1 So Yuseɓ kal ge faa nyi Farao: Pa ɓe ne wee pa ɓe gera gin sǝr Kanaan ge ɓe, gera ɓo ne ŋgaɓ pǝsǝ̃ǝ ɓǝǝ ne ŋgaɓ dǝǝ ɓǝǝ tǝkine fan ɓǝǝ daŋ. Ara no sǝr Gosen. 2 Yuseɓ woo za kǝsyil wee pam dappe ge cuu ra nyi Farao. 3 Farao faa nyi ra: Yeɓ ɓii ye fẽene? Zyiira zah ah faa: Aru ye za pii fan daga pa ɓuu lii. 4 Ru ge ɓo mor kaa mowoo pǝ sǝr nyẽeko. So ru ka ne cok pii ŋgaɓ fan ɓuur a, mor koŋ jok sǝr Kanaan ɓe. Mo soɓ ru kaa sǝr Gosen o. 5 Farao faa nyi Yuseɓ: Pa ɓo tǝkine wee pa ɓo gera ɓo wo ɓo. 6 Sǝr Egiɓ laŋ a pel ɓo. Mo soɓ pa ɓo ne wee pa ɓo mo kaara pǝ cok masãh tǝ sǝr ahe, mo kaara sǝr Gosen. Mo lwaa za ma ne yella kǝsyil ɓǝǝ ɓe, ka mo woo ra rǝk zaluu tǝ za kǝpii fan ma ɓe ne ko.
7 Yuseɓ zaŋ pah ah Yakuɓ ge pel Farao ne ko. So Yakuɓ ẽe Farao. 8 Farao fii Yakuɓ: Syii ɓo kǝɗǝne? 9 Yakuɓ zyii zah Farao faa: Syii gwǝǝ ɓe wo sǝr temere ne jemma sai, zah'nan ɓe me kyaŋ wo sǝr ɓo ne ko ka pǝlli ya, amma a pǝɓeare, dai mǝ pa ɓe ra ya. 10 So Yakuɓ ẽe Farao faɗa, fahfal ah pǝ̃ǝ kal o. 11 Yuseɓ zyeɓ cok kal nyi pam ne wee pamme, nyi cok masãh ah ma kal maki ah pǝ sǝr Egiɓ daŋ nyi ra. Ako ye sǝr Ramse, tǝgbana Farao mo faa nyi ko. 12 Yuseɓ a nyi farel nyi pam ne wee pam tǝkine za yaŋ pah ah ne wee daŋ tǝgbana pãa ɓǝǝra.
Koŋ malii wuu
13 Farel pee wo sǝr daŋ, mor koŋ wǝ ɓo pǝ'manne, koŋ ah jok za sǝr Egiɓ ne Kanaan daŋ. 14 Yuseɓ tai lak sǝr Egiɓ tǝkine ma sǝr Kanaan daŋ ne sor mai za mo lea jol ahe, so a woo lak ah ga yaŋ Farao ne ko. 15 Ne cok lak sǝr Egiɓ ne ma sǝr Kanaan mo vǝr o, Egiɓien daŋ gera wo Yuseɓ faara: Mo nyi farel ru, ru ga wuk tǝ nǝn ɓo nai mor fẽene? Mor lak vǝr ɓe. 16 So Yuseɓ faa nyi ra: Lak mo kǝkao ɓe, we nyi faɓal ɓii nyi me o, me ga nyi farel we zahwaa ahe. 17 A nĩira lak ɓal ɓǝǝ gin nyi Yuseɓ ne ko. So Yuseɓ a nyi farel nyi ra zahwaa pǝrri, zahwaa gwii ne dǝǝ tǝkine korro daŋ, wol ra ne farel syii ah moo zahwaa lak ɓal ɓǝǝra.
18 Ne cok syii moo mo vǝr o, gera wo Yuseɓ syii ki ah faara: Lak ɓuu vǝr ɓe. Faɓal ɓuu laŋ ciŋ mǝ dǝɓlii ɓuu ɓe. Ru ka gak muŋ ɓǝ ah pel dǝɓlii ɓuur a, fan ki coŋ pel dǝɓlii ɓuur ao, sai suu ɓuu ne 'wah ɓuu ye coŋ ɓo to. 19 Mo soɓ ru wuk ka, mo soɓ 'wah ɓuu ciŋ cok kol ka ta. Mo lee ru ne 'wah ɓuu daŋ ne farel ka ru ciŋ byak Farao ne 'wah ɓuu daŋ o. Amma mo nyi nah fan nyi ru ka ruuni, mor ka ru wuk ka 'wah ɓuu mo ciŋ nyiŋ ka.
20 Yuseɓ lea 'wah sǝr Egiɓ daŋ nyi Farao. Koo zune kǝsyil Egiɓien daŋ lee fan ne 'wah ahe, mor koŋ tǝ gaɓ ra. So 'wah sǝr ah daŋ ciŋ mǝ Farao. 21 Yuseɓ tai za ge pǝ yaŋ maluu camcam, joŋ nai tǝ sǝr Egiɓ daŋ . 22 Sai lea 'wah za joŋzahsyiŋ ya to, mor Farao bǝǝ zah fan ma ɓǝǝ nyi ɓo nyi ra, a renra mai Farao mo nyi nyi ra, mor ah leara fan ne 'wah ɓǝǝr a. 23 So Yuseɓ faa nyi zana: We ẽe, me lea we ne 'wah ɓii daŋ nyi Farao ɓe, we nyiŋ nah fan we ruu 'wah o. 24 Fakpãhpǝǝ daŋ we ɓaŋ vaŋno pǝzyil dappe ah we nyi Farao. Tǝcoŋ ah matǝ nai ah ra we soɓ mor ruu pǝ 'wah ne mor farel ɓii ne mǝ za yaŋ ɓii tǝkine wee ɓiiri. 25 Zyiira faa: Mo ǝ̃ǝ ru ɓe, ru lwaa ɓǝ 'nyah wo dǝɓlii ɓuu laŋ ɓe, ru ga yea na byak Farao. 26 Yuseɓ ye kan ɓǝ lai mai sǝr Egiɓ ŋhaa tǝ'nahko, za nyira vaŋno pǝzyil dappe ah nyi Farao. Sai 'wah za joŋzahsyiŋ to mǝ goŋ ye ka.
Yakuɓ faa ɓǝ cii wul suu ahe
27 Za Israel kaara sǝr Gosen pǝ sǝr Egiɓ. Lwaara zah cok ma ɓǝǝ gŋ, bemra weere, ɓoora ge pel pǝlli. 28 Yakuɓ kaa sǝr Egiɓ syii jemma tǝtǝl rǝŋ. Yakuɓ kyaŋ syii wo sǝr temere ne jemma nai tǝtǝl rǝŋ. 29 Ne cok zah'nan wul ah mo ge gwari o, ɗii nan ah Yuseɓ faa nyi ko: Me lwaa ɓǝ 'nyah ɓo wo ɓo ɓe, mo maa jol ɓo ge mor ɓe, mo haa zah nyi me ka mo joŋ gboŋgboŋ tǝkine ɓǝ sãh wo ɓe, oseni mo cii me sǝr Egiɓ ka. 30 Amma ne cok me wǝ ɓe, ka mo ɓaŋ me gin sǝr Egiɓ ge cii pǝ pal kah pa ɓe ra. Yuseɓ zyii faa: Me ga joŋ tǝgbana ɓǝ faa ɓo. 31 Yakuɓ faa: Mo haa zah nyi me. Yuseɓ haa zah nyi ko. So Yakuɓ ɗǝŋ juupel tǝ ɗee ahe, joŋ osoko.
1 Jisəb aw rɔ Parao̰’g ulá pana: Bɔm gə ŋgakɔmje d’ḭ ɓee gə́ Kana̰ ree rɔm’g gə badje lə dee, gə maŋgje lə dee, gə néje lai gə́ to ka̰ dee lé mba̰. Aa oo, deḛ d’isi ɓee gə́ Gosen ŋga.
2 Yeḛ ɔr dəwje mi mbuna ŋgakea̰je’g aw sə dee aw ar dee d’aw d’aar no̰ Parao̰’g. 3 Ndá Parao̰ dəji dee pana: See kula ɗi ɓa seḭ aw raje wa.
Deḛ d’ila Parao̰ keneŋ pana: Kuraje ləi to njénékulje to gə́ ka síje bèe tɔ. 4 Deḛ d’ula Parao̰ ya tɔɓəi pana: Jeḛ n’reeje gə mba kisi dɔ naŋg nee mbata mu sɔ badje lə sí godo ləm, ɓoo-boo kara o̰ dɔ naŋg ɓee gə́ Kana̰ yaa̰ ləm tɔ. Togə́bè ɓa kuraje ləi ra ndòo rɔi’g mba kari ya̰ loo ar dee d’isi dɔ naŋg gə́ Gosen ya.
5 Parao̰ ula Jisəb pana: Bɔbije gə ŋgakɔḭje lé ree rɔi’g mba̰. 6 Dɔ naŋg ɓee gə́ Ejiptə to jii’g. Maji kari ar bɔbije gə ŋgakɔḭje d’isi dɔ naŋg gə́ maji ur dɔ mareeje’g ya. Maji kar dee d’isi Gosen. Tɔɓəi ɓó lé i iŋga njé gə́ na̰je mbuna dee’g gə́ gər goso kul nékulje ndá maji kari ɔm nékulje ləm-ma ji dee’g tɔ.
7 Jisəb ree gə bɔbeeje gə́ Jakob aree aar no̰ Parao̰’g ndá Jakob tɔr ndia dɔ Parao̰’g tɔ. 8 Parao̰ dəji Jakob pana: See ləbje gə́ i si ne kəmba lé aḭ ka̰da wa.
9 Jakob ila Parao̰ keneŋ pana: Ləbje gə́ m’isi ne kəmba asəna̰ gə mbá bèe lé aḭ tɔl-dəa-rɔ-munda (130). Ndɔje lə ləbje gə́ m’isi ne kəmba lé aḭ bula el ləm, majel yaa̰ ləm tɔ ɓó bula as gə ndɔje lə bɔmje-je gə́ d’isi ne kəmba asəna gə mbáje bèe lé el tɔ.
10 Jakob tɔr ndia dɔ Parao̰’g ndá yeḛ ḭ no̰ Parao̰’g teḛ raga.
11 Jisəb ar bɔbeeje gə ŋgakea̰je loo-si dee gə́ to dɔ naŋg gə́ maji ur dɔ maree’g mee ɓeeko̰ gə́ Ejiptə, to dɔ naŋg gə́ Ramsɛs, to gə́ Parao̰ un ne ndia aree kédé lé. 12 Jisəb ŋgəm bɔbeeje gə ŋgakea̰je gə njémeekəije lə bɔbeeje lai gə nésɔ gə goo bula lə ŋgan deeje ya.
Rəw gə́ Jisəb aa ne dɔ ɓee gə́ Ejiptə
13 Nésɔ godo dɔ naŋg’d neelé lai mbata ɓoo-boo to yaa̰. Dɔ naŋg ɓee gə́ Ejiptə, gə dɔ naŋg ɓee gə́ Kana̰ kul kwɔji-kwɔji mbata lə ɓoo-boo gə́ o̰ lé. 14 Jisəb mbo̰ larje lai gə́ to mee ɓee gə́ Ejiptə gə mee ɓee gə́ Kana̰ gə́ deḛ ndogo ne səa kó lé. Yeḛ aw gə lar neelé kəi lə Parao̰. 15 Loo gə́ lar gə́ Ejiptə gə Kana̰ godo ndá Ejiptəje ree rɔ Jisəb’g d’ulá pana: Ar sí nésɔ j’usɔ! See a kar sí j’wəi nɔḭ’g bèe ya gə mbata lar gə́ godo ji sí’g wa.
16 Jisəb ula dee pana: Ɓó lé lar godo ndá a reeje gə nékulje lə sí ndá m’a kar sí kó tor nékulje’g lə sí lé.
17 Deḛ ree gə nékulje lə dee rɔ Jisəb’g ndá Jisəb ar dee nésɔje tor kundaje’g ləm, gə koso-badje gə koso-maŋgje’g ləma, gə tor mulayḛ̀je-je’g ləm tɔ. Mee ləbee gə́ neelé yeḛ aji dee gə nésɔ tor nékulje’g lə dee ya. 18 Loo gə́ ləb neelé godo mba̰ ndá deḛ ree rɔ Jisəb’g mee ləb gə́ njekɔm’g joo d’ulá pana: J’a kiyaje dɔ né gə mbai lə sí el mbata larje lə sí godo lai ləm, koso-nékulje lə sí kara to ka̰ mbai lə sí ləm tɔ. Né gə́ nai no̰ mbai’g lə sí lé to darɔ sí ləm, gə dɔ naŋg lə sí ləm tɔ. 19 Mbata ɗi ɓa j’a kwəije ne nɔḭ’g, jeḛ ləm, gə dɔ naŋg lə sí ləm tɔ bèe wa. Maji kari ndogo síje gə dɔ naŋg lə sí na̰’d tor nésɔ’g ndá j’a to ka̰ Parao̰ ya, jeḛ ləm, gə ndɔje lə sí ləm tɔ. Ar sí kandə né gə́ ka̰ dubu mba kar sí j’isije ne kəmba ɓó j’wəije ne el ləm, ar dɔ naŋg lə sí tuji ne el ləm tɔ.
20 Bèe ɓa Jisəb ndogo dɔ naŋg gə́ Ejiptə lai ar Parao̰. Mbata Ejiptəje lé nana kara ndogo dɔ naŋg ləa mbata ɓoo-boo lé dum dɔ dee ya. Bèe ɓa dɔ naŋg ɓee lai tel to ka̰ Parao̰. 21 Yeḛ ar dəwje lai d’ḭ ŋgaŋ loo gə́ Ejiptə gə́ kára njal teḛ kelee gə́ kára’g ar dee d’aw d’isi mee ɓee-booje’g. 22 Nɛ yeḛ ndogo dɔ naŋg lə njékinjanéməsje el mbata dee d’isi d’usɔ nésɔ gə́ wɔji dɔ dee gə́ Parao̰ ar dee lé. Yee ɓa deḛ ndogo ne dɔ naŋg lə dee el gə mbəa.
23 Yen ŋga Jisəb ula dəwje neelé pana: Aa ooje, ɓogənè ma m’ndogo darɔ sí gə naŋg lə sí bura m’ar Parao̰. Tɔɓəi kandə né gə́ ka̰ dubu ɓa to nee gə mba kar sí dubuje ya. 24 Togə́bè ɓa loo gə́ injaje dɔ kó lé ndá a kaieje loo mi ɓa a kunje təa kára mba kar Parao̰ tɔ. Gesee a nai as loo sɔ gə mba kar sí dubuje loo-ndɔje’g lə sí ləm, mba kaareeje to nésɔ sí-seḭ gə ka̰ ŋgan síje gə ka̰ dee-deḛ gə́ d’isi sə sí mee kəije’g lə sí ləm tɔ. 25 Deḛ pa
na̰: I aji sí ŋga! Maji kar sí n’taaje kəm mbai lə sí ndá j’a to ɓərje lə Parao̰ ya.
26 Jisəb ar né neelé to gə́ godndu mee ɓee gə́ Ejiptə saar teḛ mee ndɔ gə́ ɓogənè mba kar Parao̰ iŋga kugu kó kára mbuna njé gə́ mi-mi’g. Nɛ dɔ naŋg lə njékinjanéməsje ɓa Parao̰ iŋga kea̰ keneŋ el.
Rudu torndu Jakob lé
27 Israɛl si ɓee gə́ Ejiptə dɔ naŋg gə́ Gosen. Deḛ d’iŋga néje lə dee keneŋ ləm, deḛ d’oji ŋganje bula d’ɔs goo na̰ goo na̰ ləm tɔ. 28 Jakob si mee ɓee gə́ Ejiptə as ləbee dɔg-giree-siri ar ləb si kəmba lə Jakob aḭ tɔl dəa rɔ-sɔ giree-siri (147).
29 Loo gə́ ndɔ kwəi lə Israɛl nai dəb ndá yeḛ ɓar ŋgonee gə́ Jisəb ulá pana: Ɓó lé ma m’taa kəmi rəgm ndá ma m’ra ndòo rɔi’g mba kari ula jii gel biŋgim’g un ne ndui mba ra səm némeemaji ləm, gə ŋgonkoji ləm tɔ. Ma m’ra ndòo rɔi’g mba kari dubum mee ɓee gə́ Ejiptə neelé el ! 30 Loo gə́ m’a toɓi mbuna kamje-je’g ndá i a kunm ɓee gə́ Ejiptə nee teḛ səm raga ndá i a kaw dubum mee dɔɓar’g lə kamje-je ɓa.
Jisəb ndigi təa’g pana: M’a ra səi gə goo tapai ya.
31 Jakob pana: Bèe ndá un ndui am.
Ndá Jisəb un ndia aree tɔ. Yen ŋga Israɛl tuga kəmee naŋg sib dɔ tira-tée’g.
