Paulus ge yaŋ Jerusalem
1 Fahfal ru woŋ ki ne ra, ru yee dah ru zoo kal ge Kos njaŋ sǝ, tǝ'nan ah ru ge dai yaŋ Rodus, ru ur gin gŋ ru kal ge Patara. 2 Ru ge lwaa dah ma ga sǝr Fǝnikia gŋ, ru yee kal ne ko. 3 Ru syee ge kah sǝr Kiprus gwari, ru kan nahnǝn tǝl ah taa, ru pǝ̃ǝ kah kyo ah nǝfah morkǝsǝŋ ah ne dah ka ga sǝr Siria. Ru ge zyii dah yaŋ Tirus, mor dah tǝ ga ɗǝr faswaa gŋ. 4 Ru lwaa za ma iŋ gŋ, ru so kaa ne ra zah'nan rǝŋ. Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ faa ɓǝ nyi ra, so faara nyi Paulus ka mo geko yaŋ Jerusalem ka. 5 Ne cok zah'nan ah mo vǝr o, ru ur ɓaŋ fahlii ka ga o, urra swǝ fahlii ɓuu ne ŋwǝǝ ɓǝǝ ne wee ɓǝǝ daŋ ŋhaa pǝ̃ǝra tǝgǝǝ yaŋ ne ru ge kan lal taa. Ru daŋ ru kea ge sǝŋ zahbii ru juupelle. 6 Fahfal ah ru nyi fahlii nyi ki. Ru ur yee dahe, ara laŋ kalra ge fah yaŋ ɓǝǝra.
7 Fahlii ma syee tǝ bii ne dah vǝr ɓe, ru ur gin Tirus ru kal ge Tolemais, ru haozah wo wee pam gŋ, ru kaa ne ra zah'nan vaŋno. 8 Tǝ'nan ah ru ur kalle, ru ge dai yaŋ Kaiseria. Ru kal ge yaŋ Filip ma cuu Ɓǝ'nyahre, ru ɗǝr gŋ. Ako ye dǝɓ mai mo kǝsyil za matǝ rǝŋ mo syenra ra yaŋ Jerusalem kŋ. 9 A ne wee pǝwoi nai, kanra wǝǝ ya ba, a cuura ɓǝ faa Masǝŋ. 10 Ru nǝn gŋ zah'nan pǝpãare, ne cok ah profeto Masǝŋ maki ah gee sǝr Galile ge, a ɗii ne Agabus. 11 Ge wo ɓuuru, so ɓaŋ ganda baŋ ɓal tǝkine jol suu ah ne ko faa: Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ faa: Pa ganda mai Yahuduen ga baŋra ko yaŋ Jerusalem naiko, so a ga soɓra ko nyi za gwǝǝre. 12 Ne cok ru laa ɓǝ ah naiko, aru ne za ma yaŋ Kaiseria daŋ ru pǝǝ Paulus ka mo geko yaŋ Jerusalem ka. 13 Amma zyii faa: We yeyee ne kyeɓ ka nǝǝ zahzyil nyi me mor fẽene? Me zyeɓ suu ɓe kaa ɓo ne ka mo baŋra me to ya, amma koo ka me wǝ yaŋ Jerusalem mor tǝɗii Dǝɓlii Yesu ta. 14 Ru gak yee zah ah ya, ru so soɓ pǝǝ ko ne ɓǝ ah o, ru faa: Fan ah mo joŋ na Dǝɓlii mo 'yahe.
15 Fahfal zah'nan mai ru kaa gŋ, ru zyeɓ fan ɓuu ru ur ka ga Jerusalem. 16 Za syee mor ah manyeeki yaŋ Kaiseria swǝra fahlii ɓuu ge, zaŋra ru ge yaŋ dǝɓ ki ne ka ru ɗǝr gŋ, a ɗii ne Manason, dǝɓ sǝr Kiprus yo, nyiŋ ɓǝ Masǝŋ ɓo ɓaaɓe.
Paulus ge ẽe Yakuɓ
17 Ne cok ru ge dai yaŋ Jerusalem, wee pam nyiŋra ru ne ɓǝ 'nyahre. 18 Tǝ'nan ah Paulus kal ge wo Yakuɓ ne ru, zaluu eklesia daŋ gŋ. 19 Paulus haozah wo ɓǝǝra, so kee ɓǝ fan mai Masǝŋ mo joŋ kǝsyil za mai mo ye ka Yahuduen a ne yeɓ ah vaŋno vaŋno daŋ nyi ra. 20 Ne cok mo laara ɓǝ ah naiko, yiira Masǝŋ. So faara nyi Paulus: Naa pa ɓuuru, mo tǝ ɓe, Yahuduen ujenere pǝlli nyiŋra ɓǝ Yesu ɓo, so ara daŋ gbǝra ɓǝ lai ɓo ne swahe. 21 Ge faara nyi ra mo tǝ cuu nyi Yahuduen mai mo kaara ɓo kǝsyil za ki daŋ mo soɓra syee mor ɓǝ lai Mosus, mo faa nyi ra mo daara kan nyi wee ɓǝǝ ka, mo syeera mor zah fan joŋ Yahuduen ka ta. 22 A joŋ ɗǝne? Mor a ga laara belbel mo ge ɓo. 23 Mo joŋ tǝgbana mai ru tǝ ga faa nyi mo. Ru no ne za nai haara zah ɓo tǝ fanne. 24 Mo ɗii ra ka mo ge tai ne ra ne cok vãh suu ɓǝǝra, mo soo tǝtǝl ɓǝǝ mor ka mo sõora tǝtǝlli. Nai ɓe za daŋ a ga tǝra, ɓǝ mai mo ge faara tǝtǝl ɓo daŋ goŋga ye ka, amma amo ne suu ɓo mo tǝ syee na ɓǝ lai Mosus. 25 Amma mǝ za mai mo ye ka Yahuduen a mo nyiŋra ɓǝ Masǝŋ ɓo, ru ŋwǝǝ leetǝr wo ɓǝǝ ka faa ɓǝ mai ru zyeɓ ɓo nyi ra: mo rera nǝǝ ma joŋ syiŋ wo masǝŋ ki ra ka, mo rera syim ka, mo rera nǝǝ fan mai fan mo kokõo ɓo ka, mo byakra suu ɓǝǝ wo ɓǝ joŋ ɓǝǝre. 26 Tǝ'nan ah ne zah'nan Paulus ɗii zan ah ge vãh suu ah ne ra. Fahfal ah so kal ge pǝ yaŋ Masǝŋ, cuu zah'nan vãh suu moo ga vǝr ne ko, ŋhaa ka dai cok mai mo ga joŋra syiŋ mor ɓǝǝ vaŋno vaŋno daŋ ne ko.
Gbǝra Paulus pǝ yaŋ Masǝŋ
27 Zah'nan rǝŋ ah tǝ yah ka vǝr o, Yahuduen ma sǝr Asia kwora Paulus pǝ yaŋ Masǝŋ, kǝǝra zahzyil sye za daŋ ge gbǝra ko, 28 ɓyaŋra ɓǝ faara: Za Israel, we ge gbah jol ɓuu sa! We ẽe dǝɓ mai a kyãh cok daŋ a faa ɓǝɓe' tǝ za Israel ne ɓǝ lai Mosus tǝkine yaŋ Masǝŋ mai daŋ. So ɗah zǝzǝ̃ǝ faɗa woo za Grek dan ge pǝ yaŋ Masǝŋ ne ɓeɓ cok matǝdaŋdaŋ mai ne ko. 29 (Faara nai mor kwora Paulus kǝpel tǝgǝǝ yaŋ ne Trofimus ma yaŋ Efesus, lǝŋra Paulus dan ge pǝ yaŋ Masǝŋ ne ki ɓe). 30 Ɓǝ ŋwaa tǝgǝǝ yaŋ ne lii ah daŋ, za ɗuura gin dahgbil daŋ ge. Gbǝra Paulus pǝ yaŋ Masǝŋ, kwakra ko pǝ̃ǝ ge lal ne ko, so coora zahfah ah ge gŋ gwari. 31 So tǝ kyeɓra ka in Paulus pǝ wulli, ɓǝ ah ge dai swah kul sooje Romanen faa: Za ur ɓǝ ɓo yaŋ Jerusalem ne lii ah daŋ. 32 Ne pel gwari sǝ, swah sooje ɗii sooje maluu ne sooje mapãa ah daŋ ɗuu kal ge wo za ne ko. Ne cok za mo kwora swah sooje ne sooje mapãa ahe, soɓra in Paulus. 33 So swah sooje syee ge wo Paulus gbǝ ko, so faa mo ɓaara celeelu nyi gwa. Fahfal ah so fii: Azu ye dǝɓ mai sye ne? Joŋ fẽe ɓo ne? 34 Amma a kǝsyil zana, za ki ɓyaŋ ɓǝ faa naino, za ki laŋ faara ga cam. Swah sooje gak laa goŋga ah kǝsyil ɓǝ gaŋ ah mo gaŋra ɓo ya, so faa mo zaŋra Paulus ge pǝ kaŋ sooje ne ko. 35 Ne cok Paulus mo ge dai zah pah ne ra, sooje so ɓaŋra ko ɓaŋ jol ɓǝɓe' mai za mo tǝ joŋra ko. 36 Mor za daŋ a ɓyaŋra ɓǝ syee mor ah ne ko: I ge lalle.
Paulus faa ɓǝ ka wǝǝ suu ahe
37 Ne cok mo tǝ yah danra ga pǝ kaŋ sooje ne Paulus, so fii swah sooje faa: Mo gak soɓ me faa ɓǝ nyi mo no ne? Swah sooje so fii ko: Mo tǝ zah Grek ɓe ne? 38 Amo ye ka dǝɓ sǝr Egiɓ mai mo ur ɓǝ pǝnaa mo woo za kaafuu ujenere nai kal ge cok ne kŋ ya ne? 39 Paulus zyii faa: Ame ye Yahuduyo, me byaŋ yaŋ Tarsus sǝr Kilikia, ame ye we ma yaŋ malii ahe. Me pǝǝ mo, mo nyi fahlii nyi me ka faa ɓǝ nyi za ɗao. 40 So swah sooje nyi fahlii nyi ko. Paulus uu zahpahe, kǝ̃ǝ jolle. So za daŋ yeara zahe. Paulus so tǝŋ faa ɓǝ nyi ra ne zah Yahuduen .
Deḛ tel d’aw Jerusalem gogo
1 Loo gə́ jeḛ j’ya̰ dee mba̰ ndá jeḛ j’uru mee bato’g j’aw sur n’teḛ Kos. Bèlè ndá j’aw Rodə ɓa j’ḭ keneŋ j’aw Patara. 2 J’iŋga bato keneŋ gə́ si gaŋg mán kəmee gə́ Penisi ndá j’uru mée’g j’aw. 3 Loo gə́ j’un kəm sí j’oo dɔgoré-loo gə́ Siprə ndá j’ya̰ gə́ dɔgel bèe ɓa j’un rəw kəm sí gə́ par gə́ Siri ndá j’wa naŋg Tir, mbata lée neelé ɓa d’a gə kɔr néje gə́ mee bato’g lé kɔm keneŋ. 4 J’iŋga njékwakiláje keneŋ ndá j’isi sə dee ndɔ sí siri. Ndilmeenda ɔs njékwakiláje budu ar dee d’ula Pool gə mba karee aw Jerusalem el. 5 Nɛ Loo gə́ ndɔ sí aḭ siri mba̰ ndá j’ḭ j’ɔm na̰ rəbə gə mba kaw ndá deḛ lai gə denéje lə dee gə ŋgan deeje dan sí saar d’unda sí gir ɓee gə́ raga. Jeḛ j’ɔs kəji sí naŋg dɔ koŋgo, jeḛ n’ra tamaji lé na̰’d. 6 Yen ɓa j’ḭ n’ra na̰ lapia kára-kára lai ndá j’ḭ j’uru mee bato’g ləm, deḛ kara deḛ tel gə́ ɓée lə dee ləm tɔ.
Agabus teggin né gə́ a gə ra Pool lé
7 Loo gə́ jeḛ j’ya̰ rəw gə́ mán gə mba taa rəw gə́ raga ndá j’ḭ Tir j’aw Tolemayis. Lée neelé jeḛ n’ra ŋgako̰ na̰je lapia keneŋ ləm, j’isi sə dee na̰’d ndɔ kára ɓa ləm tɔ. 8 Bèlè lookàree j’ḭ keneŋ j’aw saar n’teḛ Sejare. Jeḛ j’aw kəi lə Pilibə gə́ to gə́ njekaw gə loo-loo kila mber tagə́maji lé. Yeḛ lé to njekɔm dee gə́ siri gə́ d’ɔr dee gə́ njékaa dɔ néje mee Eglisə gə́ Jerusalem lé ndá jeḛ n’to kəi ləa . 9 Ŋganee gə́ ma̰də deḛ sɔ gə́ lal taa ŋgaw, deḛ nja to gə́ njéteggintaje. 10 J’isi keneŋ ndɔ sí aḭ bula bəl ya ndá njetegginta kára ria lə Agabus ḭ Jude teḛ keneŋ . 11 Yeḛ ree rɔ sí’g ndá un ndar lə Pool tɔ ne gɔlee gə jia-yeḛ ya ɓa tel pana: Aa ooje, ta gə́ Ndilmeenda riba dəa lé ɓa nee: Dəw gə́ njendar neelé Jibje d’a teá ne togə́bè Jerusalem’g ɓó gə kulá ne ji njépole-magəje’g ya.
12 Loo gə́ jeḛ j’oo ta nee ndá jeḛ gə deḛ gə́ d’isi lée’g lé n’ra ndòo rɔ Pool’g gə mba karee aw Jerusalem el. 13 Yen ŋga Pool tel ila dee keneŋ pana: See ban ɓa seḭ no̰je arje ɓəŋgərəm a gə ti ne dus nee wa. Lée kwa əsé kwəi Jerusalem’g kara m’isi dɔ gɔlm’g kəgəgə gə mba kaw keneŋ mbata lə ri Mbaidɔmbaije Jeju Kristi lé ya.
14 Loo gə́ yeḛ ya̰ rəw ar sí j’ula ta mée’g el lé ndá jeḛ j’yá̰ tɔ, m’pa ne pana: Maji karee to gə goo rəw gə́ Mbaidɔmbaije wɔji mée’g ya.
15 Gée gə́ gogo lé jeḛ j’wa dɔ gɔl néje lə sí gɔl-gɔl j’ḭ j’aw Jerusalem. 16 Njékwakiláje gə́ na̰je gə́ Sejare lé deḛ d’aw sə sí na̰’d d’unda sí kəi lə Mnaso̰ gə́ to gə́ dəw gə́ dɔgoré-loo gə́ Siprə. To njekwakila gə́ ləw, kəi ləa ɓa j’a gə to keneŋ.
Pool si Jerusalem
17 Loo gə́ jeḛ n’teḛ Jerusalem mba̰ ndá ŋgako̰ na̰je d’wa sí gə́ rɔ dee’g gə meendakaḭ. 18 Bèlè lookàree Pool aw sə sí kəi lə Jak ndá ŋgatɔgje lai d’wa dɔ na̰ keneŋ. 19 Yeḛ ra dee lapia mba̰ ɓa yeḛ ɔr sor néje lai-lai gə́ Ala ra mbuna njétareeje’g gə goo kula’g ləa lé. 20 Loo gə́ deḛ d’oo taree lé ndá deḛ d’ula rɔnduba dɔ Ala’g. Tɔɓəi deḛ d’ulá pana: Ŋgokɔm oo, Jibje bula-bula gə́ d’un meḛ dee lé rɔ dee wɔilɔ pélé-pélé dɔ godndu’g. 21 Deḛ neelé d’oo taree pana: I lé ndoo Jibje lai gə́ d’isi mbuna njépole-magəje’g ar dee mbad Moyis ləm, ula dee ar dee d’inja tamɔd ŋgan deeje el ləma, ar dee ndolè goo néjiɓee lə dee el ləm tɔ. 22 Ŋga see j’a ra banwa. Dəw-bulaje d’a gə mbo̰ dɔ na̰ mbata d’a koo ta ree ləi mba̰ ɓó loo maḭyee godo. 23 Gelee gə́ nee ɓa maji kari ra né gə́ j’a gə kulai lé. Dəwje sɔ mbuna sí’g nee to gə́ njekun ndu deeje. 24 Maji kari ɔr némina̰ rɔi’g sə dee na̰’d ndá i nja a ndogo né kar dee ndisa ne dɔ dee mbɔji. Togə́bè dəwje lai d’a kooi gə́ njekaa dɔ godndu lé kər-kər ndá d’a koo ta gə́ dəwje təd d’ɔm tai’g lé gə́ taŋgɔm ya . 25 Ta gə́ wɔji dɔ njépole-magəje gə́ d’un meḛ dee lé j’ɔm na̰’d gə mba ndaŋg maktub kar dee mba kar dee d’ɔg rɔ dee dɔ da gə́ deḛ d’inja ne məs pole ne magəje ləm, gə dɔ məs’g ləm, gə dɔ nékulje gə́ mbiri gwɔs dee ləma, gə dɔ mɔdkaiya’g ləm tɔ .
26 Yen ŋga Pool ɔr dəwje neelé ɔr némina̰ rəa’g sə dee na̰’d. Tɔɓəi bèlè lookàree yeḛ aw sə dee mee kəi-Ala’g wɔji ne rudu ndɔ kɔr némina̰ rɔ dee’g ɓa d’a gə ree gə nékinjanéməsje gə́ wɔji dɔ dee kára-kára lai ɓəi.
D’wa Pool mee kəi-Ala’g
27 Ndɔ siri ləa nai dəb ndá Jibje gə́ d’ḭ Asi d’oo Pool mee kəi-Ala’g ndá d’ɔs kudu boo-dəwje lai ɓɔḭ-ɓɔḭ d’ar dee ɓugu na̰ dəa’g d’wá 28 ra né wəl-wəl pana: Dəwje gə́ Israɛl, ree laje sə sí! Aa ooje dəw gə́ ɔr goo ta gə loo-loo ar dəwje lai ila ne ta dɔ dəwje gə́ Israɛl ləm, gə dɔ godndu’g ləma, gə dɔ loo’g neelé ləm tɔ. Ɓasinè yeḛ ar Grekje kara d’andə mee kəi-Ala’g ila ne ndɔl dɔ loo gə́ to gə kəmee neelé tɔ.
29 Deḛ pa togə́bè mbata kédé lé d’oo Tropim, dəw gə́ Epesə səa na̰’d mee ɓee’g, yee ɓa meḛ dee ndaji ta pana: Pool aree andə mee kəi-Ala’g ya . 30 Kaar dəwje lai mee ɓee’g wa dee paḭ, ar dee d’ḭ gə loo lai d’aḭ yao-yao. D’ur dɔ Pool’g d’ubá d’wá d’ḭ səa mee kəi-Ala’g ndɔree teḛ səa raga ndá léegəneeya d’udu takəi bugum. 31 To gə́ deḛ saŋg loo gə mba tɔlee lé taree oso mbi ɓé-njérɔje ar dee d’ulá pana: Dəwje lai-lai gə́ mee ɓee gə́ Jerusalem d’aw dɔ na̰’d pum-pum. 32 Léegəneeya yeḛ ɔr njérɔje gə njékɔrno̰ njérɔje gə́ tɔl-tɔl lé ɔm dee dəa’g aḭ aw iŋga dee ne. Loo gə́ d’oo ɓé-njérɔje gə njérɔje gə́ d’aw səa lé ndá d’əw rɔ dee kunda Pool. 33 Yen ŋga ɓé-njérɔje ree pər gə́ rəa’g ubá wá ar dee teá gə kúla lar gun joo. Tɔɓəi yeḛ dəji pana: See yeḛ to gə́ nawa əsé kula rəa to ɗi wa. 34 Nɛ mbuna boo-dəwje’g lé njé gə́ na̰je pata u-u-u d’oo ne ka̰ na̰ el aree askəm koo ginee gəd el mbata d’aw dɔ na̰’d pum-pum ndá yeḛ un ndia ar dee gə mba kar dee d’aw səa gadloo’g lə dee. 35 Loo gə́ Pool teḛ Pool loo-tuga-kaw-tar gə́ wɔji dɔ gadloo’g lé ndá njérɔje d’unee mbata koso-dəwje d’usu ŋgwɔi dee rɔ na̰’d wur-wur. 36 Mbata dəw-bulaje gə́ d’ɔm na̰ goo dee’g lé ra né wəl-wəl pana: Areeje udu gə́ kudu ya.
Pool teggin meekun ləa ar deḛ gə́ d’wá lé
37 Nai lam bèe kar dee d’uru səa gadloo’g lé ndá Pool dəji ɓé-njérɔje pana: See i a kya̰’m karm m’pata ləm m’ari oo el wa.
Ɓé-njérɔje ilá keneŋ pana: See i gər ta Grek wa. 38 See i to dəw gə́ Ejiptə gə́ njekḭ gə njéko̰ɓeeje gogo nee kɔr gayim-dəwje tɔl-dɔg-loo-sɔ kaw sə dee gə dɔdilaloo’g lé el wa.
39 Pool tel ilá keneŋ pana: Ma m’to Jib, dəw gə́ Tarsə dəb ɓeeko̰ gə́ Silisi. M’to gə́ njeɓee gə́ kojikəi ya ɓó ri ɓee ləm iya el. Ma m’ra ndòo rɔi’g gə mba kari ya̰ rəw am m’ula koso-dəwje neelé ta ya.
40 Ɓé-njérɔje un ndia aree ndá Pool aar tar dɔ loo-tuga-kaw-tar gə́ wɔji dɔ gadloo’g lé ɓa yə jia ta koso-dəwje’g neelé. Loo to ndiŋ ndá paul un ta pa gə ta Ǝbrə pana:
