2 KEE ƁƏ 28 - MUA & SBA2015

Akas goŋ Yuda

1 Ne cok Akas mo kaa goŋ, ka joŋ syii ɓo jemma gwa, kaa goŋ yaŋ Jerusalem syii jemma tǝtǝl yea. Joŋ fan ma 'nyah suu Dǝɓlii tǝgbana pamlii David mo joŋ ya, amma joŋ fan maɓea ahe. 2 Akas ɓaŋ tǝɓal za goŋ Israel mapãa ah ra. A no ne Ba'al mai mo ɓaŋra ɓo ne vãm syẽ. 3 Tǝǝ syiŋ ɓǝrdi pǝ cok tǝforoŋ we Hinnom, cwah wel ah tǝ wii joŋ syiŋ wo masǝŋ ki ra ne ko, joŋ tǝgbana zahsyiŋ maɓe' ah mo kǝsyil za mai Dǝɓlii mo nĩi ra gin pǝ sǝr ah pel za Israel myahe. 4 Akas a joŋ syiŋ tǝkine tǝǝ ɓǝrdi pǝ cok joŋ syiŋ za gwǝǝre, pǝ cok ma tǝgee sǝŋ ah ra, a joŋ ma mor kpuu maluu ta.

Akas ruu sal ne sǝr Siria ne Israel

(2 ZaG 16:5)

5-6 Akas joŋ faɓe', mor ah Dǝɓlii Masǝŋ ah soɓ goŋ sǝr Siria ge nĩi ko, gbah za sǝr Yuda pǝlli kal ge yaŋ Damaskus ne ko. So Dǝɓlii soɓ Peka we Remalia goŋ Israel ge ruu sal ne ki, nĩi ko, ik sooje sǝr Yuda 120.000 ge lal com vaŋno. Dǝɓlii Masǝŋ pa ɓǝǝ lii ra soɓ fan ah joŋ ra nai mor soɓra ko ɓoo ɓo. 7 So sooje Israel maswah ah no a ɗii ne Zikri, i Maaseja we goŋ Akas pǝ wulli, i Azrikam dǝɓ ma lwaa ɓǝ yaŋ goŋ daŋ pǝ wul ta, tǝkine Elkana patǝ gwa goŋ daŋ. 8 Sooje za Israel gbahra ŋwǝǝ wee pa ɓǝǝ za Yuda ne wee ɓǝǝ daŋ 200.000 kalra ge yaŋ Samaria ne ko, woora fan ma lwaa zah sal kal ne pǝlli ta.

Profeto Oded

9 Dǝɓ ki no a ɗii ne Oded, profeto Dǝɓlii yo, kaa ɓo yaŋ Samaria ge zyaŋ ne za sal Israel ne cok mai mo tǝ danra ga tǝgǝǝ yaŋ Samaria, faa nyi ra: Dǝɓlii Masǝŋ pa ɓii lii ra ɓaŋ kpãh tǝ za Yuda, soɓ ra ge mor jol ɓiiri, amma we so ɓaŋ kpãh ik ra ne pǝ wulli. 10 So zǝzǝ̃ǝ mai we 'yah ka joŋ za wǝǝ ne ŋwǝǝ sǝr Yuda ne yaŋ Jerusalem na byak ɓiiri. We tǝ sõone awe laŋ we joŋ faɓe' ɓo wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓii ta, we tǝ ya ne? 11 We laa ɓǝ faa ɓe. Za mai we gbah ra ɓo ara ye wee pa ɓii mawǝǝ ne maŋwǝǝre. We soɓ ra kalle, nai ya ɓe, Dǝɓlii ga ɓaŋ kpãh ŋgoŋ kiita tǝ ɓii ne ko.

12 Zaluu ma pel za pǝ sǝr goŋ ma fah kǝsǝŋ ah nai, Azaria we Johanan, Berekia we Mesillemot, Ezekias we Sallum, ne Amasa we Hadlai laara ɓǝ mai za sal mo joŋra ge ne pǝ'nyahr a. 13 Faara nyi ra: We ge nyee ne za mai we gbah ra ɓo ka. Ana joŋ faɓe' wo Dǝɓlii ɓe, na joŋ ko ka mo ɓaŋ kpãh ŋgoŋ kiita tǝ man ne ɓe, so zǝzǝ̃ǝ mai we 'yah ka so joŋ fan mai moo so joŋ ka ɓǝɓe' man mo ge pel ne? 14 So za sal wǝǝra za mai mo gbahra ra ɓo myahe, tǝkine fan ma lwaa zah sal daŋ soɓ ra nyi nyi ra ne zaluu ɓǝǝra. 15 So za matǝ nai mai tǝɗii ɓǝǝ mo ɗii ɗahpel kŋ nyiŋra za mai mo gbahra ra, ɓaara mbǝro mai mo woora zah sal nyi za ma ne suu kolle, maara sǝɓal ge nyi ra ɓalle, nyira farel ne fazwan nyi ra, kanra nǝm ge nyi ra zah nwãh mo wo suu ɓǝǝra, woora za mai mo pǝtǝtǝ̃ǝ mo ka gakra syel a yee tǝ korro. Za mai mo gbahra ra daŋ pii soora ge pǝ sǝr Yuda, gera yaŋ mai kpuu dabonooje mo gŋ pǝlli, ako ye Jeriko. So za sal Israel jinra kal ge fah yaŋ ɓǝǝra.

Akas fii goŋ Asiria ka gbah jol ahe

(2 ZaG 16:7-9)

16-17 Edomien so tǝŋ ruura sal ne za sǝr Yuda faɗa, gbahra byak pǝlli. So goŋ Akas pee za kal ge wo goŋ Asiria ka fii ko ka mo gbahko jol ahe. 18 Ne cok moo laŋ, Filistien pǝ̃ǝra sal ge ɓo zah sǝr Yuda, rera yaŋ maluu ma tǝ waa sǝr Yuda nǝfah kǝmorcomlil ne ma fah morkǝsǝŋ ah ɓe. Nyiŋra yaŋ Bet-Semes, Ajalon, Gederot, ne yaŋ Soko, Timnat, ne Gimzo, tǝkine yaŋ manyee ma kah ah ra daŋ, so kaara gŋ. 19 Akas goŋ sǝr Yuda kyeɓ ɓǝɓe' lwaa zan ah ne ko, joŋ faɓe' wo Dǝɓlii, mor ah Dǝɓlii pee gaɓ ge tǝ za sǝr Yuda. 20 So Tigilot-Palasar goŋ Asiria ge, gbah jol Akas laŋ ya, so cuu syak nyi jeertǝ, joŋ gaɓ ge tǝtǝl ah pǝlli. 21 Akas woo fan sãh mai mo yaŋ Masǝŋ ne ma yaŋ goŋ ne mai mo yaŋ zaluu ma pel za pãa daŋ nyi nyi goŋ Asiria, amma ne daŋ laŋ, ɓǝ ah ka ne yeɓ ya.

Faɓe' Akas

22 Ne cok Akas mo dan pǝ bone, so joŋ faɓe' wo Dǝɓlii kal ma kǝpel 'yaŋ. 23 Ŋgom fan joŋ syiŋ ne wo masǝŋ Sirien mai mo nĩira ko. So faa: Masǝŋ Sirien gbahra jol za goŋ Siria, me tǝ joŋ syiŋ wo ɓǝǝ ɓe, a ga gbahra jol ɓe ta. Ɓǝ ah so ɗii ɓeɓ ge tǝl ah ne tǝkine za sǝr ahe. 24 Akas woo fan ma joŋ yeɓ yaŋ Masǝŋ dah ge lal belbelle, so coo zahfah yaŋ Masǝŋ, vuu cok joŋ syiŋ ma syak ah tǝgǝǝ yaŋ Jerusalem daŋ. 25 Pǝ yaŋ maluu ne yaŋ manyee ah pǝ sǝr Yuda daŋ, vuu cok joŋ zahsyiŋ za gwǝǝ gŋ ka tǝǝ ɓǝrdi wo masǝŋ za ki. Ne fahlii mai Akas 'nam kpãh Dǝɓlii Masǝŋ pamlii ra ge tǝ suu ah ne ko.

26 Fan mai daŋ Akas mo joŋ daga tǝtǝŋ kaa goŋ ah ŋhaa vǝr ahe, ɓǝ ah ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol Ɓǝ Za Goŋ Yuda ne Israel. 27 Goŋ Akas wuu, ciira ko yaŋ Jerusalem, amma ciira ko pǝ cok cii za goŋ ya. Wel ah Ezekias kaa goŋ pǝ cok ahe.

Loo ko̰ɓee lə Ahas

2Mb 16.1-7

1 Ahas lé ləbee as rɔ-joo ɓa yeḛ tel to mbai ɓəi ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb dɔg-giree-misa̰. Yeḛ ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g to gə́ keaje Dabid bèe el. 2 Yeḛ un dɔ gɔl mbaije gə́ Israɛl ndá yeḛ léḛ néndajije mbata lə magə-Baalje ləm, 3 yeḛ tuu néje gə́ ə̰də sululu mee wəl-loo’g lə Hinɔmje ləma, yeḛ roo ŋganeeje ndaji ne néraje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ mina̰ gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ Israɛlje’g lé ləm tɔ. 4 Yeḛ inja nékinjanéməsje gə tuu néje gə́ ə̰də sululu dɔ looje gə́ ndəw’g ləm, gə dɔdərlooje’g ləma, gə gel kagje gə́ to təb ləm tɔ.

5 Njesigənea̰, Ala ləa ubá yá̰ ji mbai gə́ Siri ndá Aramje dum dəa d’wa ne koso-dəwje ləa bula gə́ ɓər d’aw sə dee Damas. Yeḛ ubá yá̰ ji mbai’d gə́ Israɛl to aree dum dəa tɔ .

6 Pékak, ŋgolə Remalia tɔl Judaje gə́ to bao-rɔje lai mee ndɔ gə́ kára ba ya as tɔl-dɔg-loo-tɔl gə dɔ dee rɔ-joo (120.000) mbata deḛ d’uba Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje-je d’yá̰. 7 Jikri, bao-rɔ gə́ Eprayim tɔl Maaséja, ŋgolə mbai ləm, gə Asrikam, mbai dɔ njémeekəije lə mbai ləma, gə Elkana, njekorè goo mbai ləm tɔ. 8 Israɛlje d’wa ŋgako̰ deeje gə́ mbuna dee’g ya gə́ ɓərje tɔl-dɔg-loo-tɔl-joo (200.000), deḛ gə́ to denéje gə ŋganje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené tɔɓəi deḛ d’unda dee banrɔ d’odo ne néje lə dee yaa̰ d’aw ne Samari tɔ.

9 Njetegginta lə Njesigənea̰ kára ria lə Oded si lé gən lé tɔ. Yeḛ aw tila kəm njérɔje gə́ d’ḭ Samari ndá yeḛ ula dee pana: Aa ooje, mee Njesigənea̰, Ala lə bɔ síje-je ea̰ dɔ Judaje’g aree uba dee ya̰ dee ji sí’g ar sí tɔl deeje ne gə oŋg-boo gə́ aw njal teḛ mee dara’g lé. 10 Bèe ɓa ɓasinè seḭ ə̰jije meḛ sí’g gə mba kwaje Judaje gə Jerusalemje gə́ ɓərje lə sí gə́ diŋgam gə njé gə́ dené. Nɛ seḭje kara see ta wa dɔ sí no̰ Njesigənea̰, Ala’g lə sí to el wa. 11 Maji kar sí ooje ta ləm mba kya̰ ŋgako̰ síje gə́ seḭ wa deeje gə́ ɓər mbuna sí’g lé ar deeje tel d’aw, mbata boo-oŋg lə Njesigənea̰ ɔm dɔ sí’g ya.

12 Njé gə́ na̰je mbuna mbaije’g lə Eprayimje gə́ ri dee lə Ajaria, ŋgolə Jokana, gə Berekia, ŋgolə Mesilemot, gə Ejekias, ŋgolə Salum, gə Amasa, ŋgolə Hadlai d’ḭ d’ɔs deḛ gə́ d’ḭ loo-rɔ’g lé ŋgərəŋ 13 d’ula dee pana: Ɓərje neelé seḭ a reeje sə dee loo gə́ nee’g el. Mba kar ta wa ne dɔ síjeḛ no̰ Njesigənea̰’g lé ɓa seḭ ndigije karje kaiya lə sí gə néra majelje lə sí ḭ ne dɔ maree’g. Jeḛ lé ta wa dɔ sí yaa̰ mba̰. Bèe ɓa boo-oŋg lə Njesigənea̰ ɔm ne dɔ Israɛlje’g lé tɔ.

14 Yen ŋga njérɔje lé d’uba ɓərje gə nébanrɔje lé d’ya̰ naŋg no̰ mbaije’g ləm, gə no̰ koso-dəwje’g lai ləm tɔ. 15 Togə́bè ɓa dəwje gə́ ɓar ri dee mba̰ lé d’ḭ taa ɓərje neelé, nébanrɔje neelé d’ar dee-deḛ gə́ rɔ dee to kari ba lé d’iŋga ne kubuje gə négɔlje ləm, d’ar dee d’usɔ né gə d’ai né ləm, deḛ ndəm dee gə ubu ləma, deḛ gə́ siŋga dee godo lé d’odo dee dɔ mulayḛ̀je-je’g d’aw sə dee Jeriko, ɓee-boo gə́ tumburje to keneŋ rɔ ŋgako̰ deeje’g ləm tɔ. Tɔɓəi deḛ tel d’aw Samari gogo tɔ.

Ahas dəji Asirije mba kar dee ree la səa

2Mb 16.7-20

16 Mee ndəa’g neelé Ahas ula kula rɔ mbaije gə́ Asiri dəji dee gə mba kar dee ree la səa tɔ. 17 Edɔmje ree rɔ gə Judaje ya tɔɓəi ndá d’wa dee ɓər d’aw sə dee. 18 Pilistije d’ur mee ɓee-booje gə́ to mee ndag-loo gə́ wɔji dɔ dɔkɔl lə Juda ndá deḛ taa Bet-Semes, gə Ajalo̰, gə Gederot, gə Soko gə ɓee-kogoje ləa, gə Timna gə ɓee-kogoje ləa, gə Gimjo gə ɓee-kogoje ləa ndá deḛ d’isi keneŋ tɔ. 19 Mbata Njesigənea̰ ar Judaje tel d’oso kul mbata Ahas, mbai gə́ Israɛl lé ɔs Judaje ar dee d’ya̰ rɔ dee dan néraje gə́ kori-kori’g ləm, yeḛ ra kaiya ɔs ne ta lə Njesigənea̰ rəw ləm tɔ.

20 Tilgat-Pilneser, mbai gə́ Asiri ree rɔ səa ra səa asəna gə njeba̰ bèe ɓó la səa el. 21 Mbata Ahas odo néje gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm, gə mee kəi’g lə mbai ləma, gə ka̰ ŋgan-mbaije ləm tɔ mba kaw ne kar mbai gə́ Asiri asəna gə nénoji bèe, nɛ yeḛ ra né kára kara gə mba la ne səa el. 22 Loo gə́ mbai Ahas lé si dan nékəmndoo’g bèe kara yeḛ ra kaiya kəmee gə́ kédé-kédé ɔs ne ta lə Njesigənea̰ rəw ya ɓəi. 23 Yeḛ inja nékinjanéməsje ar magəje lə Damasje gə́ dumee gə rɔ lé ndá yeḛ pana: Mbata magəje lə mbaije gə́ Siri lé ree la sə dee bèe ɓa m’inja ne nékinjanéməsje m’ar dee gə mba kar dee ree la ne səm-ma bèe tɔ. Nɛ deḛ lé tel to gə́ nétuga gɔlee-yeḛ gə Israɛlje lai ar dee d’oso ne. 24 Ahas mbo̰ nékulaje gə́ to mee kəi’g lə Ala ndá yeḛ təd nékulaje gə́ mee kəi’g lə Ala njigi-njigi ya. Tɔɓəi yeḛ udu tarəwkəije lə Njesigənea̰ ndá yeḛ ra loo-nékinjanéməsje mba kar magəje loo tɔ-rəwje gə́ Jerusalem lai tɔ. 25 Yeḛ unda dɔ looje gə́ ndəw mee ɓee-booje’d gə́ Juda kára-kára lai gə mba kar dee tuu néje gə́ ə̰də sululu keneŋ kar magəje. Yeḛ ra togə́bè ar mee Njesigənea̰, Ala lə bɔbeeje-je ḭ ne səa pu dəa’g ya.

26 Ges sorta néraje ləa gə néje lai gə́ yeḛ ra kédé gə njé gə́ gogo lé deḛ ndaŋg taree mee Maktub-sortaje’g lə mbaije gə́ Juda gə Israɛl ya tɔ. 27 Ahas wəi ndá deḛ dubee mee ɓee-boo gə́ Jerusalem mbata deḛ dubee mee dɔɓar’d gə́ wɔji dɔ mbaije gə́ Israɛl el. Ndá Ejekias, ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g ya .