Isak kaa yaŋ ma ɗii ne Gerar
1 Ne cok maki ahe, koŋ wǝ wo sǝrri, amma koŋ ma kǝpel mo wǝ ne cok Abraham ye ka. Isak kal ge yaŋ Gerar wo Abimelek goŋ Filistien. 2 Masǝŋ cuu suu ah nyi ko faa: Mo ge sǝr Egiɓ ka, mo kaa pǝ sǝr mai me ga cuu nyi mo ka mo kaa gŋ. 3 Mo kaa sǝr ah ɓe, me ga yea ne mo, me ga ẽe mo, me ga nyi sǝr ah nyi mo tǝkine morsǝ̃ǝ ɓo daŋ. Me ga joŋ ɓǝ haazah mai me haa nyi pa ɓo Abraham. 4 Me ga ɓoo morsǝ̃ǝ ɓo pǝpãa tǝgbana ŋwǝǝmǝŋgai sǝŋ, me ga nyi sǝr mai daŋ nyi morsǝ̃ǝ ɓo. Za sǝr daŋ ga lwaara ẽe gin morsǝ̃ǝ ɓo. 5 Mor Abraham laa zah ɓe, gbǝ ɓǝ faa ɓe ne ɓǝ cuu ɓe, syedowal ɓe tǝkine ɓǝ lai ɓe.
6 So Isak nǝn Gerar nje. 7 Comki za yaŋ ah gera wol ahe, fiira ko tǝ ɓǝ mawin ahe. Zyii zah ɓǝǝ faa: Naa ma ɓe yo. Mor a ɗuu gal faa mawin 'min o, a lǝŋ za yaŋ ah ga ira ko mor Rebeka, mor Rebeka pǝsãh pǝlli. 8 Isak nǝn gŋ pǝlli. Comki Abimelek goŋ Filistien ẽe cok zahtǝwoo, kwo Isak tǝ joŋ kyẽm ne mawin ah Rebeka. 9 Abimelek ɗii Isak faa: Mo ẽe ɗǝ, mawin ɓo ye nyeeko. Mor fẽe mo so faa naa ma ɓo yo ne? Isak zyii faa: Mor me lǝŋ a ga ira me pǝ wul mor ahe. 10 Abimelek so zyii faa: Mo joŋ ɓǝ fẽe ɓo wo ɓuu ne? Coŋ biŋ ka dǝɓ ki kǝsyil za ɓe mo swǝ ne mawin ɓo, so ɓǝ ah mo kal joŋ kǝnah nai ɓe, ka mo 'nam ɓǝɓe' ge tǝ ɓuu ɓe. 11 So Abimelek lai ɓǝ kǝsyil za faa: Dǝɓ makẽne mo joŋ ɓǝɓe' wo dǝɓ mai ne mawin ah ɓe, a ga wuu.
12 Isak ruu fan sǝr ahe, pǝ syii moo lwaa fakpãhpǝǝ pǝlli, mor Masǝŋ ẽe ko. 13 Dǝɓ ah kǝ̃ǝre, ŋhaa kǝ̃ǝ ah ge pelle, kǝ̃ǝ pǝlli. 14 Ciŋ pa fanne, a ne faɓal maluu ne manyee daŋ, a ne za yeɓ pǝlli ta. So Filistien joŋra tǝwon ne ki mor ɓǝ ahe. 15 Lak bii mai za yeɓ pah ah Abraham mo ciira ne cok ka Abraham no sǝŋ ba daŋ Filistien njǝkra sǝr ge gŋ.
16 Ne cok ah Abimelek faa nyi Isak: Mo zol gin wo ɓuu kalle, mor swah ɓo kal tǝ ɓuu ɓe. 17 Isak zol gin gŋ, ge ɗǝr kah el Gerar, kaa gŋ. 18 So jin cii lak bii mai za yeɓ pah ah Abraham mo ciira, mor Filistien njǝkra sǝr ge ɓo gŋ fahfal wul Abraham, so ɗii lak bii ah ra ne ɗii mai pah ah mo ɗii ra ne kǝpelle.
19 Ne cok ah za yeɓ Isak ciira lak bii kah el ah ta, welra zahtǝwoo bii gŋ. 20 Za kǝpii fan za Gerar bǝǝra bal ne za kǝpii fan Isak, faara: Bii mai ma ɓuur o. Isak ɗii lak bii ah ne Balle, mor bǝǝra bal ne ki mor ahe.
21 Ciira lak bii maki ah kpǝ, so bǝǝra bal tǝl ah ta, ɗiira lak ah ne Syiŋki. 22 So Isak ur gin gŋ ge cii lak bii maki ah kpǝ, bǝǝra bal tǝl ah yao. Ɗii lak bii ah ne Lwaatǝtǝlsuu, faa: Zǝzǝ̃ǝko Masǝŋ kan na pǝ cok matǝ gbai ɓe, na ga pel gŋ.
23 Fahfal ah Isak ur gin gŋ kal ge Beerseba. 24 Masǝŋ cuu suu ah wol ah ne suŋ ah faa: Ame Masǝŋ pa ɓo Abraham. Mo ɗuu gal ka, mor me no ne mo. Me ga ẽe mo, me ga ɓoo morsǝ̃ǝ ɓo pǝpãa pǝlli, mor ɓǝ mai me faa ɓo nyi dǝɓ yeɓ ɓe Abraham. 25 So Isak vuu cok joŋ syiŋ pǝ cok ahe, juupel wo Dǝɓlii gŋ. Gbah tal mbǝro pǝ cok ahe, so za yeɓ ah cii lak bii gŋ ta.
Isak ne Abimelek gbǝra zah kǝsyil ki
26 Ne cok ah Abimelek ur daga Gerar ge wol ah ne bai ah Auzah tǝkine dǝɓlii za sal ah Pikol. 27 Isak faa nyi ra: We ge wo ɓe tǝ ɓǝ fẽene? Kǝpel sye, we syiŋ me we nĩi me gin wo ɓii nĩi ya ne? 28 Zyiira faa: Ru kwo belbel Masǝŋ no ne mo, ru faa pǝram na haa zah kǝsyil ki, na gbǝ zah wo ki, 29 ka mo joŋ ɓǝɓe' wo ɓuu ka, tǝgbana ru joŋ faɓe' wo ɓo ya ta ko, ru joŋ ɓǝ sãh wo ɓo to, ru soɓ mo kal jam. Zǝzǝ̃ǝko ẽe Masǝŋ no tǝ ɓo. 30 So Isak joŋ farel nyi ra, rera, zwahra. 31 Urra ne zah'nan ah pim, haara zah kǝsyil ki, so Isak nyi fahlii nyi ra, kalra jam.
32 Daga com ah sǝ, za yeɓ Isak ge faara ɓǝ lak bii mai mo tǝ ciira nyi Isak, faara: Ru lwaa bii ɓe. 33 Ɗiira lak bii ah ne Seba, tǝgba faa: gbanzahe, mor mai a ɗiira yaŋ ah ne Beerseba ŋhaa tǝ'nahko.
Esau woo wee za gwǝǝ kanne
34 Ne cok Esau mo joŋ syii jemma nai, ɓaŋ Judit mǝlaŋ Beeri Hetiyo kanne, ɓaŋ Basemat mǝlaŋ Elon Hetiyo kan ta. 35 A joŋra ɓǝ syen zahzyil wo Isak ne Rebeka pǝlli.
Isaak gə Abimelek
1 Ɓoo-boo oso dɔ naŋg’d neelé, to ɓoo-boo gə́ orè goo yee gə́ dɔtar gə́ mee ləbee’g lə Abrakam lé. Ndá Isaak aw rɔ Abimelek’g, mbai lə Pilistije gə́ si Gerar. 2 Njesigənea̰ teḛ dəa’g ulá pana: Maji kari ɔd aw mee ɓee gə́ Ejiptə’g el, si mee ɓee gə́ ma nja m’a gə kulai ɓa. 3 I a si mee ɓee’g neelé waga ndá m’a nai səi ləm, m’a tɔr ndum dɔi’g ləm tɔ. Mbata dɔ naŋg ɓeeje neelé lai lé m’a kari-i gə ŋgakaije ya. M’a ra né gə́ ma man ne rɔm m’ar bɔbije gə́ Abrakam lé karee ɔr rɔd ya . 4 M’a kar ŋgakaije d’ɔs goo na̰ gə́ kédé-kédé bula d’asəna gə kéréméje gə́ dara. Dɔ naŋg ɓeeje lai neelé m’a kar ŋgakaije ya. Ginkoji dəwje gə raŋg lai dɔ naŋg nee d’a kiŋga ne dɔkaisəgərə rɔ ŋgakaije’g ya tɔ. 5 Mbata Abrakam ila koji dɔ tapam’g ləm, yeḛ aa dɔ torndumje gə dɔ ndukunje ləm, ra néje lai gə́ m’wɔji karee ra ləma, yeḛ aa dɔ godndumje kər-kər ləm tɔ.
6 Gelee gə́ nee ɓa Isaak ra ne ɓee Gerar ya. 7 Loo gə́ diŋgamje gə́ mee ɓee’g neelé dəjee ta gə́ wɔji dɔ dené ləa ndá yeḛ pana: To kɔnanəm. Mbata yeḛ ɓəl ɓaree dené ləa nà diŋgamje gə́ mee ɓee’g neelé d’a tɔlee, mbata Rebeka lé ma̰də yaa̰ .
8 Loo gə́ yeḛ si keneŋ kuree əw mba̰ ndá Abimelek gə́ to mbai lə Pilistije aa loo par gə́ kəmbolè’g oo Isaak gə́ aw ndam gə Rebeka gə́ dené ləa lé. 9 Abimelek ar dee ɓar Isaak d’aree ree ndá yeḛ ulá pana: Tɔgərɔ ya, yeḛ to dené ləi ya. Nɛ see gelee ban ɓa i pana: To kɔnani wa.
Isaak ilá keneŋ pana: Ma m’pa togə́bè nà banelə d’a tɔlm gə mbəa ya.
10 Abimelek tel ulá tɔɓəi pana: See ɗi ɓa i ra sə sí togə́bè wa. Nai lam ba gə mba kar dəw lə sí kára aw to gə dené ləi ndá i a kar taree wa dɔ sí.
11 Togə́bè Abimelek un ndia ar dəwje lai pana: Dəw gə́ a k’ɔrɔ rɔ dəw neelé əsé rɔ dené ləa ndá tɔl ya d’a tɔlee.
12 Isaak dubu kó dɔ naŋg’d neelé ndá mee ləb gə́ neelé yeḛ iŋga kó aree uru kugu. Mbata Njesigənea̰ tɔr ndia dəa’g saar-aar ya. 13 Dəw neelé tel to bao-nékiŋga ndá nébaoje ləa aw gə́ kédé-kédé saar ur kugu ndor-ndor. 14 Nékulje ləa gə́ lam-lam bula ləm, nékulje ləa gə́ boi-boi bula ləma, ŋganjélookisije ləa kara bula yaa̰ ləm tɔ.
Isaak man rəa ar Abimelek
Bèe ɓa Pilistije ra kəmkəḭ dɔ Isaak’d. 15 Bwa-ma̰je lai gə́ ŋganjélookisije lə bɔbeeje d’uru mee ləbee’g lə bɔbeeje gə́ Abrakam lé Pilistije d’udu ta dee jigi-jigi d’ɔm naŋg keneŋ d’ar dee rusu njḭ-njḭ. 16 Abimelek ula Isaak pana: Ḭta mbuna sí’g aw gə́ raŋg mbata siŋgai ur dɔ ka̰ síjeḛ’g yaa̰ ya.
17 Isaak ḭ loo gə́ nee’g ɔd aw ndá wa loo kəm wəl-loo gə́ Gerar si keneŋ nu. 18 Isaak ɔr gin bwa-manje gə́ bɔbeeje gə́ Abrakam uru kédé lé gogo, to deḛ gə́ Pilistije d’udu goo kwəi’g lə Abrakam lé. Ndá yeḛ unda ri dee to gə́ bɔbeeje unda ne ri dee kédé lé tɔ. 19 Ŋganjélookisije lə Isaak d’uru bwa mee wəl-loo’g ya tɔɓəi ndá d’iŋga mán gə́ aḭ kuji-kuji keneŋ tɔ. 20 Njékulbadje gə́ Gerar kɔl gə njékulbadje lə Isaak pana: Man lé to ka̰ síjeḛ.
Ndá yeḛ unda ri mán neelé lə Esek mbata deḛ ra səa ta dɔ’g. 21 Ŋganjélookisije ləa d’uru bwa-mán gə́ raŋg ya tɔɓəi ndá deḛ ra sə dee ta dɔ’g to gə́ kédé lé ya ɓəi tɔ. Ndá yeḛ unda ria lə Sitna. 22 Yeḛ ḭ loo gə́ nee’g saa rəa aw uru bwa-mán gə́ raŋg ya tɔɓəi ndá deḛ saŋg loo mba kɔl səa dɔ’g el ŋga. Ndá yeḛ unda ria lə Rehobot mbata yeḛ pana: Ɓasinè Njesigənea̰ ar sí loo gə́ tad rəg-rəg mba kar sí j’isi keneŋ ndá j’a teḛkɔr dɔ naŋg’d neelé ya.
23 Yeḛ ḭ loo gə́ nee’g aw Beer-Seba. 24 Njesigənea̰ teḛ dəa’g loondul’g ulá pana: Ma m’to Ala lə bɔbije gə́ Abrakam ndá ɓəl el mbata ma m’nai səi. M’a tɔr ndum dɔi’g ləm, m’a kar ŋgakaije d’ɔs goo na̰ gə́ kédé-kédé ləm tɔ gə mbata lə kura ləm gə́ Abrakam lé ya.
25 Yeḛ ra loo-nékinjaməs keneŋ ɓar ne ri Njesigənea̰, tɔɓəi yeḛ la kəi-kubu ləa keneŋ tɔ. Lée neelé ɓa ŋganjélookisije lə Isaak d’uru bwa-mán keneŋ tɔ.
26 Abimelek ḭ Gerar ree rəa’g gə Ahujat, kuramaree ləm, gə Pikɔl boi lə njérɔje ləa ləm tɔ . 27 Isaak dəji dee pana: See seḭ reeje rɔm’g mba ɗi wa. Mbata seḭ ə̰jimje bəḭ-bəḭ ləm, seḭ tubamje mee ɓee’g lə sí ləm tɔ.
28 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Jeḛ j’oo gao to gə́ Njesigənea̰ nai səi. Gelee gə́ nee ɓa jeḛ m’pana: Maji kar ta manrɔ to mbuna síjeḛ seḭje’g ləm, kar síjeḛ kara manje rɔ sí j’ari ləm tɔ. 29 Maji kari un ndui mba ra sə sí némajel el to gə́ jeḛ kara n’raje səi némajel kára kara el ləm, némaji ɓa jeḛ n’raje səi j’ari aw ne gə meekulɔm ləm tɔ. Ɓasinè Njesigənea̰ tɔr ndia dɔi’g ya.
30 Isaak ra muru gad ar dee d’o̰ gə d’ai tɔ. 31 Deḛ d’ḭta gə ndɔ rad d’ɔm ta lə dee na̰’d gə ndu manrɔ lə dee gə́ d’ar na̰ lé. Ndá Isaak ya̰ dee ar dee d’aw ləm, deḛ kara d’yá̰ gə meekulɔm ləm tɔ.
32 Ndəa neelé ndá ŋganjélookisije lə Isaak ree rəa’g d’ulá ta lə bwa-mán gə́ d’uru lé pana: Jeḛ j’iŋgaje mán lé mba̰.
33 Ndá yeḛ unda ria lə siba. Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’unda ne ri ɓee-boo neelé lə Beer-Seba saar teḛ ɓogənè gə mbəa.
Esawu taa dené
34 Esawu lé ləbee aḭ rɔ-sɔ ɓa yeḛ taa denéje ndá, yeḛ gə́ kára ria lə Judit, ŋgolə Beeri gə́ to ginkoji’g lə Het ləm, yeḛ gə́ raŋg ria lə Basmat, ŋgolə Helon gə́ to gə́ ginkoji’g lə Het ləm tɔ. 35 Deḛje neelé d’ar rɔ Isaak gə Rebeka adə dee mbag-mbag.
