Yesu pee za syee mor ah jemma rǝŋ
1 Fahfal ah Yesu syen za syee mor ah jemma rǝŋ pee ra gwa gwa kal ge pel ah yaŋ daŋ tǝkine cok mai daŋ mo tǝ yah ga gŋ ne suu ahe. 2 Yesu so faa nyi ra: Yeɓ zah gwahl a pǝlli, amma za ma joŋ yeɓ ah ka pǝlli ya. We pǝǝ pah yeɓ ah ka mo peeko za yeɓ ge ka joŋ fagwahlle. 3 We gyo, me tǝ pee we ga tǝgbana wee pǝsǝ̃ǝ moo yea kǝsyil goobamme. 4 We tǝ ga ɓe, we ɓaŋ dah rǝk lak jol ka, we ɓaŋ dah rǝk fan ka, we woo sǝɓal ka, we uu haozah wo dǝɓ vaŋno tǝ fahlii ka ta. 5 We kal ge yaŋ makẽne we tǝ ga ɗǝr gŋ ɓe, we faa: Jam mo yea tǝ yaŋ maino. 6 Dǝɓ matǝ jam mo no gŋ ɓe, jam yea tǝ dǝɓ ahe, amma mo ka nai ya ɓe, haozah wol tǝ jam ɓii pii soo ge wo ɓiiri. 7 We kaa yaŋ moo ko za mo nyira farel nyi we ɓe, we re, mo nyira fazwan nyi we gŋ laŋ, we zwǝ ta. Mor dǝɓ ma joŋ yeɓ a no ne fahlii ka lwaa fan soo ahe. We kyãh yaŋ za kyãh ka. 8 Ne cok we ge yaŋ maki ah za yaŋ ah mo nyiŋra we ɓe, mo nyira farel nyi we ɓe, we re fan ahe. 9 We laɓ za syem yaŋ ahe, we faa nyi za yaŋ ahe: Goŋ Masǝŋ ge wo ɓii gwari ɓe. 10 Amma we ge yaŋ maki ah zan ah mo nyiŋra we ya ɓe, we pǝ̃ǝ ge uu tǝ fahlii tǝgǝǝ yaŋ ɓǝǝ we faa: 11 Koo ɓǝm yaŋ ɓii mai mo tǝ ɓal ɓuu laŋ ru tǝ kǝ̃ǝ ga tǝ ɓiiri, amma ne daŋ laŋ we tǝ njaŋ, Goŋ Masǝŋ ge ɓo gwari ne we. 12 Me faa nyi we, ne zah'nan ŋgoŋ kiita ɓe, bone matǝ yaŋ mai a ga kal mai mo ge tǝ yaŋ Sodoma.
Yaŋ mai mo zyii nyiŋra ya
(Mt 11:20-24)13 Ɓǝ gaɓ tǝtǝl ɓo yaŋ Korazin. Ɓǝ gaɓ tǝtǝl ɓo yaŋ Betsaida. Mor dǝǝbǝǝri mai mo joŋra ɓo yaŋ ɓii mo joŋ kǝnah ɓo yaŋ Tirus ne Sidon ɓe, ka zan ah toora bii ne ɓaa mbǝro dahsuu tǝkine woo sãh rǝk ga tǝtǝl ɓe. 14 Mor maiko ne zah'nan kiita ɓe, Masǝŋ ga ŋgoŋ kiita tǝ ɓii pǝgaɓ kal Tirus ne Sidon. 15 Amo yaŋ Kapernaum, mo lǝŋ mo yea pǝyǝk nai ŋhaa ga dai coksǝŋ ne? Mo ga lee ga sǝŋ ŋhaa mo ga pǝ cok mai za wul mo gŋ.
16 So faa nyi za syee mor ahe: Dǝɓ mo tǝ laa ɓǝ faa ɓii ɓe, ka tǝ laa ɓǝ faa ɓe ta. Dǝɓ mo ka tǝ zyii nyiŋ we ya ɓe, ka nyiŋ me ya ta. Dǝɓ mo laa ɓǝ faa ɓe ya ɓe, ka dǝɓ ah zyii laa ɓǝ faa Dǝɓ mai mo pee me ya ta.
Za syee mor Yesu matǝ jemma rǝŋ pii soora
17 Za matǝ jemma rǝŋ pii soora ne ɓǝ 'nyahre, ge faara nyi Yesu: Dǝɓlii, koo coksyiŋ laŋ, ru faa ɓǝ nyi pǝ tǝɗii ɓo ɓe, a laa zah ɓuuru. 18 So Yesu faa nyi ra: Me kwo Satan lee gin sǝŋ ge tǝgbana sãh bamme. 19 We ẽe ɗǝ, me nyi swah nyi we ka we syee tǝ soo ne dǝweri, so ka we dah swah pa syiŋ ɓii ne ɓalle, fan ki ka ga joŋ we ya. 20 We 'nyah suu mor coksyiŋ laa zah ɓii ka, amma suu mo 'nyah we mor tǝɗii ɓii ŋwǝǝ ɓo coksǝŋ.
Yesu laa pǝ'nyahre
(Mt 11:25-27Mt 13:16-17)21 Ne cok ah sǝ Yesu laa pǝ'nyah pǝ Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ faa: Daddǝ, Dǝɓlii sǝŋ tǝkine sǝrri, me joŋ osoko nyi mo, mor mo cuu fan mai mo muŋ ɓǝ ah ɓo wo za fatan ne za ma ne tǝtǝl daŋ nyi za mai mo feera fan ki ya. Oho Daddǝ, fan ah joŋ nai mor mo ye 'yah ɓo.
22 Pa ɓe nyi fan daŋ ɓo nyi me. Dǝɓ ka tǝ Wel ko ye zune ya, sai Pamme. So dǝɓ ka tǝ Pam ko ye zune ya, sai Welle, tǝkine dǝɓ mai Wel mo 'yah cuu nyi ko.
23 Yesu cii fahfal faa ɓǝ nyi za syee mor ah syak ɓǝǝra, faa: A pǝ'nyah wo ɓii ne kwan fan mai we tǝ kwanne. 24 'Manna me tǝ faa nyi we, profetoen pǝlli tǝkine za goŋ daŋ tǝ 'yahra ka kwan fan mai we tǝ kwan zǝzǝ̃ǝko, amma lwaara kwo ya, tǝ 'yahra ka laa ɓǝ mai we tǝ laani, amma lwaara laa ya.
Ɓǝ kikiŋ dǝɓ Samaria masãhe
25 Pa cuu ɓǝ lai maki ge fii Yesu ka lii ko, faa: Pa cuu fanne, me joŋ fẽe ka lwaa cee ma ga lii ne ne? 26 Yesu zyii faa nyi ko: Ɓǝ fẽe ye ŋwǝǝ ɓo pǝ ɓǝ lai man ne? Mo tǝ kee ɓe, mo laa gŋ ɗǝne? 27 Dǝɓ ah zyii faa: Mo 'yah Dǝɓlii Masǝŋ ɓo ne zahzyil ɓo daŋ, ne mazwãhsuu ɓo daŋ, ne swah suu ɓo tǝkine ɓǝ foo ɓo daŋ, mo so 'yah jǝk ɓo tǝgbana moo 'yah suu ɓo. 28 Yesu so faa nyi ko: Mo zyii ɓo pǝsãhe, mo ge joŋ naiko, mo ga yea ne cee.
29 Amma pa cuu ɓǝ lai 'yah ka joŋ suu ah njaŋ, so fii Yesu: Azu ye jǝk ɓe ne? 30 Yesu zyii faa: Dǝɓ ki ur gin Jerusalem tǝ ga Jeriko, za kaafuu ge joŋra ko fahlii, wǝǝra fan wo suu ah daŋ, ira ko, so soɓra ko ɓoo gŋ na wulli. 31 Pa joŋzahsyiŋ maki ah ge syee fahlii ahe. Ne cok mo ɓaŋ nahnǝn kwo dǝɓ ahe, so cak syee kah fahlii kalle. 32 Lewitiyo ge syee gŋ ta, kwo dǝɓ ahe, so cak syee kah fahlii kal ta. 33 Amma dǝɓ Samaria tǝ ga gwǝǝre, ge ɓaŋ fahlii nyẽe ta. Ne cok mo ge dai wo dǝɓ ah gwari, kwo ko, tǝtǝl 'mĩi ko tǝl ahe. 34 Syee ge wol ahe, rǝk nǝm ne bii lee kpuu vin ge zah nwãh ahe, so kiŋni, so ɓaŋ kan tǝ korro ah kal ge cok ɗǝr ne ki, byak ko gŋ. 35 Tǝ'nan ah woo solai gwa nyi pa byak cok ɗǝr gwǝǝ faa nyi ko: Mo byak dǝɓ nyẽeko, mo ɓeɓ fan ɓo kal tǝ mai me nyi mo ɓe, ne cok me jin ge tǝ pǝ̃ǝ ɓe, me ga soo mo ne ba. 36 Yesu so faa: Kǝsyil za matǝ sai rai mo kwo zu ye jǝk dǝɓ mai za kaafuu mo joŋra ko ne? 37 Pa cuu ɓǝ lai zyii faa: Ako ye dǝɓ mai mo kwo syak tǝl ahe. Yesu so faa nyi ko: Mo ge joŋ nai ta.
Yesu ge yaŋ Marta ne Maria
38 Yesu ɓaŋ fahlii ne za syee mor ah ge daira yaŋ maki ahe. Mawin ki no gŋ ɗii ne Marta, nyiŋ Yesu yaŋ ahe. 39 Naa mah ah mawin no a ɗii ne Maria, ge kaa mor ɓal Dǝɓlii tǝ laa ɓǝ cuu ahe. 40 Amma Marta tǝ gaɓ ne zah yeɓ camcam, so kal ge wo Yesu, faa: Dǝɓlii, mo kan syee ɓǝ mai naa ma ɓe mo soɓ me ɓo tǝ gaɓ ne yeɓ syak ɓe ya ne? Mo faa nyi ko mo gbahko jol ɓe ne yeɓɓe. 41 Dǝɓlii zyii faa nyi ko: Marta, Marta, mo tǝ gaɓ suu ɓo tǝkine swaa ɓǝ mor fan camcam pǝlli. 42 Amma fan malii ah a vaŋno, Maria nǝǝ zah fan masãh ah ɓo, fan ah laŋ ka woŋ ki ne ki yao.
Jeju ula njékwakiláje rɔ-siri loo kila mber’g
1 Gée gə́ gogo Jeju ɔr njékwakiláje gə́ raŋg rɔ-siri, wa dee joo-joo ula dee ar dee d’aw nea̰’g kédé mee ɓee-booje lai-lai ləm, gə mee looje lai-lai gə́ yeḛ nja a gə kaw keneŋ lé ləm tɔ. 2 Yeḛ ula dee pana: Dɔ kó gə́ ka̰ kinja lé to yaa̰, nɛ njékḭjaje bula lam ba bèe. Bèe ndá raje tamaji ta mbai gə́ njeko’g lé gə mba karee ula njékḭjaje bula loo-kinja-kó’g ləa . 3 Awje ya, aa ooje, ma m’ula sí keneŋ asəna gə ŋgan badje gə́ ɓugu dee dan jagmjərje’g bèe . 4 Maji kar sí unje ɓɔl-lar əsé ɓɔl-mbá ji sí’g el ləm, əsé markob kula gɔl sí’g el ləm tɔ. Maji kar sí raje dəw kára kara lapia gə kag-rəw el . 5 Kəi gə́ rara gə́ a gə kawje keneŋ ndá tɔrje ndu sí dɔ’g pajena: Maji kar meelɔm nai gə kəi neelé ɓa. 6 Lé dəw gə́ njemeelom sí keneŋ ndá meelɔm lə sí a kɔm dəa’g, ɓó lé bèe el ndá ndutɔr lə sí a tel gə́ rɔ sí’g tɔ. 7 Maji kar sí sije mee kəi’g neelé nja sɔje gə́ aije né gə́ d’a kar sí keneŋ lé tɔ, mbata njekula lé askəm kiŋga nékoga-dɔ-jia ya . 8 Ɓee-boo gə́ rara ɓa gə́ seḭ a teḛje keneŋ ɓa njéɓeeje gə́ keneŋ d’wa sí gə́ rɔ dee’g d’ar sí nésɔ ndá maji kar sí sɔje nésɔ gə́ d’ar sí ləm, 9 ɔrje rɔko̰ rɔ njérɔko̰je gə́ d’isi keneŋ ləm tɔ. Tɔɓəi ula dee pajena: Ɓeeko̰ lə Ala lé si aw gə́ rɔ sí’g nee dəb. 10 Nɛ ɓee-boo gə́ rara gə́ seḭ a teḛje keneŋ ɓa njéɓeeje neelé d’wa sí gə́ rɔ dee’g el ndá ɔd awje gə mba̰-rəwje’g lə dee pajena: 11 Jeḛ n’kunda kor gə́ ɓee lə sí gə́ wa gɔl sí lé kɔd-kɔd j’ɔm dɔ sí-seḭ’g ya. Nɛ lé bèe kara maji kar sí ooje gao, ɓeeko̰ lə Ala lé si aw gə́ nee dəb ŋga . 12 Ma m’ula sí təsərə, rəwta gə́ d’a gə gaŋg dɔ ɓee-boo’g neelé a kal dɔ ta gə́ gaŋg dɔ Sɔdɔm’g lé sula ya .
Ɓee-booje gə́ d’ɔs ta ləa rəw
Mat 11.20-2413 Nékəmndoo a rai, i ɓee gə́ Korajḭ! Nékəmndoo a rai, i ɓee gə́ Besayida! mbata ɓó lé némɔrije gə́ deḛ ra mbuna sí’g lé deḛ ra togə́bè mee ɓee gə́ Tir gə Sido̰ tɔ ndá d’a si gə kubu-kwa-ndòo ɓa rɔ dee’g kwa ne ndòo rɔ dee dɔ kaiya’g lə dee ləw ba ŋga . 14 Gelee gə́ nee ɓa ta gə́ a kwa dɔ sí ndɔ gaŋg-rəwta’g lé a kur dɔ ka̰ Tir gə Sido̰’g ya. 15 I ɓee gə́ Kapernawum gə́ d’uni gə́ tar saar gə́ dara lé d’a rəm səi gə́ naŋg saar gə́ ɓee lə yoo ya .
16 Yeḛ gə́ oo ta lə sí ndá yeḛ oo ta ləm-ma ya tɔɓəi yeḛ gə́ ɔs sí-seḭ rəw lé ndá yeḛ ɔsm-ma rəw ya tɔ. Dəw gə́ ɔsm-ma rəw lé ndá yeḛ ɔs dəw gə́ njekulam lé rəw ya tɔ .
Tel lə njé gə́ rɔ-siri lé
17 Deḛ gə́ rɔ-siri lé tel ree rəa’g gə rɔlel d’ulá pana, Mbaidɔmbaije, aa oo, mbɔl dɔ rii nja ɓa ar ndilje gə́ yèr lé d’oso ne kul no̰ sí’g ya.
18 Jeju ila dee keneŋ pana: M’aa loo m’oo Njekurai ḭ dara oso naŋg to gə́ ndi gə́ tel bèe. 19 Aa ooje, ma m’ar sí siŋgamoŋ gə mba kar sí tubaje ne dɔ lije ləm, gə dɔ mbai-yḭje ləma, gə dɔ siŋgamoŋ lə njeba̰ bura ləm tɔ. Né kára kara a ra sí karee al dɔ siŋga sí el . 20 Lé bèe kara raje rɔlel gə mba ndilje gə́ yèr gə́ d’oso kul no̰ sí’g lé el, nɛ raje rɔlel mbata ri sí gə́ deḛ ndaŋg mee ɓee gə́ dara lé ɓa.
Jeju ra rɔlel
Mat 11.25-27, Mat 13.16-1721 Mee kàree’g neelé nja rɔ Jeju lelee aree al ne rəa gə goo Ndilmeenda pana: Bɔm, i gə́ to mbai dɔ dara ləm, gə mbai dɔ naŋg nee ləm lé ma m’pidii mbata néje gə́ i ar kəm njékəmkàrje gə kəm njégosonégərje tɔ dɔ’g sum-sum lé i riba dəa ar ŋganje gə́ kari ba lé d’oo. Oiyo Bɔm, ma m’pidii mbata yee nja ɓa i oo gə́ né gə́ kəm ra ya.
22 Néje lai lé Bɔm ya ɔm dee jim’g yəg ndá dəw kára kara gərm gə́ Ŋgon gə́ bèe lé el nɛ Bɔ-dəwje lé nja kára ba kiao ɓa gərm ya. Dəw kára kara gər Bɔ-dəwje lé gə́ Bɔ-dəwje gə́ bèe lé el to nɛ Ŋgon lé nja kára ba kiao ɓa gəree ləm, dəw gə́ rara gə́ Ŋgon lé ndigi riba səa dəa ɓa a gəree ɓəi ləm tɔ .
23 Tɔɓəi yeḛ turu rəa gə́ rɔ njékwakiláje’g ula dee ta gə́ wɔji dɔ dee-deḛ nja pana: Deḛ gə́ kəm dee oo né gə́ seḭ ooje ndá rɔ dee lel dee ya. 24 Mbata ma m’ula sí woḭ, né gə́ seḭ ooje gə kəm sí lé njéteggintaje bula ləm, gə mbaije bula ləm tɔ lé deḛ mal malee gə mba koo, nɛ kəm dee kara d’ila dɔ’g bèe el ləm, mbi dee kara oso’g bèe el ləm tɔ.
Gosɔta gə́ wɔji dɔ dəw gə́ Samari
25 Yen ŋga dəw kára gə́ to gə́ njeteggin godndu uba naŋg ḭta dəji Jeju ta gə mba kaḭ ne mée pana: Mbai, see m’a ra ɗi gə mba kisi gə kəməgə́ gə no̰ lé wa .
26 Jeju tel dəjee pana: See ta ɗi ɓa dee ndaŋg mee maktub godndu’g lé wa. See ta ɗi ɓa i tura keneŋ wa.
27 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Mbaidɔmbaije, Ala ləi lé i a kundá dan kəmi’g ndigee dɔɓəŋgəri’g ləm, gə ŋgaw məəi bura ləm, gə sḭgarɔi bura ləma, gə takə̰ji ləi bura ləm tɔ, tɔɓəi i a kunda mari dan kəmi’g to gə́ i ra ne gə darɔi bèe tɔ .
28 Jeju tel ilá keneŋ pana: I ilam keneŋ maji ya, ra togə́bè ndá i a kisi ne gə kəmə lé ya .
29 Nɛ dəw neelé tel dəji Jeju gə mba kɔr ne rɔkul ta neelé dəa’g pana: See na̰ ɓa gə́ njemarm wa.
30 Jeju un ta ulá pana: Dəw kára ḭ Jerusalem si aw gə́ Jeriko ndá yeḛ uru dan gayim-ɓogoje ar dee d’ubá d’wá kundá mbugu-mbugu tɔr néje rəa’g mbad-mbad d’ubá wɔg d’yá̰ naŋg gə́ yée d’ɔd par-par d’aw. 31 Njekinjanéməs gə́ kára bèe gə́ aw gə rəw neelé gə́ kaw lé loo gə́ yeḛ ree ɔs dəa rɔ dəw’g neelé ndá yeḛ ga̰ gə ŋgəŋgərə rəw unda loo ləa tar gaŋg aw. 32 Dəw gə́ to Lébi kára bèe gə́ aw gə́ rəw neelé loo gə́ yeḛ aa loo ée ndá yeḛ kara ga̰ gə ŋgəŋgərə rəw unda loo ləa tar gaŋg aw tɔ. 33 Nɛ dəw gə́ Samari kára bèe gə́ si aw gə́ mbá’g lé loo gə́ yeḛ ree keneŋ aa loo ée ndá mée tɔsee gə no̰ mbigi-mbigi. 34 Yeḛ rəm pər gə́ rəa’g, podé ubu gə mán-nduú gə́ mḭ na̰’d tər kəm doo’g lé tel tɔ mbərərə, tɔɓəi yeḛ unee undá dɔ mulayḛ̀je’g ləa aw səa Kəi-to-mbàje’g, rəa gə majee bur-bur keneŋ . 35 Bèlè lookàree yeḛ tɔr lar gə́ ndá joo ar njeŋgəm kəi-mbá lé pana: Taa ɓó gə ŋgəm ne maji am səi, tɔɓəi néje lai gə́ i a tuji dəa’g gə́ al dɔ kama gə́ m’ari neelé ndá ndɔ gə́ m’tel ɓa m’a kari lai ɓəi tɔ.
36 Gə́ məəi’g lé see yeḛ gə́ ra ɓa mbuna deḛ gə́ munda neelé i a kée gə́ kuramar dəw gə́ njekoso ji gayim-ɓogoje’g neelé wa.
37 Dəw gə́ njetegginta godndu lé tel ilá keneŋ pana: To yeḛ gə́ njekoo kəmtondoo lə dəw neelé ya.
Jeju tel ilá keneŋ pana: Ɔd aw ndá i nja kara aw ra togə́bè tɔ.
Jeju aw kəi lə Martə gə Mari
38 Loo gə́ Jeju gə njékwakiláje d’isi d’aw rəbə lé deḛ teḛ mee ɓee gə́ kára bèe ndá dené kára bèe gə́ ria lə Martə wá gə́ rəa’g mee kəi’g ləa, rəa mbá. 39 Ŋgokea̰ gə́ dené kára ria lə Mari si naŋg ŋgira gɔl Mbaidɔmbaije’g si oo ta ləa . 40 Martə lé jɔg rəa unda kunda nésɔ mba ra karee ndá yeḛ ɔd ree dɔ Jeju’g ulá pana: Mbaidɔmbaije, ŋgokɔm gə́ dené gə́ uba kula nee gə́ m’aar m’ra gə mba kar sí neelé ya̰ dɔm’g lé see i oo gə́ né el wa. Ulá aree ḭ ree la səm ɓa.
41 Mbaidɔmbaije tel ilá keneŋ pana: Martə, Martə, i ar məəi pélé wəs-wəs ləm, jɔg rɔi yaa̰ ləm gə mba néje bula ya. 42 Né kára ba gə́ ndée to lé yee ɓa gə́ né gə́ maji gə́ Mari orè kəmee dɔ’g nja, to né gə́ dəw a kwa rəa’g kɔr pai godo.
