Ɓǝ kikiŋ ɓaŋ win fuu
(Lu 14:15-24)
1 Yesu faa ɓǝ nyi za ne ɓǝ kikiŋ faɗa, faa: 2 Goŋ Masǝŋ a tǝgbana goŋ mai mo tǝ zyeɓ farel mor ɓaŋ win fuu wel ahe. 3 Goŋ pee za yeɓ ah ra ka mo ɗiira za mai mo ɗiira ra ɓo ka ren farel ah ge o, amma zyii ginra ya. 4 So pee za yeɓ ah maki ah ra faɗa, faa: We ge faa nyi za mai me ɗii ra ɓo sye: Me zyeɓ farel ɓe, me ŋgom wǝǝ dǝǝ ne faɓal maŋwoo ah ra ɓe, fan daŋ zyeɓ vǝr ɓe, we ge cok ɓaŋ win fuu ka ren farel ah o. 5 Amma za mai mo ɗiira ra ɓo ɓaŋra syiŋ ɓǝ ah ya, zolra kal ge zah yeɓ ɓǝǝra. Dǝɓ ki kal ge 'wah ahe, dǝɓ ki kal ge kanti ahe. 6 Tǝcoŋ za ki gbahra za yeɓɓe, cuura bone nyi ra, so ikra ra pǝ wulli. 7 Ne cok goŋ mo laa ɓǝ ahe, ɓaŋ kpãh pǝlli, pee sooje ah ge ikra za ma ik wul ge lalle, so ɓaara wii nyi yaŋ ɓǝǝra. 8 So faa nyi za yeɓ ahe: Farel ɓaŋ win fuu zyeɓ ɓe, amma za mai me ɗii ra ɓo mor ah kiira nǝn ah yao. 9 Zǝzǝ̃ǝko we ge tǝ fahlii daŋ, ka we ɗii za mai we lwaa ra gŋ laŋ tǝ farel ɓaŋ win fuu. 10 Za yeɓ kalra ge tǝ fahlii daŋ taira za mai mo ge lwaa ra gŋ daŋ, maɓe' ne masãh ah ra, ɓǝr yaŋ mai mo tǝ ɓaŋra win fuu gŋ dǝfuu baa kǝrkǝr.
11 So goŋ dan ge ɓǝr yaŋ ka ẽe za mai mo ɗiira ge ɓo, ge kwo dǝɓ ki gŋ, ka ne mbǝro ɓaŋ win fuu ya. 12 Faa nyi ko: Bai ɓe, joŋ ɗii mo dan ge nyee bai mbǝro ɓaŋ win fuu ne? Amma dǝɓ ah gak ka zyii ɓǝ ki ya. 13 So goŋ faa nyi za yeɓɓe: We baŋ ɓal ah tǝkine jol ahe, ka we ɓaŋ ko ɓoo ge pǝ cokfuu lalle, pǝ cok mai dǝɓ moo ga yeyee gŋ tǝkine soŋ syelle. 14 Yesu so faa: Za ma ɗii ah a pǝlli, amma ma syen ah ka pǝlli ya.
Gǝraama Kaiser
(Mk 12:13-17Lu 20:20-26)15 Farisien kal ge taira ki faa ɓǝ ka kyeɓ yella mor ka gban Yesu ne ɓǝ faa zah ahe. 16 So peera za ki kǝsyil za syee mor ɓǝǝ ne za ki kǝsyil za Herodes ge wo Yesu, faara: Pa cuu fanne, ru tǝ ɓe, mo faa goŋga, amo cuu fahlii Masǝŋ njaŋ, mo ka ɗuu gal zan a, mor mo ka joŋ za camcam ya ta. 17 Mo faa ɓǝ mai mo foo tǝ ɓǝ mai nyi ru sa: Ɓǝ lai man nyi fahlii ka dǝɓ mo sǝǝ gǝraama nyi Kaiser Romanen ɓe ne? Wala nyi ya ne? 18 Amma Yesu tǝ ɓǝɓe' ɓǝǝ ɓe, faa nyi ra: Awe za tǝ vǝrvǝrri, we kǝǝ me mor fẽene? 19 We gee me ne solai ah we tǝ sǝǝ gǝraama ne me ẽe ɗǝ. So ɓaŋra ge nyi ne vaŋno. 20 Yesu so fii ra: Foto zu ye gŋ ne tǝɗii mai mo ŋwǝǝ ɓo gŋ ne? 21 Zyiira faa nyi ko: Mǝ Kaiser yo. So Yesu faa nyi ra: We nyi zah fan Kaiser nyi ko, we so nyi zah mǝ Masǝŋ nyi ta. 22 Ne cok mo laara ɓǝ zyii ah naiko, so kaara tǝl ah gǝriŋ, soɓra ko zolra kalle.
Fii tǝ ɓǝ ur pǝ wulli
(Mk 12:18-27Lu 20:27-40)23 Com moo ta, Sadusien mai moo faara za ka ur gin pǝ wul a, za ki kǝsyil ɓǝǝ gera wo Yesu, fiira ko: 24 Pa cuu fanne, Mosus faa: Dǝɓ mo wuu mo soɓ wel a ɓe, ka naa mah ah mo ɓaŋko mawin ah kan ka mo kanko nah naa mam ne ko. 25 Kǝsyil ɓuu wee mawin tǝ vaŋno no rǝŋ. Dǝɓ malii kan winni, wuu, soɓ wel a, soɓ mawin ah nyi naa mah ahe. 26 Patǝtǝl ah so ɓaŋ mawin ah kanne, wǝ soɓ wel a ta. Patǝ sai ah laŋ joŋ nai ta. Ara rǝŋ daŋ joŋra nai soɓra wel a. 27 Fahfal ɓǝǝ lii mawin ah laŋ ge wǝ ta. 28 Amma ne cok za mo ga urra pǝ wul ɓe, mawin ah ga ciŋ mǝ zu kǝsyil ɓǝǝ ne? Mor ara rǝŋ daŋ kanra ko tǝɗe'.
29 Yesu zyii faa nyi ra: Awe, we zyak ɓe, mor we tǝ Ɗerewol Masǝŋ ya, we tǝ swah Masǝŋ ya ta. 30 Ne cok za moo ga ur gin pǝ wul za wǝǝ ne ŋwǝǝ ka ga kanra ki ya, amma a ga yeara tǝgbana angeloi mo coksǝŋ. 31 Amma ɓǝ ur pǝ wul sye, we kee ɓǝ ah Masǝŋ mo faa ɓo nyi we pǝ Ɗerewol a ne? Masǝŋ faa: 32 Ame Masǝŋ Abraham, Masǝŋ Isak, ne Masǝŋ Yakuɓ. Masǝŋ, Masǝŋ za ma wul ye ka, amma Masǝŋ za ma ne cee yo. 33 Ne cok za mo laara naiko, kaara tǝ ɓǝ cuu ah gǝriŋ.
Ɓǝ lai malii ahe
(Mk 12:28-34Lu 10:25-28)34 Ne cok Farisien mo laara Yesu ɓoo bii zah Sadusien ɓe, so taira ki. 35 Dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ pa cuu ɓǝ lai yo, a kyeɓ ka gban Yesu ne ɓǝ faani, ge wol ah fii ko faa: 36 Pa cuu fanne, ɓǝ lai malii ma kal manyeeki ah pǝ ɓǝ lai daŋ ko makẽne? 37 Yesu zyii faa nyi ko: Mo 'yah Masǝŋ Dǝɓlii ɓo ne zahzyil ɓo daŋ, ne mazwãhsuu ɓo daŋ, ne ɓǝ foo ɓo daŋ. 38 Ako ye ɓǝ lai malii ma kal manyeeki ah daŋ. 39 Ɓǝ lai malii patǝ gwa ah laŋ a naiko: Mo 'yah jǝk ɓo tǝgbana moo 'yah suu ɓo ta. 40 Ɓǝ lai Mosus tǝkine ɓǝ cuu profetoen daŋ uu ɓo tǝ ɓǝ lai matǝ gwa raiko.
Kristu sye we zu ye ne?
(Mk 12:35-37Lu 20:41-44)41 Ne cok Farisien mo taira ɓo, Yesu so fii ra faa: 42 We foo ɓǝ Kristu sye ɗǝne? We zu ye ko ne? Zyiira zah ah faa: We David yo. 43 Yesu faa nyi ra: Joŋ ɗii Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ cuu nyi David ka mo ɗii ko ne Dǝɓlii ne? Mor David faa:
44 Dǝɓlii faa nyi Dǝɓlii ɓe:
Mo kaa jokǝsãh ɓe,
Ŋhaa ka me joŋ za ma syiŋ ɓo daŋ swahra ge sǝŋ mor ɓal ɓo.
45 David ne suu ah ɗii ko ne Dǝɓlii ahe, a joŋ ɗii ka Kristu mo so ciŋ We David ne? 46 Koo dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ gak zyii ɓǝ ki zah ah ya. Daga com ahe, koo dǝɓ vaŋno so fǝ̃ǝ fifii zah ah yao.
Gosɔta gə́ wɔji dɔ mbai gə́ ra muru gad kunda dené kəi-ŋgaw’g
Lug 14.15-241 Jeju un ta gə́ raŋg ula dee gə gosota pana: 2 Ɓeeko̰ gə́ dara lé to asəna gə mbai gə́ ra muru gad kunda dené lə ŋgonee kəi-ŋgaw’g. 3 Yeḛ ula kuraje ləa mba kar dee d’aw ɓar kuramareeje nɛ deḛ ndigi ree el. 4 Yeḛ ula kuraje ləa gə́ raŋg tɔɓəi pana: Ulaje kuramarmje lé pajena: Ma m’wa dɔ gɔl né ra naḭ lé jəb mba̰, maŋgje ləm, gə nékulje gə́ d’ər ndɔl-ndɔl ya ləm tɔ ndá m’tɔl dee m’wa dɔ gɔl néje lai jəb mba̰ tɔ. Gə́ reeje loo-naḭ’g lé ŋga. 5 Nɛ kuramareeje neelé dɔ dee to̰ keneŋ kəw el ar dee d’ɔd d’aw, yeḛ gə́ nee ɔd aw loo-ndɔ’g ləa ləm, yeḛ gə́ kən ɔd aw loo-tel-kəm-larje’g ləa ləma, 6 njé gə́ raŋg twa kuraje ləa neelé d’ula sul dɔ dee’g ləm, tɔl dee ləm tɔ. 7 Mbai lé oo ndá mée ḭ səa pu aree ɔr njérɔje ləa ar dee d’aw mba kar njétɔl dəwje neelé d’udu ləm, gə roo ɓee lə dee dula-dula ləm tɔ. 8 Yen ɓa yeḛ ula kuraje ləa pana: M’wa dɔ gɔl né ra naḭ lé jəb mba̰, nɛ deḛ gə́ m’ɓar dee kuramarmje lé néra dee wa bea el. 9 Togə́bè ndá awje gə tɔ-rəwje mba ɓar deḛ lai gə́ seḭ a kiŋga deeje lé mba kar dee ree loo-naḭ’g neelé ya. 10 Kuraje neelé taa kila-rəwje yéŋgé-yéŋgé mbo̰ deḛ gə́ d’iŋga dee lé njé gə́ majel gə njé gə́ maji deḛ bula yaa̰, taa loo-naḭ lə mbai lé pəl-pəl tɔ.
11 Mbai lé andə aw kəi mba koo deḛ gə́ d’isi ta ka-nésɔ’g lé nɛ yeḛ oo diŋgam kára si keneŋ gə́ yeḛ ula kubu-naḭ rəa’g el. 12 Mbai lé dəjee pana: Kuramarm, see ban ɓa aw gə́ loo-naḭ’g nee ndá lal kula kubu-naḭ rɔi’g wa. Diŋgam neelé ta igee sel aree si jim. 13 Yen ŋga mbai lé ula kuraje ləa pana: Wáje tɔje jia gə gɔlee ṵdáje iláje raga dan loondul gə́ ndul njudu-njudu’g loo gə́ d’a no̰ gə mán-no̰ kəm dee’g ləm, d’a sɔ ŋgaŋ dee keneŋ pəgərə-pəgərə ləm tɔ . 14 Mbata d’a ɓar dee bula nɛ d’a taa dee jebəre bèe.
Né ka̰ Ala lé aree ya
Mar 12.13-17, Lug 20.20-2615 Yen ŋga Parisiḛje d’ula njuma̰ meḛ na̰’d gə mba kaw goso Jeju ɓó gə mba kiŋga ne ta gə́ gəd təa’g. 16 Deḛ d’ula njékwakila deeje ləm, gə herodiḛje ləm tɔ rəa’g d’ar dee d’ulá pana: Mbai, jeḛ n’gər gao to gə́ i lé to kankəm dəw ya ləm, i ndoo dəwje kankəmta lə Ala gə goo rəbee, ɓəl ne kəm dəw kára el ləm tɔ mbata i lé rɔ dəwje gə́ raga ɓa kəmi wəi dɔ’g el. 17 Ta gə́ to neelé maji kar i ula sí woḭ ya. See kuga lar-gədɓee gə Sesar lé see to né gə́ kəm ra əsé to né gə́ kəm ra el wa.
18 Jeju gər goso lə dee gao aree ila dee keneŋ pana: Seḭ njéhulaije, see ban ɓa seḭ sɔmje bèe wa. 19 Tɔjimje lar gə́ seḭ ugaje ne lar-gədɓee lé amje m’oo sə sí.
Deḛ ree gə ŋgon larnda kára d’aree oo sə dee tɔ 20 ndá yeḛ dəji dee pana: See dɔ na̰ əsé gə ri na̰ ɓa d’unda keneŋ nee ɓəi wa.
21 Deḛ ndigi təa’g pana: To ka̰ Sesar.
Yen ŋga yeḛ ula dee pana: Né gə́ wɔji dɔ Sesar ndá arje Sesar ɓó né gə́ to ka̰ Ala lé ndá arje Ala ya tɔ.
22 Ta gə́ yeḛ ula dee lé ar kaar dee wa dee paḭ-paḭ ndá d’ubá d’yá̰ d’ɔd gə́ kɔd yɔroŋ-yɔroŋ d’aw.
Ta gə́ wɔji dɔ teḛ loo-yoo
Mar 12.18-27, Lug 20.27-4023 Mee ndəa’g neelé Saduseḛje gə́ njémaḭta teḛ dɔkumbwa’g lə dəwje, rəm wɔr gə́ rɔ Jeju’g dəjee pana : 24 Mbai, Moyis ndaŋg ta nee ar sí pana: Ɓó lé dəw wəi ɓa lal ŋgon ndá maji kar ŋgoko̰ dəw neelé taa dené-nduba ləa oji ne ŋgon tor nojee’d gə mba kunda ne kó ŋgokea̰ lé . 25 Ləw ɓa njégoo na̰je’g deḛ siri d’isi mbuna sí’g. Yeḛ gə́ doŋgɔr taa dené, yeḛ wəi galao lal koji ne ŋgon, yeḛ ya̰ dené neelé nduba ar njegée’g. 26 Njekɔm gə́ joo neelé ra togə́bè ləm, njekɔm’g munda kara ra togə́bè ləm tɔ ar deḛ lai gə́ to dəwje siri ra togə́bè lal koji ne ŋgon nja lai. 27 Gée gə́ gogo ndá dené lé kara wəi udu ta dee jigi ya ləm tɔ. 28 Togə́bè ŋga see ndɔ gə́ dəwje d’a teḛ dɔkumbwa’g lé ndá see dené neelé a to gə́ dené lə na̰ ŋga ɓa mbuna deḛ gə́ siri’g neelé wa. Mbata deḛ gə́ siri nee lai lé təa gə́ dené lə dee.
29 Jeju ila dee keneŋ pana: Takə̰ji lə sí lé ur sí wala mbata seḭ gərje gin maktub gə́ to gə kəmee lé el ləm, seḭ gərje siŋgamoŋ lə Ala lé el ləm tɔ. 30 Mbata ndɔ teḛ dɔkumbwa’g lə dəwje lé ndá diŋgamje d’a taa denéje el ləm, denéje d’a taa ŋgaw el ləm tɔ, nɛ dəwje lai d’a si asəna gə kuraje lə Ala lé gə́ dara ya. 31 Ta gə́ wɔji dɔ teḛ dɔkumbwa’g lə dəwje lé see seḭ turaje ta nee gə́ Ala ula sí mee maktub’g lé el wa. Mbata yeḛ pana: 32 Ma m’to Ala lé lə Abrakam ləm, gə Ala lé lə Isaak ləma, gə Ala lé lə Jakob ləm tɔ. Bèe ndá Ala lé to ka̰ njé gə́ d’isi kəmba lé ɓó to ka̰ njé gə́ d’wəi lé el .
33 Ta gə́ Jeju ndoo dee lé ɓar mḭ yaa̰ dum dɔ boo-dəwje neelé təs.
Godndu gə́ ur dɔ mareeje
Mar 12.28-34, Lug 10.25-2834 Loo gə́ Parisiḛje d’oo to gə́ Jeju tɔ ta Saduseḛje gə ta ká ndá deḛ d’aḭ ŋgaŋ na̰ gɔl rɔ dee yəg tɔ. 35 Dəw kára mbuna dee’g to gə́ njeteggin godndu. Yeḛ ree pər gə́ rɔ Jeju’g un ta dəjee gə mba kaḭ ne mée pana : 36 Mbai, see godndu gə́ ra ɓa to boi unda mareeje gə́ to mee maktub godndu’g lé wa.
37 Jeju ilá keneŋ pana: Mbaidɔmbaije Ala ləi lé i a kundá dan kəmi’g ndigee dɔɓəŋgəri’g ləm, gə ŋgaw məəi bura ləma, gə takə̰ji ləi bura ləm tɔ . 38 Yee ɓa gə́ godndu gə́ doŋgɔr gə́ ur dɔ mareeje’g. 39 Aa oo, yeḛ gə́ njekɔm’g joo lé as səa tɔ. I a kunda mari dan kəmi’g to gə́ i ra gə darɔi bèe tɔ . 40 Dan godnduje gə́ joo neelé gin godnduje lai gə gin ka̰ njéteggintaje lai ləm d’ḭ keneŋ ləm tɔ.
Kristi, Ŋgon-Ala gə Dabid
Mar 12.35-37, Lug 20.41-4441 Loo gə́ Parisiḛje mbo̰ dɔ na̰ ndá Jeju dəji dee pana: See ɗi ɓa seḭ ə̰jije dɔ Kristi’g wa. 42 See yeḛ lé to gə́ ŋgon nawa.
Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Yeḛ to ŋgon Dabid ya.
43 Jeju tel dəji dee pana: Bèe ŋga see ban ɓəi ɓa Dabid ɓaree Mbaidɔmbaije loo gə́ Ndil ula ta mée’g aree pana:
44 Mbaidɔmbaije lé ula Mbai ləm pana:
Si dɔ jikɔlm’g saar
Mba karm m’ar njéba̰je ləi tel to nétura-gɔl-kɔm ləi lé .
45 Ɓó lé Dabid ɓaree Mbaidɔmbaije ləa ndá ŋga see a to gə́ ŋgonee gə́ ban tɔɓəi wa.
46 Dəw kára kara as teḛ təa ja̰ kila ta gə́ yeḛ dəji dee neelé el nja saar. Un kudee mee ndəa’g neelé dəw kára kara ila ɗigi kaaree’g dəjee ne ta el ŋga.
