Daniel kee ɓǝ fakwan ahe
Daniel kwo nǝǝ camcam nai
1 Ne syii patǝ vaŋno ah Belsazar mo kaa goŋ sǝr Babilon ɓo, ame Daniel, me lolom ne suŋni, pǝ lom ɓe me kwo fanne, me so ŋwǝǝ ɓǝ lom ahe. 2 Fan mai me kwo pǝ lom ɓe ne suŋ a naiko:
Zyak nǝǝ gin laa sǝr nai daŋ ge kuu tǝ mabii malii. 3 Nǝǝ maluu nai pǝ̃ǝra gin pǝ mabii malii, nǝǝ ah ra daŋ jur ki ya, ara camcam. 4 Patǝ vaŋno ah jur ɓol ɓo, amma a ne yee tǝgbana yee vakke. Ne cok me tǝ ẽere, dǝɓ ki ge nǝǝ yee ah ge lalle, so ɓaŋ nǝǝ ah ge sǝŋ, soɓ uu ne ɓal tǝgbana mǝ dǝfuu, so nyira ɓǝ foo dǝfuu nyi nǝǝ ahe.
5 Patǝ gwa nǝǝ ah jur swãhtǝkeekee ɓo, nǝǝ ah ur uu ne ɓal ma kǝfalle. Woiŋ gǝǝzyii sai no pǝ zah ah kǝsyil syel ahe. Dǝɓ ki faa ɓǝ nyi ko: Mo gyo, mo ge re nǝǝ pǝ'man tǝgbana mai mo 'yahe!
6 Ne cok me tǝ ẽere, nǝǝ maki ah so ge, jur kpiŋ ɓo, amma a ne yee ciciifal nai, tǝgbana yee juu, so a ne tǝtǝl nai ta. A ne swah tǝ sǝr ne lii ah daŋ.
7 Ne cok me tǝ ẽere, nǝǝ patǝ nai ah so ge, nǝǝ ah a pǝswahe, a pǝgaɓ no cam, a ren gal dǝɓɓi, nǝǝ ah ne syel ma ne vãmme, soŋ nǝǝ manyeeki ah ra ne ko, so dah ra ne ɓalle. Nǝǝ ah jur ki ne nǝǝ ma kǝpel ra ya, a ne ciŋ jemma. 8 Ne cok me tǝ ẽe ciŋ ah ra, me so kwo ciŋ malaŋ ah tǝ ciŋ kǝsyil ciŋ maki ah ra. Hah ciŋ ma kǝpel mo yea gŋ ge lal sai. Ciŋ ah a ne nahnǝn tǝgbana dǝfuu, a ne zah ka faa ɓǝ yii suu ne ta.
Daniel kwo dǝɓ mai mo ne cee daga ɓaaɓe
9 Ame tǝ ẽe cokki, me kwo fakal rǝk ɓo. Dǝɓ mai mo ne cee daga ɓaaɓe, kaa tǝ fakal ah vaŋno, mbǝro ah pǝfãi na lok mbǝro, rĩi tǝtǝl ah ra tǝgbana suu ooluu masãh ahe, fakal goŋ ah a tǝgbana tǝrĩi wii, uu ɓo tǝtǝl ɓal ah mo gǝrlǝŋ gǝrlǝŋ ko. 10 Wii tǝgbana bii a pǝ̃ǝ pel ah ɗuu gin lalle. Za ujenere, ujenere tǝ yiira ko, so za million, million uura ɓo pel ahe. Za ma ŋgoŋra kiita tǝŋra ŋgoŋ ahe, ɗerewol gbǝrri.
11 Ne cok me tǝ ẽe cokki, me laa ciŋ malaŋ kŋ tǝŋ faa ɓǝ maɓea ah yii suu ne ko. So me kwo ira nǝǝ patǝ nai ah pǝ wulli, so ɓaŋra wul ah ɓoo ge pǝ mabǝlaowii mai moo syen fan nahmnahm. 12 So swah nǝǝ manyeeki ah ra vǝr ta, amma ne daŋ laŋ nyira fahlii nyi ra ka mo yeara ne cee zah'nan nje.
13 Ne cok fakwan ɓe me kwo ne suŋni, me kwo fan na dǝfuu, tǝɓ ge wo ɓe gwari, swãh bam ryaŋ ko ɓoo ɓo kǝsyilli, so syee kal ge wo dǝɓ mai mo ne cee daga ɓaaɓe, ge uu pel ahe. 14 So dǝɓ ah nyi swah ne yǝk ne goŋ nyi ko, ka za sǝr daŋ, zahban camcam, za ma faara zah camcam daŋ mo juura pel wol ahe. A ga yea ne swah ga lii ga lii, goŋ ah ka ga vǝr a syaŋsyaŋ.
Kee zah lomme
15 Fan mai me kwo, ɓǝ ah gaɓ me no cam, re gal ɓe pǝlli. 16 Ame kal ge wo dǝɓ mai mo uu ɓo gŋ, me fii ko ka mo keeko mor ɓǝ lom ah daŋ nyi me. So dǝɓ ah kee mor ah nyi me. 17 Faa: Nǝǝ maluu matǝ nai, goŋ maluu camcam mo tǝ yah ur wo sǝr o. 18 Amma za Masǝŋ mayǝk yee ga lwaara swah goŋ ga mor jolle, a ga kaara goŋ ah ga lii ga lii.
19 So me 'yah ka me tǝ mor ɓǝ nǝǝ patǝ nai ahe, mai mo jur nǝǝ maki ah ra ya, amma nǝǝ ah a ren gal dǝɓɓi, a ne syel ma ne vãmme, fyãh ah ra ne vãm syẽ, a cur nǝǝ maki ah ra ne ko, so a dah ra ne ɓalle. 20 Me so 'yah ka me tǝ mor ɓǝ ciŋ matǝ jemma mo tǝtǝl ahe, tǝkine mor ɓǝ ciŋ malaŋ mai mo ciŋ mo so hah ciŋ maki ah ra sai ge lalle. Ciŋ ah a ne nahnǝn ne zahe, faa ɓǝ yii suu ah ne ko, ɓǝ ciŋ ah re gal ɓe kal maki ah ra ɓe.
21 Ne cok me tǝ ẽe cokki, me kwo ciŋ ah tǝ ruu sal ne za Masǝŋ, so kaa kacella tǝ ɓǝǝra. 22 So dǝɓ mai mo no ne cee daga ɓaaɓe ge, zyii ɓǝ ge mor za Masǝŋ mayǝkki. Com mai ka mo lwaara swah ge mor jol ge ɓe.
23 Dǝɓ ah kee zah lom ah nyi me faa: Nǝǝ patǝ nai ahe, a cuu goŋ patǝ nai ah mo tǝ yah ur wo sǝrri, goŋ ah ka ga yea na goŋ maki ah rai ya. A ga re sǝr ne lii ah daŋ, a ga dah ne ɓalle. 24 Ciŋ matǝ jemma laŋ, goŋ camcam jemma mo tǝ yah ur wo sǝr o. So fahfal ah goŋ maki ah ga urri , goŋ ah ka ga yea tǝki ne goŋ ma kǝpel ra ya. A ga jee goŋ matǝ sai ra kŋ. 25 A ga faa ɓǝɓe' tǝ Masǝŋ mayǝkki, a ga cuu bone nyi za Masǝŋ, a ga kyeɓ ka fer ɓǝ lai ma syee mor ɓǝ iŋ ɓǝǝra, ne fahlii joŋ fĩi ɓǝǝ daŋ. Za Masǝŋ ga yeara mor jol ah syii sai ne raita. 26 So kiita ma coksǝŋ ga tǝŋ ŋgoŋni, a ga nǝǝra ko tǝ goŋ ah ga lalle, a ga muŋra ko tǝɗe'. 27 Amma yǝk goŋ wo sǝr tǝkine swah ah daŋ, a ga nyira nyi za Masǝŋ mayǝkki. Goŋ ɓǝǝ ga yea ne swah ga lii ga lii, za goŋ sǝr daŋ ga laara zah ɓǝǝra.
28 Ɓǝ ah vǝr naiko. Ame Daniel, gal re me pǝlli, ŋhaa zahpel ɓe fer cam sǝ. Amma me kan ɓǝ mai daŋ pǝ zahzyil ɓe.
Némḭdi gə́ dɔtar gə́ Daniel oo wɔji ne dɔ daje sɔ lé
1 Mee ləb ko̰ɓee’g dɔtar lə mbai Belsasar gə́ Babilɔn lé Daniel ni ar ndilee oo ne némḭdije loo gə́ yeḛ to dɔ tira-tée’g. Gée gə́ gogo, yeḛ ndaŋg ta ni lé ləm, ndaji kona tareeje ləm tɔ. 2 Daniel un ta pa pana: Loo gə́ né ram gə́ mḭdi loondul’g lé m’aa loo gərərə ndá aa oo, lelje gə́ dara sɔ d’ḭ d’ula mbḭ-mbḭ dɔ baa-boo-kad’g. 3 Daje gə́ boo-boo gə́ to ɓəd-ɓəd sɔ d’unda loo mee baa-boo-kad’g lé teḛ raga . 4 Yeḛ gə́ dɔtar lé to tana gə toboḭ nɛ bagee to keneŋ asəna gə ka̰ niŋgatə̰də bèe. Ma m’eaa gərərə saar loo gə́ deḛ tɔr bageeje ndá, d’unee naŋg d’uree tar gə gɔlee asəna gə dəw bèe ndá d’ar mée tel to asəna gə mee dəw bèe tɔ . 5 Aa oo, da gə́ njekɔm’g joo lé to tana gə da-urs ləm, yeḛ ḭ tar dɔ gɔlee gə́ gogo ləm tɔ. Yee to̰ siŋga seŋgəre kaar da munda təa’g ndá d’ulá pana: Ḭta usɔ dakasrɔ da neelé aree asi nag. 6 Gée gə́ gogo, m’aa loo ndá aa oo, yeḛ gə́ raŋg gə́ to tana gə kàg nɛ né asəna gə bag yel sɔ to bargiree’g. Da neelé dəa sɔ ləm, d’aree dum dɔ loo ləm tɔ. 7 Gée gə́ gogo loo gə́ né ram gə́ mḭdi loondul’g lé m’aa loo ndá aa oo, da gə́ njekɔm’g sɔ lé to ɓəl yaa̰ ləm, to ɓəl kədm-kədm ləma, sḭgakuba ləa al dɔ loo sula ləm tɔ. Ŋgaŋgeeje gə́ boi-boi lé to gə́ larndul ləm, yeḛ sɔ ne né ləm, təd ne né ləma, ges né gə́ nai lé yee tuba naŋg mbajila-mbajila ləm tɔ. Yee to ɓəd ɓó to asəna gə daje lai gə́ kédé lé el, tɔɓəi yee uba gajeeje dɔg tɔ . 8 Ma m’orè kəm sḭ dɔ gajeeje’g ndá aa oo, gajee gə́ lam bèe gə́ raŋg uba mbuna dee’g, tɔɓəi gajeeje gə́ munda gə́ kédé lé tɔr gə ŋgira dee rɔd-rɔd no̰ gajee’g neelé. Aa oo, gajee neelé kəmee to keneŋ to gə́ kəm dəw bèe ləm, təa kara pa ne ta beelé ləm tɔ .
Rəwta-gaŋg lə Ala
9 Loo gə́ m’aw m’aa loo ɓəi ndá, m’oo kalimbaije gə lée-lée ndá d’ar Dəw gə́ ɓuga yaa̰ si dɔ’g. Kubu ləa tɔ ndá kələw-kələw asəna gə kəwje ləm, yiŋga dəa to asəna gə bḭ badə gə́ àr ŋgad-ŋgad ləm tɔ. Kalimbai ləa to asəna gə ndo̰ pərje ləm, gɔl kalimbaije gə́ to asəna gə gɔl pusu lé o̰ bilim-bilim to gə́ pər bèe ləm tɔ . 10 Pər gə́ un loo lad-lad to gə́ mán-baa bèe lé unda loo nea̰’g teḛ. Dəwje tɔl-dɔg-loo-tɔl-dɔg (1.000.000) ra né d’aree ləm, dəwje tɔl-dɔg-loo-tɔl-dɔg as loo dɔg (10.000.000) kara d’aar nea̰’g ləm tɔ. Njégaŋ-rəwtaje d’isi naŋg ndá d’ɔr maktubje tɔ .
11 Ma m’aa loo tɔɓəi mbata lə ta beeléje gə́ gaji da pa lé. Tɔɓəi loo gə́ m’isi m’aa loo ya ɓəi ndá deḛ tɔl da neelé ləm, tuji darəa d’ilá pər’d gə mba karee roo dula-dula ləm tɔ. 12 Daje gə́ raŋg lé d’ɔr siŋgamoŋ lə dee rɔ dee’g, nɛ ləb kaw kəmba lə dee ɓa d’ila dɔ maree’g saar kar kur dee əw ne waga.
13 Loo gə́ né ram gə́ mḭdi loondul’g lé ma m’aa loo ndá aa oo, dəw kára gə́ to tana gə ŋgon dəw bèe ree dan loo-kil’g lə ndi. Yeḛ aw pər gə́ rɔ Dəw gə́ ɓuga yaa̰’g lé ndá d’aree ree mbɔree’g dəb ya . 14 Deḛ d’aree dum dɔ loo ləm, d’aree o̰ ɓee ləma, d’ula rɔnduba dəa’g ləm tɔ. Koso-dəwje lai ləm, gə ginkoji dəwje gə raŋg ləma, gə dəwje gə́ takɔji dee gə ria-ria ləm tɔ lé ra kula d’aree. Dum dɔ loo ləa to dum dɔ loo gə́ to gə no̰ gə́ rudee a kun ɗiao el ləm, ko̰ɓee ləa kara a tuji nda̰ el ləm tɔ .
Kɔr gel némḭdi gə́ dɔtar lé
15 Ma Daniel, məəm to kəgəgə ləm, némḭdije gə́ m’oo kara am m’unda bala ləm tɔ. 16 M’rəm pər gə́ rɔ yeḛ gə́ kára mbuna deḛ gə́ d’aar keneŋ ndá m’dəjee gə mba koo ta gə́ gəd gə́ wɔji dɔ néje neelé lai. Tɔɓəi yeḛ ulam taree ləm, ɔr ginee am ləm tɔ pana: 17 Daje gə́ boo-boo gə́ sɔ neelé wɔji dɔ mbaije sɔ gə́ d’a gə kḭ dɔ naŋg nee. 18 Nɛ njémeendaje lə Njekurdɔloo ɓa d’a taa ɓeeko̰ ləm, ɓeeko̰ lé a to ka̰ dee-deḛ ya saar-saar gə́ kédé-kédé gə no̰ ləm tɔ . 19 Gée gə́ gogo m’ndiŋga rɔm mba koo ta gə́ gəd gə́ wɔji dɔ da gə́ njekɔm’g sɔ lé gə́ to ɓəd ɓó tana gə njé gə́ raŋg el lé. Yee to ɓəl kədm-kədm ləm, ŋgaŋgee to gə́ larndul ləm, ŋgo gɔleeje to gə́ larkas ləm, yee sɔ ne né ləm, təd ne né ləma, ges né gə́ nai kara yee tuba naŋg gə gɔlee ləm tɔ, 20 gə mba koo ta gə́ gəd gə́ wɔji dɔ gajeeje gə́ dɔg gə́ tuba dəa’g ləm, gə yee gə́ raŋg gə́ uba ar njé gə́ munda tɔr toso naŋg nea̰’g ləm tɔ lé: Gaji da neelé kəmee to keneŋ ləm, təa pata beelé ləma, boi kəm’g unda njé gə́ raŋg lé ləm tɔ. 21 Ma m’oo gaji da neelé rɔ gə njémeendaje ndá dum dɔ dee 22 saar loo gə́ Dəw gə́ ɓuga yaa̰ lé ree un ndia ar njémeendaje lə Njekurdɔloo lé mba gaŋg rəwta ləm, ar ndəa teḛ kar njémeendaje taa ɓeeko̰ lé gə́ ka̰ dee ləm tɔ .
23 Yeḛ ulam ta togə́bè pana: Da gə́ njekɔm’g sɔ lé wɔji dɔ ɓeeko̰ gə́ njekɔm’g sɔ gə́ a gə ree dɔ naŋg nee. Yee a to ɓəd ɓó a to kasəna gə ɓeeko̰je gə́ raŋg lai el ləm, yee a tuji dɔ naŋg lai pugudu-pugudu ləm, a tubá naŋg mbajila-mbajila ləma, a tədee rém-rém ləm tɔ. 24 Gajeje gə́ dɔg lé wɔji dɔ mbaije dɔg gə́ d’a gə kḭ mee ɓeeko̰’g neelé. Yee gə́ raŋg a kḭ goo dee’g ləm, yee a to ɓəd ɓó a kasəna gə njé gə́ kédé lé el ləm tɔ, tɔɓəi yee a dum dɔ mbaije gə́ munda lé . 25 Yee a pata kila ne ndɔl dɔ Njekurdɔloo’g ləm, yeḛ a kula kəm njémeendaje lə Njekurdɔloo ndòo ləma, yeḛ a ndiŋga rəa mba kar ndɔje gə godndu tel to ɓəd ləm tɔ. D’a kɔm njémeendaje jia’g as dɔkurloo kára ləm, gə dɔkurlooje joo ləma, gə ges dɔkurlooje ləm tɔ . 26 Bèe ɓa ndɔ gaŋg rəwta a teḛ ndá d’a kɔr dum dɔ loo ləa karee tuji pugudu ləm, karee godo saar gə no̰ ləm tɔ. 27 Ko̰ɓee ləm, gə dum dɔ loo ləma, gə boo-ronduba lə ɓeeko̰je gə́ dɔ naŋg neelé ləm tɔ lé d’a kar koso-dəwje gə́ to njémeendaje lə Njekurdɔloo lé tɔ. Ko̰ɓee ləa to ko̰ɓee gə́ to gə no̰ ləm, njédumdɔlooje lai d’a ra né karee ləma, d’a kila ne ŋgonkoji dəa’g ləm tɔ .
28 Gintaje gə́ d’ulam lé ŋgaŋgee ɓa nee.
Ma Daniel, takə̰jije ləm al dɔm sula am m’ɓəl m’ndəb ne pəd-pəd ləm, kəm tel ne wagəsa ləm tɔ ndá m’wa taje neelé lai məəm’g bururu ya.
