1 SAMUEL 12 - MUA & SBA2015

Ɓǝ cuu Samuel

1 Samuel faa nyi za Israel daŋ: We ẽe ɗǝ, me laa zah ɓii tǝ ɓǝ makẽne we fii me tǝl ah daŋ, me nyi goŋ nyi we. 2 Zǝzǝ̃ǝko goŋ ye kal pel ɓiiri. Ma ɓee, me tam ɓe, me ne vǝm tǝtǝl o, wee ɓe no kǝsyil ɓiiri. Daga tǝbanna ɓe me tǝ syee pel ɓii ŋhaa tǝ'nahko. 3 Ame ko nyẽeko, we faa ɓǝ tǝ ɓe pel Dǝɓlii ne pel dǝɓ mai Dǝɓlii mo syee nǝm ɓo tǝl ahe, me gbǝ dǝǝ zu taa ne? Me gbǝ korro zune? Me re fan jol zu ne swah ne? Me joŋ bone wo zu taa ne? Me nyiŋ lak jol zu tǝ ɓǝɓe' ka rǝ̃ǝ nahnǝn ɓe ne ne? We faa nyi me ka me jin nyi we. 4 Faara: Mo nyiŋ fan jol ɓuu ne swah ya, mo joŋ bone wo ɓuur a, mo nyiŋ fan jol dǝɓ ki vaŋno laŋ ya ta. 5 Samuel zyii faa nyi ra: Dǝɓlii ye pa syedowal tǝ ɓiiri, dǝɓ mai mo syee nǝm ɓo tǝl ah laŋ ye pa syedowal tǝ'nah ta, we lwaa fan ki jol ɓe ya. Zyiira faa: Dǝɓlii ye syedowal.

6 So Samuel faa nyi zana: Dǝɓlii ye kan Mosus ne Aron. Ako ye pǝ̃ǝ ne pa ɓii gin sǝr Egiɓ. 7 Zǝzǝ̃ǝko we uu 'wa 'wa ka me cuu ɓǝ yeɓ sãh makẽne Dǝɓlii mo joŋ wo ɓii ne pa ɓii lii ra nyi we pel Dǝɓlii. 8 Ne cok Yakuɓ mo ge sǝr Egiɓ, Egiɓien cuura syak nyi ra, so pa ɓii lii ra yera yee wo Dǝɓlii. Dǝɓlii pee Mosus ne Aron pǝ̃ǝra ne pa ɓii lii ra gin sǝr Egiɓ. Ge nyi cok kal nyi ra cok maiko. 9 Amma ge yaŋra tǝ Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝra. So Masǝŋ soɓ ra ge jol Sisera dǝɓlii za sal Hazor ne jol Filistien tǝkine jol goŋ Moab. Ruura sal ne ra daŋ. 10 Yera yee wo Dǝɓlii faara: Ru joŋ faɓe' ɓe, mor ru soɓ mo Dǝɓlii ɓoo, ru joŋ yeɓ mor Ba'al ne Astarte. Amma zǝzǝ̃ǝko mo ǝ̃ǝ ru gin jol za syiŋ ɓuuru, ka ru joŋ yeɓ mor ɓo. 11 Dǝɓlii so pee Gideon, Barak, Yefta ne me wǝǝ we gin jol za syiŋ ɓii mai mo ryaŋra we ɓo daŋ, we kaa jam. 12 Amma ne cok we kwo Nahas goŋ wee Ammon mo ur ɓo ne we, we faa nyi me: Ka nai ya, ru 'yah goŋe, ka ne cok ah laŋ Dǝɓlii Masǝŋ ɓii ye goŋ ɓiiri.

13 Zǝzǝ̃ǝko goŋ mai we nǝǝ we 'yah kŋ ako nyẽeno. We ẽe o, Dǝɓlii kan goŋ tǝ ɓii ɓe. 14 Wee ɗuu Dǝɓlii Masǝŋ ne joŋ yeɓ mor ah no ɓe, wee laa zah ah no bai zyak ɓǝ faa Dǝɓlii ɓe, wee syee mor Dǝɓlii Masǝŋ ɓii no ne goŋ mai mo kaa goŋ ɓii ɓo daŋ ɓe, ka a pǝsãhe. 15 Amma we laa zah Dǝɓlii ya, we kal zyak tǝ ɓǝ faa ah ɓe, jol Dǝɓlii ga cuu bone nyi we tǝgbana mo cuu nyi pa ɓii lii ra. 16 Zǝzǝ̃ǝko we uu 'wa 'wa ka we ẽe ɓǝ tǝ gǝriŋ mai Dǝɓlii mo ga joŋ ne nahnǝn ɓiiri. 17 Zǝzǝ̃ǝko cok saŋ alkamaari ye ka ne? Me ga fii Dǝɓlii ka mo peeko haŋ bam ne bam ge, ka we tǝ, so ka we kwo 'man faɓe' ɓii mai we joŋ ɓo wo Dǝɓlii ne 'yah goŋe.

18 Samuel fii Dǝɓlii. Dǝɓlii Masǝŋ pee haŋ bam ne bam ge com ahe. Za daŋ ɗuura gal Dǝɓlii tǝkine Samuel daŋ. 19 So za daŋ faa nyi Samuel: Mo juupel wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓo mor za yeɓ ɓo ra ka ru wuk ka. Mor ru ɓoo faɓe' ɓuu ge ɓo gŋ ne 'yah goŋ mor suu ɓuuru.

20 Samuel faa nyi zana: We ɗuu gal ka. 'Manna awe ye joŋ faɓe' mai ɓo daŋ. Amma we soɓ syee mor Dǝɓlii ka, we joŋ mor Dǝɓlii ne zahzyil ɓii daŋ. 21 We zyak fahlii ka syee mor fan kol ma bai gak joŋ fan ki ka, ka ǝ̃ǝ we ya, mor fan ah ra fan kol o. 22 Dǝɓlii ka soɓ zan ah myah ga lal a, mor Dǝɓlii foo ɓo ne suu ah ka joŋ we ciŋ zan ahe, mor ka yǝk tǝɗii ah mo muŋ ka. 23 Ame laŋ, me ka joŋ faɓe' wo Dǝɓlii ne soɓ juupel mor ɓii ya, amma me ga cuu ɓǝ sãh tǝkine fahlii goŋga nyi we. 24 Amma fan vaŋno, we ɗuu Dǝɓlii, we joŋ yeɓ mor ah ne goŋga ne zahzyil vaŋno, we foo ɓǝ yeɓ maluu camcam mo joŋko ɓo kǝsyil ɓiiri. 25 Amma we tǝ joŋ ɓǝɓe' ga pel ɓe, we ga muŋ ne goŋ ɓii daŋ.

Ta gə́ Samel ula Israɛlje lé

1 Samel ula Israɛlje lai pana: Aa ooje, ma m’oo ndu sí dɔ taje lai’d gə́ seḭ ulamje ndá ma m’unda mbai lé dɔ sí’g mba̰. 2 Nɛ ɓasinè lé, aaje loo ooje, mbai gə́ a njaa no̰ sí’g lé ɓa aar nee. Ma ndá m’ɓuga ləm, dɔm pudu ləma, ŋganəmje kara d’isi sə sí na̰’d ləm tɔ. Ma lé m’ɔr no̰ si un kudee gə basm ba saar teḛ ɓogənè. 3 Ma ya m’aar nee! Ɔrje goo néramje no̰ Njesigənea̰’g ləm, gə no̰ yeḛ’d gə́ yeḛ wa dəa gə ubu lé ləm tɔ. See na̰ ɓa m’taa maŋg ləa əsé na̰ ɓa m’taa mulayḛ̀je ləa wa. See na̰ ɓa m’ula kəmee ndòo əsé m’ra səa né gə́ kədərə wa. See na̰ ɓa m’taa né jia’g ɓa m’un ne kəm dəa’g wa. Ndá m’a tel ne kar sí ya.

4 Deḛ d’ilá keneŋ pana: I ula kəm sí ndòo el ləm, i ra sə sí né gə́ kədərə el ləma, i taa né ji dəw’g kára kara el ləm tɔ.

5 Yeḛ tel ula dee tɔɓəi pana: Njesigənea̰ to njekoo goo ta lə sí ləm, yeḛ gə́ yeḛ wa dəa gə ubu lé kara to njekoo goo ta lə sí ɓogənè ləm tɔ, to gə́ seḭ iŋgaje né kára kara jim’g el.

Deḛ d’ilá keneŋ pana: Bèe ya, deḛ to njékoo géeje ya.

6 Yen ŋga Samel ula koso-dəwje pana: Njesigənea̰ ɓa ɔr Moyis gə Aaro̰ unda dee ɗaŋg ləm, yeḛ nja ɓa ar bɔ síje-je d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ ləm tɔ . 7 Ɓasinè, aarje gèŋ mba kam m’ɔr kəm ta lə sí no̰ Njesigənea̰’g dɔ némajije lai gə́ Njesigənea̰ ra ar sí ləm, gə ra ar bɔ síje-je ləm tɔ. 8 Loo gə́ Jakob ree Ejiptə mba̰ ndá bɔ síje-je no̰ ɓar Njesigənea̰. Bèe ɓa Njesigənea̰ ula Moyis gə Aaro̰ ar dee d’ar bɔ síje-je d’unda loo mee ɓee’d gə́ Ejiptə teḛ ləm, d’ar dee d’isi loo gə́ nee’g ləm tɔ . 9 Nɛ deḛ d’ar meḛ dee wəi dɔ Njesigənea̰ Ala’g lə dee ndá Njesigənea̰ ya̰ dee ji Sisera’g, mbai dɔ njérɔje gə́ Asɔr ləm, gə ji Pilistije’g ləma, gə ji mbai’d gə́ Moab ləm tɔ ar dee rɔ sə dee . 10 Bèe ɓa deḛ no̰ ɓar Njesigənea̰ pana: Jeḛ n’raje kaiya, mbata jeḛ j’ubaje Njesigənea̰ j’yá̰je ndá jeḛ poleje magə-Baalje gə magə-Astartéje ya. Ɓasinè lé maji kari ɔr sí ji njéba̰je’g lə sí ndá j’a raje né kari-i ya . 11 Yen ŋga Njesigənea̰ ula Jerubaal, gə Bedan, gə Jepte, gə Samel ndá yeḛ ɔr sí ne ji njéba̰je’g lə sí gə́ gugu dɔ sí sub ar sí síje ne lɔm . 12 Tɔɓəi loo gə́ seḭ ooje Nahas, mbai lə Amo̰je gə́ ɔr rɔ ree mba rɔ sə sí ndá seḭ ulamje pajena: Wai! Lé riri kara mbai a ko̰ɓee dɔ sí’g ya. Nɛ lé bèe kara, Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ ya ɓa to mbai lə sí . 13 Ɓasinè aa ooje, mbai gə́ seḭ oreeje ləm, dəjije ləm tɔ lé aa’n. Aa ooje, Njesigənea̰ unda gə́ mbai dɔ sí’g ya. 14 Ɓó lé seḭ ɓəlje Njesigənea̰ ləm, seḭ raje né areeje ləm, seḭ ilaje koji dɔ godndiaje’g ləma, seḭ ɔsje ta lə Njesigənea̰ rəw el ləm tɔ ndá seḭ a naamje kaar Njesigənea̰, Ala’g lə sí, seḭ gə mbai gə́ njeko̰ sí lé na̰’d tɔ. 15 Nɛ ɓó lé seḭ ilaje koji dɔ godndu Njesigənea̰’g el ləm, seḭ toje njékɔs ta lə Njesigənea̰ rəwje ləm tɔ ndá ji Njesigənea̰ a rɔ sə sí to gə́ rɔ ne gə bɔ síje-je bèe ya tɔ. 16 Ɓasinè lé, maji kar sí aarje loo gə́ nee’g mba kooje némɔri gə́ boo gə́ Njesigənea̰ a gə ra kəm sí’g lé. 17 See jeḛ j’isije naḭ kinja koje’g ŋga el wa. M’a dəji Njesigənea̰ ndá yeḛ a k’ar ndi ndaŋg ləm, gə ndi a kər ləm tɔ. Maji kar sí gərje, maji kar sí ooje to gə́ dəji gə́ seḭ dəjije mbai lé to né gə́ kəm ra kəm Njesigənea̰’g el.

18 Samel dəji Njesigənea̰ ndá Njesigənea̰ ar ndi ndaŋg ləm, gə ndi ər ləm tɔ mee ndəa gən ya. Koso-dəwje lai ɓəl Njesigənea̰ gə Samel kədm-kədm. 19 Yen ŋga koso-dəwje lai d’ula Samel pana: Maji kari ra tamaji ta Njesigənea̰ Ala’g ləi mbata kuraje ləi, gə mba kar sí j’wəije el. Mbata kaiyaje lai gə́ jeḛ n’raje lé jeḛ j’ilaje né gə́ kəm ra el dɔ’g, gə mbata dəji gə́ jeḛ n’dəjije mbai lé.

20 Samel ula koso-dəwje pana: Ɓəlje el! Majelje lai neelé seḭ raje ya nɛ lé bèe kara maji kar sí ubaje Njesigənea̰ yá̰je el ndá raje né gə ŋgaw meḛ sí bura arje Njesigənea̰ ya. 21 Ubáje yá̰je el. Ɓó lé bèe el ndá seḭ a ndolèje goo néje gə́ gə mḭdé ba gə́ d’askəm kar sí iŋgaje né keneŋ el ləm, d’askəm kɔr sí kɔm sí tar el ləm tɔ mbata deḛ to néje gə́ gə mḭdé ba ya. 22 Njesigənea̰ lé a kuba koso-dəwje ləa kya̰ dee el mbata lə boo-riɓar ləa gə́ ɓar yaa̰ lé mbata Njesigənea̰ wɔji mée’g njaŋg mba kar sí toje koso-dəwje ləa ya. 23 Ma ɓa yḛ̀ m’a lal ra tamaji ta Njesigənea̰’g mbata lə sí el nà a tel to kaiya gə́ m’a kɔs ne Njesigənea̰ rəw ya. Nɛ m’a ndoo sí rəw gə́ maji ləm gə gə́ danasur lé ləm tɔ. 24 Nɛ ɓəl ya maji kar sí ɓəlje Njesigənea̰ ləm, raje né areeje gə ŋgonkoji gə meḛ sí bura ləm tɔ. Mbata aa ooje boo-némɔrije gə́ yeḛ ra mbata lə sí lé. 25 Nɛ ɓó lé seḭ raje né gə́ majel ndá seḭ a kuduje gə mbai lə sí na̰’d ya.