Asirien ge ruura sal ne yaŋ Jerusalem
(2 ZaG 18:13-372 19:14-192 35-37)1 Fahfal fan mai Ezekias mo joŋ mor Dǝɓlii ne goŋga, Saŋkeriɓ goŋ sǝr Asiria ge dan sǝr Yuda ne ko, ge ryaŋ yaŋ maluu maswah ah camcam mo gŋ, faa nyi za sal ah mo cera fahlii wo ɓaale ah ra. 2 Ne cok Ezekias mo kwo Saŋkeriɓ tǝ yah ka ruu sal ne yaŋ Jerusalem ta, 3-4 ɗii zaluu ah ne zaluu sal ah faa ɓǝ ne ra. Faara, ka goŋ Asiria mo ge ɓe, mo lwaara bii ka, mor ah coora fahlii biikyaŋ ma ɗuu fah kǝlal daŋ. Zaluu ah ra taira za pǝlli, njǝkra cok mai bii mo ɓaa ɓo gŋ, ka bii mo ɗuu ge wo ɓǝǝ ka. 5 Goŋ pee zahzyil mbaŋ ka byak yaŋ Jerusalem pǝsãhe, zyeɓ ɓaale yaŋ ahe, vuu yaŋ mawah ah ra tǝl ahe, so vuu ɓaale maki ah nǝfah kǝlal ah ta. So zyeɓ yaŋ maswah mai mo yea vuura ɓo tǝ sǝr mai mo njǝkra el mo yea gŋ fah dahgbil ma kǝmorcomzah'nan yaŋ Jerusalem matãa, so faa nyi za mo coora zǝǝ tǝkine bal pǝlli. 6 Goŋ woo zaluu sooje rǝk tǝtǝl za sal camcam, so taira daŋ ge pǝ cok matǝ gbai ah zah ɓaale yaŋ Jerusalem, faa nyi ra: 7 We pee zahzyil mbaŋ, we yea na za wǝǝre, we ɗuu gal goŋ Asiria ne za sal ah ra ka, mor ana ne Dǝɓ ma ne swah kah man kal mǝ ah mo ne ɓe. 8 Mǝ ah a ne swah dǝfuu, amma ma man na no ne Dǝɓlii Masǝŋ man ka gbah jol mana, ako ye ga ruu sal ah nyi na. Ɓǝ faa goŋ mo faa naiko, swaa zahzyil nyi za pǝlli.
9 Ne cok ah ka Saŋkeriɓ goŋ Asiria ne za sal ah ara no yaŋ Lakis ba, so pepee ge nyi Ezekias ne za sǝr Yuda mai mo yaŋ Jerusalem ne ki faa: 10 Ame Saŋkeriɓ goŋ Asiria, me tǝ fii we zana, we soɓ suu ɓii ɓo wo zu sye ko ɓǝ ah kǝǝ we kaa ɓo yaŋ Jerusalem ko ne? 11 Ezekias faa nyi we Dǝɓlii Masǝŋ ɓii ga ǝ̃ǝ we gin mor jol ɓuuru, amma Ezekias tǝ kǝǝ we ka koŋ farel ne koŋ bii mo ik we pǝ wulli. 12 Ako ye dah cok juupel wo Dǝɓlii ma tǝgee sǝŋ ah ra, tǝkine cok joŋ syiŋrĩ, so faa nyi za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem ka mo tǝǝra ɓǝrdi tǝ cok joŋ syiŋ matǝ vaŋno to. 13 Wala we tǝ ɓǝ fan mai pa ɓe lii ra ne me ru joŋ wo za sǝr manyeeki ah ra ya ne? Masǝŋ za sǝr marai ǝ̃ǝra za ɓǝǝ gin jol goŋ Asiria ɓe ne? 14 Kǝsyil masǝŋ za sǝr rai daŋ ǝ̃ǝra sǝr ɓǝǝ gin jol ɓuu ɓe ne? Mor fẽe we foo Masǝŋ ɓii gak ǝ̃ǝ we gin mor jol ɓuu ne? 15 We soɓ Ezekias gwah ber kǝǝ we ne nai ka, we nyiŋ ɓǝ faa ah ka. Masǝŋ za sǝr maki ah mai mo gak ǝ̃ǝ zan ah gin jol goŋ Asiria taa ɗǝ kǝka, ko a joŋ ɗii ka Masǝŋ ma ɓii mo gak ǝ̃ǝ we ne?
16 So zaluu Asirien faara ɓǝ syẽa Dǝɓlii Masǝŋ ne ko tǝkine Ezekias dǝɓ yeɓ Dǝɓlii. 17 Goŋ Asiria laŋ ŋwǝǝ leetǝr faa ɓǝɓe' ne tǝ Masǝŋ Israel, faa: Masǝŋ za sǝr manyeeki ah ǝ̃ǝra za ɓǝǝ gin mor jol ɓe ya, masǝŋ Ezekias laŋ ka gak ǝ̃ǝ zan ah gin mor jol ɓe ya ta. 18 Zan ah so ɓyaŋra ɓǝ ah ge sǝŋ ne zah Yahuduen ka ɓǝ ah mo re gal za yaŋ Jerusalem mai mo yeera ɓo tǝ ɓaale sǝŋ zahzyil mo nǝǝ ra, ka rǝ re yaŋ ah pǝgaɓ ka. 19 Faara ɓǝ tǝ Masǝŋ yaŋ Jerusalem tǝgbana mo faara ɓǝ tǝ masǝŋ za sǝr ki mai dǝfuu ye mo zyeɓra ne jol ta.
20 So goŋ Ezekias ne profeto Esaia we Amoz juura pel wo Masǝŋ, yera yee fii ko ka mo gbahko jol ɓǝǝra. 21 Dǝɓlii pee angelos ah ge ik sooje Asirien maswah ah tǝkine zaluu sal ah ra daŋ. So swãa re goŋ pii soo kal ge sǝr Asiria. Comki ge ɓo ɓǝr yaŋ masǝŋ ahe, wee ah manyeeki ah ge ceera ko gŋ ne kafahe pǝ wulli.
22 Dǝɓlii wǝǝ goŋ Ezekias ne za yaŋ Jerusalem jol Saŋkeriɓ goŋ Asiria tǝkine jol za syiŋ ɓǝǝ manyeeki ah daŋ naiko. Nyi jam nyi ra cok daŋ. 23 Za pǝlli a ginra yaŋ Jerusalem, a ginra nyi Dǝɓlii ne fan nyini, a ginra nyi Ezekias ne fan nyi pǝlli ta. Fahfal ah za sǝr camcam a yiira Ezekias pǝlli.
Syem joŋ Ezekias
(2 ZaG 20:1-32 12-19)24 Ne cok ah syem joŋ Ezekias, ŋhaa ge gwari ne wulli. Juupelle, Dǝɓlii zyii juupel ah ne joŋ dǝǝbǝǝri nyi ka mo laɓko. 25 Amma Ezekias yii suu ahe, zyii joŋ osoko nyi Dǝɓlii mor ɓǝ sãh mai Dǝɓlii mo joŋ wol ah ya. Za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem daŋ laara bone mor ɓǝ ahe. 26 So Ezekias ne za yaŋ Jerusalem so wonra suu ɓǝǝra, mor ah Dǝɓlii ŋgoŋ kiita tǝ ɓǝǝ yao, sai fahfal wul Ezekias.
Kǝ̃ǝ Ezekias ne yǝk ahe
27 Ezekias kǝ̃ǝ pǝlli, za daŋ a yiira ko. Vuu yaŋ camcam mor ka rǝk vãm kaŋnyeeri, vãm solai, tǝsal masãh ahe, fan gbãhe, ne bal salle, tǝkine fan masãh ah camcam daŋ gŋ. 28 So vuu yaŋ rǝk sorre, ne ma bii lee kpuu vin, ne ma rǝk nǝmmi, vuu jol dǝǝ tǝkine jol pǝsǝ̃ǝ daŋ. 29 Masǝŋ nyi gwii ne dǝǝ tǝkine joŋ manyeeki ah nyi ko pǝlli, mor ah vuu yaŋ maluu cok camcam. 30 Ezekias ako ye njǝk fahlii bii Gihon ma tǝkǝsǝŋ ahe, so cii fahlii bii ma mor sǝrri, ŋhaa fahlii bii ah ge pǝ̃ǝ ɓǝr ɓaale yaŋ Jerusalem nǝfah kǝmorcomlilli. Ezekias a ne pejii pǝzyil yeɓ ah daŋ mo joŋko. 31 Amma ne cok zapee goŋ Babilon mo gera wol ah ka fii ɓǝ dǝǝbǝǝri mai Masǝŋ mo joŋ wol ahe, Masǝŋ soɓ Ezekias ɓaŋ fahlii ma syak ahe, mor ka lii kpak ahe.
In zah kaa goŋ Ezekias
32 Fan mai daŋ goŋ Ezekias mo joŋni, ne ɗul ah mo ɗuu Dǝɓlii daŋ, ɓǝ ah ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol ɓǝ fakwan profeto Esaia we Amoz, ne pǝ ɗerewol Ɓǝ Za Goŋ Yuda ne Israel. 33 Ezekias wuu, ciira ko pǝ cok ma tǝgee sǝŋ ah pǝ cok pal za goŋe, za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem daŋ yiira wul ah pǝyǝk no cam. Wel ah Manasse kaa goŋ pǝ cok ahe.
Sa̰kɛrib gə́ to mbai gə́ Asiri lé rɔ gə Juda
1 Goo néje’g neelé gə goo néra gə́ gə gonkoji lé ndá Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri ur mee ɓee’d gə́ Juda, yeḛ aḭ dɔ ɓee-booje gə́ d’ila ndògo-bɔrɔ gugu ne dɔ dee lé ndá, yeḛ wɔji kwɔji gə mba taa dee. 2 Loo gə́ Ejekias oo to gə́ Sa̰kɛrib ree gə mba rɔ gə Jerusalem ndá 3 yeḛ mbo̰ ŋgan-mbaije ləa gə bao-rɔje ləa gə́ to njésiŋgamoŋje dɔ na̰’d wɔji sə dee ta mba kar dee d’udu kəm-rəw-manje gə́ to gir ɓee-boo’g raga lé jigi-jigi, deḛ ndigi səa dɔ takə̰jije’g ləa ya tɔ. 4 Koso-dəwje gə́ mbo̰ dɔ na̰ lé d’udu kəm-rəw-manje lai ləm, gə kəm-rəw-ŋgo̰-ma̰ gə́ ḭ naŋg aḭ teḛ mee ɓee’g lé ləm tɔ. Deḛ pana: See gə mba ɗi ɓa loo gə́ mbaije gə́ Asiri ree ndá d’a kiŋga mán gə́ aḭ kuji-kuji wa.
5 Ejekias wa rəa kɔgərɔ, yeḛ tel gɔl ndògo-bɔrɔ gə́ təd lé aree ḭta aw njal teḛ kaar kəije gə́ duu dɔ loo ləm, yeḛ tel unda ndògo-bɔrɔ gə́ raŋg gir loo gə́ raga, ar Milo gə́ to dan mee ɓee-boo’g lə Dabid lé ŋgəŋ ləma, tɔɓəi yeḛ wa dɔ gɔl nérɔje bula yaa̰ gə dərje ləm tɔ. 6 Yeḛ unda ɓé-njérɔje dɔ koso-dəwje’g ləm, gə yeḛ mbo̰ dee rəa’g tarəwkɔg’d lə ɓee-boo ləm tɔ. Yeḛ ula ta meḛ dee’g pana:
7 Maji kar sí waje rɔ sí kɔgərɔ ləm, waje diŋgam meḛ sí’g ləm tɔ. Ɓəlje el ləm, ndəbje no̰ mbai’d gə́ Asiri lé el əsé no̰ njérɔje gə́ bula digi-digi’d gə́ d’aw səa lé el ləm tɔ mbata yeḛ gə́ aw sə síjeḛ lé ur dɔ deḛ gə́ d’aw səa-yeḛ’g ya. 8 Kea̰-yeḛ to kag ji dəw ba, ka̰ síjeḛ lé to Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ gə́ a la sə sí ləm, a rɔ mbata lə sí ləm tɔ.
Koso-dəwje lé d’ɔm meḛ dee dɔ taje gə́ Ejekias, mbai gə́ Juda pa lé ya.
Sa̰kɛrib ula kula ar dəwje gə́ Jerusalem d’oo ta ləa
9 Gée’g gogo ndá Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri ula kuraje ləa Jerusalem, loo gə́ yeḛ nai no̰ ɓee gə́ Lakis gə bao-rɔje ləa ndá, yeḛ ula dee rɔ Ejekias, mbai gə́ Juda’g ləm, gə rɔ Judaje gə́ d’isi Jerusalem ləm tɔ, ar dee d’ula dee pana: 10 Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri lé pa togə́bè pana: See ɗi ɓa seḭ ɔmje meḛ sí dɔ’g ɓa naije ne Jerusalem dan néurti’g togə́bè wa. 11 See Ejekias su kəm sí gə mba kɔm sí ne ta yoo’g gə ta ɓoo-boo’g gə ta kṵdaman’g loo gə́ yeḛ pana: Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ a kɔr sí ji mbai gə́ Asiri’g lé el wa. 12 See to yeḛ Ejekias nee ya ɓa tuji dɔ loo gə́ ndəw gə nékinjanéməsje lə Njesigənea̰ lé el wa. See to yeḛ nja ɓa un ndia ar Judaje gə njé gə́ Jerusalem pana: Seḭ ɓa yḛ̀ loo-nékinjaməs gə́ kára ba ya ɓa a k’undaje barmba nea̰’g gə mba tuuje néje gə́ ə̰də sululu dɔ’g lé el wa. 13 See seḭ gərje né gə́ ma gə bɔmje-je n’raje gə dəwje lai gə́ mee ɓeeje gə́ raŋg lé el wa. See magəje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ mee ɓeeje’g neelé d’askəm taa ɓee lə dee jim’g wa. 14 Mbuna magəje’g lə ginkoji dəwje gə raŋg lai gə́ bɔmje d’ar dee d’udu guduru lé see yee gə́ ra ɓa taa dɔ dəwje ləa jim’g wa, ɓa Ala lə sí-seḭ ŋga ɓa a ree kɔr sí jim’g wa. 15 Maji kar sí arje Ejekias su kəm sí el ləm, maji karee ndɔr sí gée’g togə́bè el ləm tɔ. Maji kar sí ɔmje meḛ sí dəa’g el. Mbata magə lə ginkoji gə́ rara əsé ɓeeko̰ gə́ rara gə́ askəm kɔr dəwje ləa jim’g əsé ji bɔmje’g lé godo ŋga, ɓəd ɓəi ɓa Ala lə sí ŋga ɓa see a kɔr sí jim’g wa.
16 Kuraje lə Sa̰kɛrib pata gə́ raŋg ya tɔɓəi d’ɔs ne ta lə Njesigənea̰ Ala lé rəw ləm, gə ta lə Ejekias, kura ləa kara rəw ləm tɔ.
Sa̰kɛrib ɔs ta lə Njesigənea̰ rəw
2Mb 19.14-19, Esa 37.14-2017 Yeḛ ra maktub kula sul kɔs ne ta lə Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje rəw pa ne togə́bè pana: To gə́ magəje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ raŋg d’askəm kɔr dəwje lə dee jim’g el lé Ala lə Ejekias kara a kaskəm kɔr dəwje ləa jim’g el tɔ.
18 Kuraje lə Sa̰kɛrib ra né gə ndu dee gə́ boi wəl gə ta koji Judaje gə mba kɔm ne ɓəl gə ta kunda bala tigi-tigi dɔ koso-dəwje gə́ Jerusalem gə́ d’isi dɔ ndògo-bɔrɔ’g ləm, gə mba taa ne ɓee-boo lé ləm tɔ. 19 Deḛ pata d’wɔji ne dɔ Ala lə njé gə́ Jerusalem asəna gə magəje lə koso-dəwje gə́ dɔ naŋg nee gə́ to néje gə́ ra dee bèe.
Sa̰kɛrib iŋga yoo ar Asirije d’aḭ sanéna̰ kad-kad
2Mb 19.152Mb 35-37, Esa 37.15Esa 36-3820 Mbai Ejekias ləm, gə Esai njetegginta gə́ to ŋgolə Amots ləm tɔ, ra tamaji d’wɔji ne dɔ né gə́ neelé d’ar ndu dee ɓar wəl gə́ dara tɔ. 21 Yen ŋga Njesigənea̰ ula kura ləa gə́ dara aree tuji bao-rɔje lai, gə ɓé-njérɔje, gə ŋgan-mbaije lai gə́ d’isi loo-si mbai gə́ Asiri’g. Togə́bè ɓa mbai lé tel gə rɔkul aw ne mee ɓee’g ləa. Yeḛ aw mee kəi-magə’d ləa ndá lé neelé ŋganeeje gə́ d’ḭ mée’g ya tɔlee gə kiambas tɔ.
22 Togə́bè ɓa Njesigənea̰ aji ne Ejekias gə njé gə́ Jerusalem ɔr dee ne ji Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri’g gə ji dee gə́ raŋg’d lai ləm, yeḛ aḭ ne bada dɔ dee’g ɔr dee ne ji njéba̰je’g lə deḛ lai gə́ gugu gir dee sub lé ləm tɔ. 23 Dəwje bula ree Jerusalem gə nékarnojije lə dee d’ar Njesigənea̰ ləm, gə nébaoje gə́ gad dee to yaa̰ d’ar Ejekias mbai gə́ Juda ləm tɔ, bèe ɓa un kudee mee ndəa’g neelé yeḛ iŋga ne riɓar yaa̰ kəm ginkoji dəwje gə raŋg’g lai ya.
Rudu ko̰ɓee lə Ejekias lé
2Mb 20.1-21, Esa 38.1-8, Esa 3924 Mee ndəa’g neelé Ejekias oso gə rɔko̰ gə́ as yoo ya. Yeḛ ra tamaji ta Njesigənea̰’g ndá Njesigənea̰ ulá ta ləm, yeḛ ra səa né gə́ dum kḛji ləm tɔ. 25 Nɛ Ejekias oo némaji gə́ yeḛ iŋga lé gə́ né el mbata yeḛ beelé dɔ’g ar oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa dəa’g ləm, gə dɔ Judaje’g gə dɔ Jerusalem’g ləm tɔ. 26 Yen ŋga goo beelé’g lə Ejekias lé yeḛ gə njé gə́ Jerusalem lai tel d’oso ne kul, gelee gə́ nee ɓa oŋg lə Njesigənea̰ oso ne dɔ dee’g mee ndəa gə́ Ejekias si ne kəmba lé el tɔ.
27 Ejekias iŋga nébaoje gə rɔnduba yaa̰. Yeḛ ra kəi-nébaoje gə́ wɔji dɔ larnda, gə larlɔr, gə jərje gə́ gad dee to yaa̰, gə néje gə́ ə̰də sululu, gə dərje, gə néje lai gə́ gad dee to yaa̰. 28 Yeḛ ra kəi-ŋgəm koje gə mán-nduúje gə́ sigi gə ubuje. Tɔɓəi yeḛ ra bəgərəjə mbata lə nékulje gə gel dee gel dee ləm, yeḛ ra loo-kaar badje ləm tɔ. 29 Yeḛ ra ɓee-booje ləm, yeḛ iŋga koso-nékulje gə́ d’aw dèm-dèm, deḛ gə́ lam-lam əsé deḛ gə́ boi-boi tɔ, mbata Ala aree nébaoje yaa̰ ya.
30 Ejekias nee ya to yeḛ gə́ udu kəm-rəw-mán gə́ tar gə́ ria lə Giho̰ ndá ar mán lé tel ula par gə́ dɔ-gó lə ɓee-boo lə Dabid.
Ejekias teḛkɔr dɔ néje lai gə́ yeḛ ra’g. 31 Gelee gə́ nee ɓa loo gə́ ŋgan-mbaije gə́ Babilɔn d’ula njékaḭkulaje rəa’g gə mba koo né gə́ dum kḛji gə́ teḛ mee ɓee’g lé Ala ubá yá̰ aḭ ne mée gə mba gər ne néje lai gə́ to dɔɓəŋgəree’g tɔ.
Kwəi lə Ejekias lé
32 Ges sorta néraje lə Ejekias, gə kula reaje gə́ yeḛ təd ne kag Ala ndaŋg taree mee maktub némḭdi gə́ njetegginta Esai, ŋgolə Amots oo ləm, gə mee maktub’g lə mbaije gə́ Juda gə Israɛl ləm tɔ. 33 Ejekias wəi ndá deḛ dubee loo-dubu ŋgalə Dabid’d gə́ ḭ tar unda dɔɓar mareeje lai, Judaje lai gə dəwje gə́ Jerusalem d’ula rɔnduba dɔ yée’g. Ndá ŋgonee Manasə ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
