiin, naas katiiriin chaafoohum wa irfoohum. Wa naas min kulla l-hillaal gammo jaro be rijleehum le l-bakaan al-hu yidoor yamchi foogah. Wa wassalo gubbaalah. 34 Wa wakit Isa dalla min al-markaba, hu chaaf naas katiiriin marra waahid gaaʼidiin yarjooh. Wa hu hanna fooghum achaan humman misil khanam al-ma induhum raaʼi. Wa hu bada yiʼallimhum kalaam katiir. 35 Wa fi l-achiiye talaamiizah jo leyah wa gaalo : «Al-bakaan da khala wa l-makhrib gariib. 36 Khalli al-naas yamchu fi l-furgaan wa l-hillaal al-mujaawiriin wa yachru le nufuushum akil». 37 Wa laakin Isa radda leehum wa gaal : «La ! Intu bas antuuhum akil». Wa humman gaalo leyah : «Haay ! Tidoor aniina niʼakkulu kulla l-naas dool walla ? Tidoor aniina namchu nachru akil hana 200 diinaar walla ?» 38 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Induku kam khubza ? Amchu chiifu». Wa chaafo wa gaalo : «Indina khamsa khubza wa huut itneen bas».
39 Wa Isa amaraahum kulluhum achaan yilimmu fi majmuuʼaat wa yagoodu tihit fi l-gechch al-akhdar. 40 Wa l-naas gaʼado fi majmuuʼaat hana 100 wa hana 50. 41 Wa Isa chaal al-khamsa khubza wa l-huut al-itneen. Wa rafaʼ raasah ale l-sama wa chakar Allah wa kassar al-khubza wa antaahum le talaamiizah achaan yigassumuuhum le l-naas. Wa gassam al-huut kula ambeenaathum. 42 Wa kulla l-naas akalo lahaddi chibʼo. 43 Wa khalaas al-talaamiiz lammo al-akil al-faddal min al-khubza wa l-huut wa malo beyah 12 guffa. 44 Wa adad al-naas al-akalo min al-khubza tamma 5 000 raajil.
Al-Masiih raakh fi raas al-almi
45 Wa tawwaali, Isa amar talaamiizah yarkabo fi l-markaba achaan yagtaʼo al-bahar wa yamchu giddaamah fi hillit Beet Seeda. Wa hu zaatah yuguul le l-naas khalli yamchu. 46 Wa wakit Isa sallam al-naas khalaas, talaʼ fi raas al-hajar le yisalli.
47 Wa baʼad al-makhrib al-markaba gaaʼide fi ust al-bahar wa Isa gaaʼid wiheedah fi l-hajar. 48 Wa hu chaaf kadar al-talaamiiz maachiin giddaam be taʼab achaan al-riih gaaʼide tusuug aleehum min giddaam. Wa be waradde Isa ja leehum raayikh min foog le l-almi. Wa hu sawwa misil yibaariihum wa yufuut. 49 Laakin humman chaafooh raayikh min foog le l-almi wa fi fikirhum chaafo dull hana naadum wa sarakho. 50 Kulluhum chaafooh wa khaafo khoof chadiid. Wa tawwaali hu hajja leehum wa gaal : «Chiddu heelku, da ana bas. Ma takhaafo !» 51 Wa Isa rikib fi l-markaba, khalaas al-riih wagafat. Wa humman alʼajjabo marra waahid. 52 Awwal humman chaafo Isa zaad al-khubza laakin ma fihmo maʼanaatah achaan guluubhum mugaffaliin.
Al-Masiih daawa al-naas fi Ginneesarat
53 Wa wakit gataʼo al-bahar khalaas, nazalo fi balad Ginneesarat wa rabato al-markaba fi khachum al-bahar. 54 Wa wakit dallo min al-markaba, tawwaali al-naas irfo Isa. 55 Wa tawwaali gammo macho fi ayyi bakaan fi baladhum. Achaan yijiibu leyah al-mardaaniin ayyi waahid chaayliinah fi furaachah fi ayyi bakaan al-simʼo kadar Isa gaaʼid foogah. 56 Wa ayyi bakaan al-macha foogah, kan hille aw madiina aw fariig, al-naas yijiibu leyah al-mardaaniin wa yukhuttuuhum fi l-aswaag wa yachhado Isa achaan al-mardaaniin yigarrubu leyah wa yalmaso taraf khalagah. Wa kulli naadum al-limisah ligi al-aafe.
